Τραγωδία Τεμπών: Επανέρχεται το ανθρώπινο λάθος – Ομαδικά πυρά σε Γεραπετρίτη στην Επιτροπή της Βουλής
Στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής συζητήθηκε την Τετάρτη το ζήτημα των υποδομών αναδείχθηκε αυτό που υποστήριξε το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης: Η κυβέρνηση από το 2019 που βρίσκεται στην εξουσία δεν έκανε τίποτε ώστε να άρει τις συνθήκες που οδήγησαν στο δυστύχημα. Ο υπουργός Επικρατείας παραδέχθηκε τόσο την απουσία προσωπικού για την λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου, όσο και το ότι δεν ολοκληρώθηκαν επί Ν.Δ τα απαραίτητα έργα για τις υποδομές ασφάλειας.
Πάντως οι προσπάθειες του Γιώργου Γεραπετρίτη να «διαμοιράσει» ευθύνες απομειώνοντας τις κυβερνητικές προκάλεσαν τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης.
Στην τοποθέτησή ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού αναφέρθηκε πρωτίστως στο ανθρώπινο σφάλμα ως βασική αιτία του δυστυχήματος. Όπως ανέφερε «το συγκεκριμένο συμβάν είναι προφανές ότι ήταν το αποτέλεσμα μιας αλληλουχίας λαθών που οδήγησαν εκεί που οδήγησαν. Μολονότι ήταν σε πλήρη λειτουργία η τηλεδιοίκηση στο συγκεκριμένο σημείο και όχι μόνο αυτό, αλλά ήταν υποχρέωση των Σταθμαρχών να χαράσσουν αυτόματη πορεία πάνω στον πίνακα. Εντούτοις αυτό δεν συνέβη. Υπήρξε μία χειροκίνητη χάραξη της διαδρομής αντίθετα με την υποχρέωση, η οποία προέκυπτε, υπήρχε μια εσφαλμένη τοποθέτηση των κλειδιών, δεν υπήρξε η αναγκαία εκ των υστέρων παρακολούθηση επί του πίνακα που θα έδινε ακριβώς το στίγμα του τρένου και θα έδιδε την εικόνα ότι κινούνται αντίθετα τρένα στην ίδια γραμμή, δεν υπήρχε ενημέρωση και εκ μέρους της αμαξοστοιχίας ότι περιέρχεται σε μία διαφορετική της φυσιολογικής γραμμής. Όλα αυτά είναι δεδομένα, τα οποία αξιολογούνται από τη δικαιοσύνη και θα υπάρξει το αντικειμενικό της πόρισμα».
Παρόλα αυτά στην συνέχεια αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα προβλήματα που υπήρχαν στο δίκτυο αναφέροντας μεταξύ άλλων την έλλειψη προσωπικού. Όπως παραδέχθηκε ο Γιώργος Γεραπετρίτης «σε ό,τι αφορά το προσωπικό, είναι αλήθεια ότι υπήρξε μία σταδιακή αποψίλωση του προσωπικού, τόσο της ΟΣΕ, όσο και της ΕΡΓΟΣΕ που είχε την ευθύνη για την αποπεράτωση των προβλεπόμενων έργων. Η αποψίλωση αυτή του προσωπικού ήρθε σταδιακά, συν τω χρόνω. Δυστυχώς για ένα μικρό διάστημα δεν έγιναν καθόλου προσλήψεις ή έγιναν απειροελάχιστες προσλήψεις σε πολύ κρίσιμες θέσεις, με αποτέλεσμα, συν τω χρόνω, να εμφανίζεται μία σχετική ανεπάρκεια». Υποστήριξε ότι η κυβέρνηση κατέβαλε προσπάθειες για το ζήτημα αυτό δίχως όμως να επιλύσει το πρόβλημα.
Στην συνέχεια ο υπουργός Επικρατείας ακολούθησε την τακτική της διάχυσης ευθυνών όταν αναφέρθηκε στις υποδομές ασφάλειας του σιδηροδρόμου. Υποστήριξε πως «το ζήτημα της αναβάθμισης υποδομών που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια του Δικτύου του Σιδηροδρομικού στην Ελλάδα είναι ένα ζήτημα, το οποίο έχει μια μακρά και όχι εύκολη ιστορία. Η σύμβαση, όπως γνωρίζετε, η οποία αφορούσε στην τεχνολογική αναβάθμιση, είναι η σύμβαση η οποία υπεγράφη το Σεπτέμβριο του 2014.Δηλαδή, είναι συμβάσεις, οι οποίες ανατρέχουν περίπου προ 9 ετών.Περιλαμβάνουν μία συνολική αναβάθμιση όλων των σηματοδοτών, των φωτοσήμων, σε 52 σταθμούς και περιλαμβάνουν και τηλεδιοίκηση και ανάταξη επιπλέον 3 σταθμών. Άρα, σε πλήρη έκταση οι συμβάσεις αυτές θα οδηγήσουν στην πραγματικότητα σε ένα πλήρες δίκτυο σηματοδότησης και σε ένα πλήρες σύστημα τηλεδιοίκησης». Επισήμανε ότι μετά το δυστύχημα έχει τεθεί προγραμματισμός και «οι συμβάσεις αυτές θα ολοκληρωθούν εντός του 2023. Η εκτίμηση είναι για το πρώτο βόρειο μέρος, το οποίο απομένει.Θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου.Για δε το δεύτερο μέρος, με ένα μικρό περιθώριο το νότιο μέρος θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου». Επισήμανε πάντως πώς «εντούτοις, η χώρα μας, θα αποκτήσει αυτό το προηγμένο σύστημα, δυστυχώς με καθυστέρηση. Δεν μπορεί κανείς να πει τι θα είχε συμβεί, εάν είχαμε πλήρως ανεπτυγμένο αυτό το ηλεκτρονικό σύστημα ασφάλειας. Δεν μπορεί να πει κανείς, αν θα είχαμε προλάβει αυτό το κακό. Το βέβαιο είναι, ότι θα είχαμε πολύ περισσότερες δικλείδες ασφαλείας, έτσι ώστε, βάσιμα να μπορεί κάποιος να υποστηρίξει, ότι θα μπορούσαμε να το είχαμε αποφύγει». Επίσης άσκησε κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για την σύμβαση των έργων ασφάλειας 717 υποστηρίζοντας πως «αυτό το οποίο είχε παραδοθεί το 2016, ήταν λιγότερο από το 33% του συνολικού έργου, λειτουργικά παραδοθέν, το 2016. Αυτό είχε παραδοθεί».
Τι υποστήριξε η αντιπολίτευση
Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, ο τομεάρχης υποδομών του κόμματος, Νίκος Παππάς σημείωσε πως «καταλαβαίνω ότι καλούμαστε να συζητήσουμε τις διαχρονικές παθογένειες του σιδηροδρόμου. Θα τις συζητήσουμε αναλυτικά αλλά θα συζητήσουμε πρώτα και κύρια γιατί έγινε αυτό το δυστύχημα». Σημείωσε πως “το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί αν ίσχυαν τρεις προϋποθέσεις, όπως ίσχυαν το 2019. Αν δεν είχατε έναν ανεκπαίδευτο σταθμάρχη, αν είχε αποκατασταθεί η ζημιά από την πυρκαγιά στην τηλεδιοίκηση της Λάρισας, αν λειτουργούσε το σύστημα δευτεροβάθμιου ελέγχου της Καρόλου, το οποίο παραδεχθήκατε και εσείς ότι υπήρχε μέχρι το 2020”
Εστίασε ιδιαίτερα στο ζήτημα της σύμβασης ανάμεσα στο δημόσιο και την ΕΡΓΟΣΕ του 2019. Όπως χαρακτηριστικά είπε «Δεκέμβριο του 2019 ο κ. Καραμανλής με τη διοίκηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ υπογράφει μνημόνιο συνεργασίας. Πανηγυρίζει, θα σας έλεγα και δικαίως, διότι ήταν καλό το γεγονός ότι επείσθειη εταιρεία να κάνει 750 εκατομμύρια επενδύσεις. Αυτό είναι υπογραφή Καραμανλή. Προσέξτε τώρα να δείτε, δεν χωράει επιχείρημα ότι κάτι παραλάβατε από εμάς στραβό και μετά το έφαγε ο γάιδαρος. Υπογράψατε οι ίδιοι μια συμφωνία για την οποία πανηγυρίσατε, που έλεγε 750 εκατομμύρια επενδύσεις και 2,5 δισ. έσοδα για το δημόσιο. Περνάει καιρός και έρχονται στο φως της δημοσιότητας το σχέδιο σύμβασης που έχει στείλει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο Υπουργείο Υποδομών, έχει στείλει σχέδιο σύμβασης, στο οποίο περιλαμβάνεται η υποχρέωση της εταιρείας να κάνει 750 εκατομμύρια επενδύσεις και ακριβώς από κάτω παράγραφος 20.4 η υποχρέωση του δημοσίου να αναπτύξει εγκαίρως όλα τα συστήματα ασφάλειας. Αυτό δεν το γνωρίζαμε εμείς τον περασμένο Ιούλιο που ήρθε η σύμβαση η κουτσουρεμένη στη Βουλή». Συνέχισε λέγοντας πως στα «τέλη του 2020, ο κ. Κεφαλογιάννης ως Υφυπουργός ζητάει από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ παράταση των διαπραγματεύσεων, αφού έχει σταλεί το σχέδιο σύμβασης. Προσέξτε, παραλαμβάνει το Υπουργείο σχέδιο σύμβασης έτοιμο προς υπογραφή, που έχει και για τα δύο μέρη αυτές τις δύο πολύ κρίσιμες υποχρεώσεις, επενδύσεις και συστήματα ασφαλείας, ο κ. Κεφαλογιάννης ζητάει παράταση. Ανταπαντάει η εταιρεία ότι βεβαίως να υπάρξει παράταση, αλλά θα συζητήσουμε επί των συμφωνηθέντων. Αλλάζει η διοίκηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ω του θαύματος έρχεται στη Βουλή μια σύμβαση από την οποία έχουν σβήσει οι υποχρεώσεις για 750 εκατομμύρια επενδύσεις και ανατριχιαστικά έσβησε και η υποχρέωση του κράτους να αναπτύξει τα συστήματα ασφαλείας». Με βάση αυτά δήλωσε απευθυνόμενος προς τον υπουργό Επικρατείας: «Φέρτε μας τις επικοινωνίες και τα πρακτικά από τις διαπραγματεύσεις που κάνατε με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Πώς πήγαμε από τα 750 εκατομμύρια σε λιγότερο από 100 εκατομμύρια. Πώς αποσύρθηκε το άρθρο για την ανάπτυξη των συστημάτων ασφαλείας, για να καταλάβουμε και εμείς, να διαπιστώσουμε ελπίζω όλοι από κοινού ότι βαδίζουμε το δρόμο αναζήτησης της απόλυτης αλήθειας και να μην υπάρχουν σκιές. Αυτό είναι μία θεμελιακή προϋπόθεση».
Έντονη κριτική ασκήθηκε και από τον Σωκράτη Φάμελο. Τόνισε απευθυνόμενος στον Γιώργο Γεραπετίτη πως «στο επίπεδο των υποδομών περιορίσατε την ανάγνωση σας μόνο στη Σύμβαση του 2014, τη Σύμβαση Χρυσοχοΐδη, που ελέγχθηκε για δημοσιονομικά προβλήματα από την ΕΔΕΛ, κρύβοντας λίγο και τη Σύμβαση 2007 Χατζηδάκη; Μόνο αυτά είναι οι υποδομές, μόνο αυτά είναι ο συντελεστής ασφάλειας στο έργο; Για ποιο λόγο υποτιμήσαμε στην παρουσίασή σας, όλα τα υπόλοιπα συστήματα που μέχρι σήμερα λειτουργούν πλήρως ή περιορισμένα, και εξασφάλιζαν ασφάλεια τα τελευταία 50 χρόνια στους σιδηροδρόμους; Για ποιο λόγο τα κρύψατε;».
Έντονες επικρίσεις για τους ισχυρισμούς του Γιώργου Γεραπετρίτη υπήρξε και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ. Όπως επισήμανε, ρωτώντας, η γραμματέας της Κ.Ο του κόμματος, Ευαγγελία Λιακούλη «υπήρχαν λάθη και παραλείψεις της Κυβέρνησης, κύριε Γεραπετρίτη; Τόσο απλά τόσο ειλικρινά όπως θα σας ρωτούσε ένας άνθρωπος που θα σας συναντούσε στο δρόμο. Σε αυτούς απευθυνόμαστε σήμερα. Δεν απευθύνεστε εδώ σε συγκοινωνιολόγος, ούτε σε πραγματογνώμονες, ούτε σε ειδικούς που είναι στην πόλη μου στη Λάρισα και κάνουν τη δουλειά τους και είμαι σίγουρη ότι θα την κάνουν. Όπως θα την κάνουν και Ειδικοί Εφέτες Ανακριτές, όπως θα την κάνει ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, που πήρε την πρωτοβουλία και μπράβο και σωστά. Θα την κάνουν. Εγώ είμαι σίγουρη. Εσείς τι λέτε; Λάθη και παραλείψεις η Κυβέρνησή σας έκανε; Γιατί εσείς κυβερνάτε. Κυβέρνησαν και οι προηγούμενοι και εμείς πριν από δέκα χρόνια. Θα τους δούμε όλους και τον Τρικούπη αν χρειάζεται να τον δούμε. Αλλά εσείς; Λάθη και παραλείψεις κάνατε και ποια;». Επίσης ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Γκόκας, είπε πως «πέρασαν τέσσερα χρόνια και δεν κάνατε τίποτα για το προσωπικό, δηλαδή αυτό δεν μπορεί να το προσπεράσουμε επιφανειακά και τόσο εύκολα, όπως επίσης τέσσερα χρόνια μιλάγαμε για τα θέματα ασφάλειας, μιλάγαμε για τα θέματα των δικτύων που έχουν να κάνουν με τη σηματοδότηση, με την τηλεδιοίκηση, το ETCS».
Στην ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων εστίασε ο βουλευτής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης. Τόνισε ότι «δεν φταίει ούτε η κακιά η ώρα, ούτε η κακιά η χώρα, ούτε η κακιά στιγμή, όπως προβάλλεται από διάφορους μηχανισμούς, ούτε το ανθρώπινο λάθος ή οι παθογένειες ή οι κακοδαιμονίες, όπως και σήμερα εδώ ειπώθηκε, που αθωώνει μία εγκληματική πολιτική. Το Κ.Κ.Ε. σημειώνει ότι φταίει το κυνήγι του κέρδους που κυριαρχεί παντού και δολοφονεί. Φταίνε όσοι κυβέρνησαν και κυβερνούν αυτή τη χώρα.Οι ευθύνες πρέπει να αποδοθούν και οι κρατικές και οι κυβερνητικές διαχρονικά και της ιδιωτικής εταιρείας, καθώς και οι ατομικές ευθύνες όπου υπάρχουν. Δεν πρέπει να παραγραφούν δεν πρέπει να ξεχαστούν».
Τον τρόπο που ερευνώνται τα αίτια του δυστυχήματος αμφισβήτησε ο βουλευτής του Μέρα 25 Γιώργος Λογιάδης επισημαίνοντας πως «δεν είναι νομιμοποιημένη από τη Βουλή η Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που φέρει το όνομά σας, χωρίς να έχει γίνει ενημέρωση και διαβούλευση. Είναι ένα επικοινωνιακό τρικ. Ίσως γι’ αυτό σήμερα μας ενημερώνετε, διότι, τη Δευτέρα θα έχετε αυτή την επιτροπή. Στην επιτροπή αυτή συμμετείχε και τον αποτραβήξατε ο κ. Ζηλιασκόπουλος που είχε θητεύσει στη διάλυση και κατακερματισμό του ΟΣΕ».