Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Politico: Ευρωπαϊκός “πόλεμος” για τα εμβόλια- Γιατί η Ελλάδα παρήγγειλε δύο εκατομμύρια λιγότερες δόσεις

Το δημοσίευμα του Politico επικεντρώνει στην πολιτική της Γερμανίας όσον αφορά την εξασφάλιση περισσότερων δόσεων εμβολίου και κατά πόσο αυτή συνάδει με την γενική πολιτική της ΕΕ. Αποκαλύπτει στοιχεία για τις χώρες που δεν έχουν παραγγείλει δόσεις εμβολίου αν και θα μπορούσαν. Σε αυτές περιλαμβάνεται και η Ελλάδα γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα την ώρα που οι εμβολιασμοί κινούνται στη χώρα μας με πολύ αργούς ρυθμούς.

Όπως αναφέρει το Politico ενώ το Βερολίνο υπερασπίστηκε την κοινή αγορά εμβολίων κοροναϊού και ενώ έχει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2020, έκανε ταυτόχρονα πρόσθετες συμφωνίες με τους παραγωγούς εμβολίων – συμπεριλαμβανομένων των BioNTech / Pfizer και CureVac – για επιπλέον δόσεις.

Και τώρα αγοράζει επιπλέον εμβόλια που δεν ήθελαν άλλες χώρες της ΕΕ.

Η Γερμανία, μια χώρα με 83 εκατομμύρια ανθρώπους, θα λάβει 94 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου BioNTech / Pfizer, 64 εκατομμύρια από την ΕΕ και 30 εκατομμύρια από μια ξεχωριστή διμερή συμφωνία. Επιπλέον, το Βερολίνο θα αγοράσει δόσεις που δεν αγοράζουν άλλες χώρες, εξασφαλίζοντας 50 εκατομμύρια από 160 εκατομμύρια δόσεις Moderna – πολύ περισσότερο από ότι της αναλογεί.

• Η Γαλλία, επίσης, έχει ήδη αρχίσει να αγοράζει μερικές υπολειπόμενες δόσεις, δήλωσε την Πέμπτη ο Agnès Pannier-Runacher, αναπληρωτής υπουργός αρμόδιος για τη βιομηχανία. Η Δανία το κάνει επίσης.

Ωστόσο, οι ενέργειες της Γερμανίας αποτελούν ουσιαστικά παραβίαση της στρατηγικής εμβολιασμού της Κομισιόν, καθώς υπάρχει η συμφωνία να υπάρξει διμερής διαπραγμάτευση με τις εταιρείες.

Ωστόσο, ένας αξιωματούχος της Επιτροπής είπε ότι συμμορφώνεται με το «πνεύμα της συμφωνίας εμβολίων της ΕΕ», διότι οι επιπλέον δόσεις της Γερμανίας θα προκύψουν μετά τον εφοδιασμό της Επιτροπής. Ο αξιωματούχος της Επιτροπής πρόσθεσε ότι η ΕΕ θα αγοράσει μια «σημαντική ποσότητα πρόσθετων δόσεων» από την BioNTech / Pfizer, η οποία φέρεται να κυμαίνεται μεταξύ 50-100 εκατομμυρίων.

Διαφωνίες για την τακτική του Βερολίνου

Ο Massimo Galli, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Sacco Hospital στο Μιλάνο, το χαρακτήρισε «λανθασμένο», ενώ ο Ολλανδός ευρωβουλευτής Mohammed Chahim το αποκάλεσε «καθαρό εθνικισμό εμβολίων».

Την ίδια ώρα στο Βερολίνο τόσο η αντιπολίτευση όσα οι πολιτικοί όσο και τα μέσα ενημέρωσης κατηγορούν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, και συγκεκριμένα τον υπουργό Υγείας της Γερμανίας Jens Spahn, για την αποτυχία να εξασφαλίσει επαρκείς δόσεις.

• Το ζήτημα, ωστόσο, είναι ότι πολλές χώρες της ΕΕ θεωρούσαν ότι η Oxford / AstraZeneca – το φθηνότερο εμβόλιο που εξασφάλισε η Επιτροπή, με λιγότερα από 2 ευρώ – θα ήταν η πρώτη που θα λάβει έγκριση από την κανονιστική αρχή και δεν ήθελαν να πληρώσουν σε ακριβότερα, περισσότερα περίπλοκα εμβόλια mRNA, ανέφεραν τρεις διπλωμάτες της ΕΕ.

Ένας από αυτούς τους διπλωμάτες είπε ότι η Γερμανία ώθησε τις χώρες της ΕΕ να αγοράσουν άλλα 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου BioNTech τον Σεπτέμβριο μετά την ολοκλήρωση των αρχικών συζητήσεων. Ωστόσο, πολλές χώρες της ΕΕ θεώρησαν ότι το εμβόλιο ήταν πολύ ακριβό και δύσκολο να αποθηκευτεί.

Στη συνέχεια, η Γερμανία υπέγραψε τη δική της συμφωνία για 30 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις.

Το εμβόλιο BioNTech είναι το δεύτερο πιο ακριβό στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕ με 12 € ανά δόση, ενώ το Moderna είναι το πιο ακριβό με σχεδόν 15 €, σύμφωνα με τιμοκατάλογο που δημοσιεύτηκε τυχαία τον Δεκέμβριο.

«Δεν έχουν όλα τα κράτη μέλη καλή οικονομική κατάσταση», εξήγησε ο δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ.

Ο τρίτος διπλωμάτης πρόσθεσε ότι ο ξηρός πάγος που απαιτείται για το εμβόλιο BioNTech / Pfizer «φάνηκε σαν ταλαιπωρία», ενώ η Γερμανία «πίεσε για περισσότερες δόσεις».

Ένας για όλους όλοι γιά έναν;

Το στοίχημα για το εμβόλιο mRNA της Γερμανίας μπορεί να αποδώσει, καθώς θα προσδώσει συνολικά σχεδόν 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου BioNTech / Pfizer. Η κυβέρνηση είπε ότι θα λάβει 64 εκατομμύρια δόσεις από τις προμήθειες της ΕΕ και άλλες 30 εκατομμύρια δόσεις πάνω από τη στρατηγική εμβολιασμού της ΕΕ. (Η Επιτροπή δεν έχει επιβεβαιώσει αυτούς τους αριθμούς.)

• Εν τω μεταξύ, το μέγεθος του πληθυσμού της Γερμανίας θα έπρεπε να σήμαινε ότι θα λάβει περίπου 30 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου Moderna. Αντ ‘αυτού, η κυβέρνηση είπε ότι αγοράζει επιπλέον δόσεις από χώρες της ΕΕ που δεν παραγγέλνουν όλες τις δόσεις του εμβολίου.

Δεν είναι βέβαιο ποιες χώρες δεν εξαντλούν τις παραγγελίες τους, καθώς ούτε η Επιτροπή ούτε η Moderna θα επιβεβαιώσουν πόσες δόσεις παραγγέλνει κάθε χώρα. Σύμφωνα με το POLITICO, αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν αγοράσει λιγότερες δόσεις από αυτές που ήταν επιλέξιμες για αγορά – αν και δεν είναι όλες οι πληροφορίες σαφείς ή ενημερωμένες.

• Η Πολωνία, για παράδειγμα, θα παραγγείλει μόνο 6,6 εκατομμύρια εμβόλια Moderna παρά το γεγονός ότι είναι επιλέξιμη για πάνω από 13 εκατομμύρια δόσεις.
• Η Βουλγαρία εξασφάλισε 500.000 δόσεις, περίπου δύο εκατομμύρια λιγότερες από ό, τι θα μπορούσε να είχε αγοράσει.
• Η Σλοβενία ​​εξασφάλισε μόνο 26.000 δόσεις, ενώ είχε δικαίωμα σε περισσότερες από 600.000 δόσεις.
• Η Ελλάδα πήρε επίσης λιγότερο από το επιτρεπόμενο μερίδιό της, αγοράζοντας 1,8 εκατομμύρια δόσεις όταν θα μπορούσε να έχει κερδίσει περίπου δύο εκατομμύρια επιπλέον.
• Επιπλέον, το Βέλγιο έχει παραγγείλει δύο εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου Moderna όταν το μέγεθος του πληθυσμού του θα του επέτρεπε να εξασφαλίσει περίπου τέσσερα εκατομμύρια.
• Η Πορτογαλία είπε επίσης ότι θα αγοράσει συνολικά 2,8 εκατομμύρια δόσεις του Moderna – κάτω από το μερίδιο των δόσεων που είναι επιλέξιμες βάσει του πληθυσμού της. «Η Πορτογαλία έλαβε, ή πρόκειται να λάβει, όλα τα εμβόλια που ήθελε να αγοράσει», δήλωσε η υπουργός Υγείας της Πορτογαλίας Μάρτα Τεμίδο.

Καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει επιβεβαιώσει εάν οι μη απαιτούμενες δόσεις τους πηγαίνουν στη Γερμανία.

Όταν ρωτήθηκε τον Δεκέμβριο εάν οι επιπλέον συμφωνίες της παραβιάζουν τη στρατηγική, ο υπουργός Υγείας της Γερμανίας δήλωσε ότι η χώρα πλησίασε τη BioNTech (και το CureVac) μόνο “όταν είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες της ΕΕ [και] όταν έγινε σαφές ότι και τα 27 κράτη μέλη θα προμηθευτούν εμβόλια που αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες τους”.

«Σκεφτήκαμε, θα βρούμε μεγαλύτερο αριθμό, αλλά δεν υπήρχε πραγματικά μεγαλύτερη ανάγκη από τα κράτη μέλη σε αυτό το στάδιο», πρόσθεσε ο Spahn.

Παραμένει όμως το ζήτημα κατά πόσο γνώριζε η Επιτροπή και πότε. Μέχρι αυτήν την εβδομάδα, δεν γνώριζε για τις διμερείς συμφωνίες που είχαν συνάψει οι χώρες της ΕΕ με τους παραγωγούς εμβολίων.

• Την Τετάρτη, η Επιτροπή όταν έγινε γνωστή η χωριστή συμφωνία του Βερολίνου με τη BioNTech, είπε ότι κατανοεί ότι οι δόσεις θα προέλθουν από τα 100 εκατομμύρια τα οποία δεν έχουν διατεθεί.
• Την Πέμπτη, ωστόσο, ένας αξιωματούχος της Επιτροπής αναγνώρισε την ύπαρξη της χωριστής συμφωνίας της Γερμανίας.
• Και αργά την Πέμπτη, η γαλλική κυβέρνηση είπε επίσης ότι θα λάβει επιπλέον δόσεις αγοράζοντας υπολείμματα από άλλες χώρες. «Έχουμε πράγματι μια στρατηγική για τον δεύτερο γύρο όπου μπορούμε να πάρουμε περισσότερες [δόσεις] ή όχι. Το καταφέραμε σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις », δήλωσε η γαλλίδα υπουργός Pannier-Runacher σε δημοσιογράφους. Αρνήθηκε να κοινοποιήσει τον αριθμό των δόσεων, λέγοντας ότι η κυβέρνηση ήθελε να έχει “θεσμοθετημένη και ευρωπαϊκή” ανακοίνωση.

Το μετάνιωσαν

Οι προσφορές και οι μικροί αριθμοί αγορών αποδεικνύουν πως ορισμένες χώρες της ΕΕ δεν ήθελαν να καταβάλουν τα χρήματα για τα εμβόλια mRNA.

Τον Νοέμβριο, τα βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η χώρα δεν ήθελε καν να αγοράσει εμβόλια που απαιτούσαν αποθήκευση σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Αργότερα άλλαξε πορεία και υπέγραψε όλες τις συμφωνίες εμβολίων της ΕΕ. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν επίσης εκφράσει φόβους ότι η Βουλγαρία θα είχε στην πραγματικότητα πάρα πολλά εμβόλια μέσω του μηχανισμού της ΕΕ.

Διπλωμάτης της ΕΕ, ανέφερε ότι τώρα κάποιες απο αυτές τις χώρες «θέλουν να πάρουν περισσότερα εμβόλια».

Άλλες χώρες δεν έχουν προετοιμαστεί σωστά για να τα χρησιμοποιήσουν, γι ‘αυτό περιμένουν το εμβόλιο Oxford / AstraZeneca να εγκριθεί αυτή την άνοιξη.

«Έχουν επενδύσει πολλά» σε αυτό, είπε ο άλλος διπλωμάτης της ΕΕ. Οι αποφάσεις για την έγκριση για το βρετανικό εμβόλιο θα ληφθούν έως το τέλος του μήνα.

Ο τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ παραδέχτηκε ότι η στρατηγική για τα εμβόλια δεν είναι «μια σωστή διεθνής συμφωνία. Επομένως, “δεν υπάρχει τρόπος να επιβληθούν κυρώσεις σε κανέναν. Και [η Επιτροπή] προσπαθεί να το κάνει σωστό τώρα.” Ο διπλωμάτης πρόσθεσε ότι αυτό δεν είναι ζήτημα: “Εφόσον οι συμβάσεις της ΕΕ παραδίδονται όπως υποσχέθηκε, είναι εντάξει.”