FT: Ύποπτες 5 τουρκικές τράπεζες για σπάσιμο των κυρώσεων – Το ρωσικό σύστημα πληρωμών Mir

ΗΠΑ και Ε.Ε. εντείνουν τις πιέσεις προς τον Ταγίπ Ερντογάν να σταματήσει να αποφεύγει την εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Βλέπουν, δε, ότι οι τουρκικές τράπεζες μπορούν να λειτουργήσουν ως «κερκόπορτα» για παράνομες ροές χρήματος.

Σύμφωνα με τους Financial Times, οι ΗΠΑ εστιάζουν στις τουρκικές τράπεζες που έχουν υιοθετήσει το ρωσικό σύστημα πληρωμών Mir. Αυτό δήλωσαν στους FT δύο δυτικοί αξιωματούχοι που εμπλέκονται στα σχέδια. Την ίδια ώρα, οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν μια αντιπροσωπεία για να εκφράσει τις ανησυχίες της απευθείας στους Τούρκους αξιωματούχους.

Η πίεση προς την Τουρκία έρχεται σε μια στιγμή που οι δυτικές πρωτεύουσες στρέφονται προς την αυστηρότερη εφαρμογή των υφιστάμενων κυρώσεων, παρά στην επιβολή νέων μέτρων. Αυτή η αλλαγή συνιστά και μια παραδοχή ότι οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, απέτυχαν να βλάψουν την οικονομία της Ρωσίας όσο ήλπιζαν.

Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι το κλείσιμο των κενών στα τρέχοντα μέτρα θα συμπιέσει σιγά-σιγά τις οικονομικές γραμμές του Κρεμλίνου.

Οι τουρκικές τράπεζες και το ρωσικό σύστημα πληρωμών Mir

Ο πρώτος δυτικός αξιωματούχος δήλωσε: «Θα στείλουμε ένα μήνυμα πολύ ξεκάθαρα ότι, για παράδειγμα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τρίτων χωρών δεν πρέπει να διασυνδέονται με το δίκτυο πληρωμών Mir, επειδή αυτό εγκυμονεί κάποιους κινδύνους αποφυγής των κυρώσεων».

Ο δεύτερος αξιωματούχος που συμμετείχε στις συνομιλίες αυτού του μήνα μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για την επιβολή των κυρώσεων, αναφέροντας την Τουρκία ως τον κύριο στόχο επεσήμανε ότι «πρέπει να κλείσουμε τα κενά».

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, η χώρα του οποίου είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, έχει ακολουθήσει αυτό που αποκαλεί μια «ισορροπημένη» προσέγγιση στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Η άρνησή του να υπογράψει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και η πρόσφατη υπόσχεση για εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας με τη Μόσχα έχουν ανησυχήσει τους δυτικούς συμμάχους του.

Ο Ερντογάν, μάλιστα, πρόκειται να συναντήσει τον Πούτιν την Παρασκευή (16/9) και έχει δηλώσει ότι υπάρχει «σοβαρή πρόοδος» όσον αφορά την επέκταση του Mir στην Τουρκία.

Πέντε από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Τουρκίας, η VakıfBank, η Ziraat Bank, η İş Bank, η DenizBank και η Halkbank, είναι μέλη του συστήματος πληρωμών Mir, το οποίο αναπτύχθηκε από την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ως εγχώρια εναλλακτική λύση αντί της Visa και της Mastercard.

Δύο από αυτές – η DenizBank που ανήκει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η κρατικά ελεγχόμενη Halkbank, διαβόητη για τον υποτιθέμενο ρόλο της σε ένα σχέδιο αποφυγής κυρώσεων των ΗΠΑ στο Ιράν που χρονολογείται από το 2010 – υιοθέτησαν το Mir αφότου ο Πούτιν ξεκίνησε την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο.

Η İşbank είπε ότι η πολιτική της απαιτεί «αυστηρή συμμόρφωση με όλες τις ισχύουσες κυρώσεις των ΗΠΑ», προσθέτοντας: «Παρακολουθούμε στενά τις κυρώσεις και λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα για να πραγματοποιούμε συναλλαγές με κάρτα Mir συμμορφούμενοι με αυτήν την πολιτική».

Η DenizBank δήλωσε: «Δεν εκτελούμε συναλλαγές με τράπεζες που υπόκεινται σε κυρώσεις. Συμμορφωνόμαστε πλήρως με τις διεθνείς κυρώσεις στη Ρωσία». Η Halkbank, η VakıfBank και η Ziraat Bank δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό, που έθεσαν οι FT.

Τι απαντά το Τουρκικό ΥΠΕΞ

Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε ότι ενώ η Άγκυρα είχε μια μακροχρόνια πολιτική εφαρμογής μόνο των κυρώσεων που υποστηρίζονται από τον ΟΗΕ. Επεσήμανε ότι «είμαστε επίσης εξίσου σταθεροί στην πολιτική μας να μην επιτρέψουμε στην Τουρκία να γίνει κανάλι αποφυγής κυρώσεων».

Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ενίσχυση της επιβολής (των κυρώσεων), η Mairead McGuinness, επίτροπος οικονομικών υπηρεσιών της ΕΕ, σκοπεύει να επισκεφθεί την Τουρκία τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια.

Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε: «Η Επίτροπος McGuinness επισκέφτηκε πρόσφατα μια σειρά από χώρες για να συζητήσει θέματα που σχετίζονται με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την εφαρμογή των κυρώσεων ιδιαίτερα, δεδομένης της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας».

Παράλληλα, ο Wally Adeyemo, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, έγραψε σε τουρκικές επιχειρήσεις τον περασμένο μήνα προειδοποιώντας τους για «τις προσπάθειες της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει τη χώρα για να αποφύγει τις κυρώσεις» και τους κινδύνους «διεξαγωγής συναλλαγών με ρωσικές οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις».

Οι δυτικές κυρώσεις, που εφαρμόστηκαν κατά κύματα τις πρώτες εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας, είχαν στόχο να αποκόψουν τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ρωσίας, τις εταιρείες ενέργειας, τις εταιρείες αμυντικών συστημάτων, καθώς και εκατοντάδες ανώτερους αξιωματούχους και οικονομικά ισχυρούς επιχειρηματίες από την παγκόσμια αγορά.

Ως μέρος της ευρύτερης καταστολής της αποφυγής κυρώσεων, οι δυτικές προσπάθειες θα στοχεύσουν άτομα που χειρίζονται πληρωμές για λογαριασμό Ρώσων, καθώς και επιχειρήσεις που έχουν βοηθήσει στη δημιουργία παράλληλων δικτύων πληρωμών για τη Μόσχα, σύμφωνα με έναν από τους αξιωματούχους.

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα στοχεύσουν επίσης οντότητες που βοηθούν τη Μόσχα όσον αφορά στα ρωσικά έσοδα από εξαγωγές ή στη διευκόλυνση των εισαγωγών βιομηχανικών ή αμυντικών προϊόντων, που απαγορεύονται βάσει των κυρώσεων της Δύσης, όπως δήλωσαν οι αξιωματούχοι.

Άλλα μέτρα που συζητούνται περιλαμβάνουν τη στόχευση περισσότερων ατόμων που εμπλέκονται στις βιομηχανίες λογισμικού, ηλεκτρονικού εμπορίου και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο της Ρωσίας, σύμφωνα με τις δηλώσεις των δύο αξιωματούχων.

Εκτός από την Τουρκία, η καταστολή σε πιθανές «κερκόπορτες» για αποφυγή κυρώσεων στοχεύει χώρες στον Καύκασο, την κεντρική Ασία και τον Κόλπο, δήλωσαν αξιωματούχοι. «Η Ρωσία θα δοκιμάσει κάθε πόρτα. Και κάθε χώρα πρέπει να έχει επίγνωση ότι θα το παρακολουθήσουμε και θα μιλήσουμε μαζί της», δήλωσε ο James O’ Brien, συντονιστής κυρώσεων στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.