Σύννεφα στην Ελλάδα μετά τα δυσοίωνα νέα από την Ισπανία – Το trickle down, τα διλλήματα και το διακύβευμα των εκλογών

Τα μηνύματα της μετά covid-19 εποχής έφτασαν πρώτα στην Ισπανία. Η Ελ Παΐς σε ρεπορτάζ της αποκάλυπτε δυο μέχρι χθες ανομολόγητα προβλήματα που θα σκάσουν στα χέρια κυβέρνησης και στο κεφάλι των Ισπανών. Το ένα είναι η διόγκωση του ισπανικού χρέους από τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία (καίριο το πλήγμα στον τουρισμό της) και από τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας για εργαζόμενους και επιχειρήσεις.

Του Σωτήρη Μπολάκη

Το δεύτερο πρόβλημα που αναδύεται στην επιφάνεια της δημόσιας συζήτησης βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον τίτλο του άρθρου: «Η Γερμανία αρχίζει να ζητά τις πρώτες δημοσιονομικές προσαρμογές από την Ισπανία».

• Πρόκειται για το πρώτο χτύπημα του Βερολίνου για τη μετά την πανδημία εποχή. Ο τίτλος έκανε το γύρο της Ευρώπης και σχολιάστηκε έντονα. Στην Ελλάδα ίσως όχι και τόσο, όμως το καμπανάκι πολλοί το άκουσαν και θορυβήθηκαν, όπως θορυβήθηκαν ή θα πρέπει να αρχίσουν τουλάχιστον όλοι οι σεσημασμένοι του ευρωπαϊκού Νότου.

Το μυαλό όλων αναπόφευκτα έρχεται σε νέα μνημόνια και νέα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Κλειδί οι φόροι, αλλά σε ποιους;

Όλα θα εξαρτηθούν από τη θεωρία του trickle down ή τα λεγόμενα Reaganomics. Η θεωρία μόλις καταρρίφθηκε – τουλάχιστον  στα λόγια – από τον Τζο Μπάϊντεν, όμως έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με το γερμανικό μοντέλο και γι’ αυτό όλοι σήμερα έχοντας το βλέμμα τους στο 2022, τότε που τελειώνει η περίοδος χάριτος για την επίτευξη των στόχων του συμφώνου σταθερότητας της ΕΕ, περιμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών.

Η Γερμανία βέβαια, πολλοί είναι εκείνοι που θυμίζουν, δεν αλλάζει εύκολα στρατηγική και οικονομική θεωρία όταν πρόκειται για τους άλλους λαούς και κράτη της ΕΕ.

Σύγκρουση μοντέλων οικονομίας

Στην Ελλάδα η οικονομική θεωρία της μείωσης των φόρων των μεγάλων επιχειρήσεων (trickle down) για να ενισχυθούν οι επενδύσεις και επομένως να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, έχει πιστούς οπαδούς με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό το μοντέλο, έχοντας ήδη εξαγγείλει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση.  

• Όμως ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος απέρριψε τη θεωρία του trickle down  μέσα στο Καπιτώλιο. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται όντως για θωράκιση των χαμηλότερων οικονομικά στρωμάτων πριν τη νέα οικονομική κρίση ή απλά για ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίου με το μεγάλο κράτος να ρυθμίζει την αγορά προτού οι κλυδωνισμοί ακουμπήσουν την πραγματική οικονομία.

Στο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από το πρίσμα των Δημοκρατικών των ΗΠΑ βλέπουν να δικαιώνεται η πολιτική τους πρόταση από το μακρινό πρώτο μισό της περασμένης δεκαετίας της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων.

Η συζήτηση αυτή από το ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν ότι θα έχει βάθος αμέσως μετά την επίτευξη της λεγόμενης ανοσίας της αγέλης μέσω του εμβολιασμού μεγάλου μέρους του πληθυσμού και θα λάβει χαρακτηριστικά πολιτικής αντιπαράθεσης.

Αν έρχεται νέο μνημόνιο ή αν το ίδιο το πρόγραμμα ανάκαμψης της ΕΕ είναι ένας άλλος μηχανισμός επιτήρησης με προαπαιτούμενα μένει να φανεί.

Αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα αποτελεί και ένα από τα επίδικα της επόμενης κάλπης με τον Πρωθυπουργό να ζητά νέα εντολή για τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται με το δίλλημα να περιστρέφεται γύρω από το ποιος θα διαχειριστεί τα χρήματα που περιμένει η Ελλάδα από την Ευρώπη.  

Το δεδομένο για την αξιωματική αντιπολίτευση είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης μέχρι και τώρα αυξάνει το δημόσιο χρέος με μεγάλη ταχύτητα και αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο η πολιτική ζωή του τόπου και οι εκλογείς θα το βρουν μπροστά τους αναπόφευκτα.

Οι αποικίες Σόιμπλε το 2022

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πάντως σπεύδει να προλάβει και να προκαταλάβει τις εξελίξεις προτού διαχυθεί ένα κλίμα χαλάρωσης και προσδοκιών για εγκατάλειψη των πολιτικών λιτότητας.

• Η ΕΕ δεν είναι ΗΠΑ του 21^ου αιώνα γράφει grosso modo σε άρθρο του. Κάνει όμως σύγκριση με τις ΗΠΑ του 18^ου αιώνα φέρνοντας ως ιδανικό παράδειγμα αντιμετώπιση/ς μιας επαπειλούμενης τότε χρεοκοπίας την πολιτική του πρώτου υπουργού οικονομικών των ΗΠΑ Χάμιλτον ο οποίος εφάρμοσε πολιτική λιτότητας σε όλες τις Αποικίες προκειμένου να μειωθούν τα τεράστια χρέη του πολέμου για την Ανεξαρτησία.

Διαβάστε επίσης: Το “παράδειγμα Χάμιλτον” που επικαλείται σε πρόσφατο άρθρο του ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε

Μπροστά στη συζήτηση για τη χαλάρωση του συμφώνου Σταθερότητας ο πρώην Υπουργός Οικονομικών προτείνει ουσιαστικά ένα άλλο σύμφωνο, το «Σύμφωνο Εξόφλησης Χρεών». Μια άλλου τύπου δέσμευση και παραχώρηση του κρατικού ελέγχου του χρέους των κρατών μελών στην ΕΕ ώστε να μην επέλθει μέσα από τη δημοσιονομική χαλάρωση της πανδημίας και ηθική χαλάρωση όπως την ονομάζει.

Η συζήτηση αυτή θα ανοίξει αναπόφευκτα την επόμενη Άνοιξη. Ήδη όλες οι χώρες έχουν δαπανήσει μεγάλα ποσά για να διατηρήσουν την οικονομία τους όρθια και ο δανεισμός στις αγορές για την ώρα γίνεται με όρους εγγυήσεων από την δημοσιονομική χαλάρωση της ΕΚΤ.