Φάκελος Κατάρ: Το Μουντιάλ που αρχίζει σήμερα είναι το “sportwashing” του καθεστώτος; – Οι συναλλαγές και το παρασκήνιο

Για να ψάξει κανείς να βρει το λόγο που η Δύση παραχώρησε τη διοργάνωση του Μουντιάλ στο Κατάρ θα πρέπει να ανατρέξει πολλά χρόνια πίσω. Τότε (το 2010) που η FIFA κατέρρεε λόγω των σκανδάλων διαφθοράς και ο Μπλάτερ με τον Πλατινί αντιμετώπιζαν σωρεία κατηγοριών για κακουργηματικές απάτες, όμως παρά το γεγονός ότι πιάστηκαν με την γίδα στην πλάτη κατάφεραν να κυκλοφορούν ελεύθεροι.

Πρόσφατα (και με αφορμή την έναρξη του Μουντιάλ στο Κατάρ) ο Μπλάτερ επιβεβαίωσε αυτό που όλοι γνώριζαν. Την συναλλαγή που έγινε στο παρασκήνιο.

Ο Ελβετός πρώην πρόεδρος της FIFA υπενθύμισε με νόημα ότι εντελώς συμπτωματικά έξι μήνες μετά την ανάθεση του Μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ, το μικρό αυτό κράτος προχώρησε σε αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού από τη Γαλλία, μαχητικά αεροσκάφη συγκεκριμένα, τα οποία κόστισαν 14,6 δις δολάρια…

Τα Football Leaks προχώρησαν ένα βήμα περισσότερο τις αποκαλύψεις για τον ρόλο του Πλατινί και του πρώην προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί στην ιστορία της ανάθεσης:

• Ο 63χρονος πολιτικός το 2010 σε συνάντησή του με τον Εμίρη του Κατάρ, Ταμίμ Αλ Τανί του είπε πως αν αγόραζε την Παρί και χρηματοδοτούσε το άνοιγμα ενός αθλητικού καναλιού στην Γαλλία (Bein Sports) θα του έκανε ένα μεγάλο “δώρο”…

Ποιο ήταν αυτό;

• Η άμεση εντολή στον τότε πρόεδρο της UEFA, Μισέλ Πλατινί να προχωρήσει το πρότζεκτ της ανάληψης του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2022 από το Κατάρ. Αν τα βάλει κάτω κάποιος, πάντως, και η Παρί εξαγοράστηκε (από την Qatar Sports Investments) και το κανάλι άνοιξε και το Κατάρ ανέλαβε το Μουντιάλ και τα όπλα πουλήθηκαν…

Στο στόχαστρο της κριτικής

Από τότε που κέρδισε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, το Κατάρ έχει αποτελέσει αντικείμενο συνεχούς κριτικής για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εκμετάλλευση εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών εργαζομένων.

• Οι ρίζες της καταστολής εκτείνονται πολύ πέρα ​​από το Κατάρ, συνδέοντας το εμιράτο με τα κράτη της Δύσης. Στην πραγματικότητα, η παραμονή της μοναρχικής κυβέρνησης στον Κόλπο είναι το αποτέλεσμα συμμαχιών για περισσότερο από έναν αιώνα μεταξύ των τοπικών ελίτ και της Δύσης.

Όμως , το Κατάρ παράγει το 1/4 της παγκόσμιας παραγωγής σε φυσικό αέριο και οι διαμαρτυρίες για τις διώξεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων ή για τη θέση των γυναικών , για τους περιορισμούς των ελευθεριών και για τους χιλιάδες των νεκρών εργατών από χώρες της Ασίας και της Αφρικής που δεν επέζησαν των άθλιων και απάνθρωπων συνθηκών στη διάρκεια της κατασκευής των σταδίων και των άλλων μεγάλων έργων μπαίνουν στο περιθώριο.

Η Βρετανία ενσωμάτωσε για πρώτη φορά τα κράτη του Κόλπου του Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, τα ΗΑΕ και το Ομάν στις δομές της παγκόσμιας οικονομίας όταν ανακαλύφθηκαν τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που σφράγισαν τη θέση της περιοχής ως γεωστρατηγικό έπαθλο.

Για να εξασφαλιστεί η βρετανική επιρροή και η προνομιακή πρόσβαση στο κρατίδιο δημιουργήθηκαν τοπικές μοναρχίες όπως η οικογένεια Αλ-Θάνι στο Κατάρ και υποστηρίχθηκαν ενάντια στις εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις. Η Βρετανία συνεργάστηκε με αυτές τις πελατειακές ελίτ για να αναπτύξει συστήματα εσωτερικής καταστολής που είχαν σχεδιαστεί για να αποκλείσουν κάθε πιθανότητα εθνικιστικών δυνάμεων να ανατρέψουν τις μοναρχίες και να σπάσουν τους δεσμούς με τη Δύση.

Ακόμη και μετά την ανεξαρτησία των κρατών του Κόλπου στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, δεκάδες Βρετανοί πολίτες παρέμειναν στους στρατούς και τις κρατικές υπηρεσίες για να εξασφαλίσουν την επιβίωση των καθεστώτων και τον σωστό γεωπολιτικό τους προσανατολισμό.

Εισαγωγές όπλων

Τα πιο πρόσφατα χρόνια, το Κατάρ έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους εισαγωγείς όπλων στον κόσμο, με τη στρατιωτική δύναμη του καθεστώτος να παρέχεται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία και άλλους δυτικούς προμηθευτές.

• Σε αυτές συγκαταλέγεται πλέον και το Ηνωμένο Βασίλειο, η συνεισφορά του οποίου περιλαμβάνει έναν στόλο στρατιωτικών αεροσκαφών Typhoon. Με την αεροπορική του βάση al-Udeid να φιλοξενεί το αρχηγείο της Κεντρικής Διοίκησης του στρατού των ΗΠΑ, το Κατάρ βρίσκεται ακριβώς στην καρδιά της προβολής της δυτικής ισχύος στον Κόλπο, όπως έκανε για περισσότερα από 100 χρόνια.

Οι λαοί του Κόλπου δεν επιθυμούν ούτε λίγο ούτε πολύ τα βασικά δικαιώματα και την αυτονομία από το υπόλοιπο ανθρώπινο γένος. Εάν η μοναρχία δεν έχει δώσει τη θέση της στις δημοκρατίες στον Κόλπο όπως έχει κάνει αλλού στον κόσμο, αυτό οφείλεται στη συνεχή και εντατική παρέμβαση των δυτικών δυνάμεων στο πλευρό των τοπικών ελίτ.

• Μέχρι σήμερα, οι ρατσιστικές καρικατούρες μιας φωτισμένης Δύσης που συναντά τους οπισθοδρομικούς δεσποτισμούς της Μέσης Ανατολής συσκοτίζουν τη σχετική ιστορία και νομιμοποιούν τον ρόλο της Δύσης στην περιοχή. Αυτή η ιδιοτελής μυθολογία εξωτερικεύει και περιορίζει την ευθύνη για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κράτη όπως το Κατάρ, διατηρώντας παράλληλα μια ναρκισσιστική αίσθηση δυτικής αθωότητας.

Τα ίδια τα καθεστώτα χαίρονται να παίζουν μαζί με αυτές τις μυθοπλασίες, παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως οραματιστές «μεταρρυθμιστές» κοινωνιών που κρύβονται από την «παράδοση» και ζητούν από τη Δύση υπομονή καθώς αγωνίζονται γενναία ενάντια στην υστεροφημία των δικών τους ανθρώπων.

• Ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, χαιρετίστηκε ευρέως ως «μεταρρυθμιστής» έως ότου η φούσκα έσκασε από τη δολοφονία του αντιφρονούντα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.

Τα καθεστώτα του Κόλπου και οι δυτικοί σύμμαχοί τους έχουν μιλήσει πολλές φορές για την δήθεν μεταρρυθμιστική ιστορία, αλλά στην πραγματικότητα οι μόνες μεταρρυθμίσεις που τους ενδιαφέρουν είναι αυτές που εκτρέπουν την πολιτική πίεση και ενισχύουν τη συντηρητική περιφερειακή τάξη πραγμάτων.

Ως πράξη «αθλητικού ξεπλύματος», το Παγκόσμιο Κύπελλο αυτού του χειμώνα ταιριάζει απόλυτα σε αυτές τις ιστορίες.

Το τουρνουά έχει σχεδιαστεί για να αναδείξει ότι το καθεστώς του Κατάρ οδεύει προς τη σωστή κατεύθυνση και αξίζει την προσοχή του κόσμου. Αυτό στοχεύει σε κάτι πιο συγκεκριμένο από το να λαμπρύνει τη διεθνή δημόσια εικόνα του Κατάρ καθεαυτή…

• Ο πραγματικός στόχος είναι να δοθεί στους δυτικούς συμμάχους του Κατάρ ένα άλλοθι για τη συνέχιση της υποστήριξης τους που είναι κρίσιμη για τη μακροζωία του καθεστώτος. Ολόκληρη η παγκόσμια ποδοσφαιρική κοινότητα στρατολογήθηκε στη συναλλαγή.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 δεν είναι ένα φαινόμενο ξεχωριστό ή ξένο προς τη Δύση. Είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του κόσμου που έχτισε η δυτική δύναμη.

Οι εταιρίες που χορηγούν το τουρνουά επωφελούνται ακριβώς όπως και το καθεστώς από τη συνεχιζόμενη εκμετάλλευση της μεταναστευτικής εργασίας που κατέστησε δυνατή την διεξαγωγή του τουρνουά. Και στον βαθμό που το τουρνουά χρησιμεύει για την εξάλειψη του αυταρχισμού, θα είναι αθλητικό ξέπλυμα ενός αυταρχισμού που είναι εδώ και καιρό μια κοινή επιχείρηση μεταξύ της Δύσης και του Κατάρ.

Το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι. Είναι ακόμη και θέμα ζωής και θανάτου. Τουλάχιστον, είναι για τους χιλιάδες μετανάστες εργάτες που πέθαναν δουλεύοντας στο Κατάρ για ένα ασήμαντο ποσό.

Το Μουντιάλ στο Κατάρ έχει αμαυρωθεί από τη δυσοσμία της διαφθοράς, της κακοποίησης και της ομοφοβίας πριν καν ξεκινήσει. …

Ποια είναι η απάντηση της FIFA σε όλα αυτά;

«Δεν είναι τα μαθήματα ηθικής η δουλειά μας» δηλώνει η ηγεσία της, «ούτε και πρέπει να επιτρέψουμε να σέρνεται το παιχνίδι σε κάθε ιδεολογική ή πολιτική διαμάχη».

Διεθνής Αμνηστία: Έξι πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για το Κατάρ

Με την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA 2022 στο Κατάρ σήμερα Κυριακή 20 Νοεμβρίου, το κράτος του Κόλπου θα βρεθεί στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος.

Από τότε που η FIFA ανέθεσε το τουρνουά στο Κατάρ το 2010, η δεινή κατάσταση των μεταναστριών/-ών εργαζομένων στη χώρα έχει δημοσιοποιηθεί ευρέως. Οι μετανάστριες/-ες και οι οικιακές/-οί εργαζόμενες/-οι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ποικίλες παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής μισθών, της καταναγκαστικής εργασίας και της εκμετάλλευσης. 

• Αλλά η μεταχείριση των μεταναστριών/-ών εργαζομένων είναι μόνο μία από τις πολλές παραβιάσεις που συνθέτουν το ανησυχητικό ιστορικό του κράτους στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι αρχές του Κατάρ καταστέλλουν την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του τύπου και την ελευθερία της συνάθροισης. Οι άδικες δίκες παραμένουν ανησυχητικές. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις στον νόμο και στην πράξη. Οι νόμοι εξακολουθούν να εισάγουν διακρίσεις σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. 

Ακολουθούν έξι πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε. 

• Ελευθερία της έκφρασης και ελευθερία του τύπου 

Οι αρχές του Κατάρ χρησιμοποιούν καταχρηστικούς νόμους για να καταπνίξουν όσα άτομα ασκούν κριτική στο κράτος, συμπεριλαμβανομένων τόσο των πολιτών όσο και των μεταναστριών/-ών εργαζομένων. Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει περιπτώσεις πολιτών του Κατάρ που κρατήθηκαν αυθαίρετα αφού άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση και καταδικάστηκαν μετά από άδικες δίκες που βασίστηκαν σε ομολογίες οι οποίες αποκτήθηκαν με εξαναγκασμό. Στο μεταξύ, ο Malcolm Bidali, ένας Κενυάτης φύλακας ασφαλείας, μπλόγκερ και ακτιβιστής για τα δικαιώματα των μεταναστριών/-ών, εξαφανίστηκε βίαια και κρατήθηκε σε απομόνωση για έναν μήνα επειδή ανέδειξε τη δεινή θέση των μεταναστριών/-ών εργαζομένων. 

Το Κατάρ διαθέτει ελάχιστα ανεξάρτητα ή κριτικά μέσα ενημέρωσης. Οι αρχές της χώρας περιορίζουν την ελευθερία του τύπου επιβάλλοντας περιορισμούς στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, μεταξύ άλλων απαγορεύοντας τη βιντεοσκόπηση σε τοποθεσίες όπως κυβερνητικά κτίρια, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, χώρους φιλοξενίας μεταναστριών/-ών εργαζομένων και ιδιωτικές κατοικίες.  

• Ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της συνάθροισης 

Οι μετανάστριες/-άστες εργαζόμενες/-οι παραμένουν αποκλεισμένες/-οι από τη δημιουργία συνδικάτων ή την ένταξή τους σε αυτά. Αντίθετα, τους επιτρέπεται να σχηματίζουν μεικτές επιτροπές, μια πρωτοβουλία που καθοδηγείται από τους εργοδότες για να επιτραπεί η εκπροσώπηση των εργαζομένων. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι υποχρεωτική και καλύπτει μόνο το 2% των εργαζομένων, υπολείπεται δηλαδή κατά πολύ του θεμελιώδους δικαιώματος ίδρυσης και συμμετοχής σε συνδικάτα.  

Τόσο οι πολίτες όσο και οι μετανάστριες/-άστες εργαζόμενες/-οι  αντιμετωπίζουν επιπτώσεις ως προς την ειρηνική συνάθροιση. Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2022, εκατοντάδες μετανάστριες/-άστες εργαζόμενες/-οι συνελήφθησαν και απελάθηκαν από τις κρατικές αρχές μετά από διαμαρτυρία στους δρόμους της Ντόχα, όταν η εταιρεία τους επανειλημμένα δεν κατέβαλλε τους μισθούς τους.

• Άδικες δίκες 

Οι δίκαιες δίκες σε καμία περίπτωση δεν κατοχυρώνονται στο Κατάρ. Κατά την τελευταία δεκαετία, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει περιπτώσεις άδικων δικών όπου οι ισχυρισμοί των κατηγορουμένων για βασανιστήρια και κακομεταχείριση δεν διερευνήθηκαν ποτέ, και οι ποινές εκδόθηκαν με βάση εξαναγκαστικές «ομολογίες». Συχνά, οι κατηγορούμενες/-οι ανακρίνονταν ενώ κρατούνταν σε απομόνωση χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο ή μεταφραστή.  

Ο Ιορδανός υπήκοος Abdullah Ibhais, για παράδειγμα, εκτίει ποινή φυλάκισης τριών ετών μετά από άδικη δίκη στο Κατάρ, η οποία βασίστηκε σε μια «ομολογία» του που, όπως ισχυρίζεται, αποκτήθηκε με εξαναγκασμό. 

• Δικαιώματα των γυναικών 

Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις στον νόμο και στην πράξη στο Κατάρ. Σύμφωνα με το σύστημα αντρικής κηδεμονίας, οι γυναίκες χρειάζονται την άδεια του άντρα κηδεμόνα τους, συνήθως του συζύγου, του πατέρα, του αδελφού, του παππού ή του θείου τους, για να παντρευτούν, να σπουδάσουν στο εξωτερικό με κρατικές υποτροφίες, να εργαστούν σε διάφορες κρατικές θέσεις εργασίας, να ταξιδέψουν στο εξωτερικό (εάν είναι κάτω των 25 ετών) και να αποκτήσουν πρόσβαση στην αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη.  

Το οικογενειακό δίκαιο εισάγει διακρίσεις εις βάρος των γυναικών, οι οποίες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες να ζητήσουν διαζύγιο και σοβαρότερα οικονομικά μειονεκτήματα εάν το πράξουν, σε σύγκριση με τους άντρες. Οι γυναίκες εξακολουθούν επίσης να προστατεύονται ανεπαρκώς από την ενδοοικογενειακή και τη σεξουαλική βία.

• ΛΟΑΤ δικαιώματα 

Οι νόμοι του Κατάρ εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΤ ατόμων. Το άρθρο 296(3) του Ποινικού Κώδικα ποινικοποιεί πλήθος συναινετικές σεξουαλικές πράξεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, συμπεριλαμβανομένων πιθανών ποινών φυλάκισης για όποιο άτομο «οδηγεί, παρακινεί ή δελεάζει έναν άντρα, με οποιοδήποτε μέσο, να διαπράξει πράξη σοδομισμού ή ακολασίας». Ομοίως, το άρθρο 296 (παράγραφος 4) ποινικοποιεί όποιο άτομο «παρακινεί ή δελεάζει άντρα ή γυναίκα, με οποιοδήποτε μέσο, να διαπράξει πράξεις αντίθετες προς τα χρηστά ήθη ή παράνομες». 

Τον Οκτώβριο του 2022, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατέγραψαν περιπτώσεις στις οποίες οι δυνάμεις ασφαλείας συνέλαβαν ΛΟΑΤ άτομα σε δημόσιους χώρους με μοναδικό κριτήριο την έκφραση του φύλου τους και έψαξαν τα τηλέφωνά τους. Είπαν επίσης ότι ήταν υποχρεωτικό για τις κρατούμενες τρανς γυναίκες να παρακολουθούν συνεδρίες θεραπείας μεταστροφής ως προϋπόθεση για την απελευθέρωσή τους. 

• Εργασιακά δικαιώματα 

Παρά τις συνεχείς προσπάθειες της κυβέρνησης να μεταρρυθμίσει το εργασιακό σύστημα του Κατάρ, οι καταχρήσεις παραμένουν διαδεδομένες σε όλη τη χώρα. Ενώ οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί για ορισμένες/-ους εργαζόμενες/-ους, χιλιάδες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ζητήματα όπως καθυστερημένοι ή απλήρωτοι μισθοί, άρνηση ημερών ανάπαυσης, μη ασφαλείς συνθήκες εργασίας, εμπόδια στην αλλαγή εργασίας και περιορισμένη πρόσβαση στη δικαιοσύνη, ενώ οι θάνατοι χιλιάδων εργαζομένων παραμένουν ανεξιχνίαστοι. Παρόλο που ένα ταμείο έχει αρχίσει να καταβάλλει σημαντικά ποσά σε εργαζόμενες/-ους από τις/τους οποίες/-ους έχουν κλαπεί μισθοί, εκατοντάδες χιλιάδες  μετανάστριες/-άστες εργαζόμενες/-οι δεν έχουν ακόμη αποζημιωθεί για εργασιακές καταχρήσεις που αντιμετώπισαν την τελευταία δεκαετία. 

Η καταναγκαστική εργασία και άλλες μορφές κακοποίησης συνεχίζονται αμείωτες, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα της ασφάλειας και στην οικιακή εργασία, που εκτελείται κυρίως από γυναίκες. Η καταβολή εκβιαστικών αμοιβών πρόσληψης για την εξασφάλιση θέσεων εργασίας παραμένει ευρέως διαδεδομένη, με ποσά που κυμαίνονται μεταξύ 1.000 και 3.000 δολαρίων ΗΠΑ. Πολλές/-οί εργαζόμενες/-οι χρειάζονται μήνες ή ακόμα και χρόνια για να αποπληρώσουν το χρέος, γεγονός που τελικά τους παγιδεύει σε κύκλους εκμετάλλευσης.