Ν. Παππάς στο libre: “Οι Τράπεζες πήραν 16 δισ. για μικρομεσαίους και δάνεια δεν τους δίνουν”

Η ύφεση είχε ήδη ξεκινήσει όταν μας συνάντησε ο κοροναϊός, ο οποίος «χρησιμοποιείται εν πολλοίς και ως προπέτασμα για να κρύψει τις αποτυχίες της πρώτης φάσης διακυβέρνησης»: αυτό επισημαίνει, μιλώντας στο libre.gr ο Νίκος Παππάς, μία ημέρα πριν τη σύγκρουση Μητσοτάκη – Τσίπρα, στη Βουλή, για τα θέματα της οικονομίας.

Συνέντευξη στον Νίκο Παπαδημητρίου

Ταυτοχρόνως, ο τομεάρχης Οικονομίας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Νότιου Τομέα Β’ Αθηνών χαρακτηρίζει απογοητευτικούς τους αριθμούς των επιχειρήσεων που έλαβαν ενίσχυση από την κυβέρνηση, κάτι παραπάνω από 50.000 επιχειρήσεις επί συνόλου 750.000 που λειτουργούν στη χώρα, με βάση τα μέχρι σήμερα στοιχεία.

Αριθμοί που εξηγούνται από τη στάση του τραπεζικού συστήματος, υποστηρίζει, εξαπολύοντας επίθεση κατά των τραπεζών λέγοντας ότι «παίρνουν τα λεφτά και κοιτάνε να τα διοχετεύσουν στο πελατειακό τους ‘φιλέτο’». Μιλώντας με στοιχεία ο Ν. Παππάς, σημειώνει ότι για τα στοχευμένα προγράμματα ενίσχυσης ΜμΕπιχειρήσεων, οι τράπεζες έχουν πάρει 16 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ, από τα οποία έχουν διοχετεύσει τα 4,3 δισ. σε δανειοδοτήσεις, εκ των οποίων τα 3,5 δισ. πήγαν στο πελατειακό τους «φιλέτο», και τα υπόλοιπα σχεδόν 12 δισ. λιμνάζουν. Υπόσχεται δε, ότι μόλις διασταυρώσει σχετικές πληροφορίες, θα φέρει το θέμα στη Βουλή.

Την ίδια ώρα κατηγορεί την ΝΔ ότι έχει παγώσει τα μεγάλα έργα υποδομής και αυτό για ένα και μόνο λόγο: επιδιώκει «ανακατανομή της πίτας κατά το δοκούν» -και τούτο εις βάρος της εθνικής οικονομίας, την ώρα, μάλιστα, που «στο πρόγραμμα της ΝΔ έλεγαν ότι αυτά τα έργα θα διαμόρφωναν 40.000 νέες θέσεις εργασίας», υπενθυμίζει.

«Δεν μου αρέσει το είδος του πολιτικού που θέλει να κρύβεται πίσω από τους ειδικούς», απαντά εξάλλου για την επιτροπή Πισσαρίδη.

Ενώ αναφορικά με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ διευκρινίζει: «Εμείς δεν λέμε να διοχετευθούν στην οικονομία όλοι οι διαθέσιμοι πόροι με τη μία. Κάθε άλλο. Λέμε να διατεθούν οι μισοί από τους διαθέσιμους  πόρους».

Για τα εσωκομματικά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Ν. Παππάς σημειώνει εμφατικά, «εάν υπήρχε μια φορά πριν η ανάγκη να προχωρήσουμε στο μετασχηματισμό του κόμματός μας σε ένα κόμμα που θα ενσωματώνει τη μεγάλη πλειοψηφία αυτού που ονομάζουμε δημοκρατική, αριστερή, προοδευτική παράταξη στην Ελλάδα, σήμερα αυτή η ανάγκη έχει πολλαπλασιαστεί», ένα κόμμα που θα πρέπει να εκφράσει τα «απολύτως ταυτισμένα συμφέροντα» μισθωτών και μεσαίας τάξης.

Αναφορικά, τέλος, με τις εκκρεμότητες του ΣΥΡΙΖΑ (Συνέδριο κ.ο.κ.) ανοίγει τη συζήτηση λέγοντας, «θα πρέπει να εξετάσουμε το πώς οι νέες τεχνολογίες και οι δυνατότητές τους θα μας δώσουν τη δυνατότητα να φθάσουμε στον αντικειμενικό πολιτικό μας στόχο».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του τομεάρχη Οικονομίας και βουλευτή Νότιου Τομέα Β’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Παππά στο libre.gr:

–Ένα από τα μεγαλύτερα επίδικα της περιόδου είναι αν η ύφεση οφείλεται στην πανδημία και μόνον, ή αν, αντιθέτως, έχει την υπογραφή της κυβέρνησης Μητσοτάκη… Η αξιωματική αντιπολίτευση συνηγορεί υπέρ της δεύτερης άποψης. Με ποια στοιχεία, κύριε υπουργέ; Και πού εντοπίζετε την αστοχία του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, δεδομένου ότι η ΝΔ εξελέγη με σημαία την προσέλκυση επενδύσεων;

Η ύφεση είχε ήδη ξεκινήσει όταν μας συνάντησε ο κοροναϊός. Η οικονομία συρρικνώθηκε και το τελευταίο τρίμηνο του 2019 και το πρώτο του 2020. Η απασχόληση είχε ξεκινήσει να πέφτει και η βιομηχανική παραγωγή μειωνόταν.

Ο κοροναϊός χρησιμοποιείται εν πολλοίς και ως προπέτασμα για να κρύψει τις αποτυχίες της πρώτης φάσης διακυβέρνησης. Κοντά στη μακροοικονομική τάση που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται, είχαμε και τη χαλάρωση των ρυθμίσεων στην αγορά εργασίας. Οι απολύσεις έγιναν πολύ πιο εύκολες. Όταν, όμως, οι επιχειρήσεις μας υφίστανται πιέσεις και το πλαίσιο των απολύσεων χαλαρώνει, η εύκολη λύση είναι να απολύσουν.

Αντί η διατήρηση των θέσεων εργασίας να γίνει προϋπόθεση για τη λήψη βοήθειας από την Πολιτεία, έγινε προϋπόθεση η αναστολή των συμβάσεων εργασίας. Αντίστοιχο πρόβλημα έχουν και οι ΗΠΑ, όπου έγινε φανερό ότι δεν αρκεί να ξοδεύεις λεφτά, αλλά πρέπει να έχεις ταυτόχρονα και ένα θεσμικό πλαίσιο που προστατεύει τις θέσεις εργασίας.

–Το αμερικανικό κράτος έριξε λεφτά…

Ναι, αλλά το θέμα δεν είναι μόνο να ξοδέψεις λεφτά, είναι και το πώς τα διοχετεύεις. Για παράδειγμα, για την επιστρεπτέα προκαταβολή της κυβέρνησης δεν υπάρχει κανένας όρος για το τι θα κάνει τα χρήματα ο δικαιούχος. Μπορεί να τα πάρει και να τα διαθέσει σε ένα ταξίδι.

Εμείς τι είπαμε; Άμεση ενίσχυση των επιχειρήσεων, άρα όχι κρατικό δάνειο, η οποία μπορεί να διοχετευτεί σε πολύ καθορισμένες δαπάνες, όπως οφειλές προς προμηθευτές, εφορία, τράπεζα, ενοίκια, λογαριασμούς, κ.ά.

–Ένα κομβικό ζήτημα, λοιπόν, είναι πόσες και τι μεγέθους επιχειρήσεις ενισχύθηκαν…

Με βάση τα στοιχεία της κυβέρνησης, έχουν εγκριθεί οι αιτήσεις 53.000 επιχειρήσεων για την επιστρεπτέα προκαταβολή και 2.000 επιχειρήσεων για το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ. Και έχουμε και το εγγυδοτικό πρόγραμμα που συνδέεται με τον covid-19, για το οποίο περιμένουμε στοιχεία.

Ο αριθμός των δικαιούχων, δηλαδή, είναι απογοητευτικός, αν υπολογίσουμε ότι συνολικά οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι 750.000, εκ των οποίων περίπου οι 550.000 είναι αυτοαπασχολούμενοι ή ατομικές επιχειρήσεις και οι 250.000 είναι επιχειρήσεις με μισθωτούς.

Τα νούμερα, επίσης, είναι πολύ μικρά, δεδομένου ότι, με τη βούλα του ελληνικού κράτους, το 87% των κλάδων της οικονομίας κατατάσσεται στην κατηγορία των πληττόμενων. Είναι αστείο να συζητάμε αν και ποιος έχει ανάγκη από ρευστότητα.

Το πρόβλημα είναι ότι τα εργαλεία αυτά τα διαχειρίστηκαν οι τράπεζες ως ενδιάμεσα φίλτρα μεταξύ Πολιτείας και επιχειρήσεων, παίρνοντας αποφάσεις με βάση δικά τους κριτήρια και ανάγκες. Τα κριτήρια των τραπεζών όμως, όπως καταγράφονται στο εγχειρίδιο πιστώσεων και καλής πιστωτικής πρακτικής, είναι κριτήρια που αφορούν τους καιρούς της «ομαλότητας», που βοηθούν τον τραπεζίτη να ανιχνεύσει τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης, το αν είναι στρατηγικός κακοπληρωτής, κ.ά. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια τεράστια κρίση. Δεν μπορεί τα τραπεζικά κριτήρια να καλύψουν τις ανάγκες της οικονομίας. 

Οι τράπεζες παίρνουν τα λεφτά και κοιτάνε να τα διοχετεύσουν στο πελατειακό τους «φιλέτο».

Για παράδειγμα, για τα στοχευμένα προγράμματα ενίσχυσης ΜμΕπιχειρήσεων, οι τράπεζες έχουν πάρει 16 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ. Από αυτά έχουν διοχετεύσει τα 4,3 δισ. σε δανειοδοτήσεις, εκ των οποίων τα 3,5 δισ. πήγαν στο πελατειακό τους «φιλέτο», το οποίο όμως δεν χρειάζεται την εγγυοδοσία του κράτους για να έχει πρόσβαση στη ρευστότητα.

–Και τα υπόλοιπα 12 δισ.;

Λιμνάζουν. Άλλη μια απόδειξη της αποτυχίας είναι το γεγονός ότι για το πρόγραμμα covid-19 η Ελλάδα έκανε αίτημα και εγκρίθηκαν εγγυήσεις 2 δισ. ευρώ. Η Πορτογαλία, που είναι μια οικονομία και χώρα αντίστοιχου μεγέθους, ζήτησε και της εγκρίθηκαν εγγυήσεις 13 δισ. Τι αποδεικνύει το ότι εξαντλήθηκαν γρήγορα τα πλαφόν στη χώρα μας; Πρώτον, ότι υπάρχει τεράστια δίψα για ρευστότητα και δεύτερον, φοβάμαι ότι οι τράπεζες επέλεξαν να εξυπηρετήσουν μεγάλους πελάτες.

Ως προς το δεύτερο, έχουμε κάποιες πληροφορίες, θα τις διασταυρώσουμε και θα φέρουμε το θέμα στη Βουλή. Και, με την ευκαιρία της συνέντευξής μας στο Libre, να θυμίσω ότι εκκρεμεί το αίτημα της ΓΣΕΒΕΕ για ειδική συνεδρίαση των Επιτροπών Παραγωγής και Εμπορίου, και Οικονομικών για το μείζον ζήτημα της ενίσχυσης των ΜμΕπιχειρήσεων με βάση τα εγγυοδοτικά εργαλεία του κράτους. Ελπίζουμε να μπει στο πρόγραμμα της Βουλής.

–Υπαινίσσεσθε και κάποια στρατηγική επιλογή εκ μέρους της κυβέρνησης;      

Δεν το υπαινισσόμαστε, το λέμε ευθέως. Η κυβέρνηση έχει επιλέξει την «ανοσία της αγέλης» στην οικονομία.

–Οι πολιτικοί σας αντίπαλοι σάς κατηγορούν ότι με το πρόγραμμά σας υπερχρεώνετε το Δημόσιο, φέρνοντας μνημόνιο από την πίσω πόρτα. Τι απαντάτε;

Η δική μας παράταξη έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια και την ξαναέβαλε στην ανάπτυξη. Η παράταξη της ΝΔ, με τις γνωστές της συνταγές, βύθισε τη χώρα στην ύφεση. Εμείς δεν λέμε να διοχετευθούν στην οικονομία όλοι οι διαθέσιμοι πόροι με τη μία. Κάθε άλλο. Λέμε να διατεθούν οι μισοί από τους διαθέσιμους  πόρους.

Άρα αυτό που λέγεται είναι μια αναληθής κριτική και, επιπλέον, παραβλέπει το γεγονός ότι αν καθυστερήσεις να διοχετεύσεις χρήμα στην οικονομία δεν σημαίνει ότι θα το γλιτώσεις. Διότι αν εκτιναχθεί η ανεργία, τα χρήματα που θα έδινες για τη στήριξη της εργασίας, θα αναγκαστείς να τα δώσεις σε κοινωνικά επιδόματα αλληλεγγύης και επιδόματα ανεργίας.

Η εργασία όταν διατηρείται, όμως, παράγει πλούτο και προϊόν, δημιουργεί φορολογικά έσοδα και κρατά τον κοινωνικό ιστό συνδεδεμένο. 

–Έχει όμως ξεκινήσει και η συζήτηση για την επόμενη μέρα, κύριε υπουργέ, που τίθεται εκ των πραγμάτων από τη στιγμή που μέχρι τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο πρέπει τα κράτη – μέλη να υποβάλουν τις προτάσεις τους προς την Κομισιόν…

Σωστό είναι αυτό. Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί θετικό βήμα γιατί σπάει δύο ταμπού. Το πρώτο είναι του κοινού δανεισμού και το δεύτερο της απευθείας μεταφοράς πόρων. Αλλά πρέπει να δούμε την τελική του μορφή και υπό ποιες προϋποθέσεις οι πόροι αυτοί θα γίνονται διαθέσιμοι. 

Με τους ήδη υπάρχοντες πόρους θα έπρεπε να δουλεύουν πυρετωδώς τα μεγάλα έργα υποδομής, όπως ο Ε65, η Πατρών – Πύργου, ο βόρειος οδικός άξονας της Κρήτης, το Καστέλι, το Μετρό της Θεσσαλονίκης, η γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας. Έργα που είχαν δρομολογηθεί και πήγαν όλα μαζί 2,5 χρόνια πίσω με ευθύνη της κυβέρνησης.

Η ειρωνεία είναι ότι στο πρόγραμμα της ΝΔ έλεγαν ότι αυτά τα έργα θα διαμόρφωναν 40.000 νέες θέσεις εργασίας. Με τα έργα αυτά, δεν είναι μόνο ότι φτιάχνεις υποδομές και δημιουργείς θέσεις εργασίας, πρέπει να προσμετρήσουμε ότι αυτή η δαπάνη επιστρέφει κατά το ήμισυ στο κράτος.

Ως ΦΠΑ, ως φόρος μισθωτών υπηρεσιών, ως φόρος ειδικής κατανάλωσης. Είναι ένα πακέτο που μπορεί να αφήσει πολύ θετικό αποτύπωμα στην εθνική οικονομία και δυστυχώς έχει πάει πίσω σε μια επιλογή που εξηγείται μόνο με εξωοικονομικούς λόγους.

–Όπως;

Μια ανακατανομή της πίτας κατά το δοκούν.

–Το αποκαλούμενο και ως «μοντέλο Τσιόδρα» στην οικονομία, την επιτροπή Πισσαρίδη πώς την βλέπετε;

Δεν μου αρέσει το είδος του πολιτικού που θέλει να κρύβεται πίσω από τους ειδικούς. Οι αποφάσεις είναι πολιτικές. Το θέμα μας δεν είναι ούτε ο Τσιόδρας ούτε ο Πισσαρίδης. Το θέμα είναι ο Κικίλιας, ο Μητσοτάκης, ο Γεωργιάδης, ο Σταϊκούρας.

Η «ιστορία» με τους ειδικούς πρέπει να κοπεί.

Είναι αυτονόητο ότι θα πάρεις και την ακαδημαϊκή γνώμη ενός ειδικού, αλλά εδώ μιλάμε για τις εφαρμοζόμενες πολιτικές και πόσο μάλλον στην οικονομία όπου δεν υπάρχουν συνθήκες εργαστηρίου.

–Αλλάζοντας θέμα, ποιες οι εκκρεμότητες και τα αναγκαία βήματα για τον ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και πέρα;

Εάν υπήρχε μια φορά πριν η ανάγκη να προχωρήσουμε στο μετασχηματισμό του κόμματός μας σε ένα κόμμα που θα ενσωματώνει τη μεγάλη πλειοψηφία αυτού που ονομάζουμε δημοκρατική, αριστερή, προοδευτική παράταξη στην Ελλάδα, σήμερα αυτή η ανάγκη έχει πολλαπλασιαστεί.

Γιατί οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη θα επιφέρουν κοινωνικά ρήγματα, τεράστιες διαψεύσεις και ένα «σπάσιμο» του συμβολαίου, το οποίο επεχείρησε να κάνει ο κ. Μητσοτάκης με τη μεσαία τάξη. Εκεί η προοδευτική και η αριστερή παράταξη πρέπει να είναι έτοιμη προγραμματικά, πολιτικά, ιδεολογικά και οργανωτικά. Ακριβώς για να εκφράσει την αναγκαία κοινωνική και πολιτική συμμαχία των μισθωτών και της μεσαίας τάξης, που αυτόν τον καιρό έχουν απολύτως ταυτισμένα συμφέροντα.

–Συνέδριο πότε και κάτω από ποιους όρους; Φυσική ή ψηφιακή παρουσία των μελών; Αλλαγή του τρόπου εκλογής του προέδρου;

Η καραντίνα μάς έδειξε ότι οι νέες τεχνολογίες είναι απολύτως αξιοποιήσιμες και για τις συλλογικές μας διαδικασίες και για να κάνουμε τις εσωτερικές μας λειτουργίες περισσότερο διαφανείς, πιο λειτουργικές, πιο αποτελεσματικές και πιο δημοκρατικές. Άρα, θα πρέπει να εξετάσουμε το πώς οι νέες τεχνολογίες και οι δυνατότητές τους θα μας δώσουν τη δυνατότητα να φθάσουμε στον αντικειμενικό πολιτικό μας στόχο. Αυτό είναι το κριτήριο και ο οδηγός μας και πάνω σε αυτό είμαστε έτοιμοι να τα συζητήσουμε όλα.