“Θηλιά” μέτρων το μεσοπρόθεσμο – “Aπαραίτητη η αναστολή των δημοσιονομικών στόχων”

«O κ. Μητσοτάκης υποσχόταν ανάπτυξη, και μέσα σε έξι μήνες έφερε ύφεση, πριν τον κορωναϊό»: αυτή ήταν η βασική αιχμή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη συζήτηση που είχε με την Όλγα Τρέμη, στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Όμως, ο Αλέξης Τσίπρας είπε και κάτι ακόμη που δεν κέρδισε αντίστοιχη δημοσιότητα, παρότι θα έπρεπε μάλλον:

«Το 2021 τον Απρίλιο η χώρα θα κληθεί να καταθέσει Μεσοπρόθεσμο». Τι σημαίνει αυτό; Τι μέτρα συνεπάγεται; Από πού προκύπτει η βεβαιότητα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ότι έρχεται νέο Μεσοπρόθεσμο; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα θα επιχειρήσει να απαντήσει με το ρεπορτάζ του το libre.gr.

Ας ξεκινήσουμε από την προϊστορία των Μεσοπρόθεσμων, αυτή τη «θηλιά» για την κοινωνία στα χρόνια των Μνημονίων: αποτελεί νομική υποχρέωση της χώρας να καταθέτει την άνοιξη κάθε χρονιάς Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα πενταετούς διάρκειας, για το τρέχον έτος και τα επόμενα τέσσερα χρόνια, επίσης τα Μεσοπρόθεσμα ψηφίζονται από τη Βουλή και έχουν ισχύ νόμου.

Πέρσι δεν κατατέθηκε εξαιτίας των επικείμενων ευρωεκλογών, πλην όμως ο Αλέξης Τσίπρας αιφνιδιάζει ανακοινώνοντας και εθνικές κάλπες.

Μετά κι από αυτές, οι θεσμοί αποφασίζουν να μην βάλουν με το «καλημέρα» στη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση τη «θηλιά» του Μεσοπρόθεσμου. Όμως, και ενώ το υπουργείο Οικονομικών προετοιμαζόταν για την κατάθεση του νέου 5ετούς προγράμματος ήδη από τα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου, ο κορονοϊός παγώνει το σχετικό σχεδιασμό.

Στο σημείο αυτό θα «δανειστούμε» όσα είπε στην ίδια ομιλία ο Αλέξης Τσίπρας:

«Το 2020 υπάρχει ρήτρα διαφυγής, δεν υπάρχει Μεσοπρόθεσμο, δεν υπάρχει στόχος για πλεόνασμα. Μπορεί και το 2021, μακάρι, μακάρι και το 2021 να μην υπάρχει στόχος. Αλλά για το 2022 και μετά θα υπάρχουν στόχοι και θα κληθεί να πάρει μέτρα».

Εξειδικεύοντας, οι θεσμοί θα αρχίσουν το πρεσάρισμα από το φθινόπωρο -υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ακολουθήσει δεύτερο, εξίσου σοβαρό με το πρώτο, κύμα κοροναϊού. Οι εταίροι μας θα αναμείνουν την αποτύπωση των στόχων της επόμενης χρονιάς ήδη από το προσχέδιο του προϋπολογισμού, τον Οκτώβριο, με απώτατη ημερομηνία το βράδυ της ψήφισης του προϋπολογισμού, μέσα στον Δεκέμβριο. Ενώ από τις αρχές του 2021 θα αρχίσει η πιο σκληρή διαπραγμάτευση, για το Μεσοπρόθεσμο 2021 – 2025.

Με άλλα λόγια, είναι δεδομένο ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ζητήσει «κάτι καλύτερο» για το 2021 και το 2022 καθώς θα είναι οι τελευταίες χρονιές με δέσμευση για 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ στη συνέχεια μπορεί κανείς να αναμείνει σταδιακή αποκλιμάκωση, αφού από το 2023 ως και το 2060 (!) ο μέσος όρος των πλεονασμάτων θα πρέπει να είναι στο 2,2%.

Το ερώτημα, όμως, του… ενός εκατομμυρίου είναι με ποια εφόδια θα μπει το οικονομικό επιτελείο το 2021. Χιλιάδες επιχειρηματίες ανά τη χώρα βλέπουν το τζίρο τους να είναι υπό το μηδέν, μετά και το σταδιακό άνοιγμα της οικονομικής ζωής, όπως επίσης χιλιάδες ιδιωτικοί υπάλληλοι ζουν με πολύ λιγότερα έσοδα από εκείνα που είχαν ένα χρόνο πριν. Τούτο συνεπάγεται όμως πολύ λιγότερα φορολογικά έσοδα για το κράτος. Διευκρινίζεται ότι το κοινοτικό «ζεστό» χρήμα δεν καλύπτει άμεσα τις φορολογικές «τρύπες», αλλά μόνο έμμεσα αναμένει κανείς αύξηση εσόδων μέσω της στήριξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Επιπλέον! Δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται το φθινόπωρο έκρηξη ανεργίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ανθρώπους που θα χάσουν την εργασία τους πρωτίστως, αλλά και για το υπουργείο Οικονομικών δευτερευόντως, που θα δει τα έσοδά του να πέφτουν κι άλλο… Και όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίζει σενάρια επανάκαμψης του κοροναϊού, με τις αντίστοιχες συνέπειες στην τουριστική βιομηχανία και την επόμενη σεζόν.

Δ. Λιάκος:  Δύσκολη τριετία

Το libre.gr. ζήτησε τη γνώμη του οικονομολόγου και υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Λιάκου, που διατυπώνει, στη δήλωση που ακολουθεί, την ανησυχία του για τις δυσκολίες της επόμενης περιόδου.

«Η διαχείριση της επόμενης περιόδου όπως και των επόμενων 2-3 ετών θα είναι αρκετά δύσκολη και σύνθετη λόγω της αβεβαιότητας που προκαλούν από την μία το μέγεθος των συνεπειών της τρέχουσας κρίσης και από την άλλη οι πιθανότητες ενός νέου γύρου πανδημίας», σημειώνει εισαγωγικά στο Libre ο Δ. Λιάκος.

«Για τη χώρα μας κρίνεται απαραίτητο η αναστολή των δημοσιονομικών στόχων για το 2021 και η αναθεώρηση τους από το 2022 και μετά, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών. Ο καθορισμός συγκεκριμένων στόχων είναι ακόμα μια ανοιχτή διαδικασία».

Όμως, υπογραμμίζει, «η θέση ορισμένων χωρών για κατάργηση από το επόμενο έτος της “ρήτρας διαφυγής” που εφαρμόστηκε φέτος ορθώς για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της κρίσης προκαλεί έντονες ανησυχίες. Ως εκ τούτου οι κυβερνητικές υποσχέσεις για μείωση της φορολογίας, πέραν της επικοινωνιακής χρησιμότητας τους, δεν θεωρώ ότι βοηθούν στην επίτευξη του βασικού στόχου της αναστολής των δημοσιονομικών στόχων και επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων προτού αφήσουμε πίσω μας οριστικά τις συνέπειες της κρίσης», τονίζει κλείνοντας με ένα θέμα (μείωση φορολογίας) που θα μας απασχολήσει και στο άμεσο μέλλον.

Νίκος Παπαδημητρίου