Καινοτομία και βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας στο επίκεντρο του Economist Impact

Σχετικά με το ποια είναι η ανταπόκριση των συστημάτων υγείας στις ανάγκες των ασθενών, κλήθηκαν να απαντήσουν ειδικοί στο πλαίσιο του 4^ου ετήσιου συνεδρίου Economist Impact που πραγματοποιήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024 στην Αθήνα με θέμα «Η αποφασιστικότητα της Ελλάδας να καταπολεμήσει τον καρκίνο. Τα επιτεύγματα – Τα εμπόδια – Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα».

Ο γενικός γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείο Υγείας Άρης Αγγελής, μίλησε για την πρόσβαση των ασθενών στα νέα καινοτόμα φάρμακα. Έχουμε καινοτόμες θεραπείες με εκπληκτικά αποτελέσματα, αλλά κοστίζουν αρκετά και τα συστήματα υγείας καλούνται να διαχειριστούν ένα αυξανόμενο κόστος, ενώ συχνά υπάρχει και αβεβαιότητα ως προς την έκβαση των αποτελεσμάτων τους, επεσήμανε.

• Τα τελευταία 20 χρόνια ο FDA ενέκρινε 720 φάρμακα, εκ των οποίων τα 170 ήταν ογκολογικά φάρμακα για συνολικά 455 ενδείξεις.
• Οι πραγματικές καινοτόμες θεραπείες που μελετιούνται από την αρχή του χρόνου είναι 428 σε περισσότερες από 580 κλινικές μελέτες.

Σχετικά με τις τιμές, ανάλυση 548 φαρμάκων που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στις ΗΠΑ μεταξύ 2008-2021 δείχνουν ότι οι μέσες τιμές αυξήθηκαν από 2.000 δολάρια σε 180.000 δολάρια το 2021.

Οι δαπάνες στην Αμερική το διάστημα 2000-2020 τριπλασιάστηκαν, στην Ευρώπη οι δαπάνες για αντικαρκινικά φάρμακα υπερδιπλασιάστηκαν το διάστημα 2008-2018 και σήμερα εξειδικευμένα φάρμακα για χρόνια σύνθετα προβλήματα αποτελούν το ήμισυ των συνολικών φαρμακευτικών δαπανών.

• Η παγκόσμια αγορά φαρμάκων προβλέπεται να φθάσει το 1,8 τρισ. δολάρια έως το 2026.

Αναφορικά με την κλινική αξία των φαρμάκων, ο κ. Αγγελής σημείωσε ότι μελέτες δείχνουν πως τα περισσότερα νέα φάρμακα προσφέρουν είτε μικρό είτε ανύπαρκτο προστιθέμενο κλινικό όφελος και ένα μικρό ποσοστό που προσφέρει σπουδαία βελτίωση στην υγεία των ασθενών. Τα περισσότερα ογκολογικά φάρμακα είπε σύμφωνα με δεδομένα εισήλθαν στην αγορά χωρίς στοιχεία κλινικού οφέλους όσον αφορά επιβίωση ή ποιότητα ζωής.

«Το μεγάλο θέμα που αντιμετωπίζουν τα συστήματα υγείας είναι ότι οι ασθενείς συνεχίζουν να απαιτούν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και αυτό που χρειαζόμαστε είναι αλλαγή νοοτροπίας, διότι υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι κάθε νέο σημαίνει και καλύτερο. Αυτό δεν ισχύει», τόνισε ο κ. Αγγελής.

Αυτό που πρέπει να γίνει είναι η ενίσχυση της αξιολόγησης των τεχνολογιών υγείας, δηλαδή να αξιολογούμε τις νέες θεραπείες, όσον αφορά την κλινική αποτελεσματικότητα, την οικονομική τους αποδοτικότητα και όσον αφορά τον αντίκτυπο στον προϋπολογισμό. Προτεραιότητα για το υπουργείο Υγείας, είπε, αποτελεί η δόμηση ενός ισχυρού ασθενοκεντρικού συστήματος που θα επιτύχει μια πληρέστερη κάλυψη των αναγκών των ασθενών κάνοντας μια εξισορρόπηση μεταξύ των πολιτικών που χρειάζονται για τους στόχους υγείας και τους βιομηχανικούς στόχους.

Η πρώτη survivorship clinic

Η καθηγήτρια Ιατρικής Ογκολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος Εσωτερικής Ιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αττικόν, Αμάντα Ψυρρή, παρουσίασε την πρώτη survivorship clinic στην Ελλάδα που λειτουργεί στο νοσοκομείο «Αττικόν», που στόχο έχει την ολιστική και δια βίου παρακολούθηση των ασθενών με καρκίνο. Τόνισε ότι καθώς ο αριθμός των επιζώντων από καρκίνο αυξάνεται, ο ρόλος των Κλινικών Επιβίωσης στην παροχή μακροπρόθεσμης υποστήριξης και φροντίδας γίνεται όλο και πιο σημαντικός. Η πρόκληση είναι αυτό το πρόγραμμα να επεκταθεί και σε άλλα νοσοκομεία.

Στους επιζώντες και στην ανάγκη ανάπτυξης κλινικών για αυτούς τους ασθενείς αναφέρθηκε ο διευθυντής Β’ Ιατρικής Ογκολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο Υγεία, πρώην πρόεδρος ESMO, Πάρης Κοσμίδης. Όπως είπε «οι ασθενείς με καρκίνο στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση σε όλα τα καινοτόμα φάρμακα και έχουν τη δυνατότητα να πάρουν και την πιο ακριβή θεραπεία, κάτι που δεν είναι αυτονόητο για άλλες χώρες. Αυτό είναι μια κατάκτηση των ασθενών», τόνισε ο κ. Κοσμίδης.

Η ιατρική ογκολόγος (Ιατρικό Αθηνών), Μαρία Αυγουστίδου, εστίασε στην ανακουφιστική φροντίδα και μίλησε για ολιστική προσέγγιση του ογκολογικού ασθενή που τον καλύπτει σε όλους τους τομείς από την πρώτη διάγνωση, μέχρι τη θεραπεία και τη διαχείριση της νόσου.

Στον τομέα της ψηφιοποίησης, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, αναφέρθηκε η Νίκη Τσούμα, πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνουσα σύμβουλος, ΗΔΙΚΑ, Κέντρο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Υπηρεσιών Κοινωνικής Ασφάλισης. Τα τελευταία 2 χρόνια υλοποιείται το πρόγραμμα προληπτικής ιατρικής για μαστογραφίες επιλεγμένων ομάδων γυναικών. Η τεχνολογία υποστήριξε τη δράση ώστε αυτή να φτάσει σε κάθε γυναίκα, τόνισε. Με αυτό τον τρόπο συνεχίζεται η δράση πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα του συνεδρίου ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Γιώργος Καπετανάκης, έθεσε τους επόμενους στόχους, οι οποίοι είναι:

• Ανάπτυξη προγραμμάτων εμβολιασμού και έγκαιρης ανίχνευσης και προσυμπτωματικού ελέγχου,
• βελτίωση της πρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες, εστίαση στην ανακουφιστική φροντίδα,
• αντιμετώπιση των ανισοτήτων στη φροντίδα του καρκίνου,
• προώθηση υγιεινού τρόπου ζωής,
• η ψυχική υγεία να έρθει στο προσκήνιο,
• ψηφιακός μετασχηματισμός,
• υποστήριξη επιβίωσης και επανένταξη στην κοινωνία, χρηματοδότηση του καρκίνου,
• αξιοποίηση των πόρων και ενίσχυση συνεργασιών με διεθνείς οργανισμούς.