Τουρκολυβικό σύμφωνο: Διεθνείς διπλωματικές αντιδράσεις λίγο πριν από την Πράγα – Μήνυμα στην Άγκυρα και από τις ΗΠΑ

Νέα δεδομένα στα ελληνοτουρκικά αλλά και συνολικά στην ανατολική Μεσόγειο δημιουργεί η εκχώρηση της λιβυκής ΑΟΖ στην Τουρκία, με την Άγκυρα να βρίσκεται αντιμέτωπη με αντιδράσεις τόσο με την Αθήνα όσο και με το Καιρό αλλά και τις ΗΠΑ, οι οποίες αν και η ίδια δηλώνει ότι “δεν έχουν σημασία” δημιουργούν αρνητικό διπλωματικό κλίμα για τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο θα παραστεί στη σύνοδο της Πράγας.

O Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με τις αντιδράσεις Ευρώπης και ΗΠΑ, στη σκιά της υπογραφής του νέου τουρκολιβυκού «μνημονίου». Η αρχή έγινε από την ΕΕ η οποία αμέσως μετά τις υπογραφές Τουρκίας – Λιβύης έσπευσε να δηλώσει ότι το «μνημόνιο» παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών και είναι παράνομο.

Οι ΗΠΑ παίρνοντας τη σκυτάλη, τόνισαν ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης δεν δικαιούται να κάνει νέες συμφωνίες.

Η κίνηση της Τουρκίας μπορεί να αποδειχθεί «πυροτέχνημα», παρά κίνηση με προεκτάσεις, με την κυβέρνηση να έχει στη «φαρέτρα» της, επιχειρησιακές απαντήσεις.

• Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έστειλε χθες ηχηρό μήνυμα αντίθεσης για το νέο μνημόνιο για τους υδρογονάνθρακες που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη.

Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται να μην υπογράφει συμφωνίες που επηρεάζουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας.

Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται με βάση το Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF) να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Το μεσημέρι της Δευτέρας 3 Οκτωβρίου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο Λίβυος πρωθυπουργός της προσωρινής κυβέρνησης Ντμπέιμπα υπέγραψαν Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, σύμφωνα με το οποίο τουρκικές εταιρείες θα μπορούν να κάνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ξηρά και στην ΑΟΖ της Λιβύης.

Ωστόσο, παρά τους πανηγυρικούς τόνους που επιχείρησε να δώσει η Άγκυρα στην παράνομη συμφωνία, οι αντιδράσεις ήταν πολλαπλές και έντονες.

Το λιβυκό κοινοβούλιο απέρριψε τη συμφωνία υδρογονανθράκων με την Τουρκία ως «παράνομη», επικαλούμενο την έλλειψη έγκρισης από το νομοθετικό σώμα της Λιβύης. Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Ακίλα Σάλεχ, χαρακτήρισε «παράνομο» το μνημόνιο που υπεγράφη μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας και υπογράμμισε πως αυτό δεν έχει καμία εξουσιοδότηση.

• «Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας» ήταν η άμεση αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών, ενώ ο Νίκος Δένδιας κάλεσε στο γραφείο του τον Αμερικανό πρέσβη για να τον ενημερώσει. Είχε επίσης τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, και την Κυριακή θα μεταβεί στο Κάιρο, όπου θα συναντηθεί με τον κ. Σούκρι.

Γρήγορα ήταν τα αντανακλαστικά και των Βρυξελλών, που έσπευσαν να καταδικάσουν τη συμφωνία.

«Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παραγάγει έννομα αποτελέσματα (legal consequences) για τρίτα κράτη» αναφέρει σε γραπτή ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων, Πίτερ Στάνο, και τονίζει ότι «πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».

Η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα, διατηρώντας την ψυχραιμία της «απέναντι σε αυτά τα εξωφρενικά χαρακτηριστικά των προκλήσεων». Το μήνυμα ότι «θα υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα τα κυριαρχικά δικαιώματά της στην περιοχή» έχει φτάσει σε όλους τους εμπλεκόμενους.

Την Πέμπτη, στη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το ζήτημα της Τουρκίας, και επιθυμία του κ. Μητσοτάκη είναι να το κάνει παρόντος του κ. Ερντογάν, εκθέτοντας τις απαράδεκτες προκλήσεις και επιθετικές ενέργειες κατά της Ελλάδας.

Για τις τουρκικές απειλές και τις κλιμακούμενες προκλήσεις ενημέρωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χθες το απόγευμα διακομματική αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Επιτροπής Στρατιωτικών Υποθέσεων, παρουσία του πρέσβη των ΗΠΑ, Τζωρτζ Τσούνη, στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο κ. Μητοτάκης τόνισε ότι η χώρα μας δεν πρόκειται να δεχθεί παραβίαση της κυριαρχίας ή των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Επανέλαβε ότι οι θέσεις της Ελλάδας εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας και στις αρχές της καλής γειτονίας και επαναβεβαίωσε την πάγια θέση της χώρας μας υπέρ της συνεννόησης και του διαλόγου με βάση το πλαίσιο αυτό.

• Ο Τούρκος πρόεδρος συνέχισε το μπαράζ προσωπικών επιθέσεων εναντίον του Κυριάκου Μητσοτάκη, παρά το άνοιγμα της Αθήνας για μια επαφή στην Πράγα μεταξύ των δύο ηγετών.

«Τώρα σηκώθηκε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και ζήτα βοήθεια από την Αμερική. Ενάντια σε ποιον ζητάει βοήθεια; Ενάντια στην Τουρκία. Κάνε ό,τι θέλεις να κάνεις. Εμείς αυτό που είναι απαραίτητο, πάντοτε θα το πράττουμε και είμαστε έτοιμοι να το πράξουμε», είπε χθες ο κ. Ερντογάν, με ένα ακόμα απειλητικό μήνυμα που, όμως, αποδεικνύει τη…συνεχιζόμενη δυσαρέσκεια του από την ομιλία Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, το μπλόκο στα F-16, αλλά και τις αμερικανικές τοποθετήσεις υπέρ των θέσεων της Ελλάδος.