Πιστοποιητικό εμβολιασμού: θα ισχύουν όταν περάσουν οι 7 μήνες από την 3η δόση; Παρωχημένα τα εμβόλια για 4η δόση

Η συζήτηση για την κατάργηση του πιστοποιητικού εμβολιασμού έχει ανοίξει και πλέον είναι θέμα λίγων εβδομάδων να ανακοινωθεί. Ωστόσο, μέλη της Επιτροπής των ειδικών του υπουργείου Υγείας, αλλά και η επιστημονική κοινότητα, ζητά να επιστρέψει από το φθινόπωρο, αφού αναμένεται νέα έξαρση της πανδημίας.

Τι θα γίνει όμως μέχρι τότε;

Σήμερα, γνωρίζουμε πως το πιστοποιητικό εμβολιασμού όσων έκαναν τις δύο δόσεις λήγει στους επτά μήνες. Το μέτρο τέθηκε σε ισχύ από τις αρχές Φεβρουαρίου, και έκτοτε όσοι δεν έκαναν την αναμνηστική δόση θεωρούνται ανεμβολίαστοι.

Ωστόσο, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν θα υπάρξει ημερομηνία λήξης και για όσους έχουν κάνει την τρίτη δόση, ειδικά αν το πιστοποιητικό εμβολιασμού επιστρέψει από τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, που για τους περισσότερους θα έχει περάσει το επτάμηνο.

Δεδομένου ότι το ζήτημα της τέταρτης δόσης είναι στον «αέρα» αυτή τη στιγμή και διχάζει τους επιστήμονες και στην Ελλάδα και διεθνώς, προς το παρόν δεν συζητείται η ημερομηνία λήξης του πιστοποιητικού για όσους έκαναν και την τρίτη δόση.

Πάντως, όπως είπε στις πιο πρόσφατες δηλώσεις του ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, η τέταρτη δόση θα εξαρτηθεί από την πορεία των εμβολιασμών. Μέσα στον Απρίλιο, θα υπάρχει η τελική εκτίμηση από την πλευρά των επιστημόνων και θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις για το αν θα γίνει η τέταρτη δόση ή αν θα γίνεται ένα εμβόλιο κάθε χρόνο.

Όπως απαντάται στις πληροφορίες που δημοσιεύονται στο gov.gr και στην ερώτηση: «Έχει ημερομηνία λήξης το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID – 19;», φαίνεται πως δεν υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης, καθώς αυτή μπορεί να προσαρμόζεται, ανάλογα με τα δεδομένα.

Αναλυτικά, αναφέρεται:

«Η διάρκεια ισχύος του πιστοποιητικού εξαρτάται από επιστημονικά δεδομένα και θα καθορίζεται από τους αρμόδιους για την επαλήθευση σύμφωνα με τους εθνικούς τους κανόνες. Όταν ανακύπτουν νέα επιστημονικά δεδομένα, οι περίοδοι ισχύος του πιστοποιητικού για την εξαίρεση από τις ισχύουσες απαιτήσεις δημόσιας υγείας θα μπορούν να προσαρμοστούν.»

Παρωχημένα τα εμβόλια

Τόσο η Pfizer όσο και η Moderna ζητούν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να δώσει το πράσινο φως για τέταρτη δόση των εμβολίων COVID-19. Ωστόσο μέχρι στιγμής τα περισσότερα δεδομένα δείχνουν πως δεν θα χρειαστούμε τέταρτη δόση στο προσεχές διάστημα.

Οι ειδικοί στέκονται κυρίως σε τρεις λόγους στους οποίους διαφαίνεται πως η τέταρτη δόση είτε θα αργήσει να γίνει είτε δεν θα γίνει καθόλου στο γενικό πληθυσμό παρά μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες και κυρίως σε αυτές που θεωρούνται «ομάδες υψηλού κινδύνου».

Τρεις λόγοι:

1.Ο ιός έχει αλλάξει. Τα εμβόλια όχι ακόμη.

Τα εμβόλια που προσφέρονται τώρα τόσο από τη Moderna όσο και από την Pfizer εξακολουθούν να είναι τα αρχικά σκευάσματα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι προσαρμοσμένα στις παραλλαγές COVID-19 που κυκλοφορούν, όπως η Όμικρον και η υποπαραλλαγή Όμικρον 2.

Όλα τα εμβόλια που διαθέτουμε σήμερα αναπτύχθηκαν με βάση τον ιό που αλληλουχήθηκε στην Ουχάν τον Ιανουάριο του 2020. Στα 2,5 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, ο ιός προχώρησε, αλλά τα εμβόλια όχι.

«Προσωπικά δεν πιστεύω ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα έπρεπε να μιλούν για ενίσχυση με τα ίδια εμβόλια που έχουμε», δήλωσε στο Insider ο Dr. James Hildreth, κορυφαίος ειδικός σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων που συμβουλεύει τον FDA για τα εμβόλια.

«Θα προτιμούσα πολύ περισσότερο να επικεντρωθούμε στην εξέταση των αλληλουχιών που έχουν προκύψει από τις παραλλαγές και να προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα εμβόλιο που θα προσφέρει προστασία έναντι αυτών από το να δώσουμε απλώς στους ανθρώπους ένα τέταρτο εμβόλιο», πρόσθεσε.

Η τέταρτη δόση θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα

Ο ειδικός μάλιστα ανησυχεί ότι συνεχίζοντας να χρησιμοποιούμε εμβόλια που είναι προσαρμοσμένα σε έναν ιό 2 ετών, μπορεί να δημιουργήσουμε κάποια νέα προβλήματα.

Η ενίσχυση με ένα «παρωχημένο εμβόλιο» θα μπορούσε να παράγει αντισώματα που έχουν μικρή αξία έναντι των κυκλοφορούντων ιικών στελεχών.

Καθώς ο ιός εξελίσσεται, υπάρχει επίσης η πιθανότητα να «μάθει» να αναπτύσσει καλύτερη αντίσταση στα εμβόλια.

Το ενισχυτικό εμβόλιο προσαρμοσμένο σε μια παλαιότερη έκδοση του ιού θα μπορούσε να επιταχύνει την παραπάνω διαδικασία.

«Δεν μου αρέσει που το αναφέρω αυτό, αλλά υπάρχουν στοιχεία από μελέτες σε ποντίκια που δείχνουν πως οι επαναλαμβανόμενες ανοσοποιήσεις, σε πολύ μικρά διαστήματα, μπορούν να προκαλέσουν μία… ανοχή», δήλωσε ο Hildreth τονίζοντας πως «αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουμε».

2.Στην πραγματικότητα δεν έχουμε δει κανένα καλό στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η 4η δόση είναι απαραίτητη

Τα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής σχετικά με τις ενισχυτικές δόσεις υποδηλώνουν μόνο ότι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι, καθώς και εκείνοι με υποκείμενες ιατρικές παθήσεις, θα αποκομίσουν καλά οφέλη από τις τέταρτες δόσεις.

Δεν υπάρχουν σπουδαία δεδομένα που να δείχνουν ότι οι πρόσθετες αναμνηστικές ενέσεις ωφελούν τις νεότερες ηλικίες, είτε πρόκειται ακόμη και για άτομα που έχουν εκτεθεί στον ιό.

Μια πρόσφατη μελέτη του CDC έδειξε ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε σοβαρή νόσηση κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της Όμικρον στις αρχές Ιανουαρίου έφτασε σε ποσοστό 88% με δύο δόσεις και 94% με τρεις.

Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι μια αναμνηστική δόση παρέχει μόνο οριακή βελτίωση στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου για τους περισσότερους ανθρώπους.

Ακόμη και τα στελέχη της Moderna συμφωνούν ότι τα εμβολιαστικά προγράμματα θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μεγάλο βαθμό στους πιο ευάλωτους ασθενείς.

Ο πρόεδρος της Moderna, Stephen Hoge, δήλωσε στο Insider την περασμένη εβδομάδα ότι «για όσους πάσχουν από καρκίνο, ο COVID μπορεί στην πραγματικότητα να παραμείνει απειλητικός ακόμη και μετά τον εμβολιασμό», ωστόσο δήλωσε ότι οι πρόσθετες ενισχυτικές δόσεις δεν είναι απαραίτητες για τον γενικό πληθυσμό, ειδικά για τους πολίτες κάτω των 65 ετών.

3.Οι τέταρτες δόσεις παρέχουν μόνο συγκεκριμένα οφέλη μέχρι στιγμής

Το Ισραήλ έχει ήδη δοκιμάσει την τέταρτη δόση των εμβολίων της Pfizer και της Moderna στον γενικό πληθυσμό και έχει λάβει μέτρια αποτελέσματα.

Μια μελέτη σε περισσότερους από 1.000 ισραηλινούς εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίοι έκαναν ενισχυτική δόση τέσσερις μήνες μετά από το τελευταίο «τσίμπημα», έδειξε ότι δεν υπήρξε πρόσθετη ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος με μια τέταρτη δόση, πέραν της προστασίας που επιτυγχάνεται με τρεις δόσεις.

Ενώ δηλαδή η τέταρτη δόση αύξησε προσωρινά τα επίπεδα αντισωμάτων, υπήρξε μόνο ένα προσωρινό και μικρό όφελος από τη χορήγηση ενός ακόμη εμβολίου σε νέους, υγιείς πληθυσμούς.

«Έχουμε αυτή τη στιγμή εμβόλια που παρέχουν προστασία από σοβαρή νόσο», δήλωσε στο Insider ο Dr. Barney Graham, ένας από τους συν-εφευρέτες του εμβολίου COVID-19 της Moderna στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, λέγοντας ότι τα εμβόλια «λειτουργούν περισσότερο όπως περιμέναμε» σε αυτό το σημείο και ότι οι ήπιες λοιμώξεις από COVID-19 σε νέους, υγιείς ανθρώπους που έχουν εμβολιαστεί δεν είναι απαραίτητα σημαντικός λόγος ανησυχίας για το μέλλον.

«Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο λειτουργούν τα εμβόλια – προστατεύουν τους κατώτερους αεραγωγούς με αποτέλεσμα η έκθεση των ανωτέρων αεραγωγών στον ιό που προκαλούν πολύ ήπια ή καθόλου νόσο να προσφέρουν μία αυξημένη ανοσοποίηση», ανέφερε.