Μακρόν στους FT: Κοινό ταμείο ή κατάρρευση της ΕΕ – Για σχέδιο Μάρσαλ μίλησε η ντερ Λάιεν

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε ξεκάθαρα σήμερα (Πέμπτη) για πιθανή κατάρρευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πολιτικού εγχειρήματος, εκτός κι εάν υποστηρίξει τις οικονομίες που έχουν πληγεί από την κρίση που δημιούργησε η πανδημία του κορονοϊού (όπως αυτή της Ιταλίας) και τις βοηθήσει να ανακάμψουν.

Μιλώντας στους Financial Times από το Ελιζέ, ο Μακρόν υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει άλλη λύση» από το να ιδρυθεί ένα ταμείο που θα έχει ως αποστολή «να εκδώσει κοινό χρέος με κοινές διασφαλίσεις» προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι χώρες-μέλη ανάλογα με τις ανάγκες τους κι όχι με βάση το μέγεθος των οικονομιών τους.

Η Γερμανία και η Ολλανδία απορρίπτουν αυτήν την ιδέα. Η Ε.Ε. βρίσκεται αντιμέτωπη με την «ώρα της αλήθειας» στις αποφάσεις που πρέπει να λάβει, εάν είναι κάτι παραπάνω από μία κοινή οικονομική αγορά. Η έλλειψη αλληλεγγύης κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, θα πυροδοτήσει και την οργή των λαϊκιστών στη νότια Ευρώπη.

«Εάν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό σήμερα, σας λέω ότι οι λαϊκιστές θα κερδίσουν. Σήμερα, αύριο, την επόμενη ημέρα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, ίσως και στη Γαλλία και αλλού. Πιστεύω ότι η Ε.Ε. είναι ένα πολιτικό εγχείρημα. Εάν πράγματι είναι πολιτικό εγχείρημα, ο ανθρώπινος παράγοντας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και οι αρχές της αλληλεγγύης θα πρέπει να είναι στο προσκήνιο… στη συνέχεια θα πρέπει να ακολουθεί η οικονομία… Ας μην ξεχνάμε ότι η οικονομία είναι μαι ηθική επιστήμη.»

Όπως επισημαίνουν οι FT, η Γαλλία πιέζει για τη δημιουργία ενός κοινός ταμείου ή για την πρόνοια στον κοινοτικό προϋπολογισμό ενός ποσού περίπου 400 δισ. ευρώ – εκτός από την έκτακτη βοήθεια που ήδη έχει προσφέρει η ΕΚΤ κι άλλοι ευρωπαϊκοί θεσμοί–, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες που απορρέουν από τα περιοριστικά μέτρα που έχουν λάβει οι ευρωπαϊκές χώρες.

Ιταλία, Ισπανία και άλλες χώρες υποστηρίζουν την παραπάνω πρωτοβουλία, ενώ αντίθετα, Γερμανία, Ολλανδία και άλλα βόρεια μέλη αντιτίθενται σε αυτό.

Πιέσεις Μακρόν με φόντο την τηλεδιάσκεψη

Την επόμενη Πέμπτη οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα έχουν τηλεδιάσκεψη για να συζητήσουν το εν λόγω σχέδιο, καθώς και άλλα έκτακτα εργαλεία. Όπως επισημαίνουν οι FT, ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται πως πιέζει σθεναρά προς την παραπάνω κατεύθυνση.

Σημειώνεται πως όταν ο Μακρόν ρωτήθηκε για το εάν μια πιθανή αποτυχία σε ένα τέτοιο ταμείο μπορεί να πυροδοτήσει την κατάρρευση της ευρωζώνης, απάντησε πως «ναι, πρέπει να είμαστε σαφείς… αλλά και την κατάρρευση της ευρωπαϊκής ιδέας. Δεν μπορείς να έχεις μια ενιαία αγορά που ορισμένοι θυσιάζονται. Δεν είναι πλέον δυνατό να μην έχεις μη αμοιβαία χρηματοδότηση για τις δαπάνες που ρίχνονται στη μάχη κατά του κορονοϊού».

Ο Mακρόν υποστήριξε επίσης ότι οι περισσότερες χώρες-μέλη έχουν ήδη παραβιάσει το πνεύμα των κανόνων που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές συνθήκες, καθώς πολλοί έχουν αγνοήσει τις απαγορεύσεις για την παροχή κρατικής βοήθειας σε επιχειρήσεις, προκειμένου να σώσουν θέσεις εργασίας.

Στο σημείο αυτό, ο Γάλλος πρόεδρος έφερε ως παράδειγμα τη Γερμανία, η οποία μπορεί να πληρώσει πολύ χαμηλότερα επιτόκια από ό,τι η Ελλάδα ή η Ιταλία γι’ αυτόν τον σκοπό.

Σύμφωνα πάντα με τους FT, ο Μακρόν είπε ακόμα πως βρίσκεται σε έναν «μόνιμο διάλογο» με τη καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε και πως πιστεύει πως αρχίζουν να αλλάζουν γνώμη για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών μετά την κρίση. «Θα είναι ιστορικό λάθος», είπε, «να ζητήσουμε ξανά να πληρώσουν οι “αμαρτωλοί”. Είναι το λάθος που δεν κάναμε στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου με το σχέδιο Μάρσαλ… οι άνθρωποι ακόμα μιλούν για αυτό σήμερα».

Ντερ Λάιεν: Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο Μάρσαλ

«Έφτασε η στιγμή που πρέπει να μάθουμε πώς να απορρίψουμε τα παλαιά βάρη, πώς θα είμαστε έτοιμοι για τον νέο κόσμο που έρχεται και ο οποίος θα είναι πολύ πιο διαφορετικός από αυτόν που φανταζόμαστε», είπε επικαλούμενη απόσπασμα από το μανιφέστο που συνέταξαν δύο από τους μεγαλύτερους οραματιστές της Ιταλίας και της Ευρώπης: ο Ερνέστο Ρόσι και ο Αλτιέρο Σπινέλι.

Αναφερόμενη στην κρίση και τις επιπτώσεις του κορονοϊού είπε ότι είναι άνευ προηγουμένου για την οποία δεν έφταιξε κανείς, έπληξε υγιείς επιχειρήσεις, γιατί έπαυσε η δημόσια ζωή και τώρα όλοι έχουν ανάγκη. Ανευ προηγουμένου ήταν και η αντίδραση της ΕΕ η οποία αν και καθυστέρησε να δώσει βοήθεια στην Ιταλία, «έκανε μέσα σε τέσσερις εβδομάδες όσα δεν είχε κάνει σε τέσσερα χρόνια», με παρεμβάσεις που συνολικά ανέρχονται στα τρία τρισ. ευρώ. Παρόλα αυτά «θα χρειαστούν πολύ περισσότερα» για να ανακάμψουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, πρόσθεσε, τονίζοντας ότι «θα χρειαστούν μαζικές επενδύσεις για την επανεκκίνηση των οικονομιών μας».

Χρειαζόμαστε, είπε, ένα σχέδιο Μάρσαλ για την επανεκκίνηση των ευρωπαϊκών οικονομιών το οποίο πρέπει να τεθεί αμέσως σε εφαρμογή και «το μόνο μέσον που διαθέτουμε είναι ο επταετής ευρωπαϊκός προϋπολογισμός», ο οποίος πρέπει να γίνει «η ναυαρχίδα της ανάκαμψης». «Θα αξιοποιήσουμε την ισχύ ολόκληρου του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για τη μόχλευση του τεράστιου όγκου επενδύσεων που χρειαζόμαστε για την ανοικοδόμηση της κοινής αγοράς μετά από την πανδημία». Μίλησε δε ιδιαιτέρως για την ανάγκη να τροφοδοτήσει τις επενδύσεις «τα κρίσιμα πρώτα χρόνια της ανάκαμψης». «Χρειαζόμαστε καινοτόμες λύσεις και μεγαλύτερο περιθώριο στο ΠΔΕ ώστε να μπορέσει να απελευθερώσει τεράστιες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις».

Δίνοντας το στίγμα της μελλοντικής Ευρώπης μίλησε για «μια πιο ανθεκτική, πράσινη και ψηφιακή Ευρώπη». Αυτό αφ’ ενός «θα σημαίνει επενδύσεις στις ψηφιακές τεχνολογίες, στις υποδομές και στην καινοτομία, όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση, που θα μας βοηθήσουν να είμαστε πιο ανεξάρτητοι και να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις νέες ευκαιρίες». Οσον αφορά την πράσινη ανάπτυξη είπε ότι «η επένδυση σε μεγάλης κλίμακας ανακαινίσεις, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθαρές μεταφορές, βιώσιμα τρόφιμα και αποκατάσταση της φύσης θα είναι ακόμη πιο σημαντική από ό,τι στο παρελθόν».

Εθιξε επίσης το θέμα της συνοχής λέγοντας ότι «η κρίση είναι συμμετρική, αλλά η ανάκαμψη δεν θα είναι», γιατί άλλες περιφέρειες θα αναπτυχθούν περισσότερο από άλλες. Γι’ αυτό και «η συνοχή και η σύγκλιση είναι σημαντικότερες από ποτέ». Δίνοντας την έκταση των επικείμενων αλλαγών πέραν της οικονομικής πτυχής σημείωσε ότι «η κρίση αυτή κατά πάσα πιθανότητα θα μας οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό της πολιτικής μας, της γεωπολιτικής μας και ενδεχομένως, της ίδιας της παγκοσμιοποίησης» και σ’ αυτόν τον νέο κόσμο, «η Ευρώπη θα χρειαστεί να μείνει ενωμένη στα εύκολα και στα δύσκολα». «Ξέρω ότι μπορούμε και θα το πράξουμε», είπε κλείνοντας, επικαλούμενη την ανθρωπιά και την ευρηματικότητα που έδειξε και δείχνει η Ευρώπη στη διάρκεια της κρίσης.