Το “κοινωνικό κίνημα”… ΠΑΟΚ- Η κατάκτηση του πρωταθλήματος και οι 10 ημέρες που συγκλόνισαν τη Θεσσαλονίκη

Κόντρα σε όλους και σε όλα ο ΠΑΟΚ κατέκτησε φέτος το πρωτάθλημα στο ποδόσφαιρο. Μέσα σε 10 ημέρες από εκεί που κανείς δεν το περίμενε έκοψε πρώτος το νήμα αφού κέρδισε διαδοχικές ΑΕΚ, Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και τον Άρη στην έδρα του. Ο κόσμος βρήκε μια ευκαιρία να βγει στο δρόμο για πανηγυρίσει. Άλλωστε, ο ΠΑΟΚ φημιζόταν πάντοτε για την ιδιαίτερη σχέση του με την πόλη. Όποιος δεν έχει ζήσει την ατμόσφαιρα της Τούμπας μπορεί να μην το καταλαβαίνει. Όσοι δεν έχουν περπατήσει στην Θεσσαλονίκη πιθανόν το αγνοούν. Κακά τα ψέματα. Ο ΠΑΟΚ είναι κοινωνικό κίνημα και η μπάλα είναι μόνο η αφορμή.

Μανώλης Δράκος

Η ομάδα γεννήθηκε μέσα από το μαύρο και το άσπρο για να θυμίζει το πένθος για τις χαμένες πατρίδες με το αισιόδοξο λευκό, ένα παράθυρο στο μέλλον.

Ο Γιώργος Ορφανός γνωρίζει καλά την ατμόσφαιρα στην Θεσσαλονίκη οπότε η γνώμη του μετράει. Ο γνωστός πολιτικός λέει στο libre ότι «με την κατάκτηση του τίτλου από τον ΠΑΟΚ η  Θεσσαλονίκη απέδειξε ότι έχει εκπρόσωπο στην ποδοσφαιρική εξουσία που όχι μόνο διεκδικεί τους τίτλους, αλλά  και τους κερδίζει Αυτό αισθάνονται οι περισσότεροι που συζητώ» μας λέει και προσθέτει: «Επειδή υπάρχει αυτή η σχέση του κόσμου με την ομάδα το ότι καταφέρει να παίρνει έναν τίτλο, ο κόσμος αισθάνεται σαν να χτυπάει την ποδοσφαιρική εξουσία. Ότι καταφέρνει να υποκαταστήσει την εξουσία. Κι επίσης, ότι η δική του επιτυχία γίνεται κάτω από αντικειμενικός συνθήκες. Με δυο λόγια αισθάνεται ότι κάνει μια μικρή επανάσταση σε βάρος του ποδοσφαιρικού κατεστημένου.»

Κι ο Γιώργος Ορφανός καταλήγει: «Σαφώς οι πολιτικοί παράγοντες ενδιαφέρονται να έχουν καλή σχέση με τον αθλητικό κόσμο και ιδιαίτερα του ΠΑΟΚ. Αυτό είναι κυρίαρχο στοιχείο. Δεν είναι σίγουρο ότι μια κίνηση προς τον κόσμο του ΠΑΟΚ  έχει άμεσα ανταπόκριση αν δεν πειστούν για τον καλοπροαίρετο σκοπό της κίνησης.»

Στα περσινά γενέθλια του συλλόγου ο Θοδωρής Ζαγοράκης είχε πει: «Ο δικός μας ΠΑΟΚ έχει χιλιάδες μικρές και μεγάλες νίκες, εδώ και 97 χρόνια, ώστε από ένα καταφύγιο προσφυγικής νοσταλγίας να φτάσει να γίνει ένα από τα πιο ξεχωριστά κοινωνικά κινήματα στον κόσμο».

Ένα παλιός δημοσιογράφος και στέλεχος του ΠΑΟΚ, ο Λευτέρης ο Δούκας προσέγγισε αυτή την πραγματικότητα ως εξής: «Χωρίς ΠΑΟΚ, το Ελληνικό ποδόσφαιρο θα παρέμενε υπόθεση των τριών του ΠΟΚ, που θα συνέχιζε αυταρχικά και μονότονα την αυτοδιανομή λαφύρων. Με βασικό όπλο τη δημιουργία, την αυταπάρνηση και το ονειροπόλο πνεύμα του ξεριζωμένου Κωνσταντινουπολίτη, ο ΠΑΟΚ έκανε τη δική του επανάσταση, αποδεικνύοντας στην πράξη πως δεν έχει σημασία πού βρίσκεσαι, αλλά πού θες να φτάσεις».

Και πρόσθεσε με νόημα: «Αρκεί η πίστη, το όραμα, η άρνηση του συμβιβασμού και της εγκατάλειψης της μάχης.Ιδανικά που ξεφεύγουν από τα στενά αθλητικά πλαίσια, γι αυτό ο ΠΑΟΚ έσπειρε οπαδούς σε όλη την επικράτεια, χωρίς να τους σαγηνεύει με τη λάμψη των διανεμόμενων λαφύρων.Οπαδούς που πολλαπλασίαζε ακόμα και στα πέτρινα χρόνια, σε συνθήκες που άλλοι θα είχαν εγκαταλείψει.Για τον ίδιο λόγο, μετατράπηκε σε κίνημα, ιδέα και τρόπο ζωής.Οι μικρόνοες, ας μείνουν εγκλωβισμένοι στη μιζέρια της απαρίθμησης τίτλων.

Ακόμα κι αν παραβλέψουμε τις μεθόδους εδραίωσης και κατάκτησης τους, τα δικά μας κατορθώματα είναι άπιαστα. Ασύλληπτα, υπερβατικά. Αδυνατούν να καταλάβουν πως όσες ζωές κι αν ζήσεις ως Γολιάθ, δεν αξίζουν μπρος στο μεγαλείο της στιγμής που θα νοιώσεις Δαυίδ. Αυτοί άλλωστε έγιναν ή και κατασκευάστηκαν, εμείς γεννηθήκαμε και επιμένουμε να υμνούμε το πνεύμα, σ΄ένα περιβάλλον που μετρά την ύλη.

Στον ΠΑΟΚ δεν αρκεί ένα τυποποιημένο Χρόνια Πολλά, αξίζει διαχρονικά ένα μεγάλο Ευχαριστώ, επειδή προσδίδει νόημα και ιδεολογικό υπόβαθρο στην ύπαρξη μας…»

Τι σημαίνει τελικά ΠΑΟΚ; «ΠΑΟΚ σημαίνει Πόντος και Προσφυγιά» είχε πει ο Γιώργος Σαββίδης, ο γιός του Ιβάν που έφερε ξανά το όραμα στην Τούμπα και στην Βόρεια Ελλάδα.

«Θα πεθάνουμε από ΠΑΟΚ και δεν θα ξέρουμε από τι πήγαμε» έγραψε ένας οπαδός της ομάδας πρόσφατα στα social για να περιγράψει την ψυχολογική κατάσταση των πιστών της από την αρχή ως το τέλος του φετινού πρωταθλήματος που γιορτάστηκε την περασμένη Κυριακή στον Λευκό Πύργο.

Ο ΠΑΟΚ δεν είναι ένας απλός σύλλογος. Συνδυάζει ένα μεγάλο συναισθηματικό φορτίο,  πολλούς φιλάθλους, τη γοητεία της προσφυγικής καταγωγής και τον «μύθο» της «όμορφης Θεσσαλονίκης».

Ο κόσμος του έχει μια θεωρία που οι Αθηναίοι δεν μπορούν να αντιληφθούν. Οι φίλαθλοι του είναι μπεσαλήδες, «καρντάσια», αγαπητοί στην Αθήνα. Όλοι υποστηρίζουν τον ΠΑΟΚ στην Ευρώπη, αλλά  θέλουν στην Ελλάδα να είναι «ρυθμιστής» κόβοντας βαθμούς στην «καυτή Τούμπα»

Το πρόβλημα με τον ΠΑΟΚ δημιουργείται όταν ο σύλλογος δυναμώνει και διεκδικεί. Αυτό συνέβη την περίοδο ‘70 – ‘77, συνέβη το 1985, συνέβη στις αρχές του 2000 και από το 2017 και μετά. Δεν είναι παράλογο, δεν είναι σπάνιο, ούτε συμβαίνει μόνον στην Ελλάδα ή μόνον στον ΠΑΟΚ. Δεν είναι κάτι που αφορά μόνον στον αθλητισμό. Είναι κάτι που απλώς συμβαίνει όταν ένας ανίσχυρος απειλεί ισχυρούς ζητώντας «να μοιραστεί ξανά η τράπουλα».

Ο ΠΑΟΚ από αυτά που άξιζε και διαχρονικά διεκδίκησε, πήρε λιγότερα. Γι αυτό και γκρινιάζει για την Αθήνα. Για την κάθε μορφής εξουσία. Ο κόσμος του επαναστατεί με την αδικία. Δεν την αντέχει στο πετσί του. Γι αυτό και πανηγύρισε όταν με την έλευση του Ιβάν Σαββίδη έφερε μεγάλες ανατροπές στο ποδόσφαιρο.

Ο ΠΑΟΚ ήταν η ομάδα που από το 2016-17 πρωτοστάτησε στην αλλαγή του κατεστημένου στην ΕΠΟ . Ήταν η ομάδα που απαίτησε ξένους διαιτητές σε όλα τα ντέρμπι και το πέτυχε.Ο ΠΑΟΚ υπερασπίστηκε το VAR και συνετέλεσε στην άμεση εφαρμογή του για να υπάρχει η μικρότερη δυνατή πιθανότητα αλλοίωσης ενός αποτελέσματος από λάθος ή πρόθεση….

Η ποδοσφαιρική επανάσταση είχε ξεκινήσει από τότε και δεν στάθηκε ικανή να την αναχαιτίσει ούτε η απουσία του Ιβάν Σαββίδη από την Θεσσαλονίκη.

Όπως σε κάθε πόλεμο υπάρχουν νίκες, αλλά και ήττες, έτσι και στο ποδόσφαιρο. Η χαρά διαδέχεται την πίκρα και το αντίστροφο.

Ο δημοσιογράφος Κώστας Κεφαλογιάννης έγραψε γι’ αυτό το κοινωνικό κίνημα με αφορμή τον εφετινό δραματικό αποκλεισμό του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο από τον Παναθηναϊκό εξηγώντας τι σημαίνει να είσαι ΠΑΟΚ : Είναι μια διαρκής διαδρομή από εξωφρενικές πίκρες σε λίγες μα εξίσου εξωφρενικές χαρές, ένα παντοτινό τεστ κοπώσεως, μια – μεταξύ μας – διόλου υγιής σχέση εξάρτησης και πάθους που σε έχει διαρκώς στην άκρη του καθίσματος σου να περιμένεις το εντελώς απίθανο και όταν αυτό συμβαίνει (συνήθως εις βάρος σου), σε αφήνει να κοιτάς αποσβολωμένος μα όχι έκπληκτος, όχι στα αλήθεια, επειδή, φυσικά έτσι θα γινόταν, πώς αλλιώς; ΠΑΟΚ είσαι!

Και μέσα από τα βάθη της παράνοιας, τη στιγμή που νιώθεις καταρρακωμένος και σκέφτεσαι “τελείωσε, δεν θα ξανασχοληθώ, δεν θα πεθάνω εγώ για τον ΠΑΟΚ” καταλαβαίνεις ότι κι ετούτη η νέα αναποδιά, κι ετούτο το νέο εμπόδιο, κι ετούτος ο καταραμένος νέος πόνος, το νέο highlight της μαύρης σου της τύχης, είναι μονάχα καυσόξυλα για τη φωτιά που σε καίει μέσα σου και ολοένα και δυναμώνει. Και ξέρεις καλά, ειδικά μετά από βράδια όπως αυτό της 21ης Φεβρουαρίου του 2024, πως όχι απλώς δεν τελείωσες, και όχι απλώς θα ξανασχοληθείς, μα και ότι η αγάπη σου για αυτήν την ομάδα ατσαλώθηκε λίγο περισσότερο. Και θα σβήσει μόνο όταν σβήσεις κι εσύ (κάτι βέβαια που με μερικά τέτοια ματς ακόμα, μπορεί και να μην αργήσει!)

• Τι σημαίνει όμως ΠΑΟΚ για τον μέσο φίλαθλο της ομάδας;

Ο ΠΑΟΚ σημαίνει Δικέφαλος Αετός, Βυζάντιο, Πόλη, Αγιά Σοφία, Πόντος, Μικρά Ασία! Ξεριζωμός, προσφυγιά, αλησμόνητες πατρίδες, ασπρόμαυρες εικόνες γεμάτες μνήμες, φορτισμένες διηγήσεις γεμάτες πόνο, αλλά και περηφάνια μαζί!

ΠΑΟΚ γίνεσαι γιατί έτσι έμαθες από τον πατέρα σου κι αυτός από τον δικό του πατέρα και αυτή είναι μια σπάνια κληρονομιά που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και θα τη μεταφέρεις κι εσύ στο δικό σου παιδί! Γιατί όταν βλέπεις τους 80άρηδες με τα ρυτιδιασμένα πρόσωπα να σου μιλούν για το γήπεδο στο σιντριβάνι, αίφνης τα μάτια τους πετούν φλόγες, ξαναγίνονται νέοι, ζουν και πάλι το τότε! Γιατί το Ναό της Τούμπας, τον έχτισαν πέτρα-πέτρα ΠΑΟΚτσήδες, άνθρωποι απλοί, άνθρωποι λαϊκοί, άνθρωποι του μόχθου και της προσφυγιάς, που μάτωσαν τα δικά τους χέρια, κουβάλησαν οι δικές τους πλάτες, αλλά δεν τους ένοιαζε καν, γιατί εκείνη τη στιγμή ένιωθαν ότι έχτιζαν το δικό τους σπίτι!

ΠΑΟΚ δεν είσαι για τους τίτλους που πήρες, αλλά γι’ αυτούς που άδικα και με το έτσι θέλω σου στέρησαν! Και τότε και τώρα…Γιατί Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών σημαίνει Περηφάνια, Αντίσταση, Όνειρο, Κατάκτηση. Με προσήλωση και με σεβασμό στα ιδανικά που πρεσβεύουν τα τέσσερα γράμματα!

ΠΑΟΚ είσαι γιατί νιώθεις ότι παρασέρνεις κι εσύ μαζί με τον Μεγαλέξανδρο Κούδα, τον Καψή σ’ εκείνη τη φωτογραφία! Γιατί τότε, το παρκέ στη Ναντ το πότισαν και τα δικά σου δάκρυα μαζί με εκείνα του Μπάνε! Γιατί όπως λέει κι ο Πάμπλο  Γκαρσία “caer esta permitido levantarse es obligatorio”.

Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς!

Η αλήθεια είναι ότι ο σημερινός ΠΑΟΚ δεν έχει καμία σχέση με τον ΠΑΟΚ που ξέραμε στο παρελθόν.

Ο ΠΑΟΚ του Ιβάν και του Ραζβάν δεν είναι πια το αουτσάιντερ παρότι κατέκτησε φέτος, το τέταρτο πρωτάθλημα της ιστορίας του χωρίς να είναι φαβορί, τη στιγμή που κανείς δεν πίστευε πραγματικά πως θα μπορούσε να τα καταφέρει.

Με μπάτζετ χαμηλότερο από εκείνα των υπόλοιπων διεκδικητών.Με μεταγραφές που δεν «του βγήκαν». Με κάμποσα Ελληνόπουλα από τις ακαδημίες του στο ρόστερ του.Με πολλούς «εργάτες» και ελάχιστους «σταρ». Κόντρα στους αντιπάλους, αλλά και στους δικούς του δαίμονες.Με δουλειά, επιμονή, ομαδικότητα και πνευματικές αντοχές.Με τους μισούς να αμφισβητούν τον Λουτσέσκου και με τον Ιβάν Σαββίδη στη Ρωσία. 

Μετά την ήττα του στο Καραϊσκάκη από τον Ολυμπιακό (21/4) και την ισοπαλία – «σοκ» που έφερε στη Λαμία (24/4), ισοφαρίζοντας στο 90’+10’, ο ΠΑΟΚ έμοιαζε οριστικά εκτός τίτλου. Κανείς δεν του έδινε την παραμικρή ελπίδα.

Μόνο ο κόσμος του πίστευε. Κι όχι όλοι…

Στον επόμενο αγώνα του (28/4), στην Τούμπα, μέχρι το 80ο λεπτό έχανε από την ΑΕΚ, η οποία χρειαζόταν μόλις ένα βαθμό για να εξασφαλίσει τον τίτλο και να τον πανηγυρίσει μες΄την έδρα του.

Ο ΠΑΟΚ νίκησε την ΑΕΚ με ανατροπή και έκλεισε το μάτι στο πρωτάθλημα.

Επειτα κέρδισε μέσα σε οκτώ μέρες, τον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό (4-1) και τον Αρη στο «Βικελίδης» και πανηγύρισε στην έδρα του Άρη το πρωτάθλημα!

«Το πήρε δίκαια» λέει ο Γιώργος Ορφανός, ενώ ο  Στέλιος Αγγελούδης έλεγε την επόμενη του ασπρόμαυρου θριάμβου ότι έμεινε έκπληκτος από την ωριμότητα με την οποία ο κόσμος και των δυο ομάδων, του ΠΑΟΚ και του Άρη, αντιμετώπισε το αποτέλεσμα.

Ήταν η κορύφωση ενός τρελού δεκαημέρου που έφερε ξανά τον ΠΑΟΚ στην κορυφή του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Γιατί ΠΑΟΚ είσαι…