Τι είναι το SARI που χτυπά τα παιδιά – Τα νοσοκομεία αναφοράς – Γρίπη, όρθρος, κράκεν δοκιμάζουν το αποδυναμωμένο ΕΣΥ

Το στέλεχος CH.1.1. του κοροναϊού βαφτίστηκε ανεπίσημα «Όρθρος», το όνομα ενός δικέφαλου σκύλου της ελληνικής μυθολογίας, αδελφού του Κέρβερου και της Λερναίας Ύδρας. Μέχρι στιγμής δεν έχει αναγνωριστεί ως παραλλαγή ανησυχίας, βρίσκεται όμως υπό παρακολούθηση από τη βρετανική Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας (UKSHA).

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) δεν διαθέτει ενδείξεις ότι ο «Όρθρος» είναι πιο μεταδοτικός από άλλα στελέχη, ωστόσο η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται στη Βρετανία υποδεικνύει ότι το CH.1.1 πλεονεκτεί σε σχέση με άλλες υποπαραλλαγές στην Όμικρον.

• Λιγότερο διαδεδομένο φαίνεται πως είναι προς το παρόν στην Ελλάδα το στέλεχος XBB.1.5 «Kraken», καθώς μέχρι σήμερα έχει ανιχνευθεί μόνο σε 7 δείγματα στην Αττική και την Αχαΐα. Ωστόσο η ανησυχία παραμένει διότι η συγκεκριμένη υποπαραλλαγή είναι η πιο μεταδοτική που έχει εμφανιστεί μέχρι σήμερα.

Η υπομετάλλαξη XBB.1.5 ευθύνεται για το 28% των περιπτώσεων Covid-19 αυτή την στιγμή στις ΗΠΑ, όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, υπάρχει κίνδυνος αύξησης της διασποράς της συγκεκριμένης υπομετάλλαξης και στον υπόλοιπο κόσμο.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ο αντίκτυπος της υπομετάλλαξης XBB.1.5 είναι αβέβαιος. Μπορεί η συγκεκριμένη υπομετάλλαξη να μην αυξάνει τον αριθμό των νοσηλειών και της βαριάς νόσησης σε πολλές χώρες λόγω της ανοσίας που έχει δημιουργηθεί από προηγούμενες νοσήσεις από άλλες παραλλαγές καθώς και του εμβολιασμού με το επικαιροποιημένο εμβόλιο.

• Ωστόσο, ακόμα και εάν η υπομετάλλαξη XBB.1.5 δεν προκαλέσει μεγάλο κύμα σοβαρών λοιμώξεων, θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά η γενεαλογία της για την πρόληψη μεταγενέστερων μεταλλάξεων. Τα δισθενή εμβόλια ενισχύουν τα επίπεδα αντισωμάτων ικανών να μπλοκάρουν τη μόλυνση από XBB (και πιθανώς XBB.1.5) σε εργαστηριακές δοκιμές.

Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι η υπομετάλλαξη XBB.1.5 υπερέχει ως προς την ανοσολογική διαφυγή. Οι μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα του ιού αμβλύνουν την ισχύ των αντισωμάτων που δημιουργούνται από τον εμβολιασμό και την προηγούμενη μόλυνση – συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων στελεχών Όμικρον.

Την ίδια ώρα η γρίπη καλπάζει στην Ελλάδα αυξάνοντας συνεχώς τις εισαγωγές στα νοσοκομεία.

Σημειώνεται επίσης, ότι παρατηρείται αύξηση και στις νοσηλείες παιδιών με οξεία ανπνευστική λοίμωξη (SARI), όπως περιγράφεται από τα διαγράμματα της έκθεσης του ΕΟΔΥ.

Ειδικότερα, στόχος της ενιαίας επιτήρησης αναπνευστικών λοιμώξεων σε νοσοκομεία (Δίκτυο επιτήρησης SARI), είναι η παρακολούθηση της διαχρονικής τάσης της συχνότητας εμφάνισης σοβαρής οξείας αναπνευστικής λοίμωξης (Severe Acute Respiratory Illness – SARI). Το SARI ορίζεται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) ως εισαγωγή στο νοσοκομείο με λοίμωξη αναπνευστικού, ήτοι πυρετό από 38οC και άνω, καθώς και βήχα, με έναρξη μέσα στις τελευταίες 10 ημέρες.

Η επιτήρηση της σοβαρής οξείας αναπνευστικής λοίμωξης σχεδιάστηκε με βάση τις οδηγίες ECDC/WHO για ενισχυμένη επιτήρηση των αναπνευστικών λοιμώξεων και ξεκίνησε να λειτουργεί στη χώρα μας κατά την εβδομάδα 48/2022.

Στο σύστημα περιλαμβάνονται 10 νοσοκομεία:

• Γ.Ν. Παίδων «Η Αγία Σοφία», Γ.Ν. Παίδων «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού», Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς», Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο», Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία», Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης, Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Ηρακλείου, Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Ιωαννίνων, Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Λάρισας, Πανεπιστημιακό Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ».

Στο πλαίσιο της επιτήρησης, τα εν λόγω νοσοκομεία καταγράφουν σε εβδομαδιαία βάση τον αριθμό των λοιμώξεων του αναπνευστικού που εισάγονται για νοσηλεία, καθώς και το συνολικό αριθμό εισαγωγών για οποιαδήποτε αιτία.

Ο δείκτης σοβαρής λοίμωξης αναπνευστικού (αριθμός κρουσμάτων ανά 1.000 εισαγωγές) υπολογίζεται για το σύνολο των συμμετεχόντων νοσοκομείων κάθε εβδομάδα, καθώς και χωριστά για τον παιδικό πληθυσμό, με βάση τα στοιχεία από τα δύο συμμετέχοντα νοσοκομεία Παίδων και τις Παιδιατρικές Κλινικές των νοσοκομείων Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο», Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης και Πανεπιστημιακό Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ».

Αποτελέσματα – Εβδομάδα 02/2023 Κατά την εβδομάδα 02/2023, κλινικά δεδομένα απέστειλαν και τα 10 νοσοκομεία του δικτύου και οι εισαγωγές για οποιαδήποτε αιτία ανήλθαν σε 7.134. Τη συγκεκριμένη εβδομάδα, ο αριθμός κρουσμάτων SARI ανά 1.000 εισαγωγές παρουσίασε μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα (Διάγραμμα 3). Όσον αφορά ειδικότερα στον παιδικό πληθυσμό, καταγράφηκε μικρή αύξηση (Διάγραμμα 4).

Στο πλαίσιο της ενιαίας επιτήρησης αναπνευστικών λοιμώξεων, επιλεγμένοι ιατροί του Δικτύου Sentinel ΠΦΥ (ειδικότητας γενικής ιατρικής, παθολογίας και παιδιατρικής, τόσο από δημόσιες δομές ΠΦΥ, όσο και από ιδιωτικά ιατρεία, από όλη την επικράτεια, με κατάλληλη γεωγραφική κατανομή) λαμβάνουν ρινοφαρυγγικά δείγματα από ασθενείς που προσέρχονται με συμπτώματα γριπώδους συνδρομής (μέγιστος αριθμός 5 δείγματα την εβδομάδα ανά παρατηρητή), με στόχο τον προσδιορισμό της θετικότητας ανά αναπνευστικό παθογόνο στην κοινότητα.

Τα δείγματα αποστέλλονται σε εργαστήρια του δικτύου ΚΕΔΥ-ΠΕΔΥ όπου ελέγχονται μοριακά για την παρουσία ιού SARS-CoV-2, ιών γρίπης και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), ενώ τα θετικά για γρίπη δείγματα αποστέλλονται για περαιτέρω έλεγχο στα δύο Κέντρα αναφοράς Γρίπης (Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ και Β’ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.).

Σημειώνεται ότι η προσέλευση ατόμων με γριπώδη συνδρομή σε μονάδες ΠΦΥ, καθώς και η διαχείρισή τους, έχουν αλλάξει κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οπότε η θετικότητα που προκύπτει από τον εργαστηριακό έλεγχο των δειγμάτων του δικτύου Sentinel – ΠΦΥ μπορεί να διαφέρει από τη θετικότητα στο γενικό πληθυσμό ή σε επιμέρους ομάδες του πληθυσμού. Εκτιμάται ότι αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό για τη θετικότητα του SARS-CoV-2.

Αυξημένες οι εισαγωγές με RSV

Την εβδομάδα 02/2023 ελήφθησαν 90 δείγματα από τους εργαστηριακούς παρατηρητές του δικτύου Sentinel της ΠΦΥ. Από αυτά, 12 (13%) ήταν θετικά για κορονοϊό, 13 (14%) ήταν θετικά για γρίπη και 18 (20%) ήταν θετικά για RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός).

Το ποσοστό θετικότητας των δειγμάτων Sentinel της ΠΦΥ ανά εβδομάδα παρουσιάζεται στο Διάγραμμα 5.

Επιστρατεύονται τα Κέντρα Υγείας

Την ώρα που το κύμα ιώσεων ταλαιπωρεί κατά κύριο λόγο τα παιδιά, το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού με το υπουργείο Υγείας να τονίζει πως είναι σε «πλήρη ετοιμότητα με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να είναι πάντοτε δίπλα στους ασθενείς».

Όμως λόγω της υφιστάμενης πίεσης αλλά και του γεγονότος πως ενδέχεται να αυξηθεί επιστρατεύονται και τα Κέντρα Υγείας. Ειδικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, «επικουρικά και προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δεδομένη κατάσταση, μπορεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας να αποσυμφορήσει σε μεγάλο βαθμό τα νοσοκομεία από επισκέψεις, οι οποίες δε χρήζουν νοσοκομειακής αντιμετώπισης».

«Με γνώμονα πάντοτε την ασφάλεια των ασθενών και των παιδιών, αφού πρώτα οι γονείς έχουν συμβουλευτεί τον παιδίατρό τους, μπορούν να επισκέπτονται το κοντινότερο Κέντρο Υγείας, όταν τα παιδιά εμφανίζουν ήπια συμπτώματα», σημειώνει το υπουργείο.

Αξίζει να σημειωθεί πως στα κέντρα υγείας μπορούν να πραγματοποιηθούν αιματολογικές εξετάσεις, ενώ αυτά έχουν και έμπειρους παιδιάτρους που θα εξετάσουν τα παιδιά.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τον παιδίατρο ανάγκη νοσηλείας του παιδιού, τότε θα παραπεμφθεί τάχιστα στο νοσοκομείο.

Με την επίσκεψη στο κοντινότερο Κέντρο Υγείας, οι ασθενείς θα εξυπηρετηθούν άμεσα ενώ θα αποφύγουν τον συνωστισμό και την ενδεχόμενη μετάδοση των ιώσεων.