Αποκάλυψη Politico: Η Τουρκία ενδιάμεσος για πώληση ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ- Διαψεύδεται εμπλοκή της Ελλάδας

To δημοσίευμα του περιοδικού Politico επισημαίνει την περίπλοκη παράκαμψη των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) στο ρωσικό πετρέλαιο χρησιμοποιώντας την Τουρκία ως ενδιάμεσο. Χαρακτηριστικά γίνεται αναφορά σε παράδειγμα τάνκερ στον τερματικό σταθμό Toros Ceyhan έτοιμο να παραλάβει καύσιμα. Φορτωμένο με 150.000 βαρέλια πετρελαίου το πλοίο αναχώρησε στη συνέχεια για ένα τριήμερο ταξίδι προς το διυλιστήριο της Motor Oil Hellas στην Ελλάδα.

Προφανώς το καύσιμο ήταν τούρκικο. Η Αθήνα επιμένει ότι δεν δέχεται φορτία με ρωσική σήμανση, σε συμμόρφωση με την απαγόρευση της ΕΕ. Όμως, νέα έρευνα και αναφορές δείχνουν ότι η αποστολή ήταν πιθανότατα ακριβώς αυτό: κρυμμένο ρωσικό πετρέλαιο με νέες σημάνσεις.

Αυτό είναι μέρος μιας πολύ ευρύτερης τάσης, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) και του Κέντρου για τη Μελέτη της Δημοκρατίας (CSD), καθώς και ανεξάρτητες αναφορές από το POLITICO. Το ρωσικό πετρέλαιο, όπως φαίνεται, φτάνει μαζικά στην Ε.Ε. μέσω της Τουρκίας.

Και είναι όλα νόμιμα!!! Το σχέδιο είναι δυνατό καθώς στις κυρώσεις των Βρυξελλών επιτρέπονται «μεικτά» καύσιμα να εισέρχονται στην ΕΕ εάν χαρακτηρίζονται ως μη ρωσικά.

Είναι ένα προσοδοφόρο κενό, καθώς η έρευνα δείχνει ότι δημιούργησε έως και 3 δις ευρώ για τη Μόσχα από τρία λιμάνια μόνο στους 12 μήνες μετά την απαγόρευση από την ΕΕ των καυσίμων της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2023.

«Η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό pit stop για τα ρωσικά καύσιμα που μεταφέρονται στην ΕΕ, δημιουργώντας εκατοντάδες εκατομμύρια φορολογικά έσοδα για το πολεμικό στήθος του Κρεμλίνου», δήλωσε αναλυτής ενέργειας στο CSD.

Οι τελευταίες αποκαλύψεις δημιουργούν την ανάγκη για δράση, καθώς οι χώρες της ΕΕ συζητούν το 14ο πακέτο κυρώσεων στη Ρωσία, τονίζει το περιοδικό, ενώ καταγράφονται και δηλώσεις του Εσθονού Υπουργού Εξωτερικών, σύμφωνα με τις οποίες «οι τρίτες χώρες, ειδικά οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία, θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις όσο το δυνατόν περισσότερο».

• «Μια γαλήνια ανοιξιάτικη μέρα τον περασμένο Μάιο στη νότια Τουρκία, μόλις 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Συρία, ένα τάνκερ μήκους δύο γηπέδων ποδοσφαίρου εισήλθε στον τερματικό σταθμό Toros Ceyhan, έτοιμο να παραλάβει καύσιμα.

Φορτωμένο με 150.000 βαρέλια πετρελαίου, το πλοίο αναχώρησε στη συνέχεια για ένα τριήμερο ταξίδι προς το διυλιστήριο της Motor Oil Hellas στη νότια Ελλάδα. Προφανώς τα καύσιμα ήταν τουρκικά. Η Αθήνα επιμένει ότι δεν δέχεται φορτία με ρωσική σήμανση, σε συμμόρφωση με την απαγόρευση της ΕΕ, αλλά νέα έρευνα και αναφορές δείχνουν ότι η αποστολή ήταν πιθανότατα ακριβώς αυτό: κρυμμένο ρωσικό πετρέλαιο με νέα σήμανση», αναφέρει το δημοσίευμα.

Η Τελωνειακή Αρχή της Ελλάδας ανέφερε στο POLITICO ότι «διενεργεί κατάλληλους ελέγχους τόσο στο στάδιο του εκτελωνισμού όσο και μετά» και ότι «μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί παραβάσεις».

Η εισαγωγή καυσίμων με ρωσικά έγγραφα είναι ως επί το πλείστον παράνομη, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ — αλλά η απλή αλλαγή της επωνυμίας της Τουρκίας στα παλιά φορτία με ένα νέο, τουρκικό πιστοποιητικό, δεν είναι.

Και σημειώνει το δημοσίευμα ότι «αυτό αποτελεί μέρος μιας πολύ ευρύτερης τάσης, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) και του Κέντρου για τη Μελέτη της Δημοκρατίας (CSD), καθώς και ανεξάρτητες αναφορές από το POLITICO».

• Υπογραμμίζεται μάλιστα ότι όλα είναι νόμιμα, αφού το σχέδιο είναι εφικτό, λόγω μιας πρόνοιας στις κυρώσεις των Βρυξελλών, που επιτρέπει «μεικτά» καύσιμα να εισέρχονται στην ΕΕ, εάν χαρακτηρίζονται ως μη ρωσικά.

Όπως αναφέρεται, η συγκεκριμένη πρόνοια συνιστά προσοδοφόρο κενό, καθώς η έρευνα δείχνει ότι το εν λόγω νομικό κενό δημιούργησε έως και 3 δισεκατομμύρια ευρώ για τη Μόσχα από τρία λιμάνια, μόνο στους 12 μήνες μετά την απαγόρευση από την ΕΕ των ρωσικών καυσίμων τον Φεβρουάριο του 2023.

«Η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό pit stop για τα ρωσικά καύσιμα, που μεταφέρονται στην ΕΕ, δημιουργώντας εκατοντάδες εκατομμύρια φορολογικά έσοδα για την πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου», δήλωσε ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ, ανώτερος αναλυτής ενέργειας στο CSD.

• Πέρυσι, το POLITICO αποκάλυψε ότι η Μόσχα κέρδισε άλλο ένα δισεκατομμύριο ευρώ από ένα διαφορετικό κενό κυρώσεων της ΕΕ στη Βουλγαρία, ενώ το μέτρο των G7 για τον περιορισμό των εμπορικών συναλλαγών πετρελαίου της Μόσχας στα 60 δολάρια το βαρέλι απέτυχε σε μεγάλο βαθμό .

Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι το αυξανόμενο εμπόριο υφίσταται, καθώς οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας επιδεινώνονται λόγω των σχέσεων που διατηρεί η Άγκυρα με την Ρωσία- ακόμη και όταν η χώρα κάνει μικρές κινήσεις για να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

Σημειώνεται ακόμη ότι από την έναρξη του πολέμου, η Τουρκία προσφέρθηκε να γίνει κόμβος φυσικού αερίου για τη Μόσχα, ενώ συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου της.

«Πρέπει να σφίξουμε τα ζωνάρια μας και να βρούμε τρόπους για να αποτρέψουμε την παράκαμψη των κυρώσεων», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας, Μάργκους Τσάχνα. «Οι τρίτες χώρες, ειδικά οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ [όπως η Τουρκία], θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις μας όσο το δυνατόν περισσότερο».

• Σημειώνεται ότι πριν από την εισβολή της Μόσχας, η ΕΕ βασιζόταν στη Ρωσία για το ένα τέταρτο των εισαγωγών αργού πετρελαίου και το 40 τοις εκατό των αγορών της ντίζελ – κάτι που άλλαξε δραστικά αφού το μπλοκ συμφώνησε σε μια γενική απαγόρευση και στα δύο προϊόντα το 2022.

Περίπου την ίδια περίοδο, η Τουρκία άρχισε αθόρυβα να αυξάνει τις δικές της εισαγωγές καυσίμων από τη Ρωσία, ενώ επίσης αύξησε τις εξαγωγές καυσίμων της στην ΕΕ.

Τον τελευταίο χρόνο, οι αριθμοί έχουν σχεδόν ταιριάξει, αποκαλύπτει η έρευνα, αφού μεταξύ Φεβρουαρίου 2023 και Φεβρουαρίου 2024, η Τουρκία αύξησε τις ρωσικές αγορές της κατά 105 τοις εκατό σε σύγκριση με τους προηγούμενους 12 μήνες, ενώ στο ίδιο διάστημα, οι εξαγωγές καυσίμων της Τουρκίας στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 107%.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε φορτίο καυσίμων που φθάνει στην ΕΕ από την Τουρκία είναι ρωσικό, υποδεικνύεται, σημειώνοντας ότι η Τουρκία διαθέτει διυλιστήρια που μπορούν να επεξεργάζονται σχεδόν 1 εκατομμύριο βαρέλια αργού την ημέρα, ενώ οι τουρκικές εταιρείες είναι επίσης πιθανό να μεταπωλούν κάποια μη ρωσικά καύσιμα στην ΕΕ.

• Υποδεικνύεται ακόμη ότι «η γεωγραφική κατάσταση αρκετών τουρκικών λιμανιών, σε συνδυασμό με τα δεδομένα εισαγωγών-εξαγωγών, υποδηλώνει έντονα ότι σημαντικές ποσότητες ρωσικών καυσίμων απλώς έχουν επανασυσκευαστεί και μεταφερθεί».

Και θέτει ως παράδειγμα το εξής: «Το νοτιοανατολικό λιμάνι του Τζεϊχάν, για παράδειγμα, έχει περιορισμένες οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις με τα διυλιστήρια, δίνοντάς του λίγα μέσα για να δέχεται μεγάλες παραδόσεις καυσίμων εκτός από τα δεξαμενόπλοια που ελλιμενίζονται στις προβλήτες του.

Μεταξύ Φεβρουαρίου 2023 και 2024, το λιμάνι εισήγαγε περίπου 22 εκατομμύρια βαρέλια καυσίμων, το 92% των οποίων προερχόταν από τη Ρωσία — τριπλάσια από την ποσότητα που εισήγαγε από τη Μόσχα το προηγούμενο έτος. Την ίδια περίοδο, το 85% των εξαγωγών καυσίμων του λιμανιού κατευθύνθηκε στην ΕΕ. Μαζί, αυτό υποδηλώνει ότι μεγάλο μέρος των ρωσικών καυσίμων διοχετεύονταν στην αγορά της ΕΕ με διαφορετική ετικέτα».

• Για την Τουρκία, η κακή συμμόρφωση με τις κυρώσεις των Βρυξελλών έχει νόημα, εάν η χώρα αισθάνεται ότι δεν έχει τίποτα να χάσει με την ΕΕ, δήλωσε η Amanda Paul, ανώτερη αναλύτρια και ειδικός στην Τουρκία στο think tank European Policy Center.

Με τις προσπάθειες της Άγκυρας να ενταχθεί στην ΕΕ να βρίσκονται σε αδιέξοδο, «δεν φαίνεται να υπάρχει μεγάλη ελπίδα ότι αυτή η σχέση θα βελτιωθεί», προσέθεσε, ενώ εξήγησε ότι οι εισαγωγές και οι επανεξαγωγές φθηνότερου ρωσικού πετρελαίου ήταν «πολύ ωφέλιμες για την Τουρκία», καθώς η χώρα καταπολεμά τον υψηλό πληθωρισμό και την κατακόρυφη πτώση του νομίσματος.