Εστίαση: Ντόμινο και σε άλλους κλάδους – Αγανακτισμένοι οι παραγωγοί ελαιόλαδου

Μεγάλες δυσκολίες, σύγχυση στην αγορά κι αδυναμία της κυβέρνησης να δηλώσει καθαρά και ξάστερα ότι είναι δίπλα στους παραγωγούς ελαιόλαδου, που την έχουν ανάγκη. Η μείωση των τιμών, η έλλειψη εργατικών χεριών, η αδυναμία στις μετακινήσεις, η αδυναμία πώλησης στις λαϊκές αγορές λόγω του κοροναϊού έχουν δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στον κλάδο και ειδικά σε δυο εθνικά μας προϊόντα, που έχουν απήχηση και στην εγχώρια αγορά και στις εξαγωγές. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί παραγωγοί βρώσιμης ελιάς έμειναν εκτός νυμφώνος ως προς την ενίσχυση, παρότι υπήρχαν περιοχές, που δόθηκε… «κορωνοϊόσημο».

Της Άννας Φραγκάκη

Το προηγούμενο διάστημα τέθηκε στη Βουλή το θέμα της χορήγησης άμεσης οικονομικής ενίσχυσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19 σε ό, τι αφορά στο θέμα της ελαιοκομίας κι υπήρξαν κάποιες διορθώσεις στα κακώς κείμενα. Η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης απάντησε πως ο βασικός στόχος της επιλεξιμότητας ήταν οι αιτούντες να είχαν υποβάλει Ενιαία Αίτηση Εκμετάλλευσης (ΕΑΕ) 2019.  

• Όμως, το πρόβλημα φαίνεται να είναι πολύ πιο σύνθετο, απ’ ό, τι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Το πρόβλημα της διάθεσης του ελαιολάδου ή και της βρώσιμης ελιάς συνδέεται άμεσα και με το ελληνικό εστιατόριο ή το ελληνικό ξενοδοχείο. Σήμερα, όμως, ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής ξενοδοχίας δεν λειτουργεί ενώ και τα εστιατόρια παραμένουν κλειστά, δημιουργώντας ασφυξία και στους παραγωγούς αλλά και σε όλο το κύκλωμα της αγοράς ελαιολάδου & ελιάς.  

Από πλευράς της κυβέρνησης υπήρξε η ενεργοποίηση του νέου μέτρου 21, που προέβλεπε έκτακτη ενίσχυση των κατά κύριο επάγγελμα παραγωγών ελαιολάδου με 126 εκ. ευρώ.

Επιπλέον, υπήρξαν περιοχές, που είχαν πολύ χαμηλή παραγωγή, όπως περιοχές της Κρήτης, με αποτέλεσμα να υπάρξει δραματική σημαντική μείωση του εισοδήματος, καθώς πολλοί Κρητικοί ετεροκαλλιεργητές ασχολούνται με τον τουρισμό, ο οποίος επίσης καταβαραθρώθηκε λόγω πανδημίας. Όμως, ακόμη κι αυτή η ενίσχυση, η οποία δόθηκε επί Βορίδη θεωρήθηκε μικρή κι αφορούσε κατεξοχήν στους επαγγελματίες παραγωγούς ελαιολάδου και σε ελάχιστες περιπτώσεις μη κατά κύριο επάγγελμα παραγωγούς ελαιολάδου, αφήνοντας απέξω χιλιάδες παραγωγούς.

Ελιές από τον Έβρο ως την Κρήτη

Ο τομέας του ελαιολάδου και της βρώσιμης ελιάς είναι ο πλέον σημαντικός στη χώρα μας, είτε για λόγους όγκου παραγωγής, απασχόλησης είτε για λόγους εξαγωγών κι αφορά από τον Έβρο ως την Κρήτη. Το γεγονός αυτό επισημάνθηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία κατέθεσε από πλευράς 37 βουλευτών, με επικεφαλής τον τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης και πρώην υπουργό Σταύρο Αραχωβίτη.

Παρότι η επίκαιρη ερώτηση κατατέθηκε γι΄ αυτό το ζήτημα στις 24/11/2020 επί Βορίδη, η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει ακόμη.

Τα προβλήματα στον τομέα του ελαιολάδου και της βρώσιμης ελιάς έχουν συσσωρευτεί και υπάρχουν κάποιες πληροφορίες, πως ο υπουργός εξετάζει το θέμα, καθώς τον αφορά κι άμεσα διότι προέρχεται από ελαιοκομική περιοχή. 

Για το ίδιο θέμα είχε κατατεθεί άλλη επίκαιρη ερώτηση  από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ παραγωγών βρώσιμης ελιάς κι έκαναν λόγο για επιτελικό μπάχαλο. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως υπήρξαν προβλήματα και σε παραδοσιακές ποικιλίες, όπως είναι η λαδοελιά και για ποικιλίες διπλής κατεύθυνσης (δηλαδή ελιάς που είναι και βρώσιμη και ελαιοποιήσιμη), ακόμη και Καλαμών, που είναι το ισχυρό χαρτί της Ελλάδας στις αγορές. Σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση, οι παραγωγοί ελαιολάδου έχουν δει σημαντική συρρίκνωση του εισοδήματός τους.

Η πλατφόρμα “ARTOLIO”

Σε αυτή τη φάση, πάντως φαίνεται να ξεκινά κάτι καινούργιο για τους μικρομεσαίους παραγωγούς αποτελεί το «ARTOLIO». Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο «ARTOLIO» για τη στήριξη μικρομεσαίων ελαιοπαραγωγών με κτήματα άνω των 10 στρεμμάτων σε όλη τη Μεσόγειο είναι ένα έργο αξίας 2.9 εκατομμυρίων ευρώ € και συντονίζεται από τον Οργανισμό Αγροτικής Έρευνας του Ισραήλ και υλοποιείται σε συνεργασία με 9 εταίρους από Κύπρο, Ελλάδα, Γαλλία, Ισραήλ, Ιορδανία, Παλαιστίνη και Ισπανία.

Χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα για τη διασυνοριακή συνεργασία στη Μεσόγειο ENI CBC Med της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο συνολικός του προϋπολογισμός ανέρχεται στα 2.9 εκατομμύρια ευρώ (€), με το 90% της χρηματοδότησης να παρέχεται από την ΕΕ (€ 2.6 εκ.). Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου έγινε τον Οκτώβριο του 2020 και η ημερομηνία ολοκλήρωσής του είναι το Φεβρουάριο του 2023.  Βασική ιδέα είναι η πλατφόρμα να έχει ως κύριο σκοπό την αξιοποίηση και προώθηση της αγοράς εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, επενδύοντας σε εξοπλισμό και γνώσεις σε παραδοσιακούς παραγωγούς ελαιολάδου και ιδιοκτήτες μικρών ελαιοτριβείων (http://www.enicbcmed.eu/projects/artolio).

Ο γεωπόνος, ελαιοπαραγωγός κι εμπειρογνώμονας σε διεθνείς εκθέσεις ελαιολάδου Κώστας Λύρης μιλώντας στο “libre” μας ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

• «Είναι μία περίεργη χρονιά για το ελληνικό ελαιόλαδο. Μια παραγωγή, που τελικά ήταν καλή , έστω και αν στην αρχή υπήρχαν επιφυλάξεις , ένα ξεκίνημα με χαμηλές τιμές , που στην συνέχεια ανέβηκαν λίγο αλλά τελικά δεν φαίνεται να υπάρχει δυναμική. Για μια ακόμα φορά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι κινητήριος δύναμη για την πώληση του ελαιολάδου είναι η εστίαση και κατ’ επέκταση η κίνηση των καταναλωτών , μετακίνηση , διανυκτέρευση , εστίαση . Έκπληξη η αύξηση της τιμής του Τυνησιακού χύμα ελαιολάδου με τιμές διπλάσιες σχεδόν της περσινής ,την στιγμή που το ελληνικό, δεν μπορεί με τίποτα να σπάσει το ψυχολογικό φράγμα των τριών ευρώ ανά κιλό , για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο παραδοτέο στην Ιταλία . Αυτό , σε συνδυασμό , με την αύξηση του κόστους της συγκομιδής , λόγω του ότι σε ορισμένες ελαιοπαραγωγικές , υπήρξε αποδεδειγμένη δυσκολία εύρεσης εργατικού δυναμικού (κλειστά σύνορα λόγω covid ) , φέρνουν σε δύσκολη θέση τους παραγωγούς μας».