Όμικρον: Σύνοψη στα επιστημονικά δεδομένα – Ποια ευρήματα έχουν σημάνει τον παγκόσμιο συναγερμό

Η παραλλαγή Όμικρον έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης μεγάλου αριθμού ερευνητικών κέντρων, ώστε στον ελάχιστο χρόνο, από τις 11 Νοεμβρίου 2021 που εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα έως και τις 20 Δεκεμβρίου, έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να απαντηθούν πολύ βασικά ερωτήματα, που άλλα έχουν φτάσει σε ένα ικανοποιητικό σημείο και άλλα ακόμη περιμένουν διευκρίνιση.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Αυτά επεσήμανε η Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, σε μία συνοπτική παρουσίαση των μέχρι σήμερα δεδομένων, μεταξύ των οποίων η αυξημένη μεταδοτικότητα σε ανεμβολίαστους και εμβολιασμένους, η ηπιότερη νόσηση, ο αυξημένος κίνδυνος επαναλοίμωξης όσων έχουν νοσήσει, ο ρυθμός των κρουσμάτων, η διάρκεια νοσηλείας και άλλα.

Το θέμα της μεταδοτικότητας της παραλλαγής Όμικρον

Με τα νούμερα λίγο, ανά μελέτη, να διαφέρουν, η Όμικρον χαρακτηρίζεται ως μια παραλλαγή με αυξημένη μεταδοτικότητα που διπλασιάζει τον αριθμό των κρουσμάτων κάθε δυο με τρεις μέρες.

Στη μετάδοση, συμμετέχουν και οι εμβολιασμένοι, είτε ως ασυμπτωματικοί ή ολιγοσυμπτωματικοί. Μάλιστα, στη Νορβηγία περιγράφεται ένα πάρτι χριστουγεννιάτικο, το οποίο απετέλεσε μια εστία υπερμετάδοσης, δεδομένου ότι μολύνθηκε το 70% των προσκεκλημένων, που ήταν κάπου 111, αλλά και άλλων 60 που μπήκαν στον ίδιο χώρο, στο εστιατόριο που γινόταν το πάρτι. Επιβεβαιωμένες, βέβαια, δεν ήταν όλες οι περιπτώσεις ότι ήταν Όμικρον, αλλά εικάζεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των λοιμώξεων ήταν της Όμικρον.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι και οι εμβολιασμένοι νοσούν, αλλά νοσούν ηπιότερα, όπως ξέρουμε, και έχουμε πει κατ’ επανάληψη απ’ ότι οι ανεμβολίαστοι.

Ο αυξημένος κίνδυνος επαναλοίμωξης

Ένα άλλο σημείο, το οποίο διευκρινίστηκε με μια μελέτη που έγινε σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και από το Imperial College, είναι ότι άτομα που έχουν νοσήσει έχουν κατά 5,4 φορές αυξημένο κίνδυνο επαναλοίμωξης. Δηλαδή, εδώ η φυσική ανοσία δεν φτάνει για να προστατεύσει.

Τα δεδομένα για τη βαρύτητα της νόσου είναι ακόμη περιορισμένα. Είναι θετικό και το επαναλαμβάνουμε ότι υπάρχει μία συγκρατημένη αισιοδοξία βάσει των στοιχείων που προέρχονται από τη Νότιο Αφρική, από εκεί που ξεκίνησε και η μετάλλαξη Όμικρον.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία, ο ρυθμός των κρουσμάτων είναι, όντως, μεγαλύτερος. Ήταν στο προηγούμενο κύμα 4.500 κρούσματα και έχουνε φτάσει τώρα τα 20.000. Αλλά τα άτομα τα οποία εισάγονται στο νοσοκομείο είναι σε πολύ καλή γενικά κατάσταση. Δεν έχουν ανάγκη οξυγόνου. Η διάρκεια νοσηλείας τους είναι πολύ βραχεία, είναι 2–2,5 ημέρες σε σχέση με τη νοσηλεία των 8 ημερών που ήταν στο προηγούμενο κύμα, και επίσης η θνητότητα είναι πολύ χαμηλότερη από τη θνητότητα του προηγουμένου κύματος, 6,6, 17%.
Βέβαια, και εδώ το πλήθος των εισαγομένων στο νοσοκομείο είναι κατά 90% ανεμβολίαστα άτομα.

Τα δεδομένα της Νότιας Αφρικής αμφίβολο εάν ισχύουν σε άλλα κράτη

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι και οι ίδιοι οι ερευνητές από τη Νότιο Αφρική, αλλά και όλοι οι οποίοι βλέπουν και αναλύουν αυτά τα αποτελέσματα, βάζουν ένα ερωτηματικό για το κατά πόσο αυτό θα ισχύσει και για τα άλλα κράτη, όπως της Ευρώπης, δεδομένου ότι στη Νότιο Αφρική, πρώτον, το δείγμα ήταν νεαρά άτομα κάτω των 50 ετών, άρα δεν ξέρουμε πως θα επιδράσει ο ιός σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή άτομα που έχουν υποκείμενο νόσημα και ένας άλλος βασικός παράγων, είναι ότι ο βαθμός της φυσικής ανοσίας στη Νότιο Αφρική είναι  εξαιρετικά υψηλός, δεδομένου ότι ένα  μεγάλο τμήμα του πληθυσμού έχει ήδη νοσήσει.

Ένα πρόσθετο εργαστηριακό εύρημα, που είναι και αυτό αισιόδοξο, είναι ότι, τις δύο τελευταίες εβδομάδες, το ιικό φορτίο των λυμάτων έχει μειωθεί και ίσως αυτό να σημαίνει, πάντα όμως με μία σταθερή επιφύλαξη, ότι από εκεί που ξεκίνησε η επιδημία, σημειώνεται μία κάμψη.

Το κεφάλαιο, όμως, που απασχόλησε περισσότερο και απασχολεί, είναι η ικανότητα της παραλλαγής Όμικρον, να διαφεύγει από τους αμυντικούς μηχανισμούς των εμβολιασμένων.

Έχουν γίνει πάνω στο θέμα πάρα πολλές μελέτες από πολλά ερευνητικά κέντρα με διαφορετική μεθοδολογία και τα αποτελέσματα συγκλίνουν.

Δηλαδή, αν πάρουμε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων από μία μελέτη στις 25 εβδομάδες, δηλαδή στο εξάμηνο μετά τον εμβολιασμό με δύο δόσεις, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου έναντι της Όμικρον είναι 35%, ενώ ήταν 64% για την Δέλτα. Όμως, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε δύο εβδομάδες μετά τη χορήγηση της 3^ης δόσης, για την Όμικρον ήταν 76% ενώ για τη Δέλτα υπερέβαινε το 90%.

Δηλαδή, η 3^η δόση επαναφέρει στην υψηλή θέση την αρχική άμυνα του κάθε οργανισμού έναντι του ιού SARS–COV-2.