Ευρωβουλή:Εγκρίθηκε το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου-Τι προβλέπει, ποιοι αντιδρούν

«Πράσινο φως» άναψε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που τέθηκε σε ψηφοφορία σήμερα (Τετάρτη 10.4.2024) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρά τις αντιδράσεις, τελικά οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν και τα πέντε νομοθετικά κείμενα που αφορούν στις διαδικασίες ασύλου, τη διαχείριση των μεταναστευτικών κρίσεων και την προστασία συνόρων. Διαδηλωτές φώναξαν συνθήματα από τα θεωρεία της αίθουσας της ολομέλειας και πέταξαν σαΐτες φωνάζοντας: «Αυτό το Σύμφωνο σκοτώνει. Ψηφίστε όχι!» και η Ρομπέρα Μέτσολα ζήτησε την ειρηνική αποχώρησή τους διακόπτοντας προσωρινά την ψηφοφορία.

European Parliament disrupted by protestors throwing paper planes down into auditorium pic.twitter.com/8Pub3GN24J

— Lisa O'Carroll (@lisaocarroll) April 10, 2024

Το Σύμφωνο φιλοδοξεί να καθιερώσει μία νέα, κοινή πολιτική για τη διαχείριση της υποδοχής και της μεταγκατάστασης αιτούντων άσυλο σε όλο το ευρωπαϊκό μπλοκ, επιδιώκει να δώσει μία ενιαία απάντηση στο ζήτημα του μεταναστευτικού, μετά από περίπου 10 χρόνια κρίσεων και μεμονωμένων απαντήσεων των κρατών μελών στο πρόβλημα.

Στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης, κομβική θεωρείται η καθιέρωση της υποχρεωτικής αλληλεγγύης, με βάση την οποία όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεισφέρουν στη διαχείριση του μεταναστευτικού, είτε οικονομικά, είτε φιλοξενώντας μετανάστες, είτε παρέχοντας επιχειρησιακή υποστήριξη.

Το κείμενο του Συμφώνου, μετά από πάμπολλες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, περιλαμβάνει πέντε νόμους, που σύμφωνα με τους νομοθέτες, επιδιώκουν «τη μεταρρύθμιση των ισχυόντων κανόνων με έμφαση στη συνεργασία, αλλά και την υποχρεωτική πλην όμως ευέλικτη αλληλεγγύης». Αρκετοί ευρωβουλευτές θεωρούν ότι το σύμφωνο θα ανακουφίσει χώρες όπως την Ελλάδα και την Ιταλία, που έχουν αναλάβει το κύριο βάρος των μεταναστευτικών ροών που έρχονται από τις θαλάσσιες οδούς της Μεσογείου.

Οι στόχοι του νέου Συμφώνου ακούγονται φιλόδοξοι. Πλην όμως, οι ρυθμίσεις που καθιερώνει προσκρούουν σε αντιδράσεις, με τους δεξιούς να το θεωρούν αριστερό και τους αριστερούς δεξιό. Το σύμφωνο αναμένεται να υποστηριχτεί από τις τρεις μεγάλες πολιτικές ευρωομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι), αν και δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει αποχές και αρνητικές ψήφους από ευρωβουλευτές τους. Από την άλλη, οι πραγματιστές υποστηρίζουν ότι το κείμενο είναι το καλύτερο δυνατό που μπορεί να υπάρξει στην παρούσα στιγμή, την ώρα μάλιστα που η ακροδεξιά αναμένεται να βγει ενισχυμένη στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Τι προβλέπει το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου

Το νέο Σύμφωνο γα τη Μετανάστευση και το Άσυλο περιέχει προβλέψεις που αφορούν όλα τα στάδια του ζητήματος, από τον έλεγχο διαλογής των παράτυπων μεταναστών και τη λήψη βιομετρικών δεδομένων, μέχρι και τις διαδικασίες διεκπεραίωσης των αιτήσεων ασύλου από τα κράτη-μέλη.

Επίσης, έχει προβλέψεις για τη συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών αλλά και τον τρόπο διαχείρισης κρίσεων. Σε κάθε περίπτωση, εισηγητές του Συμφώνου ξεκαθάριζαν ότι οι πέντε νόμοι είναι στην πραγματικότητα ενιαίοι. Αν απορριφθεί έστω και ένας, θα καταπέσει όλο το νομοσχέδιο.

Το νέο Σύμφωνο κατά πολλούς θεωρείται από τους μεγαλύτερους πολιτικούς φακέλους της παρούσας θητείας. Ωστόσο οι εισηγητές των ευρωομάδων παραδέχονται ότι υπάρχουν διαιρέσεις τόσο μεταξύ όσο και εντός κομμάτων, με αποτέλεσμα να θεωρούν ότι η πρόβλεψη για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι αδύνατη.

Οι αντιδράσεις από ευρωβουλευτές

Το σύμφωνο αναμένεται να υποστηριχτεί από τις τρεις μεγάλες πολιτικές ευρωομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι), αν και δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει αποχές και αρνητικές ψήφους από ευρωβουλευτές τους. Από την άλλη, οι πραγματιστές υποστηρίζουν ότι το κείμενο είναι το καλύτερο δυνατό που μπορεί να υπάρξει στην παρούσα στιγμή, την ώρα μάλιστα που η ακροδεξιά αναμένεται να βγει ενισχυμένη στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Την αντίθεσή τους στο Νέο Σύμφωνο έχουν εκφράσει οι νομοθέτες του ουγγρικού κόμματος του Βίκτορ Ορμπάν Fidesz, όπως και η ακροδεξιά ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) που στους κόλπους της περιλαμβάνει τη Λέγκα της Ιταλίας, τον Εθνικό Συναγερμό της Γαλλίας και τη γερμανική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Παράλληλα, αντιδράσεις υπάρχουν και στο εσωτερικό των κυρίαρχων ευρω -ομάδων. Οι 16 Ιταλοί ευρωβουλευτές των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών προτίθενται να καταψηφίσουν το σύμφωνο.

«Όχι» στο νέο Σύμφωνο και από το λαϊκίστικο Κίνημα Πέντε Αστέρων της Ιταλίας, που θεωρεί ότι είναι άχρηστο για τη χώρα του αλλά και επιζήμιο για τα δικαιώματα των μεταναστών. Μη σαφής θεωρείται μέχρι στιγμής η στάση των μελών του κόμματος της Τζόρτζια Μελόνι «Τα Αδέρφια της Ιταλίας», που συγκατοικεί με τους Ευρωπαϊκούς Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR), με κυρίαρχη την πολωνική αντιπροσωπεία του Νόμου και της Δικαιοσύνης που αντιτίθεται στις αλλαγές. Οι ευρωβουλευτές της Μελόνι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη και «θα εξετάσουν κάθε φάκελο ξεχωριστά».

Αντιστάσεις εκφράζονται επίσης από τους 72 ευρωβουλευτές των Πρασίνων και τους 37 της Αριστεράς, κάνοντας λόγο για αυστηρές διατάξεις που θα υποβαθμίσουν τη διαδικασία ασύλου και θα επιτρέψουν παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ορισμένοι αναγνώρισαν ότι το Σύμφωνο μπορεί να μην είναι τέλειο, αλλά αποτελεί σίγουρα προϊόν συμβιβασμού και διαρκών διαπραγματεύσεων τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι έσπευσαν να χαρακτηρίσουν το νομοθέτημα-«ορόσημο», καθώς αποτελεί μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη απάντηση της Ε.Ε. για πρώτη φορά σε ένα ζήτημα, που είναι «ξεκάθαρα ευρωπαϊκό», ενώ εξασφαλίζεται η αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων.

Το νέο Σύμφωνο χρειάζεται για να περάσει απλή πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η έγκρισή του θα εξαρτηθεί από το πόσοι από τους 705 ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν.