Θεσσαλονίκη: Πώς θα είναι το δίκτυο Μετρό της πόλης το 2040

Με δύο γραμμές και νέους κλάδους, που θα καλύπτουν σχεδόν όλο το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, από το Κορδελιό μέχρι το αεροδρόμιο κι από τον Άνω Εύοσμο μέχρι Τούμπα, Χαριλάου και Πυλαία, αναμένεται να λειτουργεί το Μετρό της πόλης το 2040, διαθέτοντας 44 σταθμούς σε μήκος 48 χιλιομέτρων και μεταφέροντας περίπου 680.000 επιβάτες ημερησίως.

   Στα επόμενα βήματα του έργου η έμφαση δίδεται στη δυτική και βορειοδυτική Θεσσαλονίκη, ενώ προβλέπεται να υπάρχει αναμονή για μελλοντική επέκταση προς Θέρμη, με προοπτική το Μετρό να φτάσει τελικά μέχρι το τεχνολογικό πάρκο τέταρτης γενιάς ThessINTEC στην περιοχή Τσαΐρια της Περαίας.

   Τα παραπάνω γνωστοποιήθηκαν, σήμερα, κατά την παρουσίαση της πολυαναμενόμενης Μελέτης Ανάπτυξης του Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜΘ) στους Αμπελόκηπους, παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά.

   Από το εν λόγω πόνημα (που εκπονήθηκε μεταξύ 2021 και 2023, αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη γενική συγκοινωνιακή μελέτη της πόλης τα τελευταία 25 χρόνια και θα λειτουργήσει και ως εργαλείο για την άντληση χρηματοδότησης για τα πρότζεκτ) προέκυψε ότι οι περιοχές με τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή προοπτική στο πολεοδομικό συγκρότημα είναι αυτές της βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης, στις οποίες σχεδιάζονται κατά προτεραιότητα τα νέα έργα του Μετρό.

   Η πρώτη (βασική) γραμμή

   Όπως επιβεβαίωσε εκ νέου σήμερα ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, η βασική γραμμή του Μετρό Θεσσαλονίκης θα ολοκληρωθεί «χωρίς αμφιβολία» τον Νοέμβριο του 2024, ενώ η λειτουργία της επέκτασης προς Καλαμαριά θα ακολουθήσει το 2025.

   Προβλέπεται επίσης επέκταση της γραμμής προς Σταυρούπολη και προς τα νοσοκομεία Παπαγεωργίου και 424 επί της περιφερειακής οδού, με προοπτική να φτάσει τελικά στο αεροδρόμιο (υπόγεια και όχι με υπέργειο μέσο, όπως είχε κατά καιρούς ακουστεί) και μέχρι την περιοχή Τσαΐρια στην Περαία, όπου εδρεύει το ThessINTEC. 

   Η δεύτερη γραμμή

   Η νέα, δεύτερη γραμμή που οριοθετείται συγκεκριμένα από τη μελέτη, προτείνεται να έχει δύο κλάδους και θα είναι η πρώτη που αφορά τον Άνω Εύοσμο. Θα φτάνει δε μέχρι τη Χαριλάου και την Πυλαία, ενώ προβλέπεται και επέκταση προς το ΚΤΕΛ «Μακεδονία» και το Κορδελιό.

   Όπως γνωστοποίησε ο κ. Ταχιάος, για να μπορέσει να επεκταθεί το Μετρό, θα χρειαστεί ενδεχομένως να κατασκευαστεί δεύτερος σταθμός δίπλα σε εκείνον που ήδη υπάρχει στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό (ΝΣΣ). «Ο πρώτος σταθμός που θα συναντάει (η δεύτερη γραμμή) θα είναι στους Αμπελόκηπους, ο δεύτερος στη Μενεμένη, μετά θα πηγαίνει στην πλατεία του Ευόσμου, θα αγγίζει την περιφερειακή και θα φτάνει στον ‘Ανω Εύοσμο και φυσικά έχουμε και το αμαξοστάσιό μας δίπλα σε αυτή την γραμμή. Ο δεύτερος κλάδος αυτής της επέκτασης θα πάει στο ΚΤΕΛ «Μακεδονία», στην οδό Επτανήσου και από εκεί στο Κορδελιό, για να καλύψουμε και μια περιοχή η οποία έχει πολύ μεγάλη ανάγκη για μετακινήσεις. Αυτή είναι η γραμμή 2 του μετρό», ξεκαθάρισε ο κ. Ταχιάος.

   Και η Τσιμισκή «στην αλυσίδα»

   Ο υφυπουργός επισήμανε ακόμα πως θα δημιουργηθεί μια νέα (υπόγεια, χωρίς να σκαφτεί ο δρόμος) όδευση προς Τσιμισκή, με -πιθανώς- μια στάση στην Αριστοτέλους, κατόπιν διαβούλευσης με τις αρχαιολογικές υπηρεσίες. Πριν φτάσει στη ΧΑΝΘ, η νέα αυτή όδευση θα διασταυρώνεται με τη βασική γραμμή στο ύψος του ΑΠΘ και από εκεί θα ακολουθεί υπογείως τη διαδρομή Αγίου Δημητρίου, Τούμπα, Χαριλάου, Ανωτέρα Σχολή Πολέμου, Πατριαρχικά Πυλαίας.

   Ο κ. Ταχιάος επισήμανε ακόμα ότι η παρουσίαση της μελέτης δεν έχει σε καμία περίπτωση προεκλογικό χαρακτήρα, αφού δεν ανακοινώνονται συγκεκριμένα έργα, παρά μόνο ένας σχεδιασμός, ενώ πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «το μεγαλύτερο πρόβλημα με το έργο του Μετρό ήταν ότι το πολιτικοποιήσαμε. Το ίδιο επιχειρείται και με άλλα σημαντικά έργα, όπως το fly over».

   Χρονικές προτεραιότητες

   Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις παρουσιάσεις που έγιναν από τους μελετητές, η α’ φάση της υλοποίησης της μελέτης αφορά τον πρώτο κλάδο της δεύτερης (όχι της βασικής) γραμμής του Μετρό, η οποία από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό (ΝΣΣ) θα κατευθύνεται προς Ανω Εύοσμο και ΚΤΕΛ «Μακεδονία» – Κορδελιό. Πρόκειται για τμήμα μήκους 10,75 χλμ, συμπεριλαμβανομένων των αναμονών προς Χαριλάου- Πυλαία, με οκτώ σταθμούς και εκτίμηση για εξυπηρέτηση 107.000 επιβατών ημερησίως.

   Δεύτερη κατά σειρά προτεραιότητα αποτελεί ο κλάδος της βασικής γραμμής που με αφετηρία τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό (ΝΣΣ) θα φτάνει στα νοσοκομεία επί της περιφερειακής οδού (σ.σ. ακολουθώντας ενδιαμέσως τη διαδρομή Νεάπολη, Τερψιθέα, Σταυρούπολη, Πολίχνη, Ευκαρπία). Η επέκταση αυτή, μήκους 7,29 χλμ, με έξι σταθμούς, προβλέπεται να εξυπηρετεί περίπου 98.000 επιβάτες την ημέρα.

   Η τρίτη, βάσει χρονικής προτεραιότητας, φάση υλοποίησης του σχεδίου της μελέτης αφορά το κομμάτι της δεύτερης (της νέας) γραμμής, που θα φτάνει από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό στην ευρύτερη περιοχή της Πυλαίας, μεταφέροντας περίπου 146.000 επιβάτες την ημέρα.

   Στην τέταρτη φάση υλοποίησης του σχεδίου εντάσσεται η κατασκευή της επέκτασης προς το αεροδρόμιο, μήκους 8,72 χλμ, συμπεριλαμβανομένων των αναμονών προς Θέρμη, με πέντε σταθμούς, η οποία αναμένεται να εξυπηρετεί περί τους 41.000 επιβάτες ημερησίως.

   Το πιο σύγχρονο Μετρό της Ευρώπης

   Το πιο σύγχρονο Μετρό της Ευρώπης, το οποίο θα μπορεί να εξυπηρετεί καθημερινά 191.000 επιβάτες στη βασική γραμμή του, θα έχει αποκτήσει σε μόλις έξι μήνες από σήμερα η Θεσσαλονίκη, όπως επισήμανε ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Χρήστος Σταϊκούρας, υπενθυμίζοντας ότι το μέσο σταθερής τροχιάς της πόλης θα περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- τον μεγαλύτερο παγκοσμίως υπόγειο αρχαιολογικό χώρο, ενταγμένο σε τεχνικό έργο, ο οποίος θα βρίσκεται στον σταθμό Βενιζέλου.

   Συγχρόνως επιβεβαίωσε πως ολοκληρώνεται το έργο της επέκτασης προς την Καλαμαριά, το οποίο αναμένεται να παραδοθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2025, με πέντε σταθμούς και εκτίμηση για εξυπηρέτηση 95.000 επιβατών ημερησίως.

   «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η πρώτη περίοδος λειτουργίας του Μετρό και η κυκλοφορία 110 ηλεκτρικών λεωφορείων στους δρόμους της Θεσσαλονίκης (…), είναι δυνατόν να διαμορφώσουν νέες συγκοινωνιακές συνθήκες και υπό προϋποθέσεις να οδηγήσουν σε άλμα του ποσοστού της δημόσιας συγκοινωνίας από το 15% που είναι σήμερα στο 50%. Πρόκειται για μια ουσιαστική μετάβαση στη βιώσιμη αστική κινητικότητα, για μια κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του κέντρου της Θεσσαλονίκης και για μια σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής» πρόσθεσε ο κ.Σταϊκούρας.

   Συνόψισε λέγοντας πως ο σχεδιασμός της ΜΑΜΘ προβλέπει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου μετρό με δύο γραμμές, συνολικού μήκους, μαζί με τις υπό ολοκλήρωση υποδομές, περίπου 48 χιλιομέτρων, που περιλαμβάνει συνολικά 44 σταθμούς και το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί 678 χιλιάδες επιβάτες ημερησίως, με σημαντικά χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αξιοσημείωτα δημοσιονομικά οφέλη και οικονομική εξοικονόμηση για τους πολίτες στο οδικό δίκτυο και τα δημόσια έργα.

   «Η νέα δυτική σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα του Εμπορευματικού Λιμένα Θεσσαλονίκης με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή και η ανάπτυξη του Δυτικού Προαστιακού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης, θα μετατρέψουν τη Θεσσαλονίκη σε ένα πρότυπο ολιστικής ανάπτυξης, σε μια πόλη περισσότερο φιλική για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της, με ισχυρό γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό αποτύπωμα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» κατέληξε ο υπουργός.

   Για πρώτη φορά στην Ελλάδα

   Στο στάδιο της διενέργειας δεκάδων δοκιμών καθημερινά για τον έλεγχο της λειτουργίας, την πιστοποίηση όλων των συστημάτων και την αδειοδότηση του έργου, βρίσκεται σήμερα το Μετρό Θεσσαλονίκης, όπως επισήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, Νίκος Κουρέτας, υπενθυμίζοντας ότι «κάποια από αυτά (τα συστήματα) είναι καινοτόμα και εφαρμόζονται πρώτη φορά στη χώρα μας και 8η φορά στην Ευρώπη».

   Όπως είπε, η μελέτη που παρουσιάστηκε σήμερα δημιουργεί τη μαγιά για την «ύπαρξη ενός οργανωμένου στρατηγικού σχεδίου των ιδιωτικών και των δημόσιων μεταφορών για ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη, με ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, το οποίο μπορεί αφενός να εξελίσσεται και να επιλέγουμε σενάρια ή εναλλακτικές προτάσεις ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες». Παράλληλα, δίνει «τα όπλα και τα επιχειρήματα που αποδεικνύουν τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα κάθε μεταφορικού έργου υποδομής στην πόλη, ώστε να εξασφαλίσει το Υπουργείο Υποδομών και οι φορείς του χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους και προγράμματα για τα επόμενα 20 χρόνια» και επιταχύνει την κατασκευή μεγάλων και μικρότερων έργων, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα επιστημονικά και λειτουργικά την αναδιοργάνωση των δρομολογίων των λεωφορείων.

   Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο δήμαρχος Αμπελοκήπων- Μενεμένης και πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), Λάζαρος Κυρίζογλου, επισήμανε ότι για πρώτη φορά βλέπει συνεκτικό σχεδιασμό ανάπτυξης για όλη τη Θεσσαλονίκη και ειδικά τη δυτική πλευρά της, ενώ πρόσθεσε πως το Πολεοδομικό Συγκρότημα αναπτύσσεται δίκαια, όταν η ανάπτυξη είναι ισόρροπη στα κεντρικά, δυτικά και ανατολικά της.