Ανάλυση: Η ευκαιρία και η παγίδα της Μαδρίτης- Το νέο ΝΑΤΟ με “ταχεία επέμβαση” 300.000 στρατιωτών (!), το παζάρι του Ερντογάν και το δίλημμα Μητσοτάκη

Όλα τα βλέμματα από σήμερα και για τρεις ημέρες στρέφονται στην Μαδρίτη, όπου θα συναντηθούν οι 30 ηγέτες των χωρών μελών του ΝΑΤΟ. Το δράμα έχει ως βασική πλοκή την προσαρμογή του νατοϊκού δόγματος στο νέο ψυχροπολεμικό περιβάλλον, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ως επίδοξο πρωταγωνιστή τον Τούρκο Πρόεδρο, με το βέτο στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας, και ως αγωνιούντα θεατή την Ελλάδα, που ετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να ανεβάσει ο Ερντογάν στην νατοϊκή σκηνή την αξίωσή του για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.

Ανάλυση του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Η πρώτη νέα ιδέα στρατηγικής του ΝΑΤΟ σε μια δεκαετία θα αναφέρει την Κίνα ως ανησυχία για πρώτη φορά, αλλά τα κράτη μέλη εξακολουθούν να διαφωνούν για το πώς να περιγράψουν τη χώρα με τον μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο και τη σχέση της με Ρωσία, λένε διπλωμάτες του ΝΑΤΟ.

Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το έγγραφο θα περιλαμβάνει «ισχυρή» γλώσσα για την Κίνα, αλλά είπε ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται ενόψει της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη στις 29-30 Ιουνίου.

Ο στρατηγικός αναπροσανατολισμός του ΝΑΤΟ, με την Ρωσία να ορίζεται αντί υποψήφιος «στρατηγικός εταίρος» ως «άμεση απειλή» και η επιχειρησιακή αναβάθμιση, με τις δυνάμεις άμεσης επέμβασης να περνούν από 40.000 στελέχη σήμερα σε 300.000 είναι ο στόχος που αναμένεται να επικυρωθεί. Τον προανάγγειλε ο Γενς Στόλτεμπεργκ, μιλώντας στους δημοσιογράφους χθες.

Όπως μεταδίδει το Reuters, το ΝΑΤΟ θα αυξήσει τον αριθμό των στρατευμάτων σε κατάσταση συναγερμού κατά περισσότερο από επταπλάσιο σε πάνω από 300.000, δήλωσε τη Δευτέρα ο γενικός γραμματέας του, καθώς οι σύμμαχοι ετοιμάζονται να υιοθετήσουν μια νέα στρατηγική που περιγράφει τη Μόσχα ως άμεση απειλή τέσσερις μήνες στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο έχει πυροδοτήσει μια μεγάλη γεωπολιτική αλλαγή στη Δύση, ωθώντας τις κάποτε ουδέτερες χώρες Φινλανδία και Σουηδία να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ουκρανία για να εξασφαλίσουν το καθεστώς της υποψήφιας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρει το K-Report, το πόκερ του Ερντογάν θα εξελιχθεί τα επόμενα 24ωρα. Μετά από πολυήμερες εντατικές διαπραγματεύσεις, ο Ερντογάν, ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ και οι ηγέτες Σουηδίας και Φινλανδίας θα έχουν σήμερα, παραμονή της Συνόδου Κορυφής, μια τετραμερή συνάντηση στην Μαδρίτη, για να βρεθεί φόρμουλα απεμπλοκής της Τουρκίας από την απειλή βέτο που διατύπωσε, με ανταλλάγματα που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Ο Τούρκος Πρόεδρος ξεκινά για Μαδρίτη, αφ’ ενός έτοιμος να συμμετάσχει στην αναζήτηση συμβιβασμού και αφ’ ετέρου με δηλώσεις που τον εμφανίζουν αδιάλλακτο και ανυποχώρητο έναντι των δύο Σκανδιναβικών χωρών αλλά και έτοιμο να βάλει φωτιά στην Σύνοδο μεταφέροντας εκεί όλες τις αξιώσεις που τον τελευταίο καιρό σωρεύει έναντι της Ελλάδας.

Το παρασκήνιο

Όλα ίσως αποτυπωθούν σε δύο ραντεβού που ενδεχόμενα θα έχει ο Ερντογάν στην Μαδρίτη. (α) Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλλιβαν δήλωσε εδώ ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν ίσως ικανοποιήσει το από διετίας εκκρεμές αίτημα για μια συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του- υπό την αυτονόητη προϋπόθεση πως θα καρποφορήσουν οι παρασκηνιακές προσπάθειες συμβιβασμού. (β) Μητσοτάκης και Ερντογάν θα βρεθούν για 48 ώρες στο ίδιο περιβάλλον, για πρώτη φορά από την έκρηξη Ερντογάν εναντίον του Έλληνα πρωθυπουργού και την δήλωση ότι δεν θα τον ξανασυναντήσει ποτέ. Από πολλές πλευρές καταβάλλεται προσπάθεια να οργανωθεί μια έστω σύντομη συνάντηση των δύο, ώστε να «σπάσει ο πάγος».

MR. SULLIVAN:  So, first, on the question of meeting with President Erdoğan, nothing is scheduled at the moment, but they may very well have the opportunity to see one another at the NATO Summit.  Let’s see how the next 24 hours unfold.

Από όλα αυτά προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με την στάση που προτίθεται να κρατήσει ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Άννας Καραβοκύρη για το libre (εδώ), για την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη που θα διεξαχθεί αύριο και μεθαύριο αλλά προπαντός για μια ενδεχόμενη «σύγκρουση» με τον Ταγίπ Ερντογάν προετοιμάζεται πυρετωδώς ο πρωθυπουργός. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην από την τελευταία φορά που οι δύο ηγέτες, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Μάρτιο. Το σκηνικό στη Μαδρίτη μυρίζει μπαρούτι από την κλιμακούμενη ένταση της Άγκυρας με τον Τούρκο πρόεδρο να απειλεί πως θα θέσει στη Σύνοδο θέμα «παράνομης κατοχής νησιών» από την Ελλάδα.

Προκύπτει, ωστόσο, ένα ζήτημα. Η Ελλάδα προσέρχεται με σαφή θέση υπέρ της ένταξης των σκανδιναβικών χωρών και αυτό εξηγείται απολύτως από την στρατηγική της άνευ αστερίσκων συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τις κεντρικές αποφάσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Όμως, η σύνοδος του ΝΑΤΟ είναι το καταλληλότερο forum να αναδειχθεί η τουρκική απειλή (μελους εναντίον μέλους) και η αμφισβήτηση της κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου. Ο πρωθυπουργός έχει υλοποιήσει με επιμέλεια έως σήμερα την στρατηγική της διεθνοποίησης της τουρκικής απειλής, το έπραξε τόσο κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο, το επανέλαβε -και με σημαντικά αποτελέσματα- στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στην Μαδρίτη, όμως, η κυβέρνηση δηλώνει πως δεν πηγαίνει με “λυμένο το ζωνάρι” και εφόσον προκληθεί θα απαντήσει.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Όπως κάνουμε πάντοτε σε όλα τα fora, η Ελλάδα ψύχραιμα, τεκμηριωμένα, αποφασιστικά, με επιχειρήματα που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο, αποδομεί κάθε παράλογο, ανιστόρητο και έωλο τουρκικό ισχυρισμό. Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ δεν πηγαίνουμε «με το ζωνάρι λυμένο για καυγά», αλλά δεν υπάρχει περίπτωση ν’ αφήσουμε αναπάντητη και την οποιαδήποτε πρόκληση. Η χώρα πηγαίνει στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για να έχει μια δημιουργική συμβολή στην ατζέντα των θεμάτων της Συμμαχίας, με σαφή και καθαρή θέση υπέρ της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Ταυτόχρονα, όμως, ανυποχώρητη σε ό,τι αφορά στην εθνική μας κυριαρχία, τα εθνικά μας δικαιώματα, ανυποχώρητη σε ό,τι αφορά κάθε πρόκληση, κάθε κατασκευή που δεν μπορεί να σταθεί με τίποτα απέναντι στις Διεθνείς Συνθήκες και στο Διεθνές Δίκαιο.

Γιατί, όμως, μόνο εφόσον προκληθεί; Στο πλαίσιο της διεθνοποίησης της τουρκικής επιθετικότητας, και αφού το έπραξε ήδη στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, θα ανέμενε κανείς να κάνει το ίδιο και στο πλέον “προνομιακό” πεδίο της Συνόδου Κορυφής του βορειοατλαντικού συμφώνου. Ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες απαράδεκτες δηλώσεις του Γενς Στόλτενμπεργκ που δρά προκλητικά ως “όργανο” της Άγκυρας, κάτι που επικρίθηκε από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου (ο οποίος με την ομιλία του στη Σαμοθράκη πρόσφερε πλήρη νομική επιχειρηματολογία), και τον υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή και “πρύτανη” της ελληνικής διπλωματίας Πέτρο Μολυβιάτη (άρθρο στην Καθημερινή).

Εάν ο Ερντογάν δεν κάνει το βήμα πρόκληση που προεξοφλούν οι δηλώσεις αξιωματούχων της ‘Αγκυρας και φαίνεται να επιβάλει η εσωτερική πολιτική (προεκλογική) κατάσταση, και περιοριστεί σε ένα παζάρι παρασκηνίου με άγνωστα και πιθανώς δυσμενή για εμάς αποτελέσματα, ίσως θα ήταν άστοχο εάν ο πρωθυπουργός δεν διεθνοποιήσει για ακόμα μία φορά το φάσμα των τουρκικών απειλών. Όχι γιατί είναι εύκολο να υπάρξει στην Μαδρίτη κείμενο καταδίκης της Τουρκίας ισοδύναμο με αυτό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά διότι μια ελληνική “σιωπή” μπορεί να εκληφθεί ως αδυναμία. Η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ, άλλωστε, προσφέρει στον πρωθυπουργό την ευκαιρία να θέσει επιφυλάξεις ως προς το με ποιόν τρόπο θα διαφυλαχθεί η σταθερότητα στη νοτιοανατολική του πτέρυγα.