Διάταγμα Σίσι για ΑΟΖ: Τι σημαίνει πρακτικά για το Τουρκολυβικό σύμφωνο – Κλιμάκωση από Άγκυρα με πυρά στην Αθήνα – Κοινή επιστολή στον ΟΗΕ με Λιβύη

Μέσω της εν λόγω επιστολής στον ΟΗΕ για το τουρκολυβικό μνημόνιο, Τουρκία και Λιβύη όπως υποστηρίζει το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, «προτρέπουν την Ελλάδα να σταματήσει τις αβάσιμες κατηγορίες, την επιθετική ρητορική και τις κλιμακούμενες ενέργειες και να σεβαστεί τις κυριαρχικές αποφάσεις δύο χωρών». Εν τω μεταξύ σημαντική εξέλιξη για το έκνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο συνιστά η απόφαση της Αιγύπτου να προχωρήσει με προεδρικό διάταγμα σε οριοθέτηση των δυτικών ορίων της ΑΟΖ της χώρας με τη Λιβύη.

«Το Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) που υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου του 2022 μεταξύ των κυβερνήσεων Εθνικής Ενότητας της Λιβύης και της Δημοκρατίας της Τουρκίας στον τομέα της συνεργασίας για τους υδρογονάνθρακες είναι ένα νομικό όπλο που βασίζεται στην κυριαρχική ισότητα. Το μνημόνιο συνεργασίας προσβλέπει και στην ανάπτυξη διμερούς συνεργασίας, τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου και ως εκ τούτου πληροί πλήρως τις αρχές του διεθνούς δικαίου, αναφορικά με τις φιλικές σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ κρατών» γράφουν ο Feridun Sinirlioglu, μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη, και ο Taher El-Sonni, μόνιμος αντιπρόσωπος της Λιβύης.

Κατά την ίδια πηγή, η επιστολή τονίζει ότι «αντίθετα με τις αιτιάσεις της Ελλάδας, η κυβέρνηση ενότητας της Λιβύης έχει τη δυνατότητα να προχωρά σε διεθνείς συμφωνίες και ότι οι νόμοι της επιτρέπουν στην κυβέρνηση να διαπραγματεύεται συμφωνίες με άλλα κράτη».

• «Η Ελλάδα παραλείπει να αναφέρει ή εσκεμμένα αγνοεί ότι πολλά κράτη, μεταξύ των οποίων και μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν υπογράψει δεκάδες άλλα μνημόνια συνεργασίας με την κυβέρνηση ενότητας της Λιβύης σε τομείς –από την ενέργεια, στις υποδομές και σε οικονομικές δραστηριότητες- που απαιτούν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις από τους υπογράφοντες» αναφέρει η εν λόγω επιστολή.

Οι δύο πλευρές απορρίπτουν, επίσης, ότι παραβιάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

• «Οι αντιρρήσεις της Ελλάδας ότι το εν λόγω μνημόνιο συνεργασίας παραβιάζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα είναι απαράδεκτες για την Λιβύη και την Τουρκία. Το ίδιο ισχύει και για τη συμφωνία θαλάσσιων συνόρων που υπεγράφη ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα. Τα θεωρούμε άκυρα και δεν αντιτίθενται σε εμάς. Με βάση το διεθνές δίκαιο, η Ελλάδα δεν δικαιούται κυριαρχικά δικαιώματα σε θαλάσσιες περιοχές που οριοθετούνται μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας» υποστηρίζουν οι δύο πλευρές στην επιστολή τους.

Μάλιστα, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των δύο χωρών επιτίθενται εκ νέου στην Αθήνα, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα είναι αυτή που αγνοεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας και της Λιβύης.

«Η Ελλάδα συνεχίζει να ερμηνεύει το θαλάσσιο δίκαιο και γενικά το διεθνές δίκαιο επιλεκτικά» αναφέρει η επιστολή.

Οι αποφάσεις της Αιγύπτου για την ΑΟΖ

Την ίδια ώρα αλλάζει τα δεδομένα το διάταγμα Σίσι που οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορα με την Τρίπολη προς δυσμάς, με βάση τη χάραξη μιας ευθείας γραμμής, η οποία νοητά κόβει ξανά το τουρκολιβυκό μνημόνιο στη μέση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις γεωγραφικές συντεταγμένες που ορίζει το διάταγμα του προέδρου Σίσι η γραμμή οριοθέτησης ακολουθεί τη γραμμή της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας προς βορρά. Μάλιστα, η οριοθέτηση σταματά ακόμη πιο νότια, στη μέση γραμμή μεταξύ Κρήτης και Αιγύπτου, ακυρώνοντας ουσιαστικά τις προβλέψεις του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου και δίνοντας ένα ακόμη ισχυρό χτύπημα στους ισχυρισμούς της Αγκυρας και της Τρίπολης.

• Πρακτικά, το διάταγμα Σίσι υπ’ αριθμόν 595/2022 οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορα με την Τρίπολη προς δυσμάς, με βάση τη χάραξη μιας ευθείας γραμμής, η οποία νοητά κόβει το τουρκολιβυκό μνημόνιο στη μέση και αγνοεί πλήρως τις απόψεις της Αγκυρας, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται σε όλα τα κείμενα που έχουν υπογραφεί με την κυβέρνηση της Τρίπολης.

Εφόσον οι πληροφορίες επιβεβαιωθούν και το δυτικό όριο των αιγυπτιακών συνόρων αγγίζει το γεωγραφικό μήκος προς δυσμάς του 25ου μεσημβρινού, τότε η χάραξη είναι σχεδόν πανομοιότυπη με τη συμφωνία Αθήνας – Καΐρου του 2020.

Η εξέλιξη εξαναγκάζει ουσιαστικά τη μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης να συρθεί σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, καθώς η (σ.σ. μονομερής, όπως έχει κάθε χώρα το δικαίωμα) χάραξη ΑΟΖ από την πλευρά της Αιγύπτου αφήνει ουσιαστικά προς βορράν ένα τριεθνές σημείο Ελλάδας, Αιγύπτου και Λιβύης προκειμένου να καθοριστεί περαιτέρω βάσει βεβαίως των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου και της UNCLOS και όχι των φαντασιώσεων της Αγκυρας.

• Σε τηλεγράφημα του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων της Αιγύπτου και με τίτλο «Προεδρικό Διάταγμα για τον Καθορισμό των Θαλάσσιων Συνόρων της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα» αναφέρεται:

«Ο Πρόεδρος Abdel Fattah El-Sisi εξέδωσε το διάταγμα 595 του 2022 σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο.

» Η εκδοθείσα απόφαση διευκρίνισε ότι τα χωρικά θαλάσσια όρια της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου ξεκινούν από το σημείο των χερσαίων συνόρων Αιγύπτου-Λιβύης, σημείο 1, για απόσταση 12 ναυτικών μιλίων έως το σημείο 8, και στη συνέχεια η δυτική θαλάσσια συνοριακή γραμμή της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου ξεκινά από το σημείο 8 με βόρεια κατεύθυνση, παράλληλα με τον μεσημβρινό 25 ανατολικά, μέχρι το σημείο 9, των οποίων οι συντεταγμένες φαίνονται στον συνημμένο πίνακα σύμφωνα με τη γεωδαιτική αναφορά WGS84.

» Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».