Ιερά Μονή της Χώρας/ Ο Ερντογάν “ναρκοθετεί” την επίσκεψη Μητσοτάκη παρά τις δηλώσεις …φιλίας
Η Συντακτική ομάδα του Libre
«Εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τους φίλους μας. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε με τις χώρες της περιοχής μας» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία. Πώς, όμως, προσπαθεί να αυξήσει τους φίλους του ο Τούρκος πρόεδρος όταν μετατρέπει σε τζαμί την ιστορική Ιερά Μονή της Χώρας (προστατευόμενο μνημείο από την Unesco), μόλις μερικές ημέρες πριν την προγραμματισμένη (12 Μαϊου) του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία, και μάλιστα σε ένα τηλεοπτικό σώου προς άγρα συμπάθειας των εθνικιστών;
«Εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τους φίλους μας. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε με τις χώρες της περιοχής μας. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορεί να ανοίξει ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις. Αρκεί να υπάρξει προσέγγιση με καλή πρόθεση και να δοθεί ευκαιρία στη διπλωματία. Η συνέχεια σίγουρα θα έρθει με λίγη προσπάθεια και λίγη θυσία. Αύριο θα φιλοξενήσουμε στη χώρα μας τον αδελφό μου εμίρη του Κουβέιτ σεΐχη Σαμπάχ. Την επόμενη εβδομάδα, τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας κύριος Μητσοτάκης θα έρθει στην Άγκυρα στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης. Σαν τον δικέφαλο αετό των Σελτζούκων θα αναζητήσουμε τον τρόπο να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας με την Ανατολή και της Δύση στη βάση των κοινών συμφερόντων μας», είπε στη δήλωσή του ο Τούρκος πρόεδρος.
Το Ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε με, κατά ορισμένους αξιοσημείωτη, καθυστέρηση.
«H απόφαση των Τουρκικών Αρχών για την έναρξη της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα καθώς αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ανήκον στην ανθρωπότητα. Η διατήρηση του οικουμενικού χαρακτήρα μνημείων και η τήρηση των διεθνών προτύπων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί σαφή διεθνή υποχρέωση που δεσμεύει όλα τα κράτη».
Ουδεμία αναφορά ή ανακοίνωση υπήρξε από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κι αυτό είναι κάτι που θεωρείται μεν αναμενόμενο με τη συνηθισμένη αμφισημία της ΕΕ σε θέματα που αφορούν την παραβίαση των θεσμών στην Τουρκία.
Δεν είναι, φυσικά, το πρώτο κρούσμα που εμμέσως μποϋκοτάρει την Διακήρυξη των Αθηνών για την ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο χωρών και παρά το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές ομνύουν στην συνέχιση των διαβουλεύσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τα θέματα “χαμηλής πολιτικής”, όπως οι ελληνικές βίζες σε Τούρκους που επισκέπτονται νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Πρόσφατα ήταν οι δηλώσεις του ίδιου του Ερντογάν και του έμπιστου συνεργάτη του Ομέρ Τσελίκ για την “Γαλάζια Πατρίδα” και η ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν που επανέφερε την στρατηγική των “γκρίζων ζωνών” με αφορμή την οριοθέτηση θαλασσίου πάρκου στο κεντρικό Αιγαίο. Μία καθαρά περιβαλλοντικού τύπου απόφαση στάθηκε αφορμή να αμφισβητήσουν οι Τούρκοι την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα σε μία περιοχή που δεν είχε μπει έως τώρα στο προκλητικό σκάκι των διεκδικήσεων της Άγκυρας.
Λογικό είναι να διατυπώνονται ερωτήματα σχετικά με το πόσο μπορεί να αποδώσει η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι ενός Ερντογάν που ναρκοθετεί την Διακήρυξη που ο ίδιος συνυπέγραψε προ μηνών. Ο στόχος των “ήρεμων νερών” μπορεί να είναι βασικός στην τακτική της Αθήνας και να έχει φέρει αποτελέσματα με ουσιαστική απουσία τουρκικών κινήσεων στο πεδίο (παραβιάσεις εναέριου χώρου, εμπλοκές κ.ά), όμως τίποτε δεν έχει αλλάξει στην επιθετική τουρκική συμπεριφορά.
Η Αθήνα κρατά χαμηλούς τόνους, η Ευρώπη κυριολεκτικά …απουσιάζει, οι δε ΗΠΑ έχουν προφανώς άλλα θέματα στην ατζέντα τους (Μέση Ανατολή, ουκρανικό) και δεν επιθυμούν επιστροφή στην ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η δε αναβολή της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στις ΗΠΑ, όπου μία συναντηση με τον Τζο ΜΠάϊντεν πριν ταξιδέψει ο Έλληνας πρωθυπουργός στην Τουρκία θα μπορούσε να εκτονώσει την ένταση, φαίνεται πως δεν βοηθά.
Η ατζέντα Γεραπετρίτη-Φιντάν
Μετά την συμφωνία, προ ημερών, των δύο υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν στο Λονδίνο, το πρώτο που θα συζητηθεί μεταξύ των δύο πλευρών είναι η πορεία της υλοποίησης των 15 και πλέον συμφωνιών που έχουν υπογραφεί μεταξύ των δύο χωρών. Θα συζητηθούν και θα υπογραφούν και άλλες συμφωνίες, για τη συνδρομή στην πολιτική προστασία, αλλά και τη δημιουργία ενός ελληνοτουρκικού επιχειρηματικού συμφώνου.
Ακόμη, αναμένεται στη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν, να γίνει αναφορά στο Μεταναστευτικό, στη μείωση των μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά παράλια στην Ελλάδα, αλλά και για τα αποτελέσματα που έχει για τους τούρκους τουρίστες η εξπρές βίζα σε δέκα νησιά του Αιγαίου.
Τέλος μεταξύ των συμφωνιών που έχουν ήδη υπογραφεί, ξεχωρίζει το Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ΑΔΜΗΕ – TEIAS στον τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών που υπέγραψαν ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος και ο πρόεδρος της TEIAS Ορχάν Καλντιρίμ.
Αφορά τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέα Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.
Ξαφνική κλιμάκωση με την Ιερά Μονή της Χώρας
Ένα από τα «αγκάθια» είναι η απόφαση του Ερντογάν να μετατρέψει τον βυζαντινό ναό της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος στην τελετή ολοκλήρωσης των έργων, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Προστατεύουμε την κληρονομιά των προγόνων μας».
«Συγχαίρω τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων που προστατεύει την κληρονομιά των προγόντων μας», ανέφερε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τελετής και συνέχισε: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 56 ιστορικά μνημεία αποκαταστάθηκαν πριν από εμάς, μεταξύ 1996 και 2002, θα φανεί πόσο μεγάλη επιτυχία έχει καταγράψει η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος.
Ενώ επισήμανε πως «όχι μόνο στην Τουρκία, όχι μόνο στην Ανατολία και τη Θράκη, αλλά οπουδήποτε στον κόσμο υπάρχει ένα αντικείμενο ή μια πολιτιστική κληρονομιά που ανήκει σε εμάς και τους προγόνους μας, φτάνουμε εκεί και το φέρνουμε στο φως».
Από χριστιανικό μοναστήρι σε… τζαμί
Η Μονή της Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί, υπήρξε ελληνικό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 16ο αιώνα και από το 1958 λειτουργεί ως μουσείο.
Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Πόλη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Φετχιγέ. Η Αγία Σοφία είχε και αυτή αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία από το 2020.
Η Μονή της Χώρας χτίστηκε στη θέση της σημερινής συνοικίας Εντιρνέ Καπού, νότια του Κεράτιου κόλπου και σε κοντινή απόσταση από τα Θεοδοσιανά τείχη. Το μνημείο σήμερα είναι γνωστό με το όνομα Μουσείο Χώρας.
Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αρχίσει και διατυπώνονται ενστάσεις σχετικά με την σκοπιμότητα της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού. Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Λάβδας αλλά και ο πρώην υπουργός Χάρης Καστανίδης με αναρτήσεις τους θέτουν το ζήτημα. Τα πολιτικά κόμματα, ωστόσο, κρατούν σχετικά χαμηλούς τόνους και αναμένουν τα αποτελέσματα της επίσκεψης.
After converting Hagia Sophia to a Mosque in 2020, #Turkey started turning other Byzantine churches to Muslim houses of prayer. It now opens the Monastery of Chora as a Mosque, violating its character as a UNESCO world cultural heritage monument. It is a sinister policy. https://t.co/u5RS23eZN4
— Kostas Ant Lavdas (@KostasAntLavdas) May 7, 2024
Δε χρειάζεται άλλη πρόκληση. Η ανακοίνωση του Τούρκου Προέδρου για τη λειτουργία εφεξής της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους δεν επιβάλλει μια απλή καταδίκη του ΥΠΕΞ. Επιβάλλει την απόφαση να ματαιώσει ο Έλληνας Πρωθυπουργόςτην επικείμενη συνάντησή του με τον Ερντογάν.
— Kastanidis Haris (@KastanidisHaris) May 6, 2024
SiteDesign