Θα μιλήσει η ΕΕ για το “κοινωνικό κράτος”;

Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ΕΕ έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στο «κοινωνικό κράτος». Οι απαιτήσεις πολλές, οι πολίτες είναι αγανακτισμένοι και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν.

του Κωνσταντίνου Μαργαρίτη

Η νόσος covid-19 δεν έπληξε μόνο υγειονομικά τους λαούς, αλλά οικονομικά και κυρίως ψυχικά. Η ανασύνταξη θα είναι ακόμη πιο επίπονη και θα απαιτηθούν αντανακλαστικά και στρατηγικές για να βγούμε από τις επιδοματικές πολιτικές και να εισέλθουμε στην κανονικότητα.
Η Πορτογαλία, η μικρή χώρα στο δυτικό άκρο της Ευρώπης, που ασκεί μετά τη Γερμανία την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ για τους επόμενους έξι μήνες έχει επικεντρωθεί σε αυτά που είχε προγραμματίσει: να καταστήσει την ΕΕ πιο ανθεκτική απέναντι σε νέες κρίσεις, πιο πράσινη, πιο προηγμένη ψηφιακά και με μεγαλύτερο κοινωνικό προσανατολισμό. Ένας επιπλέον στόχος είναι η ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.
Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Πορτογαλίας στηρίζεται στην απορρόφηση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης για να συνεχίσει το πρόγραμμα κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Στο πορτογαλικό κοινοβούλιο οι Σοσιαλδημοκράτες κυβερνούν με την στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος και του αριστερού μπλοκ «Bloco de Esquerda».

Στο μεταξύ εξαιτίας της πανδημίας η ανεργία αυξήθηκε στο 9% ενώ το δημόσιο χρέος σκαρφάλωσε πάλι ψηλά, στο 131% του ΑΕΠ. Η αύξηση οφείλεται και στο ότι ο τουρισμός, που εισφέρει το 14% στο ΑΕΠ της χώρας, βρίσκεται εδώ και μήνες σε στασιμότητα. Για τους λόγους αυτούς η Πορτογαλία βλέπει την Προεδρία της ΕΕ ως θετική και ελκυστική ευκαιρία. «Όπως όλες οι μικρές χώρες έτσι και η Πορτογαλία θέλει να χρησιμοποιήσει την Προεδρία για να παρουσιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη θετική εικόνα της και να τραβήξει την προσοχή», αναφέρει η κα Μόνικα Ντίας, πολιτική επιστήμονας από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας.
Στόχος της Προεδρίας η εμβάθυνση της κοινωνικής Ευρώπης με γνώμονα την αλληλεγγύη.

Παραμένει ακόμη αβέβαιο αν η Σύνοδος Κορυφής των κρατών-μελών της ΕΕ στις 8 Μαΐου, θα πραγματοποιηθεί στη Λισαβόνα ή θα διεξαχθεί ψηφιακά λόγω covid-19. Διαφαίνεται πάντως ότι η Πορτογαλία διαθέτει καλές προοπτικές για μια επιτυχημένη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Προεδρίας.

Ο κοινωνικός διάλογος σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των οικονομικών και των κοινωνικών πολιτικών και των πολιτικών για την εργασία, οι οποίες προάγουν την ανοδική σύγκλιση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας σε όλα τα κράτη μέλη. Η διαχείριση κρίσεων, η πρόβλεψη και οι αλλαγές, ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, η ικανότητα για καινοτομία και η παρακολούθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση και η συνεργασία μεταξύ των εταίρων που βασίζεται στην εμπιστοσύνη και η οποία υποστηρίζεται από τα δικαιώματα των εργαζομένων στην ενημέρωση, τη διαβούλευση και τη συμμετοχή, αποτελούν κομμάτι του ίδιου ευρωπαϊκού πλαισίου που αποσκοπεί στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και της κρίσης της νόσου covid-19.
Η Ελλάδα οφείλει να ανταποκριθεί με αποτελεσματικότητα στα νέα δεδομένα και να ετοιμάσει εναλλακτικά σχέδια αντιμετώπισης εξόδου από την κρίση. Οι απαιτήσεις θα είναι υψηλές και η πίεση μεγάλη.