Παρέμβαση Μίχαλου στο libre: Καλούμε την κυβέρνηση σε διάλογο για την επόμενη μέρα – Κούρεμα χρεών, γενναία μέτρα στήριξης

Ηχηρή παρέμβαση στο οικονομικό ζήτημα της χώρας κάνει, μέσω της συνέντευξής του στο libre, ο Κωνσταντίνος Μίχαλος, πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών.

Συνέντευξη στον Νίκο Παπαδημητρίου

«Δεν συμμεριζόμαστε την εκφραζόμενη αισιοδοξία, έστω και συγκρατημένη, που προβάλλεται από κυβερνητικούς παράγοντες σε ό,τι αφορά την πορεία της οικονομίας στο εγγύς μέλλον», επισημαίνει ευθύς εξ αρχής. Εξάλλου, προσθέτει:

«Η Πολιτεία οφείλει πρωτίστως να μη δημιουργεί ψεύτικες ελπίδες στην κοινωνία και στον επιχειρηματικό κόσμο», επίσης «να φανεί γενναιόδωρη σε ό,τι αφορά την οικονομική στήριξη, τόσο των εργαζομένων, όσο και των επιχειρήσεων».

Και, με αυτή την αφετηριακή θέση, καταθέτει σειρά συγκεκριμένων προτάσεων, μέτρων και δράσεων, όπως το «κούρεμα» των χρεών του συνόλου των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και τις τράπεζες και όχι την απλή παράταση των υποχρεώσεών τους στο μέλλον. Διεκδικεί, μάλιστα, «ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα άμεσης αντιμετώπισης των προβλημάτων», τα εφόδια υπάρχουν άλλωστε: «το μεγάλο αποθεματικό χρημάτων από την προηγούμενη κυβέρνηση, ύψους 37 δισ.» καθώς και τα 16 δισ. που εξασφάλισε η χώρα από τις αγορές μέσα στο τρέχον έτος.

Εφιστά, συγχρόνως, την προσοχή για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και ζητά εμφατικά «να αποκλειστεί κάθε σκέψη για επιβολή νέων μνημονίων». Παράλληλα ο συνομιλητής μας ζητά να διατεθούν άμεσα, επαρκή κονδύλια για την ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας, ενώ υπαινίσσεται την απουσία διαλόγου της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους της επιμελητηριακής και επιχειρηματικής κοινότητας.

• «Στην εξαιρετικά δυσμενή περίοδο της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης που διανύουμε είναι άκρως αναγκαία η συνένωση δυνάμεων και η κοινή δράση. Όλοι πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων μιλώντας στο libre.

Αιχμηρός έναντι των τραπεζών λέει πως «πραγματικά τις έχουμε ‘πληρώσει’ χρυσές, έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί τρεις φορές και νομίζω ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, ούτε αυτή των κόκκινων δανείων για να συμβάλουν στη διάσωση της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο». Ενώ διαμηνύει προς κάθε… ενδιαφερόμενο ότι «κάθε σκέψη για αύξηση των φόρων είναι λανθασμένη γιατί ‘ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος’».

«Φυσικά και με φοβίζει πάρα πολύ η επόμενη μέρα, αλλά περισσότερο με φοβίζει το σήμερα», υπογραμμίζει εν κατακλείδι.  

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Κωνσταντίνου Μίχαλου, στο libre:

-Γνωρίζετε, όσο λίγοι, την κατάσταση στην εθνική οικονομία αλλά και σε επιμέρους κλάδους της. Ποια είναι αυτή χωρίς εξωραϊσμούς, κύριε πρόεδρε;

Τους τελευταίους μήνες παρακολουθούμε με μεγάλη ανησυχία και προβληματισμό την εξέλιξη της πανδημίας του κοροναϊού στη χώρα μας αλλά και σε όλον τον πλανήτη, καθώς, εκτός από τις απώλειες ανθρώπινων ζωών που έχει προκαλέσει, έχει επιφέρει και τεράστια προβλήματα στην οικονομία και την αγορά.

Χωρίς να κάνουμε καμία απολύτως έκπτωση στη θέση μας ότι «πάνω από όλα βρίσκεται η ανθρώπινη ζωή», θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι δε συμμεριζόμαστε την εκφραζόμενη αισιοδοξία, έστω και συγκρατημένη, που προβάλλεται από κυβερνητικούς παράγοντες σε ό,τι αφορά την πορεία της οικονομίας στο εγγύς μέλλον.

Ως εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την πραγματική εικόνα της ελληνικής αγοράς και τα τεράστια προβλήματα που έχουν ενσκήψει λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί για τη νόσο Covid-19.

Προβλήματα που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις, με περαιτέρω μείωση του τζίρου, διόγκωση ληξιπρόθεσμων οφειλών και εν τέλει κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας και διακοπή λειτουργίας επιχειρήσεων. Η Πολιτεία οφείλει πρωτίστως να μη δημιουργεί ψεύτικες ελπίδες στην κοινωνία και στον επιχειρηματικό κόσμο για εύκολη επίλυση του τεράστιου όγκου των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί, αλλά και να φανεί γενναιόδωρη σε ό,τι αφορά την οικονομική στήριξη, τόσο των εργαζομένων, όσο και των επιχειρήσεων.

-Και άρα, τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα, κύριε Μίχαλε;

Ως εκπρόσωποι του συνόλου σχεδόν του επιχειρηματικού κόσμου θα επισημάνουμε για μία ακόμη φορά ότι πρέπει να εξεταστούν άμεσα τα παρακάτω μέτρα και δράσεις:

• Το «κούρεμα» των χρεών του συνόλου των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και τις τράπεζες και όχι η απλή παράταση των υποχρεώσεών τους στο μέλλον, καθώς αυτές όχι μόνο δεν πρόκειται να απομειωθούν, αλλά θα αυξάνονται συνεχώς εν μέσω της  μεγάλης ύφεσης  που διανύουμε.
• Η παρέμβαση της Πολιτείας προς τις εμπορικές τράπεζες για ουσιαστική συμμετοχή τους στην προσπάθεια που καταβάλει σύσσωμη η επιχειρηματική κοινότητα για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές  επιπτώσεις της πανδημίας. Αντ’ αυτού έχουμε διαπιστώσει την αρνητική τους στάση ακόμη και για την υλοποίηση  προγραμμάτων στήριξης των επιχειρήσεων που έχουν προωθηθεί από την ΕΕ και την ελληνική κυβέρνηση.
• Η διασφάλιση από μέρους της ελληνικής  Πολιτείας  των  ευρωπαϊκών κονδυλίων άνω των 30 δισ. ευρώ για την χώρα μας, που έχουν προεγκριθεί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της πανδημίας στην ελληνική οικονομία, καθώς ήδη ακούγονται φωνές για  προνομιακή μεταχείριση των βόρειων χωρών στην κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισιτίσουμε την προσοχή στους αρμοδίους και για το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για την μείωση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και η επικείμενη διανομή εμβολίων για τον κοροναϊό.
• Να αποκλειστεί κάθε σκέψη για επιβολή νέων μνημονίων και να διασφαλιστεί ταυτόχρονα η δημοσιονομική χαλάρωση που είναι άκρως αναγκαία για την ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας αυτή την δύσκολη περίοδο.
• Να διατεθούν άμεσα, επαρκή κονδύλια για την ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας, όπως άλλωστε προτείνει και η επιστημονική κοινότητα. Η απόφαση για καθολικό lockdown, από μόνη της, είμαστε βέβαιοι ότι δεν αποτελεί πανάκεια ούτε για τον περιορισμό της νόσου, πολύ δε περισσότερο για την επιβίωση των επιχειρήσεων.
• «Οφείλουμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των επαναλαμβανόμενων περιόδων απομόνωσης και οριζόντιας καραντίνας υγιών και ασθενών», προτρέπουν επιφανείς επιστήμονες.
• Τέλος, καλούμε την κυβέρνηση σε ειλικρινή και εποικοδομητικό διάλογο με τους εκπροσώπους της επιμελητηριακής και επιχειρηματικής κοινότητας, χωρίς παλινωδίες και αποκλεισμούς. Εκτιμούμε ότι σε ζητήματα οικονομίας και αγοράς η γνώμη μας θα πρέπει να ακούγεται και να συνεκτιμάται, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την επιστημονική κοινότητα στα ζητήματα της νόσου.

Στην εξαιρετικά δυσμενή περίοδο της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης που διανύουμε είναι άκρως αναγκαία η συνένωση δυνάμεων και η κοινή δράση. Όλοι πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.

-Εσείς επιμένετε ιδιαιτέρως στο μέτρο του κουρέματος των χρεών που έχουν οι επιχειρήσεις προς το Δημόσιο και τις τράπεζες. Πόσο εφικτό είναι αυτό δεδομένης της δραματικής μείωσης των φορολογικών εσόδων αφενός, του μόνιμου προβλήματος των κόκκινων δανείων αφετέρου;

Χωρίς καμία αμφιβολία, η κυβέρνηση έχει να λύσει ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Ωστόσο, τα προαναφερόμενα μέτρα και ιδιαίτερα η απομείωση των χρεών που έχουν οι επιχειρήσεις προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, θα πρέπει να υλοποιηθεί, διαφορετικά η ελληνική αγορά θα μετατραπεί σε ένα μεγάλο νεκροταφείο επιχειρήσεων.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο αποθεματικό χρημάτων από την προηγούμενη κυβέρνηση, ύψους 37 δισ. ενώ η χώρα έχει βγει και στις αγορές για δανεισμό μέσα στο τρέχον έτος, αντλώντας περισσότερα από 16 δισ.

Όλα αυτά τα ποσά θα πρέπει να πέσουν στην αγορά με ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα άμεσης αντιμετώπισης των προβλημάτων. Όσο για τις τράπεζες, πραγματικά τις έχουμε «πληρώσει» χρυσές, έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί τρεις φορές και νομίζω ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, ούτε αυτή των κόκκινων δανείων για να συμβάλουν στη διάσωση της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο.

Αυτήν την περίοδο πρέπει να βγούμε αλώβητοι, όσο είναι δυνατόν και στη συνέχεια, επανεξετάζοντας τις καταστάσεις, να επανέλθουμε σε μία κανονικότητα. Άλλωστε, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχει απόφαση για μία δημοσιονομική χαλάρωση λόγω των προβλημάτων που έχει προκαλέσει η πανδημία που μας επιτρέπει ως χώρα να είμαστε πιο φειδωλοί όσον αφορά τη φορολογική μας πολιτική.  

-Την ίδια στιγμή πάντως από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχουμε ακούσει πως τα σημερινά μέτρα είναι αυριανοί φόροι. Δεν σας φοβίζει η επόμενη μέρα;

Φυσικά και με φοβίζει πάρα πολύ η επόμενη μέρα, αλλά περισσότερο σας προανέφερα ότι με φοβίζει το σήμερα. Γιατί το σήμερα θα καθορίσει και το αύριο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μόνο που έχω να δηλώσω είναι ότι κάθε σκέψη για αύξηση των φόρων είναι λανθασμένη γιατί «ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος».

Σε κάθε περίπτωση, ευελπιστώ ότι θα επικρατήσει η σύνεση και η λογική για να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια δυναμική επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας με επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και με όπλο την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που θα διατεθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Η περίοδος αυτή που διανύουμε μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως ευκαιρία για τη μετάβαση σε ένα νέο εξωστρεφές αναπτυξιακό μοντέλο, στο οποίο βέβαια δεν χωρά καμία αύξηση φόρων. Το αντίθετο, μάλιστα.

-Κάνοντας τον απολογισμό της τρέχουσας χρονιάς, θα λέγατε ότι, α) το άνευ όρων άνοιγμα του τουρισμού, β) η όχι αποφασιστική στήριξη του ΕΣΥ και γ) η καθυστέρηση λήψης δραστικών μέτρων το φθινόπωρο ήταν τρεις παράγοντες που χτύπησαν καίρια την οικονομία;

Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στο θέμα του τουρισμού. Εμείς εξαρχής και εγκαίρως είχαμε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα τόσο για τη διάσωση του τουρισμού, όσο και για τον περιορισμό της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό είχαμε ζητήσει τη λήψη αυστηρότατων μέτρων ελέγχου στις πύλες εισόδου της χώρας και ταυτόχρονα ουσιαστικά και στοχευμένα μέτρα ενίσχυσης του εγχώριου τουρισμού μέσω ενός προγράμματος επιδότησης διακοπών Ελλήνων πολιτών συνολικής δαπάνης 1 δισ. ευρώ. Ποσό που αντιστοιχούσε στο 5% των συνολικών τουριστικών εσόδων του 2019.

Για να μη γίνομαι κουραστικός, το πρόγραμμα ήταν άκρως μελετημένο σε χρονοδιαγράμματα, δικαιούχους και ποσά. Εκτίμησή μας ήταν τότε και παραμένει ότι η τόνωση της εγχώριας ζήτησης ήταν και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να εξασφαλισθούν οι πληρότητες εκείνες που θα κάνουν τη λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων βιώσιμη, διατηρώντας και κάποιους τζίρους στο σύνολο της τουριστικής αγοράς.

Όσον αφορά τη στήριξη του ΕΣΥ, γίνονται προσπάθειες και θα πρέπει να συνεχίσουν να γίνονται γιατί τέτοιου είδους ατυχίες όπως αυτή της πανδημίας του κοροναϊού ελπίζω ότι κάνουν τους πάντες να καταλαβαίνουν τη σημασία και την αξία ενός ισχυρού εθνικού συστήματος υγείας.

Εν κατακλείδι, για το σύνολο του προβλήματος, απαιτείται μία «γενναιόδωρη» θα την έλεγα προσέγγιση με γενναία μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους, των ανέργων και των οικονομικά αδύναμων. Απαιτείται διαρκής παρακολούθηση της κατάστασης στην πραγματική οικονομία και στην κοινωνία, με συνεχείς παρεμβάσεις για τη στήριξη των κλάδων και των νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο.