Το “μετρό” Γάζας – Η ασύμμετρη απειλή στη χερσαία επίθεση των ισραηλινών

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις το αποκαλούν ως «μετρό της Γάζας». Είναι ένας τεράστιος λαβύρινθος σηράγγων (πιθανώς δεύτερο δίκτυο από το ήδη γνωστό), κατά ορισμένους λογαριασμούς πολλά χιλιόμετρα κάτω από τη γη, που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών, για την αποθήκευση πυραύλων και κρυφών πυρομαχικών και στεγάζει κέντρα διοίκησης και ελέγχου της Χαμάς, όλα μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των αεροσκαφών και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών παρακολούθησης του Ισραηλινού Στρατού.

Η Χαμάς το 2021 ισχυρίστηκε ότι κατασκεύασε σήραγγες συνολικού μήκους 500 χιλιομέτρων κάτω από τη Γάζα, αν και δεν είναι σαφές εάν αυτός ο αριθμός ήταν ακριβής. Αν αληθεύει, οι υπόγειες σήραγγες της Χαμάς θα ήταν λίγο λιγότερο από το μισό μήκος του μετρό της Νέας Υόρκης.

«Είναι ένα πολύ περίπλοκο, πολύ μεγάλο – τεράστιο – δίκτυο σηράγγων σε ένα μάλλον μικρό κομμάτι εδάφους», δήλωσε η Daphne Richemond-Barak, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Reichman του Ισραήλ και ειδικός στον υπόγειο πόλεμο. Δεν είναι σαφές πόσο θα κόστιζε το δίκτυο σήραγγας στη Χαμάς, που διέπει τη φτωχή παράκτια λωρίδα. Το ποσοστό είναι πιθανότατα σημαντικό, τόσο από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού, όσο και κεφαλαίου.

Η Γάζα βρίσκεται υπό χερσαίο, θαλάσσιο και εναέριο αποκλεισμό από το Ισραήλ, καθώς και χερσαίο αποκλεισμό από την Αίγυπτο, από το 2007 και δεν πιστεύεται ότι διαθέτει τον τύπο των μαζικών μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται συνήθως για την κατασκευή υπόγειων σηράγγων. Οι ειδικοί λένε ότι οι εκσκαφείς που χρησιμοποιούν βασικά εργαλεία πιθανότατα τράβηξαν βαθιά υπόγεια για να σκάψουν το δίκτυο, το οποίο είναι καλωδιωμένο με ηλεκτρική ενέργεια και ενισχυμένο με σκυρόδεμα. Το Ισραήλ κατηγορεί εδώ και καιρό τη Χαμάς ότι εκτρέπει το σκυρόδεμα που προορίζεται για ανθρωπιστικούς σκοπούς προς την κατασκευή σηράγγων.

Οι επικριτές της Χαμάς λένε επίσης ότι οι τεράστιες δαπάνες της ομάδας για τις σήραγγες θα μπορούσαν να πληρώσουν για καταφύγια βομβών πολιτών ή δίκτυα έγκαιρης προειδοποίησης, όπως αυτά στα σύνορα στο Ισραήλ.

• Οι σήραγγες ήταν ένα ελκυστικό εργαλείο πολέμου από τους μεσαιωνικούς χρόνους. Σήμερα προσφέρουν σε μαχητικές ομάδες όπως η Χαμάς ένα πλεονέκτημα στον ασύμμετρο πόλεμο, αναιρώντας ορισμένα από τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα ενός πιο προηγμένου στρατού όπως το IDF.

Αυτό που κάνει τις σήραγγες της Χαμάς διαφορετικές από αυτές της Αλ Κάιντα στα βουνά του Αφγανιστάν ή των Βιετ Κονγκ στις ζούγκλες της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι ότι έχει κατασκευάσει ένα υπόγειο δίκτυο κάτω από μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη. Σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στα 88 τετραγωνικά μίλια που αποτελούν την πόλη της Γάζας.

• Από την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, κατά την οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 1.400 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, ο Ισραηλινός Στρατός έχει ισχυριστεί επανειλημμένα ότι η Χαμάς κρύβεται μέσα σε αυτά τα περάσματα «κάτω από σπίτια και μέσα σε κτίρια που κατοικούνται από αθώους πολίτες της Γάζας», μετατρέποντάς τα ουσιαστικά σε ανθρώπινες ασπίδες.

Ο Ισραηλινός Στρατός αναμένεται να κυνηγήσει το δίκτυο στην επικείμενη χερσαία εισβολή του στη Γάζα, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξαλείψει τις σήραγγες της Χαμάς. Το Ισραήλ εξαπέλυσε χερσαία επίθεση στη Γάζα το 2014 για να προσπαθήσει να εξαλείψει τα υπόγεια περάσματα.

Το IDF μπορεί είτε να καταστήσει τις σήραγγες προσωρινά άχρηστες, είτε να τις καταστρέψει. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπο είναι ο βομβαρδισμό τους, ωστόσο τέτοια χτυπήματα μπορούν να επηρεάσουν τους αμάχους. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν θα είναι αρκετή για να σταματήσει την υπόγεια απειλή.

Το Ισραήλ ξόδεψε δισεκατομμύρια δολάρια προσπαθώντας να εξασφαλίσει τα σύνορα με ένα έξυπνο σύστημα που διαθέτει προηγμένους αισθητήρες και υπόγειους τοίχους, ωστόσο η Χαμάς ήταν ακόμα σε θέση να εξαπολύσει την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου από ξηρά, αέρα και θάλασσα.

Με πληροφορίες απο το CNN