Τι κρύβει η επίσκεψη Στόλτενμπεργκ στην Αθήνα

Με δεδομένο ότι Αθήνα και Άγκυρα μετρούν αντίστροφα για την έναρξη των διερευνητικών επαφών η επίσκεψη του γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στην Αθήνα αποκτά ιδιαίτερο διπλωματικό ενδιαφέρον. Γίνεται μάλιστα στον απόηχο της πρόσφατης συμφωνίας για δημιουργία μηχανισμού αποτροπής κρίσεων στο ΝΑΤΟ μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι θα συναντηθεί στις 10:30 με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου και μετά το πέρας της θα ακολουθήσουν δηλώσεις στους εκπροσώπους του Τύπου.

Ο πρωθυπουργός αναμένεται σήμερα να επαναλάβει στον ΓΓ του ΝΑΤΟ ότι η Ελλάδα αναμένει την έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς της Άγκυρας, αλλά και να μην προβεί στο εξής σε μονομερείς ενέργειες. Θα ξεκαθαρίσει επίσης ότι το πλαίσιο των διερευνητικών επαφών είναι ξεκάθαρο και αφορά αποκλειστικά και μόνο τις θαλάσσιες ζώνες, παρόλο που η Τουρκία προσπαθεί να βάλει στο τραπέζι αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και γκρίζες ζώνες, αλλά και ζήτημα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη.

Στις 12:00 ο γγ του ΝΑΤΟ θα συναντηθεί με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Το πρωί ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, θα παραθέσει, πρόγευμα εργασίας στον κ. Στόλτενμπεργκ. Στο πρόγευμα θα παρακαθήσει και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος.

Στο επίκεντρο της συνάντησης, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, θα βρεθεί η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, η διαδικασία διαλογισμού για το μέλλον της Συμμαχίας, καθώς και άλλα ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Μηχανισμός αποκλιμάκωσης της ελληνοτουρκικής κρίσης

Με δεδομένο ότι το ΝΑΤΟ έχει ειδική τεχνογνωσία σε στρατιωτικά θέματα εκτιμάται από κυβερνητικούς παράγοντες ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα μηχανισμό που θα βοηθούσε με τεχνικό τρόπο στην όποια αποκλιμάκωση. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να καταφέρει να «περάσει» στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ τις ελληνικές θέσεις, προκειμένου ο ρόλος του να είναι ουσιαστικός και διαμεσολαβητικός και να μην κλίνει προς την πλευρά της Τουρκίας.

Άλλωστε, η Αθήνα επιχειρεί να διατηρήσει το τεχνητό κλίμα αισιοδοξίας που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των δύο πλευρών μέσω ενδελεχών διπλωματικών διεργασιών, προκειμένου να τεθούν οι βάσεις για υιοθέτηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια προσπαθεί να προωθήσει το ΝΑΤΟ.

Δεν είναι τυχαίο, ότι ο κ. Στόλτενμπεργκ έσπευσε να ανακοινώσει την «συμφωνία» μηχανισμού αποτροπής θερμού επεισοδίου Ελλάδας – Τουρκίας, λίγη ώρα πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής την περασμένη Πέμπτη. Και επειδή στο παρελθόν ΝΑΤΟ και ΗΠΑ επιχείρησαν να προωθήσουν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία έγερναν υπέρ της τουρκικής επιχειρηματολογίας, η ελληνική πλευρά επιδιώκει ευθέως να αντιμετωπιστεί η πηγή των προκλήσεων, δηλαδή οι τουρκικές κινήσεις αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Την ίδια ώρα, αίνιγμα παραμένει η συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου στο πλαίσιο φόρουμ για την Ενέργεια και την Ασφάλεια στην Μπρατισλάβα την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου στο οποίο θα είναι ομιλητής και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.

Κυβερνητικές πηγές δεν εμφανίζονται αρνητικές, ωστόσο επισημαίνουν πως τίποτα ακόμα δεν έχει «κλειδώσει».

Ερωτηθείς σχετικά χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας υπογράμμισε ότι η ελληνική πλευρά έχει δουλέψει εντατικά και είναι καθόλα έτοιμη για αυτή τη συνάντηση, ωστόσο ακόμα αυτή δεν έχει «κλειδώσει».

Αίσθηση ωστόσο, προκάλεσε ότι για πρώτη φορά χθες κατά τη συνάντησή του Γ. Στολτενμπεργκ με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασε ανοιχτά τις ανησυχίες του για το ρωσικό αντι-πυραυλικό σύστημα S-400, που αγόρασε η Τουρκία, γεγονός που αποτελεί αλλαγή στάσης του επικεφαλής του ΝΑΤΟ.

Τα παζάρια με τους S 400

Ο κ. Στόλτενμπεργκ τη Δευτέρα (5/10) συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, οι οποίοι συνέχισαν σε ρητορικό επίπεδο τις προκλήσεις απέναντι στην Ελλάδα. Ο κ.Τσαβούσογλου ειδικότερα “κάρφωσε” Ελλάδα και Γαλλία ότι φέρνουν τα διμερή τους θέματα με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ και κατηγόρησε την Αθήνα ότι έστειλε πολεμικά πλοία στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Απολογήθηκε όμως στον ΓΓ της Συμμαχίας για την επιλογή των S-400, υποστηρίζοντας σύμφωνα με τη Σαμπάχ ότι η Τουρκία ήθελε να αγοράσει Patriot και ότι το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα ήταν λύση ανάγκης.

Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ είχαν απειλήσει την Άγκυρα με κυρώσεις για την αγορά των S-400 και ο αμερικανικός παράγοντας φέρεται να ενεργοποιήθηκε, με τις επισκέψεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μαϊκ Πομπέο σε Λευκωσία και Κρήτη, όπου ανακοίνωσε το μόνιμο ελλιμενισμό του ελικοπτεροφόρου USS Hershel “Woody” Williams στη Σούδα, μετά από πληροφορίες ότι η Τουρκία ενεργοποίησε τα ραντάρ των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 προκειμένου να εντοπίσει ελληνικά, αμερικανικής κατασκευής, μαχητικά F-16 κατά την επιστροφή τους από την άσκηση «Ευνομία» στα ανοιχτά της Κύπρου στις 27 Αυγούστου.

Η ενεργοποίηση των S-400 φέρεται να αποτελεί τη (νέα) κόκκινη γραμμή των ΗΠΑ και ο κ.Στόλτενμπεργκ φέρεται να διαμήνυσε στην Άγκυρα ότι οι ΗΠΑ απειλούν με εμπάργκο λόγω των S400, καθώς απειλούν συμμαχικά αεροσκάφη.