Γιατί η 11χρονη παγκόσμια πρωταθλήτρια στο σκάκι Ευαγγελία Σίσκου θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σύμβολο για μία ουσιαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με πρωταγωνιστή ένα “άλλο” δημόσιο σχολείο

Πριν καν μάθει να διαβάζει και να γράφει, από τα τέσσερα χρόνια της έπαιζε στα δάχτυλα τις κινήσεις επί της σκακιέρας. Και προχθές η 11χρονη σήμερα Ευαγγελία Σίσκου, αναδείχθηκε παγκόσμια αθλήτρια στο σκάκι, στο Παγκόσμιο Σχολικό Πρωτάθλημα. Δεν ήταν η πρώτη διεθνής διάκρισή της. Τον Σεπτέμβριο πήρε το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Ατομικό Πρωτάθλημα Σκακιού. Όχι χωρίς κόπο. Αφιερώνει τουλάχιστον 15 ώρες την βδομάδα για μελέτη και προπόνηση.

Η Ευαγγελία Σίσκου θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σύμβολο για μία χώρα που πνίγεται στην τοξικότητα μιας άγονης πολιτικής αντιπαράθεσης, ένα σύμβολο για ουσιαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με πρωταγωνιστή ένα δημόσιο σχολείο που δεν θα αυτο-περιορίζεται στην παροχή βασικών γνώσεων αλλά θα περιέχει την ανάδειξη των δεξιοτήτων κάθε παιδιού, θα τα προσανατολίζει και θα παρέχει εκείνες τις δυνατότητες που προσφέρουν διεξόδους πέρα από τα στερεότυπα.

Η11χρονη Ευαγγελία Σίσκου αγωνίστηκε στα Παγκόσμια Σχολικά πρωταθλήματα Σκακιού που ολοκληρώθηκαν χθες στη Ρόδο, στην κατηγορία των κοριτσιών μέχρι μέχρι 13 ετών.

Πέτυχε 7,5 βαθμούς σε 9 αγώνες ( 7 νίκες, μια ήττα και μία ισοπαλία), ολοκλήρωσε τους αγώνες μπροστά από 34 άλλες νεαρές σκακίστριες και ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλοπάτι του βάθρου των νικητών.

Να θυμίσουμε πως η σκακίστρια του ΑΜΟ «Γαλαξίας» Θεσσαλονίκης λίγους μήνες πριν – τον Νοέμβρη του 2022 – ήταν 3η στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα των κοριτσιών μέχρι 10 ετών.

Το σκάκι στα σχολεία

Από τη νέα σχολική χρονιά, τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού θα μπορούν να μάθουν σκάκι, όχι σαν μία παράλληλη δραστηριότητα εκτός προγράμματος σπουδών, αλλά ως ένα επιπλέον μάθημα, μέσα από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων.

Μέσω των ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εκπόνησε η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ), και που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να διανθίσουν επιπλέον το μάθημά τους, διδάσκοντας στους μικρούς μαθητές και στις μικρές μαθήτριες τις βασικές κινήσεις και τις βασικές αρχές του σκάκι.

Αν και για περισσότερα από 20 χρόνια υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται μαθήματα στο σχολείο, παράλληλα με τα μαθήματά τους, είτε τα απογεύματα είτε τα Σάββατα, μέσω μεμονωμένων πρωτοβουλιών διευθυντών σχολείων ή συλλόγων κηδεμόνων, πλέον δίνεται θεσμικά η δυνατότητα για ένταξη στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Για την ΕΣΟ, πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα. «Είναι το πρώτο θεσμικό και ουσιαστικό βήμα για να μπει το σκάκι στο κανονικό πρόγραμμα», ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Στάθης Ευσταθόπουλος.

Το σκάκι θεωρείται άθλημα πνευματικής φύσεως, καθώς γυμνάζει το νου. Η παγκόσμια βιβλιογραφία αποτελείται από πάρα πολλούς τίτλους που αφορούν στη στρατηγική των κινήσεων κατά τη διάρκεια μιας παρτίδας. Όπως σημείωσε ο κ. Ευσταθόπουλος, η ένταξη στο ωρολόγιο πρόγραμμα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν αποσκοπεί στην ενδελεχή μάθηση ή την εντατική προπόνηση, αλλά στην εκμάθηση των βασικών κινήσεων και, κυρίως, όπως επεσήμανε, στην επαφή με τις βασικές αρχές.

«Τα παιδιά μέσα από την ενασχόληση με το σκάκι αναπτύσσουν την υπομονή τους, μαθαίνουν ότι δεν χρειάζεται να βιάζεται κανείς να παίρνει αποφάσεις, και ότι για να παίρνει αποφάσεις θα πρέπει να μελετά καλά τα δεδομένα. Δεδομένα, μάλιστα, που στο σκάκι είναι όλα επί τάπητος. Επίσης, το σκάκι μαθαίνει στα παιδιά ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις του: εάν χάσεις, αυτό οφείλεται στις αποφάσεις που πήρες. Επιπλέον, τους μαθαίνει ότι για να κερδίσεις πρέπει να δουλέψεις, να προπονηθείς. Η επιτυχία σου, στηρίζεται στη δουλειά σου και σε εσένα. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε και από τις μικρές ηλικίες», εξήγησε ο κ. Ευσταθόπουλος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Υπομονή, επιμονή και ευθύνη, είναι οι βασικές αρχές με τις οποίες η Ομοσπονδία στοχεύει να φέρει σε επαφή, μέσα από τις παρτίδες του σκάκι, τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού.

«Δεν αποζητούμε να γίνουν όλα τα παιδιά παγκόσμιοι πρωταθλητές», ξεκαθάρισε ο κ. Ευσταθόπουλος, «αλλά όσο περισσότερα παιδιά έρθουν σε επαφή με το σκάκι, όλο και περισσότερα παιδιά θα γοητευθούν, θα συνεχίσουν και, γιατί όχι, θα προκύψουν και πρωταθλητές».

Πιο συγκεκριμένα, τα δύο εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπόνησε η ΕΣΟ για το σχολικό σκάκι είναι τα εξής:

Το ένα απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες νηπιαγωγείου και της Α’ και Β’ τάξης του δημοτικού και τιτλοφορείται «Σκάκι και φαντασία» και το άλλο απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες των τάξεων Δ’, Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού, με τον τίτλο «Σκάκι, ένα παιχνίδι στρατηγικής και Μαθηματικών, ένα παιχνίδι για όλους!».

Ως προς το πρακτικό μέρος, οι εκπαιδευτικοί είναι εκείνοι που θα αναλάβουν την εκπόνηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Στην ουσία, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο οι δάσκαλοι και οι νηπιαγωγοί θα μπορούν να επιλέξουν τα εν λόγω προγράμματα για να τα εντάξουν στη διδασκαλία των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων. «Ο ρόλος της Ομοσπονδίας, των κατά τόπους σωματείων και ενώσεων -περίπου 200 τον αριθμό- είναι να βοηθήσουμε τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς είτε με σεμινάρια είτε με εκπαιδευτικό υλικό, για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες», ανέφερε ο κ. Εσταθόπουλος.

Τα προγράμματα θα «δοκιμαστούν» στην πράξη από την ερχόμενη σχολική χρονιά και εκ μέρους της Ομοσπονδίας υπάρχει αισιοδοξία ότι θα υπάρξει μεγάλη ανταπόκριση. Μάλιστα, η Ομοσπονδία προγραμματίζει να αναπτύξει αντίστοιχο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και για τα γυμνάσια. «Είναι γνωστό από πολλές επιστημονικές μελέτες, ότι η εκμάθηση και ενασχόληση με το σκάκι έχει πολλά πλεονεκτήματα για τα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πρωταθλητών μας στις μικρές ηλικίες, είναι παράλληλα άριστοι μαθητές στο σχολείο. Το όφελος που αναμένεται να προκύψει για τη νέα γενιά από την εισαγωγή του σκάκι στα σχολεία, είναι τεράστιο», κατέληξε ο κ. Ευσταθόπουλος.