Το… χάσμα στην αύξηση κερδών 17% έναντι 2% των μισθών – Πού οφείλεται; Μιλά στο libre o καθηγήτης του Μιλάνο που ανέδειξε το θέμα, Μ. Ματσαγγάνης

Το μεγάλο χάσμα στην αύξηση κερδών των επιχειρήσεων και τις αυξήσεις μισθών κατέγραψε έκθεση της Eurostat. Tην ώρα που το ράλι ακρίβειας στις τιμές στο ράφι του σούπερ μάρκετ συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς  και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα συνεχίζει να κυμαίνεται σε διψήφιο ποσοστό για 15 συνεχόμενους μήνες φτάνοντας το 12,2%, έρχεται η έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής να αποτυπώσει με τον πιο περίτρανο τρόπο τις ανισότητες στα κέρδη των επιχειρήσεων και τις αυξήσεις των μισθών.

Του Νίκου Νανούρη

Όπως προκύπτει από τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, την περίοδο 2019-2022 τα κέρδη αυξήθηκαν ταχύτερα από τους μισθούς. 

Στην Ελλάδα η απόκλιση του ποσοστού κερδοφορίας από τις αυξήσεις μισθών είναι χαώδης κάτι που επισήμανε ο καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνο, Μάνος Ματσαγγάνης.

Ο κύριος Ματσαγγάνης μίλησε στο libre για τα στοιχεία της έρευνας  προσπαθώντας να αποκρυσταλλώσει τους λόγους που δείχνουν την αντιστρόφως ανάλογη τροχιά που έχει η αύξηση της κερδοφορίας της χώρας μας με τις αυξήσεις μισθών.

Ο καθηγητής αναφέρεται αρχικά στην έρευνα της ΕΚΤ που εδώ και αρκετό καιρό έχει προειδοποιήσει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη δεν οφείλεται τόσο στις αυξήσεις των μισθών όσο στις αυξήσεις τιμών που δημιουργούνται από την αύξηση του κόστους εκ μέρους των επιχειρήσεων.

Όπως επισημαίνει ‘‘Η κατάσταση σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα διαφέρει. Αυτό που έδειξε το διάγραμμα την τριετία 2019-2022, η αύξηση του κόστους εργασίας που περιλαμβάνει ασφαλιστικές εισφορές ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκε μόνο κατά 2% σε τρία χρόνια, κάτω δηλαδή  από τον πληθωρισμό.

Ενώ προσθέτει ότι την ίδια ώρα τα κέρδη ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκαν κατά 17%.

• ”Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο στοιχείο, καθώς μπορεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να αυξήθηκαν τα κέρδη παραπάνω από τους μισθούς αλλά στην Ελλάδα είναι μεγάλη η διαφορά. Γι’ αυτό λοιπόν ξεκίνησε μια συζήτηση για τους λόγουςπου υπάρχει η συγκεκριμένη διαφορά”.

Προσπαθώντας να εξηγήσει αυτή τη χαώδη διαφορά, ο καθηγητής κ. Ματσαγγάνης στέκεται στις   μνημονιακές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα που έδωσαν πολύ μεγαλύτερο βάρος στην αγορά εργασίας όπου αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό η θέση του συνδικάτου και μειώθηκε η κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Το αποτέλεσμα ήταν πολλές συμβάσεις να είναι ατομικές σε συνθήκες μάλιστα υψηλής ανεργίας που συμπίεζε τους μισθούς. Αυτό οδήγησε σε υποτίμηση των μισθών ενώ αντίθετα δεν έγιναν αρκετές ρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων με αποτέλεσμα να βλέπουμε την ύπαρξη αρκετών μονοπωλιακών καταστάσεων, όπως στην αγορά καυσίμων και ενέργειας αλλά και στα σούπερ μάρκετ.

Ο κ. Ματσαγγάνης υπογραμμίζει ότι το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια όπου δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός , τα περιθώρια των επιχειρήσεων να αυξάνουν τις τιμές πάνω από το κόστος είναι μεγαλύτερα, σε σχέση με ανταγωνιστικές αγορές που δεν μπορούν να το κάνουν αυτό γιατί θα υπάρχει πρόβλημα με τον ανταγωνιστή.

Επίσης  εξηγεί ότι η πολιτική της κυβέρνησης έδωσε έμφαση στην ανάκαμψη της οικονομίας με κινητήριο δύναμη τον ιδιωτικό τομέα.

• ”Μερικές φορές αυτό έγινε παραπάνω από το φυσιολογικό με πολλές επιχειρήσεις να αυξάνουν τις τιμές χωρίς αυτό να δικαιολογείται από αύξηση του κόστους”, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ένας άλλος λόγος που συνέβαλε στην αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων σύμφωνα με τον κύριο Ματσαγγάνη είναι η σημαντική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.

Ακόμη το υψηλό ποσοστό των κερδών μπορεί να οφείλεται και στην αύξηση της φοροδιαφυγής. Όπως σημειώνει ο κ. Ματσαγγάνης, ”όπου υπάρχουν ατομικές επιχειρήσεις και αυτοαπασχόληση, υπάρχει και φοροδιαφυγή, ένα φαινόμενο για το οποίο δείχνει το κράτος να έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά.

• Σε ερώτηση πως το χάσμα που παρατηρείται στα κέρδη και στις αυξήσεις των  μισθών  πως μπορεί να συρρικνωθεί , ο κύριος Ματσαγγάνης στέκεται στο παραγωγικό μοντέλο το οποίο δεν μπορεί να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη.

Επισημαίνει, επίσης ότι ”Η έκθεση Πισσαρίδη που έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό, καλούσε την κυβέρνηση να καταργήσει τα αντικίνητρα που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις να μεγαλώνουν. Μια μικροσκοπική επιχείρηση δεν μπορεί να καινοτομήσει,άρα για να εξυγιανθεί το παΟραγωγικό μοντέλο χρειάζονται μεγαλύτερες επιχειρήσεις”.

Ο καθηγητής και Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας στο ΕΛΙΑΠΕΜΠ εξηγεί ότι ‘‘η κυβέρνηση έκανε λάθος από οικονομικής απόψεως ακολουθώντας μια πολιτική που ευνοεί τους ελεύθερους επαγγελματίες . Με αυτό τον τρόπο καταλήγει ότι ”εμποδίζεται η μετάβαση σε ένα υγιές παραγωγικό μοντέλο, και διαιωνίζεται μια κατάσταση που είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη.  Άρα έχουμε μια συνθήκη προβληματική από οικονομικής απόψεως αλλά αρκετά προσοδοφόρα από πολιτική σκοπιά. Αυτή η σύγκρουση δημιουργεί δυσκολίες στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου”.