Λίνα Τόνια: Ελληνίδα η κορυφαία συνθέτρια στον κόσμο!

Για πρώτη φορά στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής, ελληνίδα κατακτά τον τίτλο της Σημαντικότερης Συνθέτριας. Η 35χρονη Λίνα Τόνια υποδέχτηκε με ενθουσιασμό την είδηση ότι η Αμερικανική Ένωση Μουσικών Τραγουδιστών και Καλλιτεχνών του Θεάματος της απένειμε τον συγκεκριμένο τίτλο για το 2020. Όμως δεν ήταν η μόνη διάκριση για την σπουδαία αυτή μουσικό, καθώς λίγο αργότερα είδε το όνομά της να φιγουράρει ανάμεσα στους εκατό σημαντικότερους ανθρώπους τους κόσμου, από το STARS ILLUSTRATED MAGAZINE. Η Λίνα Τόνια ήταν και πάλι η μοναδική Ελληνίδα, ανάμεσα σε προσωπικότητες, όπως η Βασίλισσα Ελισάβετ, ο Δαλάι Λάμα, ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο Μπιλ Γκέητς ή ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Συνέντευξη στην Ελένη Ζέρβα

Η σπουδαία αυτή ελληνίδα, που στην χώρα μας, απ’ ότι φαίνεται, δε έχει την αναγνώριση που της αξίζει, μίλησε στο libre για την διεθνή καταξίωσή της, την πανδημία, αλλά και την απόφασή της να παραμείνει στην Ελλάδα.

Η συνομιλία της με το libre

Περιγράψτε μας τα συναισθήματά σας όταν βραβευτήκατε στα Διεθνή Μουσικά Βραβεία Νέας Υόρκης 2020 από την Αμερικανικη Ένωση Μουσικών, Τραγουδιστών και καλλιτεχνών του θεάματος ως η σημαντικότερη συνθέτρια της χρονιάς;

Μεγάλη χαρά και συγκίνηση! Ήταν μία ξεχωριστή στιγμή.Είναι σπουδαία αίσθηση η εκπλήρωση των στόχων και η αναγνώριση σε κάθε προσπάθεια. Σε μένα η επιτυχία λειτουργεί πάντα ως ένα ισχυρό ορμητήτιο για να βάζω νέους στόχους, να συνεχίζω να γράφω και να ονειρεύομαι.

Τι σκεφτήκατε όταν είδατε το όνομά σας ανάμεσα στους 100 σημαντικότερους ανθρώπους του κόσμου;

Ήτανε μεγάλη έκπληξη αλλά ταυτόχρονα μεγάλη τιμή για μένα. Πέρασαν μέρες για να το συνειδητοποιήσω!

Το 2020 απ’ ότι φαίνεται σαρώσατε τα βραβεία. Προηγήθηκε και η απονομή διεθνούς βραβείου στο Μόναχο.

Τον Σεπτέμβιο μου απονεμήθηκε το δεύτερο διεθνές βραβείο σύνθεσης για το έργο μου «Άλμα». Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε από τη GEDOK (Gemeinschaften der Künstlerinnen und Kunstflörderer) προς τιμή των 150 ετών από την γέννηση της Ida Dehmel και καλούσε γυναίκες συνθέτριες από όλο τον κόσμο να συνθέσουν με αφορμή τη ζωή της Ida Dehmel ή κάποιας άλλης γυναίκας που έζησε χρονικά στην ίδια περίοδο. Το έργο μου αναφερότανε στη ζωή της Άλμα Μάλερ. Η συναυλία και η απονομή των βραβείων έγιναν στο Μόναχο σε εξαιρετικά κλειστό κύκλο λόγω της πανδημίας.

Ο ΚΑΘΗΛΩΤΙΚΟΣ ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΘΑ ΗΧΗΣΕΙ ΣΑΝ ΕΛΠΙΔΑ– ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΟ ΜΕ ΗΧΟΥΣ…COVID!

Τόλμησε να πάρει τους ήχους από την Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και να επιχειρήσει τη δημιουργία ενός μουσικού έργου, βοηθώντας μας έτσι να απομακρύνουμε τον φόβο που προκαλούν τα συγκεκριμένα ακούσματα.

Ο covid 19 πώς επηρέασε την επαγγελματική και την προσωπική  σας ζωή;

Είναι τόσο απροσδόκητο αυτό που βιώνουμε που δεν υπάρχουν λέξεις για να περιγράψει κανείς τη θλίψη, την αγωνία και το φόβο για το θάνατο. Ο χρόνος μας καθημερινά μετριέται μόνο με απώλειες. Απώλειες ανθρώπινης ζωής, απώλειες ψυχικής ηρεμίας και μέσα σε όλα αυτά χάνεται κάθε μέρα και η ελπίδα για ζωή. Όλες αυτές οι σκέψεις αναζωπυρώνονται μέσα μου και γίνονται αναπόφευκτα ένα αποτύπωμα στη μουσική μου. Δεν μπορώ να μείνω ανεπηρέαστη.

Αυτή τη στιγμή γράφω ένα έργο που αντλεί την έμπνευση του από έναν θάλαμο εντατικής θεραπείας με όλους τους καθηλωτικούς ήχους που αυτό συνεπάγεται. Η αναπνοή, το σύμβολο της ζωής μέσα από ένα σωλήνα. Ο καθηλωτικός ήχος του δράματος που άλλοτε ηχεί ως ελπίδα κι άλλοτε αποχαιρετά μία ζωή.

Τον Απρίλιο, κατά τη διάρκεια του πρώτου εγκλεισμού βλέποντας τα δραματικά νούμερα θανάτων από κορονοιό στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έγραψα ένα χορωδιακό έργο αφιερωμένο στη μνήμη αυτών των ανθρώπων ως μία ένδειξη συμπαράστασης στο λαό της Αμερικής που είχε καταγράψει του περισσότερους νεκρούς παγκοσμίως. Θα έλεγα ότι συνθετικά, με απελευθέρωσε. Η τέχνη πάντα στους δύσκολους καιρούς βρίσκει το δικό της τρόπο να αναπνέει και να δημιουργεί διεξόδους. Υπό αυτή τη έννοια επηρεάστηκα θετικά. Έγραψα πολύ περισσότερο από άλλες στιγμές, είχα μία ακατάπαυστη εσωτερική ανάγκη έκφρασης στο χαρτί και η διαδικασία αυτή με γέμιζε αισιοδοξία, ελπίδα και θετικά συναισθήματα. Σε προσωπικό επίπεδο όμως, μου στοιχίζει πολύ που δεν έχω δίπλα μου τους δικούς μου ανθρώπους.

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σας ανέθεσε τη δημιουργία ενός έργου με αφορμή της ελληνική προεδρία στην Ευρώπη για τα ανθρώπινα δικαιώματα! Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο αυτό.

Είχα τη χαρά να δεχθώ την ανάθεση έργου από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με αφορμή της προεδρία της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Το έργο ονομάζεται «Magna Carta Libertatum» (ο Μεγάλος Χάρτης των Ελευθεριών) και ηχογραφήθηκε πριν λίγες μέρες από τους μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Βλαδίμηρου Συμεωνίδη. Το έργο υμνεί το δικαίωμα στην ελευθερία. Την ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της βούλησης, των ιδεών, της συνείδησης, της θρησκείας και κάθε είδους ελευθερία που μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να νιώσει αυθεντικός δίχως το φόβο της απόρριψης ή της τιμωρίας για αυτό που είναι κι αυτό που εκφράζει μέσα από την ύπαρξη του.

Κάνετε μεταδιδακτορική έρευνα στους ήχους του διαστήματος. Ποιες είναι οι διαφορές με τους ήχους της γης.  Θα μπορέσετε να συνθέσετε κάποιο έργο με αυτούς τους ήχους;

Ο ήχος του διαστήματος μοιάζει ξένος, σκοτεινός και μακρινός. Δύσκολα μπορεί να ερμηνευθεί με ένα απλό άκουσμα η μαγεία των κόσμων που κρύβει μέσα του. Δεν υπάρχει το στοιχείο της μελωδίας αυτό που θα ταυτοποιούσε εύκολα στην αντίληψη μας κάποια δεδομένα νοήματα. Υπάρχουν όμως άλλα συστατικά της μουσικής όπως το ηχόχρωμα και η αρμονία που σχηματοποιούν έναν ήχο με μία γλώσσα πρωτότυπη και ιδιαίτερη. Έχω συνθέσει δύο έργα μέχρι στιγμής.

Το ένα είναι ένα τρίο εγχόρδων και το άλλο ένα έργο για ορχήστρα, τα οποία χρησιμοποιούν πρωτογενές υλικό του ήχου του διαστήματος. Στο παρελθόν είχα συνθέσει αρκετά έργα τα οποία ήταν απλά εμπνευσμένα από το διάστημα όπως «Η θάλασσα των βροχών» για σύνολο δωματίου, που αναφέρεται σε μία τεράστια σεληνιακή θάλασσα που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο στην ορατή πλευρά της Σελήνης, τον «Ωκεανό των καταιγίδων» για ορχήστρα ή το «Pulsar» για 12 πιανίστες που αναπαριστά παλλόμενους αστέρες νετρονίων που έχουν δημιουργηθεί από την κατάρρευση ενός προϋπάρχοντος κανονικού αστέρα. 

Παρουσιάστηκε το Σεπτέμβριο του 2018 στην Ιαπωνία ύστερα από παραγγελία του Takefu Music Festival. Ένα χρόνο αργότερο το Σεπτέμβριο του 2019 απέσπασε το πρώτο βραβείο στον παγκόσμιο διαγωνισμό σύνθεσης ΧΙΙ Ιnternational Composition Competition Francisco Escudero στην Ισπανία. Είναι αφιερωμένο στον Έλληνα φυσικό Δημήτρη Νανόπουλο για τα 70 έτη από τη γέννηση του. 

Τελικά τι κάνει μία τόσο καταξιωμένη μουσικός στην Ελλάδα; Οι Έλληνες που έχουν τόσες διακρίσεις συνήθως φεύγουν στο εξωτερικό. Τι σας κρατάει  εδώ;

Η αγάπη μου για τον τόπο μου και η εσωτερική μου ανάγκη να προσφέρω σε αυτόν με κάθε τρόπο. Αισθάνομαι την πληρότητα των στόχων μου, όταν μπορώ να μεταφέρω στη χώρα μου καθε απόκτημα που προκύπτει από τη δραστηριότητα μου στο εξωτερικό. Αυτός είναι ο λόγος που ζω στην Ελλάδα. Μου αρέσει αυτό που έχω να το μοιράζομαι. Θέλω να ανάβω τη φλόγα της αναζήτησης στο μυαλό ενός νέου ανθρώπου και να τον ενεργοποιώ θετικά προς την κατεύθυνση της δημιουργίας. Η ζωή ενός σύγχρονου συνθέτη στην Ελλάδα δεν είναι εύκολη, αλλά αυτή η καθημερινή πάλη περισσότερο με πεισμώνει παρά με απογοητεύει στον αγώνα μου!

Ποια ευχή θα κάνατε για το 2021;

Να αφήσουμε πίσω μας τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε και να αγκαλιάσουμε μία ελπιδοφόρα νέα ζωή.