Ελληνοτουρκικά: Πώς διαμορφώνεται το τοπίο μετά την αναβίωση του τουρκολιβυκού συμφώνου – Οι επόμενες κινήσεις της Αθήνας

Η Αθήνα εξετάζει όλα τα σενάρια για τις επόμενες κινήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την αναβίωση του τουρκολυβικού μνημονίου για τους υδρογονάνθρακες και ειδικά αν η τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το περιβόητο μνημόνιο για να κάνει έρευνες σε περιοχές που ουσιαστικά καλύπτονται από την συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Δηλαδή αν θα φτάσει στο σημείο να κινηθεί σε περιοχές στα νότια της Κρήτης ή κοντά στην Κύπρο.

Η Άγκυρα ανοίγει ένα ακόμα μέτωπο έντασης στις σχέσεις της με την χώρα μας, παρά την ομοβροντία δηλώσεων από την διεθνή κοινότητα. Είχαν προηγηθεί τα fake news για το μεταναστευτικό (στα οποία επανήλθε χθες ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Ομέρ Τσελίκ) αλλά και οι ανιστόρητες αναφορές για αποστρατικοποίηση των νησιών, με τους διαύλους επικοινωνίας να έχουν κοπεί μετά το «Μητσοτάκης γιόκ» του Τούρκου προέδρου.

Τώρα η Άγκυρα επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη, το οποίο είχε πυροδοτήσει αντιδράσεις τόσο σε ΗΠΑ και Ε.Ε. όσο και σε κράτη της ευρύτερης περιοχής όπως η Αίγυπτος. Είναι χαρακτηριστικό πως χθες πολυπληθής τουρκική αντιπροσωπεία βρέθηκε στην Τρίπολη, όπου υπεγράφη «μνημόνιο συνεργασίας» μεταξύ των δύο κυβερνήσεων στον τομέα των υδρογονανθράκων.

• Μνημόνιο που πάντως ο πρόεδρος της Βουλής των αντιπροσώπων της Λιβύης Ακίλα Σάλεχ χαρακτήρισε «παράνομο», ενώ αντιδράσεις υπήρξαν και στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης της χώρας ο υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης μίλησε για μια ύποπτη πετρελαϊκή συμφωνία με την Τουρκία για την εκμετάλλευση (κοιτασμάτων) πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή του Τομπρούκ, στην ανατολική Λιβύη.

Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με το υπουργείο Εξωτερικών να τονίζει πως η χώρα μας έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή «τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας». Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, ενώ έχει καταστήσει σαφές πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο

Το σαφές μήνυμα που εκπέμπεται από την ελληνική πλευρά είναι πως οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω «μνημονίου» θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητας της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Να σημειωθεί εδώ πως χθες σε γραπτή ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο σημείωσε πως «το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα (legal consequences) για τρίτα κράτη». Μάλιστα υπογράμμισε ότι πρέπει να «αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».

Η Άγκυρα αναζητά ένα τρόπο να βελτιώσει την σχέση της με τις ΗΠΑ και να «ξεπαγώσει» το θέμα των F 16 και στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζει μια ανορθόδοξη στρατηγική. Την ίδια στιγμή που εκτοξεύει απειλές ενάντια στη χώρα μας επιδιώκει παράλληλα να εμφανιστεί ως … αδικημένη και διαμαρτύρεται για το ό,τι δεν βρίσκει ευήκοα ώτα στην Αμερική. Το τελευταίο διάστημα γίνεται μια προσπάθεια από την τουρκική πλευρά να βελτιωθεί η επικοινωνία με τις ΗΠΑ και υπήρξε συνάντηση του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν και του συμβούλου της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν.

Το επόμενο διάστημα δεν αναμένεται πάντως ο Τούρκος πρόεδρος να κατεβάσει τους τόνους.

• Από την ελληνική πλευρά είναι σε εξέλιξη ενα μπαράζ επαφών προκειμένου να ενημερωθούν εταίροι και σύμμαχοι για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Ο πρωθυπουργός αναμένεται να ενημερώσει τους 27 ηγέτες της Ε.Ε στην άτυπη σύνοδο κορυφής που θα φιλοξενηθεί στην Πράγα την Πέμπτη και την Παρασκευή.

Τις ίδιες ημέρες στην τσέχικη πρωτεύουσα θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, όπου θα είναι και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Από εκεί και πέρα μένει να φανεί πως θα κινηθεί ο Τούρκος πρόεδρος και αν θα επιχειρήσει να κατεβάσει τους τόνους ή θα επιδοθεί σε μια νέα εκστρατεία fake news εις βάρος της χώρας μας

Κυβερνητικές πηγές σημείωναν πως απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις η Ελλάδα παραμένει ψύχραιμη και συμπεριφέρεται με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της, έχει τους συμμάχους στο πλευρό της και επαρκέστατη αποτρεπτική ισχύ, για να ανταποκριθεί στην οποιαδήποτε πρόκληση.

• Όσον αφορά στο ενδεχόμενο μιας συνάντησης με τον κ. Ερντογάν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου σημείωσε πως «αν ο Τούρκος Πρόεδρος ο οποίος είναι αυτός που έχει δυναμιτίσει το κλίμα, επιδιώξει συνάντηση η ελληνική πλευρά θα το αξιολογήσει και θα ανταποκριθεί θετικά». Από την Αθήνα επισημαίνεται πως είναι γνωστές οι «κόκκινες γραμμές» της χώρας, ενώ δεν έχει γίνει κάποιο βήμα από την τουρκική πλευρά για να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας.

Ο πρωθυπουργός είναι προγραμματισμένο να μιλήσει σήμερα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας και αναμένεται να κάνει αναφορά στα εθνικά θέματα. Το απόγευμα μάλιστα θα συναντηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου με αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, μια συνάντηση που γίνεται σε μια ιδιαίτερα σημαντική χρονική στιγμή για τα εθνικά θέματα.

• Χθες άμεση ήταν η κινητοποίηση από το υπουργείο Εξωτερικών με τον Νίκο Δένδια να συνομιλεί με τον Αιγύπτιο ομόλογο και αμφότερες οι πλευρές αμφισβήτησαν την νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης. Μάλιστα ο Έλληνας υπουργός μεταβαίνει την Κυριακή στο Κάιρο για περαιτέρω συζητήσεις.

Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας συναντήθηκε με τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζορτζ Τσούνης και συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, ενώ είχε επίσης συνάντηση με τον πρέσβη της Γαλλίας Πατρίκ Μεζονάβ. Νωρίτερα συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης στο Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ στο οποίο έθεσε τις «επιζήμιες για την περιοχή κινήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη».