Το σχέδιο Τσίπρα: Στροφή στην… “αυτοδυναμία” εάν η πρώτη κάλπη βγάλει ντέρμπι

Ο Αλέξης Τσίπρας εξάντλησε, ως φαίνεται, την φαρέτρα των “καλών προθέσεων” σχετικά με την συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας από την κάλπη της απλής αναλογικής και εφόσον του το επιτρέψουν οι συσχετισμοί δυνάμεων προτίθεται να ανταγωνιστεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο πεδίο της αυτοδυναμίας στην “μάχη δίχως αύριο” για την δεύτερη εκλογική αναμέτρηση.

Αυτό τουλάχιστον αναφέρουν οι πληροφορίες από το εκλογικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ που εδώ και περίπου δέκα μέρες λαμβάνει τις προβλέψεις των δημοσκοπήσεων και παράλληλα διαπιστώνει πως δεν είναι εφικτό να καμφθεί η τακτική του διμέτωπου στην οποία ασκούνται τα δύο κόμματα που βρίσκονται στα αριστερά του (ΚΚΕ, Μερα25) και το ΠΑΣΟΚ.

Για τον Περισσό δεν υπήρχε ποτέ η αυταπάτη πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε ιστορικό συμβιβασμό και να δεχόταν δια της ανοχής μια έμμεση συνεργασία με κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο αρχικό αφήγημα του Αλέξη Τσίπρα η χείρα καλής θέλησης προς το ΚΚΕ είχε περισσότερο τον χαρακτήρα της πολιτικής του έκθεσης, να αποκαλυφθεί, δηλαδή, πως αυτό που συνέβη στην Πορτογαλία με την κυβέρνηση συνεργασίας του Αντόνιο Κόστα δεν θα μπορούσε να δοκιμαστεί στο εγχώριο πολιτικό πεδίο. Στελέχη του ΚΚΕ, άλλωστε, μιλούν μεν για τις εξαιρετικές σχέσεις που έχουν με το ΚΚ Πορτογαλίας, ασκούν όμως κριτική στην επιλογή του να συνεργαστεί με τους σοσιαλιστές και το “Μπλόκο”.

Με την παραπομπή στο δίλημμα μετά τις εκλογές του 1952 (με κάποιες αναλογίες αλλά και με σαφείς διαφορές) “Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος”, ο Αλέξης Τσίπρας υπερέβη τις προσκλήσεις για συνεργασία ή ανοχή και σταδιακά περνάει σε μία πιο επιθετική ρητορική. Στόχος του να αφυπνίσει ένα τμήμα του εκλογικού ακροατηρίου του ΚΚΕ που ίσως αμφιταλαντεύεται για την στάση της ηγεσίας του κόμματος και διατέχεται περισσότερο από αντιδεξιά χαρακτηριστικά και λιγότερο από αρνητισμό για τον μικρό συστημικό συγγενή που έγινε κόμμα εξουσίας και κατέκτησε την ηγεμονία στον ευρύ χώρο από την κεντροαριστερά μέχρι την αριστερά.

Ως προς τον Γιάνη Βαρουφάκη δεν υπήρξε ποτέ καμία αμφιβολία ότι δεν θα προσχωρούσε σε κυβέρνηση συνεργασίας. Το πολιτικό, ψυχολογικό και προσωπικό χάσμα του 2015 δεν θα μπορούσε να παρακαμφθεί, ιδιαίτερα από τη στιγμή που το Μερα25 ενσωμάτωσε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησαν μετά το δημοψήφισμα και την στροφή Τσίπρα. Ο ίδιος ο Γιάνης Βαρουφάκης, άλλωστε, είχε καταστήσει σαφές πως θα μιλούσε για προγραμματική σύγκλιση μόνο προεκλογικά, ωστόσο το σχέδιο “Δήμητρα” και όλα τα συναφή τίναξαν στον αέρα κάθε προοπτική συνεργασίας.

Κοιτάζοντας προς το ΠΑΣΟΚ

Ο Αλέξης Τσίπρας είχε επί της ουσίας πάντοτε και αποκλειστικά στο νου του το ΠΑΣΟΚ, κάτι που αποτέλεσε και θέμα συζήτησης στην συνάντηση που είχε στο Βερολίνο με τον Όλαφ Σολτς που διαθέτει πολύ μεγάλη επιρροή στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Εάν οι μετεκλογικοί συσχετισμοί το επιτρέψουν ο Γερμανός καγκελάριος δεν θα διστάσει να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

Το επόμενο διάστημα θα πυκνώσουν οι φραστικές επιθέσεις της Κουμουνδούρου προς το ΚΚΕ και το Μερα25 για την στάση τους που ευνοεί το αφήγημα της αυτοδυναμίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, ταυτοχρόνως, δε, αυτό θα συμβεί και για να αυξηθεί η συσπείρωση της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και να ανακοπούν οι εισροές -κυρίως νέων ψηφοφόρων- προς το κόμμα Βαρουφάκη.

Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως ακόμα κι αν η πρωτιά έχει “κλειδώσει” υπέρ της Ν.Δ, όπως επιμένουν οι δημοσκόποι τριών εταιρειών και οργανισμών που συνομιλούν με την ηγεσία του κόμματος, η διαφορά του πρώτου από τον δεύτερο μπορεί να είναι από ελάχιστη έως και το πολύ δύο μονάδες. Σε αυτή την περίπτωση, κι αφού εξαντληθούν -μάλλον ατελέσφορα- οι διερευνητικές εντολές την εβδομάδα μετά την 21η Μαϊου, ο Αλέξης Τσίπρας θα προχωρήσει σε ένα εντυπωσιακό πολιτικό restart με στόχο τη νίκη στις δεύτερες εκλογές ή έστω την αύξηση του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ μεγάλο βαθμό. Κι αυτό επειδή με αυτόν τον τρόπο ο ίδιος θα εξέλθει πολιτικά ενισχυμένος (εάν το τελικό ποσοστό είναι αρκετά μεγαλύτερο από το 31,5% του 2019) και ουσιαστικά θα θέσει το κόμμα σε επανεκκίνηση με ορίζοντα τις αυτοδιοικητικές και κυρίως τις ευρωεκλογές του 2024.

Το ενδιαφέρον είναι τι θα πράξει ο Νίκος Ανδρουλάκης εάν η Ν.Δ δεν κατακτήσει οριακά την αυτοδυναμία και απαιτηθεί κυβερνητικός εταίρος για να μην οδηγηθεί η χώρα σε τρίτες κάλπες τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δηλώνει μεν στο “Βήμα της Κυριακής” πως “δεν υπάρχει κίνδυνος ακυβερνησίας”, δεν είναι όμως απολύτως κατανοητό τι εννοεί, δεδομένου ότι επιθυμεί σχηματισμό κυβέρνησης μετά την κάλπη της απλής αναλογικής και εφόσον έχει ισχυρο διψήφιο ποσοστό. Γνωρίζει, όμως, πως είτε αρνηθεί συνεργασία με τη Ν.Δ (εάν απαιτηθεί) μετά την δεύτερη αναμέτρηση, είτε την αποδεχθει, το κόμμα του θα διασπαστεί. Στην δεύτερη περίπτωση οι συνέπειες θα είναι εντονότερες. Δεν είναι τυχαίο ότι έως τώρα στον πόλεμο περί του… Ανδρέα που ξέσπασε μεταξύ Ανδρουλάκη και Τσίπρα, ο φέρων το επίθετο “Παπανδρέου” πρώην πρωθυπουργός και οι πραγματικά “παπανδρεϊκοί” (πρώτης γενιάς όπως οι Κ. Σκανδαλίδης, Χ. Καστανίδης κ.ά, ή δεύτερης γενιάς, όπως ο Π. Γερουλάνος) απέφυγαν να τοποθετηθούν επιθετικά κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το τμήμα του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ωστόσο, δεν θα ανεχτεί συνεργασία με τη Ν.Δ με ότι αυτό συνεπάγεται.

Πάντως, το ΠΑΣΟΚ θα πιεστεί πολύ τις επόμενες μέρες καθώς ήδη τρεις δημοσκοπήσεις, με τελευταία αυτή της GPO (“Τα Νέα Σαββατοκύριακο”) καλλιεργούν την εντύπωση για άθροισμα εδρών που σχηματίζει κυβέρνηση με τη Ν.Δ. Παρότι το έχει απορρίψει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και παρά τους αξεπέραστους όρους που έχει θέσει ο Νίκος Ανδρουλάκης, είναι βέβαιο πως θα ασκηθούν πιέσεις από διάφορα κέντρα για μία τέτοια εξέλιξη, ειδικά εάν είναι αμφίβολη η προοπτική οριακής αυτοδυναμίας της Ν.Δ στις δεύτερες κάλπες. Τα πρωτοσέλιδα των κυριακάτικων εφημερίδων “δείχνουν” άλλωστε προς αυτή την κατεύθυνση.

Η εκλογική αριθμητική ίσως επιτρέψει στον Αλέξη Τσίπρα να ορίσει το περιεχόμενο μιας νέας ευρείας συνεργασίας στον χώρο της κεντροαριστεράς με ορίζοντα τον Μάϊο του 2024, καθώς θεωρεί βέβαιο πως εάν νικήσει η Ν.Δ όποια κυβέρνηση κι αν σχηματίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι υπονομευμένη και με σοβαρά προβλήματα μπροστά της.