Φαινόμενο Λεξ: Συλλογικές “φωτιές” ή θνησιγενές και πρόσκαιρο; Ρεπορτάζ libre/Προσεγγίσεις

“Ζούμε τον έρωτα σε νοικιασμένα σπίτια. Που ‘χουν κομμένα ρεύματα και απλήρωτα ενοίκια. Μικρά δωμάτια και όνειρα τεράστια.” Στο γήπεδο, στη Νέα Σμύρνη, οι χιλιάδες κόσμου που ήταν εκεί για τον Λεξ, είναι ένα σημαντικό τεκμήριο ότι η καταγραφή της πραγματικότητας μπορεί να γίνει με απλό υλικό, τόσο απλό και δωρικό που να παραπέμπει στην ποίηση και με το κοινό βίωμα να κυριαρχεί επαναφέροντας την τάξη.

Του Χρόνη Διαμαντόπουλου

Η μουσική και οι στίχοι του Λεξ δεν τοποθετούνται στο πλαίσιο ενός πρόσκαιρου και θνησιγενούς ρεύματος; Μάλλον όχι. Η δική του τέχνη ελκύει γιατί συνοψίζει τα συμφραζόμενα μιας γενιάς, που κάθε της όνειρο κοστίζει. Πολύ ακριβά.

Ο Λεξ, εμείς και οι άλλοι

Αν μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η «επιτυχία» είναι κάτι που ορίζεται μέσα από την τηλεόραση και τα social media, αυτό, όπως γίνεται συνήθως, άλλαξε μετά τη συναυλία του Λεξ. Γιατί, εκτός από το γεγονός ότι αναζητήσαμε να μάθουμε ποιος είναι ο Λεξ, ορίσαμε και με έναν διαφορετικό τρόπο την απήχηση που έχει η μουσική κάποιου καλλιτέχνη. Πέρα από τα γνωστά κανάλια επικοινωνίας, υπάρχουν και άλλα που καθορίζουν τις σχέσεις των νέων –και όχι μόνο- που αναζητούν κάποιον οι κάποιους για να ταυτιστούν ή απλά τους αρέσει ή μουσική του για οποιοδήποτε λόγο. 

• Όπως γράφει ο καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο ΕΚΠΑ, Νικόλας Χρηστάκης, γράφοντας για τον Λεξ: «Μπορεί κανείς να δει (και να ακούσει) μία λογική και ανθρώπινη αντισυστημική φωνή: “Πέφτουμε από τις πολυκατοικίες” – και “μέχρι εδώ όλα καλά”, όπως μας έμαθε ο Κασοβίτς. Οι λέξεις πέφτουν κι αυτές.

Μπορεί επίσης να ταυτιστεί με το (αξεπέραστο στην μοναχικότητά του) αφήγημα της καλλιτεχνικής επιτυχίας – american dream: “Δεν έχω τίποτα στον κόσμο σαν εμένα”, “Το μυαλό μου είναι το μόνο που αξίζει” κ.λπ. Το ατομικιστικό όνειρο! (προσφάτως ενημερώθηκε σε ωραία ντελούξ έκδοση από τους outsiders (!;) Σπρίνγκστιν και Ομπάμα)».

Οι οπτικές είναι πολλές και διαφορετικές. Όσα γράφτηκαν και ειπώθηκαν, με αφορμή την επιτυχία μιας συναυλίας ενός «άγνωστου» στους πολλούς καλλιτέχνη συνοψίζονται σε θέσεις και απόψεις σαν αυτές που ακολουθούν, όπως: “Ζούμε τον έρωτα σε νοικιασμένα σπίτια. Που ‘χουν κομμένα ρεύματα και απλήρωτα ενοίκια. Μικρά δωμάτια και όνειρα τεράστια.” και «η συναυλία ήταν η απόδειξη ότι υπάρχει κάτι συλλογικό, ένα κώδικας, κοινός θυμός και μια αίσθηση ότι παίζεις με σημαδεμένη τράπουλα». Ας τη δούμε όλες.

Άκης  Καπράνος: Όχι φωτιά – φωτιές

Ο κριτικός κινηματογράφου, ραδιοφωνικός παραγωγός, αλλά και μουσικός, Άκης Καπράνος γράφει για τον Λεξ:

• “Δεν είναι μουσική αυτό”, το μιμούνταν με ειρωνεία
• Όσο πουλούσανε τον πολιτισμό σε δημοπρασία»

ΛΕΞ, «Οι λοβοτομημένοι», 2014

Ονομάζουμε «Φαινόμενο» κάθε τι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα, αλλά και που αποτελεί κομμάτι της κοινωνίας, της ζωής γενικότερα και κάπως, πέφτει στο γενικό «ραντάρ». Αλλά είμαστε πολύ απασχολημένοι με τα δικά μας για να το παρατηρήσουμε εκ του σύνεγγυς. Γιατί τίποτα το εξωπραγματικό δε συνέβη στη Νέα Σμύρνη: Μια ιδέα, μια δράση, μια συναυλία που διαδόθηκε από στόμα σε στόμα, δίχως διαφήμιση και προώθηση, και 25.000 άτομα, πιτσιρικάδες αλλά και μεγαλύτεροι από εμένα (που έχω «πατήσει» τα 45) βρέθηκαν στο Γήπεδο του Πανιωνίου για να φωνάξουν στίχους σαν αυτόν που ανοίγει το κείμενο. Είναι σημαντικό πως δεν χρειάστηκε να τους τραγουδήσουν αλλά να τους φωνάξουν. Ο κόσμος δε νομίζω πως διαθέτει την ψυχραιμία να «τραγουδήσει» λόγια που αποτυπώνουν τόσο καθαρά την κοινωνική πραγματικότητα που ζούμε από τα χρόνια της κρίσης και μετά.

Hiphop το λένε, και γεννήθηκε στο δρόμο, από καλλιτέχνες που, απλά, δεν είχαν άλλη επιλογή και κάπως έπρεπε να εκφραστούν. Είναι η arte-povera της εποχής μας: Το μόνο που απαιτείται είναι ένα μικρόφωνο και ένας μίκτης. Και όπως λέει ο ίδιος ο Λεξ: «Έχει πολύ μπλα-μπλα το ραπ. Και χρησιμοποιώντας σωστά αυτό το μέσο, έχεις την δυνατότητα να αποτυπώσεις, ακόμα και μια εποχή ολόκληρη».

Ανάμεσα στα κομμάτια του δε λέει σχεδόν κουβέντα πέρα από ένα «ευχαριστώ». Στα τραγούδια αυτά άλλωστε λέει ό,τι χρειάζεται να ειπωθεί. Εδώ δεν πρωταγωνιστούν συμμορίες – κατάλοιπα φτηνιάρικων αμερικάνικων ταινιών, απ’ αυτές που το Star παίζει στις τρεις το βράδυ. Ο τσαμπουκάς έχει ταυτότητα. Το ίδιο και η απόγνωση. Δε θα πω πως ξαφνιάστηκα. Τον περίμενα αυτόν τον κόσμο.

Τη δε μέρα της συναυλίας το timelineμου γέμισε φωτιές: Κάποιοι ανέβαζαν φωτό από το live, και κάποιοι άλλοι από τις φωτιές στο Πόρτο Γερμενό. Οσο “φαινόμενο” αποτελούν οι φωτιές, άλλο τόσο “φαινόμενο” (λες και ο άνθρωπος φύτρωσε προχθές) αποτελεί και ο ΛΕΞ.  Το μόνο φαινόμενο λοιπόν που αξίζει να σημειωθεί, είναι πως κανείς σ’αυτή τη χώρα δεν βλέπει τις φωτιές να έρχονται».

Δημήτρης Γλυφός : Μια κι έξω

O ποιητής Δημήτρης Γλυφός, αναφέρει:

«Η δύναμη του ΛΕΞ δεν είναι η φωτιά που σου βάζει, αλλά η φωτιά που παίρνεις ο ίδιος από το βίωμα των στίχων του. Δεν επιβάλλει ρίμες. Δεν εκπροσωπεί αυτάρεσκα τον καθένα σαν πλήθος. Φέρει το βάρος της ευθύνης όσων λέει, για όσο του αναλογεί. Δεν την μοιράζει στους ώμους τρίτων, την αφήνει να ακουστεί. Καταγράφει με ιδιαίτερη αμεσότητα, αυθεντικότητα και ρεαλισμό τα μικρά και μεγάλα γεγονότα στα αστικά περιβάλλοντα, ταπεινός και πεινασμένος, χωρίς να χρειάζεται κραυγή για να κεντρίσει το ενδιαφέρον, να κάνει θόρυβο. Λες και προσκαλεί σε συνομιλία τον ακροατή, χωρίς να μονολογεί δίνοντας γραμμή. Μιλά για τα απανωτά σοκ των γενιών -δεν είναι μία πια- της κρίσης. Εντοπίζει το πρόβλημα και το ανασύρει στην επιφάνεια. Δεν είναι σωτήρας. Δεν είναι προνόμιο. Είναι η αδελφοσύνη και η αλληλεγγύη της γειτονιάς που γεννιέται από τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ κοινού και καλλιτέχνη.

Αυτή η έμφυτη τάση επικοινωνίας και σύνδεσης των ανθρώπων, η κοινωνικότητα, υπό συνθήκες εξελίσσεται σε κοινωνικό γεγονός και αυτό καθαυτό το γεγονός αποτελεί πρόκληση για έναν καλλιτέχνη που φέρει κοινωνικό μήνυμα. Για τον λόγο αυτό, σε συνδυασμό με τη μαζική προσέλευση του κοινού στην τελευταία συναυλία του, με τις εικόνες του ΛΕΞ να «οργώνει» τη σκηνή, μόνος με τη φωνή του, να σκουντάει από το πρώτο γράμμα το φλεγόμενο ποτάμι -τι ωραία γροθιά!- και να παρασύρει σε μια αγονάτιστη εξομολόγηση κόσμο που έχει την ευαισθησία να αντιληφθεί τις καταστάσεις που ιστορεί κι ας μην τις βιώνει, ο κίνδυνος να παραποιηθεί σε σύμβολο είναι εκεί, από όσους παρατηρούν αμήχανα, στηρίζοντας μόνο το πηγούνι, σε μια γωνίτσα, σχολιάζοντας δεικτικά, ψάχνοντας διαστάσεις, επίπεδα, εξηγήσεις πίσω από τα τετράστιχα.

Αν γκρεμιστείς, αν είσαι έτοιμος, δεν θα μείνεις σε σχεδιάσματα ζωής, δεν θα επιτρέψεις να γελάνε με τα όνειρά σου, δεν θα δικαιολογείσαι για την επιλογή σου, θα ματώνεις στο πλευρό οποιουδήποτε μπορεί και εξανθρωπίζει τις λέξεις».

*κι αυτός στο δικό σου

O καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο ΕΚΠΑ και ερασιτέχνης μουσικός, Nικόλας Χρηστάκης γράφει χαρακτηριστικά:

Λεξ;! τι μου θυμίζει αυτό; “Εξωγήινοι, διαστημόπλοια…”, όνομα με ωραίο άρωμα από κρυπτονίτη και τέλος του κόσμου. Εδώ είμαστε, μού φαίνεται πλέον ξεκάθαρο, το περιμένω αυτό το τέλος υπομονετικά πάνω από μισό αιώνα τώρα. Αλλά ούτε αυτή θα είναι η τυχερή μου μέρα.

Λεξ! Μπορεί κανείς να δει (και να ακούσει) μία λογική και ανθρώπινη αντισυστημική φωνή: “Πέφτουμε από τις πολυκατοικίες” – και “μέχρι εδώ όλα καλά”, όπως μας έμαθε ο Κασοβίτς. Οι λέξεις πέφτουν κι αυτές.

Μπορεί επίσης να ταυτιστεί με το (αξεπέραστο στην μοναχικότητά του) αφήγημα της καλλιτεχνικής επιτυχίας – american dream: “Δεν έχω τίποτα στον κόσμο σαν εμένα”, “Το μυαλό μου είναι το μόνο που αξίζει” κ.λπ. Το ατομικιστικό όνειρο! (προσφάτως ενημερώθηκε σε ωραία ντελούξ έκδοση από τους outsiders (!;) Σπρίνγκστιν και Ομπάμα).

Όμως το φραζέ είναι καταθλιπτικό. Σαν τον πολεμιστή που διπλώνει τον εαυτό του παστρικά και κάθεται συσπειρωμένος στο τέλος κάθε κίνησης, για να ξαναρχίσει αμέσως την επίδειξη από την αρχή, μια επίδειξη που δεν τελειώνει ποτέ. Ένα μόνιμο αλεξίπτωτο, που συγκρατεί όλους αυτούς τους (άντρες κυρίως) ακροατές/θεατές. Καλύτερα, η κομματική λοβοτομή τουλάχιστον αυτούς δεν θα τους έχει.

“Πώς γίνεται και νιώθω ευλογημένος;” Ε, παλλικάρι μου, αυτό είναι η σκηνή, τα καπνογόνα, οι προβολείς και το μικρόφωνο. Έχουσι γνώσιν οι φύλακες: “Ελλάδα, ευχαριστούμε για την έμπνευση”! – Όντως παράνομοι σφραγίσαντες τον λίθον… (Αυτό για να τα ‘χω καλά με τις λοιπές διατάξεις του νομοσχεδίου που νομιμοποιεί 2311 ιερείς)! Beam us up, Lexi, κι ούτε λέξη!

Νίκος Ρωμανός: ΛΕΞ – Ο ράπερ που χτίζει το δικό του δρόμο στη μουσική

O διευθυντής του γραφείου Τύπου της ΝΔ, Νίκος Ρωμανός γράφοντας για τον ΛΕΞ:  «Όλοι μάθαμε ή ακούσαμε για τη συναυλία του μέσα από τις φωτογραφίες και τα βίντεο που κατέκλυσαν τα social media τις προηγούμενες μέρες. Το κοινό δεν ήταν μόνο νέοι αλλά και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Άνθρωποι που μέσα από τα τραγούδια του ΛΕΞ φαίνεται πως έχουν ταυτιστεί και καθρεφτίζουν μέσα από αυτά προσωπικές τους καταστάσεις, εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα που εκφράζονται για πολλούς μέσα από τη μουσική και τους στίχους του. Ο ΛΕΞ είναι ένας νέος με εκατομμύρια views στο κανάλι του στο YouTube, που δεν ακολουθεί τις συνηθισμένες πολιτικές προβολής και διαφήμισης. Ο κόσμος του θα μπει από μόνος του στο κανάλι του για να ακούσει το νέο του τραγούδι και θα περιμένει καιρό πριν τη συναυλία.  

Η  ραπ μουσική ανέκαθεν επικεντρώνει σε κοινωνικά μηνύματα, είναι τρόπος έκφρασης κυρίως για τη νέα γενιά που είναι πιο ανήσυχη, με όνειρα, αντιδρά και δεν επαναπαύεται. Και αυτό προφανώς είναι υγιές. Ωστόσο εξίσου σημαντικό και απαραίτητη προϋπόθεση για να παραμένει υγιής μία τέτοια μόδα, είναι να μην διχάζει, να ενώνει. Και η αντίδραση να είναι αντίδραση για δημιουργία και όχι αντίδραση για καταστροφή, για διχασμό, για ισοπέδωση ή ως αυτοσκοπός! Εκεί λοιπόν είναι το στοίχημα και εκεί είναι που διαχωρίζεται η μόδα που πολλές φορές μπορεί να εργαλειοποιείται  για σκοπούς τελείως διαφορετικούς από τις προθέσεις του κάθε δημιουργού, από την πραγματική τέχνη που ενώνει, προβληματίζει υγιώς, ωθεί στη δημιουργία και δεν είναι ούτε πρέπει ποτέ να είναι στρατευμένη!

Ραλλία Χρηστίδου: Έχουν αιτία αυτά που τραγουδάει ο Λεξ

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ραλλία Χρηστίδου, σημειώνει: «Όταν σχεδόν δυο γενιές έζησαν μια ζωή βλέποντας την να χάνεται, όταν δυο διαδοχικές γενιές είδαν τις αλλεπάλληλες κρίσεις να τους κλείνουν κάθε δρόμο, να τους στερούν το δικαίωμα στο όνειρο,  τότε πάντα θα βρίσκεται ένας Λεξ να μιλάει για την αλήθεια τους. Για αυτήν την αλήθεια που δεν είναι ορατή στα mainstream Μέσα, στα Μέσα που πάντα ενοχλούνται, που  «χαλιούνται» από εκείνους που τολμούν να αναδείξουν  την  πραγματική, την ανεπιτήδευτη ομορφιά της ζωής με ελεύθερη ψυχή. 

Αυτός είναι ο ρόλος της μουσικής και γενικότερα της Τέχνης: να ελευθερώνει από τους παραμορφωτικούς καθρέφτες  το αληθινό  και να μας φέρνει κοντά, να καταργεί  την απόσταση που νομίζουμε πως μας χωρίζει. Έτσι βρέθηκαν 20.000  άνθρωποι στη Νέα Σμύρνη, βρέθηκαν μαζί και ας μην γνωρίζονταν αναμεταξύ τους, παρόλο που τα μουσικά ραδιόφωνα της πόλης «αγνοούν» τον Λεξ.

Βρέθηκαν εκεί γιατί ο Λεξ μιλάει τη γλώσσα τους: μιλάει για τον κοινωνικό αποκλεισμό και  το περιθώριο, για την ανεργία, για την επισφαλή  και την ελαστική εργασία, για το ταξικό και απρόσωπο σχολείο, για τους οπαδιλίκι, για τις πιάτσες,  για τις βόλτες με το μηχανάκι, για τη δύναμη της φιλίας, για τους τσόγλανους και τους «τσόγλανους», για το να βρίσκεσαι βράδυ Σαββάτου με τρία ευρώ στην τσέπη, για τους άδειους δρόμους, τα στενά διαμερίσματα, για τα ξημερώματα  στο μπαλκόνι με μπύρα και το μυαλό να ταξιδεύει, για το φόβο του αύριο αλλά και για την απόφαση να μη σκύψεις το κεφάλι.

Οι στίχοι του Λεξ βρίσκουν  ανταπόκριση γιατί μιλάνε για τα ζόρια και τις παγίδες που κάνουν τη νεολαία- ιδίως τη νεολαία- να ασφυκτιά.

Οι στίχοι του προσφέρουν αυτό-αναγνώριση, επιτρέπουν την ταύτιση, αρνούνται τη μιζέρια, είναι στίχοι γειωμένοι σε συγκεκριμένες γειτονιές. Οι στίχοι του είναι ανοιχτές επιστολές που βέβαια δεν απευθύνονται σε όλους, δεν αφορούν όσους κέρδισαν από την κρίση, δεν ενδιαφέρουν τους ειδικούς των γραφείων με το ιδεολογικό «αλληθώρισμα» υπέρ των συμφερόντων που τους ακριβοπληρώνουν.

Έχουν αιτία αυτά που τραγουδάει ο Λεξ. Το χρέος που καλούνται να πληρώσουν οι νέοι και οι νέες δεν  το δημιούργησαν, δεν είναι υπεύθυνοι- υπεύθυνες και αντιλαμβάνονται την αδικία, νιώθουν προσδιορισμένο τον θυμό, δεν ξεγελιούνται πια, μεγάλωσαν, δεν είμαστε στο 2010, ακούν τις υποσχέσεις άδειες, θέλουν το δικό τους σπίτι αλλά βλέπουν που έχουν φτάσει τα ενοίκια και ο λογαριασμός της ΔΕΗ, ακόμα και το καλοκαίρι το στερούνται, αρκεί να δει κανείς τις τιμές στα ακτοπλοϊκά, στα διόδια,  στα δωμάτια, στη βενζίνη, τουρισμός μόνο για ξένους πια.

Υπάρχει πολιτική σε όλο αυτό;  Μπορεί η οργή της νεολαίας να μεταμορφωθεί σε ριζοσπαστισμό; Ο ΣΥΡΙΖΑ νομοθέτησε την ψήφο στα 17. Μπορεί αυτή η ψήφος να γίνει δύναμη κοινωνικής ανατροπής;  Αρκεί η ψήφος, μια φορά στα 4 χρόνια; Πως θα  περάσουμε από τον καταγγελτικό λόγο στην αποφασιστική δράση;  Ένα μέρος της απάντησης σε αυτές τις ερωτήσεις  βρίσκεται  στους στίχους και στις μουσικές του Λεξ και των άλλων καλλιτεχνών της νεολαιίστικης μουσικής. Χωρίς καιροσκοπισμούς, χωρίς κομματικές πελατειακές λογικές, είναι επείγουσα ανάγκη να αφουγκραστούμε, να συναντηθούμε, να σχεδιάσουμε, να πράξουμε, από κοινού. Γιατί σε όλους μας αλλά ιδιαίτερα στη νεολαία αξίζει κάτι πολύ καλύτερο από αυτό που ζούμε».

Παύλος Χρηστίδης: Η συναυλία ήταν η απόδειξη ότι υπάρχει κάτι συλλογικό

O Παύλος Χρηστίδης, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, δηλώνει: «Την προηγούμενη Πέμπτη το πρωί ένα τραπέζι φίλων στην Καλλιθέα συζητούσε για όσα είχαν γίνει το προηγούμενο βράδυ στη Νέα Σμύρνη. Οι μισοί προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε στους άλλους μισούς ποιος είναι ο Λεξ, τι είναι η ραπ και η χιπ χοπ, τι διαφορές έχει από όσους έπαιξαν ξύλο στα MAD awards και αν η συμμετοχή 20.000 ανθρώπων, χωρίς καμία mainstream διαφήμιση, σηματοδοτεί κάτι για την πολιτική κατάσταση στη χώρα.

Όλα αυτά ακούγονταν τόσο ξένα στο πλειοψηφικό τμήμα της παρέας, που αναρωτηθήκαμε πότε ξανά υπήρξε τόσο μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις γενιές. Γρήγορα, όμως, καταλάβαμε πως η απόσταση δεν ήταν τόσο ηλικιακή, αλλά κυρίως στον τρόπο έκφρασης.

Οι περισσότεροι επιχειρηματολογούσαν στο ότι «δεν είναι μουσική» αυτό που περιγράφαμε. Και μάλλον εκεί βρίσκεται η μεγάλη επιτυχία του Λεξ. Έχει αξιοποιήσει το ταλέντο του στην γλώσσα για να πει πράγματα που σήμερα λένε λίγοι, αδιαφορώντας για τα λούσα. Δεν φωνάζει για να τον ακούσουν, δεν παίζει ξύλο, δεν πουλάει ακριβά ρολόγια και αλυσίδες, αλλά αφήνει τους στίχους του, να μιλήσουν.

«Ζούμε τον έρωτα σε νοικιασμένα σπίτια που ‘χουν κομμένα ρεύματα κι απλήρωτα ενοίκια. Μικρά δωμάτια και όνειρα τεράστια. Μεροκάματα του τρόμου, εξώσεις πλειστηριασμοί κι η γειτόνισσα να λέει πως γίναμε γραφικοί.»

Χρόνια τώρα συζητάμε για την ακρίβεια, για τους χαμηλούς μισθούς, για τις ανισότητες, για την κοινωνία των χαμηλών προσδοκιών, που φοβάται να ονειρευτεί. Χρόνια τώρα συζητάμε για την απογοήτευση, την άρνηση, τον θυμό που νιώθει η ελληνική κοινωνία. Στις τηλεοράσεις χρησιμοποιούμε λέξεις, αναλύουμε σχέδια και στους δρόμους ή τις κομματικές συγκεντρώσεις μαζεύονται λίγοι να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους και τον πολιτικό στόχο τους.

Πολλοί θεωρούν ότι οι νέοι είναι απολίτικοι. Αυτό είναι λάθος, οι νέοι αμφισβητούν και είναι δύσπιστοι με όσους τους κουνάνε το δάχτυλο, παρουσιάζοντας την απόλυτη αλήθεια τους.

Η συναυλία ήταν η απόδειξη ότι υπάρχει κάτι συλλογικό, ένα κώδικας, κοινός θυμός και μια αίσθηση ότι παίζεις με σημαδεμένη τράπουλα, όπως λέει συχνά ο ίδιος ο ΛΕΞ. Όσοι ξεσηκώθηκαν χτες στον Πανιώνιο συντονίστηκαν μεταξύ τους πάνω σε μια κοινή βάση προβλημάτων που η ραπ εκφράζει καλύτερα από τους πολιτικούς.

Δεν μπορώ να κάνω τη σύγκριση με τις πρώτες συναυλίες του Μίκη μετά τη Χούντα, δεν πιστεύω πως μπορεί κάποιος να φτάσει σε τέτοιες αναλογίες.  Άλλωστε η κάθε εποχή είναι διαφορετική. Και αν τότε το αίτημα για ελευθερία και δημοκρατία συνέπαιρνε τα πλήθη και αμφισβητούσε τους « έντιμους κυρ Παντελήδες» σήμερα το αίτημα για καλύτερη ζωή είναι ένα όνειρο που δεν μπορεί κανείς να μας το στερήσει. Φτάνει με τους «ανθρώπους που περπατάνε σκυφτοί».