Λογαριασμοί ρεύματος: Σωρεία καταγγελιών για μονομερείς αυξήσεις από τους παρόχους – “Σπάνε” συμβόλαια, χλιαρή ανακοίνωση ΡΑΕ

Οι καταναλωτές, πέραν των δυσθεώρητων ανατιμήσεων, βρίσκονται αντιμέτωποι και με μονομερείς αλλαγές, αυξήσεις στους λογαριασμούς, ρεύματος από τους περισσότερους προμηθευτές, που εφαρμόζονται… με πολύ “ψιλά γράμματα” και κυρίως χρεώνοντας ρήτρα παντού.

Καταναλωτές καταγγέλλουν πρωτοφανείς μεθοδεύσεις των παρόχων, όπως αλλαγή σταθερού τιμολογίου σε μεταβλητό με ενημέρωση σε προηγούμενο λογαριασμό, με ιδιαιτέρως δυσανάγνωστα “ψιλά” γράμματα, για την οποία πληροφορήθηκαν ψάχνοντας εκ των υστέρων χρέωση ρήτρας αναπροσαρμογής χρεώσεων σε χώρους με μηδενική κατανάλωση, αλλαγή τιμοκαταλόγου για νέους πελάτες τα μεσάνυχτα της προηγούμενης ημέρας από την κατάργηση του σταθερού τιμολογίου!

Το θέμα είναι ότι, είτε άμεσα είτε έμμεσα, οι πρακτικές αυτές επιτρέπονται, καθώς ακόμα και τα νέα πρότυπα για λογαριασμούς και συμβάσεις που έχει αποφασίσει η ΡΑΕ και προβλέπουν, μεταξύ άλλων, υποχρέωση προσφοράς σταθερών τιμολογίων ως εναλλακτική για τους καταναλωτές αναμένονται…

Οι δε προμηθευτές φαίνεται ότι δεν ανησυχούν, αφού όλα επιτρέπονται στον… ανταγωνισμό. Δεν υπάρχει κάποια σχετική παρέμβαση ή απαγόρευση από την Πολιτεία ή τις αρμόδιες Αρχές, ενώ ειδικά για τα σταθερά τιμολόγια θεωρούν ότι είναι λίγα γενικά – στη λογική “μικρό το κακό”…

Όπως φαίνεται στις συμβάσεις προμήθειας των παρόχων περιλαμβάνονται παραθυράκια για ερμηνείες και αλλαγές κατά το δοκούν, επιτρέποντας περισσότερο ή λιγότερο αυθαίρετες επιλογές.

Είναι χαρακτηριστική η συμπερίληψη όρου στις συμβάσεις περί της δυνατότητας μονομερούς τροποποίησης οποιουδήποτε εκ των όρων της σύμβασης από τον προμηθευτή “για σπουδαίο λόγο” (π.χ. “μεταβολή των συνθηκών λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας”). Και βέβαια, όλα θεωρούνται νομότυπα εφόσον υπάρχει ατομική ενημέρωση του πελάτη τουλάχιστον 60 ημέρες πριν τεθούν σε ισχύ οι μονομερείς τροποποιήσεις, ενώ προβλέπεται, κατ’ εξαίρεση, και ενημέρωση για τροποποίηση χρεώσεων με τον πρώτο λογαριασμό που την ακολουθεί, δηλαδή κατόπιν εορτής. Άλλος όρος προβλέπει ότι ο προμηθευτής διατηρεί το δικαίωμα να τροποποιεί τις ανταγωνιστικές χρεώσεις μετά την παρέλευση έξι μηνών από την ημερομηνία έναρξης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

• Σύμφωνα με ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου (allazorevma), πλέον υπάρχουν λογαριασμοί της ΔΕΗ σταθερού τιμολογίου στους οποίους επιβάλλεται χρέωση ρήτρας αναπροσαρμογής χωρίς προειδοποίηση. Πρόκειται για τιμολόγια σταθερής χρέωσης (έναντι των κυμαινόμενων με ρήτρα) που, ως φαίνεται, αποδείχθηκαν ζημιογόνα.

Όπως επισημαίνεται, “δεν περιμέναμε όμως ότι η ΔΕΗ θα έφτανε σε κινήσεις πανικού. Τη μονομερή παραβίαση των όρων συμβάσεων προμήθειας των ζημιογόνων σταθερών τιμολογίων της με προφανή σκοπό τον περιορισμό των ζημιών της”. Μάλιστα αναφέρει ότι απέσυρε από τον αλγόριθμό της τα σταθερά τιμολόγια της ΔΕΗ, γιατί “υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι δεν είναι διαθέσιμα στην πράξη”.

Χθες η ΔΕΗ απάντησε, μιλώντας πάντως μόνο για υφιστάμενα συμβόλαια που τρέχουν:

“Για τους πελάτες που κλείδωσαν σταθερά συμβόλαια”. Ειδικότερα επισημαίνει ότι τα τρία σταθερά της συμβόλαια έχουν ορισμένη διάρκεια και τιμή, η οποία παραμένει σταθερή μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Αυτά, σημειώνει, δεν υπόκεινται σε καμία ρήτρα και η ΔΕΗ δεν έχει προβεί σε καμία αλλαγή όρων της σύμβασης σταθερού συμβολαίου πριν από τη λήξη της για τους περισσότερους από 500.000 πελάτες της που τα έχουν επιλέξει.

• Στο άρθρο 30 αναφέρεται ότι ο προμηθευτής μπορεί να προχωρά σε μονομερή αλλαγή όρων της σύμβασης, εάν αυτό προβλέπεται στη σύμβαση. Επιπλέον στο άρθρο18 παράγραφος ια. αναφέρεται ότι στη σύμβαση πρέπει να περιλαμβάνεται: «Αναφορά των όρων της Σύμβασης Προμήθειας που δύνανται να τροποποιούνται μονομερώς από τον Προμηθευτή ή κατόπιν αίτησης του Πελάτη, διαδικασία τροποποίησης και ελάχιστες προθεσμίες ειδοποίησης του Πελάτη».

Με βάση την παραπάνω πρόβλεψη του Κώδικα Προμήθειας, οι προμηθευτές εξειδικεύουν το ενδεχόμενο μονομερούς αλλαγής των όρων των συμβολαίων “για σοβαρούς λόγους” στις συμβάσεις που συνάπτουν με τους πελάτες τους, γεγονός που τους δίνει σήμερα τη δυνατότητα να αποδεσμευθούν από ζημιογόνες για τους ίδιους και επωφελείς για τους πελάτες τους συμβάσεις.

Προϋπόθεση για μια τέτοια τροποποίηση είναι να έχει περάσει ένα εξάμηνο από την υπογραφή της σύμβασης και να ειδοποιηθεί ο καταναλωτής τουλάχιστον 60 ημέρες πριν την αλλαγή, ώστε να μπορεί να επιλέξει άλλο πρόγραμμα ή άλλο προμηθευτή.

Με τον τρόπο αυτό πέφτει και το τελευταίο «κάστρο» που είχαν (ή θεωρούσαν ότι είχαν) οι καταναλωτές, αυτό των σταθερών τιμολογίων, καθώς πλέον και αυτά ακολουθούν την άνοδο των τιμών ενέργειας.

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι ο αριθμός των σταθερών τιμολογίων που έχουν στο πελατολόγιό τους οι εναλλακτικοί πάροχοι είναι μικρός, δεδομένου ότι οι εταιρείες αυτές προτιμούσαν πάντα να “πουλάνε” στους καταναλωτές κυμαινόμενα τιμολόγια ώστε να εμφανίζονται φθηνότερα από εκείνα της ΔΕΗ. Τα κυμαινόμενα τιμολόγια συνοδεύονται βεβαίως από τις ρήτρες αναπροσαρμογής οι οποίες στην παρούσα περίοδο με την εκτόξευση της χονδρεμπορικής ρεύματος έχουν οδηγήσει σε πολύ μεγάλες χρεώσεις.

Αντίθετα, πολύ μεγάλο αριθμό σταθερών συμβολαίων έχει με πελάτες της η ΔΕΗ (περί τα 500.000 συμβόλαια), η οποία, σύμφωνα με όσα δηλώνει επίσημα, δεν έχει προχωρήσει σε καμία αναπροσαρμογή σταθερών τιμολογίων μέχρι να λήξει ο χρόνος ισχύος τους, και ούτε προτίθεται να εφαρμόσει τη δυνατότητα που δίνει ο Κώδικας Προμήθειας.

“Τα σταθερά συμβόλαια της ΔΕΗ myHome Enter, myHome Enter+ και myHome Online έχουν ορισμένη διάρκεια και τιμή, η οποία παραμένει σταθερή μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Τα συμβόλαια αυτά δεν υπόκεινται σε καμία ρήτρα και η ΔΕΗ δεν έχει προβεί σε καμία αλλαγή όρων της σύμβασης σταθερού συμβολαίου πριν από τη λήξη της για τους περισσότερους από 500.000 πελάτες της, που έχουν επιλέξει προϊόντα σταθερού τιμολογίου” αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΔΕΗ.

Να σημειωθεί ότι ο Κώδικας Προμήθειας είναι υπουργική απόφαση που εκδίδεται μετά από γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.

Σε χθεσινή της ανακοίνωση η ΡΑΕ αναφέρει μεταξύ άλλων:

Προϋπόθεση σύννομης τροποποίησης σύμβασης αποτελεί η τήρηση της διαδικασίας, δηλαδή ατομική ενημέρωση του Πελάτη και ολοκλήρωση της ενημέρωσης 60 μέρες πριν τη θέση σε ισχύ των τροποποιήσεων.

Ατομική ενημέρωση: Οι Προμηθευτές υποχρεούνται να ειδοποιήσουν τους Πελάτες τους, σε εξατομικευμένη βάση. Ως εκ τούτου, ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα ή στον Τύπο περί τροποποίησης συμβάσεων ή τιμολογίων προφανώς, ως εκ του γενικού και μαζικού τους χαρακτήρα, δεν ικανοποιούν την απαίτηση της ατομικής ειδοποίησης.

Τρόπος ατομικής ενημέρωσης: Η παρ. 3 του άρθρου 30 ΚΠΗΕ ρητώς επιτάσσει την πραγματοποίηση της ατομικής ενημέρωσης με επιστολή. Εναλλακτικοί τρόποι ειδοποίησης επιτρέπονται «εφόσον έχει συναινέσει σε τούτο ο Πελάτης». Συνεπώς, Προμηθευτές που -κατ’ εξαίρεση της γενικής κατεύθυνσης- προκρίνουν την ειδοποίηση του καταναλωτή μέσω email, sms, λογαριασμού κλπ., φέρουν το βάρος απόδειξης της συναίνεσής του.

Η μονομερής τροποποίηση από τους προμηθευτές των όρων τιμολόγησης – ενδεχόμενη κατάχρηση: Υπό την παρούσα συγκυρία, η αύξηση του κόστους της χονδρεμπορικής αγοράς εύλογα -ως έναν βαθμό- συντείνει στην τροποποίηση των συμβάσεων προμήθειας της Χαμηλής Τάσης. Ωστόσο, το δικαίωμα των Προμηθευτών να τροποποιούν -βάσει της ανωτέρω διαδικασίας- τους συμβατικούς όρους ελέγχεται ως προς την καταχρηστική του άσκηση. Στο πλαίσιο αυτό, πρακτικές Προμηθευτών να προσφέρουν ιδιαιτέρως ελκυστικούς όρους και, εν συνεχεία, να τους αναθεωρούν, αφενός δύνανται να θεωρηθούν ως καταχρηστικές στρατηγικές μεγέθυνσης του πελατολογίου, αφετέρου επιτείνουν κλίμα ανασφάλειας στους πελάτες τους, περιάγοντάς τους είτε σε διαρκή αναζήτηση προμηθευτή είτε σε αποδοχή δυσμενέστερων όρων.

«Ας μην καταλείπεται πάντως καμία αμφιβολία ότι παραβιάσεις του Κώδικα Προμήθειας και καταχρηστικές πρακτικές θα τύχουν των ανάλογων κυρώσεων. Η Αρχή θα διασφαλίσει ότι το δικαίωμα του καταναλωτή σε ατομική, έγκαιρη και διαφανή ενημέρωση δεν θα μείνει κενό γράμμα», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η ΡΑΕ.