Κοροναϊός και παιδιά: Πρέπει να εμβολιαστούν;

Ενώ ο εμβολιασμός των ενηλίκων ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα με ενθουσιασμό στη Βρετανία και αναμένεται το ίδιο να γίνει σύντομα και στις ΗΠΑ, ενώ στις αρχές του 2021 θα ακολουθήσουν πολλά άλλα (ευρωπαϊκά και όχι μόνο) κράτη, η συζήτηση που επικρατεί είναι πότε θα εμβολιαστούν τα παιδιά.

Συνέντευξη στη Ρούλα Σκουρογιάννη

Γενικά, τα εμβόλια που προορίζονται τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά δοκιμάζονται πρώτα σε ενήλικες για να διασφαλιστεί ότι είναι ασφαλή, για να ακολουθήσουν οι παιδιατρικές δοκιμές.

Για το εμβόλιο κατά του κοροναϊού, οι παιδιατρικές δοκιμές της Pfizer/BioNTech και της Moderna έχουν ξεκινήσει. Ανάλογες δοκιμές θα αρχίσουν και οι υπόλοιπες εταιρείες που αναπτύσσουν εμβόλια κατά της Covid-19.

Ωστόσο, επειδή χαρακτηριστικό τους συγκεκριμένου ιού είναι στα μικρά παιδιά να μην υπάρχει υψηλός κίνδυνος μετάδοσης της μόλυνσης ενώ, σπάνια να παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα του κοροναϊού, πολλοί γονείς αναρωτιούνται για ποιο λόγο να εμβολιαστούν τα παιδιά έναντι μίας νόσου που δεν είναι ιδιαίτερα απειλητική για αυτά. Όμως, είναι τόσο απλά τα πράγματα;

Πριν λίγες ημέρες, πήρε δημοσιότητα η απόφαση δύο έφηβων αδελφών, στις Ηνωμένες Πολιτείες, που υπέγραψαν για να συμπεριληφθούν στη δοκιμή εμβολίου κατά του κοροναϊού, δήλωσαν, μάλιστα, ότι το έκαναν «επειδή ήθελαν να κάνουν τη δική τους μικρή συμβολή στην ιστορία».

Συγκεκριμένα, ο Nathan Williams, 17 ετών, και η αδερφή του, Delilah, 12 ετών, πήραν μόνοι τους την απόφαση να συμμετέχουν στη δοκιμή του εμβολίου της Pfizer, στο Ochsner Health, στη Νέα Ορλεάνη, στη Λουιζιάνα, και εγγράφηκαν από τους πρώτους. Η μητέρα τους, η Melanie Williams, είναι νοσοκόμα και εργάζεται σε ένα θάλαμο, φροντίζοντας ασθενείς με COVID-19. Η ίδια δήλωσε ότι ήταν μία καθαρή απόφαση των ίδιων των παιδιών.

Το πώς θα υποδεχτούν, στην Ευρώπη και φυσικά και στη χώρα μας, οι γονείς το εμβόλιο και πόσο πρόθυμα θα εμβολιάσουν τα παιδιά τους, αναμένουμε να το δούμε τους επόμενους μήνες και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή και λεπτομερή ενημέρωση που θα έχουν για την πορεία του εμβολιασμού στις ομάδες των ενηλίκων, από τον επόμενο μήνα, αλλά και από την ασφάλεια των εμβολίων.

Το libre, μίλησε με τον Παιδίατρο, Κωνσταντίνο Νταλούκα, εκπρόσωπο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, για όλα όσα αφορούν τις παιδιατρικές δοκιμές των εμβολίων κατά του κοροναϊού αλλά και την αναγκαιότητα εμβολιασμού των παιδιών και εφήβων.

–Μετά την έναρξη του εμβολιασμού των ενηλίκων η συζήτηση που επικρατεί είναι πότε θα εμβολιαστούν τα παιδιά. Την περασμένη εβδομάδα, η εταιρεία Moderna ανακοίνωσε τη χορήγηση σε εφήβους εθελοντές σε μελέτη Φάσης 2/3 των πρώτων δόσεων για το υποψήφιο εμβόλιό της έναντι της COVID-19. Ανάλογα σχέδια για παιδιατρικές δοκιμές προγραμματίζει η Pfizer, ίσως και άλλες εταιρείες.  Τι γνωρίζουμε για τις δοκιμές αυτές;

«Η Moderna, πράγματι, ξεκίνησε μία μελέτη Φάσης 2/3 σε εφήβους και αναμένεται να εγγράψει στη μελέτη αυτή, περίπου 3.000 υγιείς εθελοντές από τις ΗΠΑ, ηλικίας από 12 έως και κάτω των 18 ετών.

Η Pfizer, στη μελέτη της, είχε ήδη συμπεριλάβει παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω, όπως αυτό αναφέρεται μέσα στο SPC του εμβολίου της (Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος και φύλλο οδηγιών χρήσης).

Οι Κινέζοι έχουν ήδη ξεκινήσει μελέτες με το εμβόλιο που διαθέτουν σε παιδιά ηλικίας 3 ετών και πάνω».

–Υπάρχει λόγος να γίνει ένα παιδιατρικό εμβόλιο για τον κορονοϊό, τη στιγμή που όλοι οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν κινδυνεύουν ιδιαίτερα να νοσήσουν και μάλιστα σοβαρά;

«Σχετικά με την αναγκαιότητα του παιδιατρικού εμβολίου για την Covid-19, πρέπει να λάβουμε υπόψη τα εξής:

α) Τα παιδιά παρότι τα ίδια δεν νοσούν σοβαρά δεν παύουν να κολλούν και να μεταδίδουν το νόσημα ακριβώς όπως και οι μεγάλοι. Επειδή όμως τα περισσότερα είναι ασυμπτωματικά αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο σιωπηλής διασποράς του ιού στην κοινότητα.
β) Η εκπαίδευση των παιδιών είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας και πρέπει να συνεχισθεί με φυσική παρουσία και όχι μέσα από το διαδίκτυο.
γ) Οι απουσίες των παιδιών από το σχολείο είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που θα συνεχίσει να υφίσταται αν αναγκάζονται να μπαίνουν σε καραντίνα.
δ) Πρέπει να δώσουμε την δυνατότητα στα παιδιά να μπορέσουν και πάλι να αγκαλιάσουν τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους.
ε) Για να μπορέσουμε ως παγκόσμια κοινότητα να απαλλαγούμε από το πρόβλημα του κοροναϊού πρέπει να εμβολιαστούμε σε βάθος χρόνου όλοι, μη εξαιρουμένων των παιδιών».

–Από την πρώτη ημέρα του εμβολιασμού στη Βρετανία, εκδηλώθηκαν αλλεργικές αντιδράσεις σε δύο άτομα με γνωστό ιστορικό στις αλλεργίες, ενώ και δύο νοσηλεύτριες παρουσίασαν πολύ ήπια αλλεργικά συμπτώματα. Τι σημαίνει αυτό για το εμβόλιο;

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για εμβόλιο που κατασκευάστηκε με νέα τεχνολογία, για πρώτη φορά στον κόσμο. Παρόλο που η δίμηνη μελέτη της 3ης φάσης δεν ανέδειξε προβλήματα, όπως αυτό της σοβαρής αναφυλακτοειδούς αντίδρασης, και μας έδωσε την βεβαιότητα ότι οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι ήπιες και παροδικές, τοπικού χαρακτήρα στο σημείο της ένεσης, η εφαρμογή του στον γενικό πληθυσμό μας υπενθύμισε ότι μπορεί να υπάρχουν προβλήματα που ενδέχεται να εμφανιστούν όσο ο εμβολιασμός γενικεύεται. Αυτό, όμως, δεν αποκλείει στο άμεσο ή και απώτερο μέλλον να εμφανιστεί μια ανεπιθύμητη αντίδραση που δεν υπήρξε μέχρι τότε. Πρέπει να αναφέρουμε ότι οι πιθανότητες για μια τέτοιου είδους αντίδραση είναι εξαιρετικά μικρές και πιθανόν να μη δούμε καμία στο μέλλον.

Το εμβόλιο αυτό, από τη στιγμή της εφαρμογής του στον γενικό πληθυσμό, μπαίνει στη φάση 4, που σημαίνει ότι, από δω και πέρα, θα βρίσκεται κάτω από συνεχή παρακολούθηση για τη συμπεριφορά του, κυρίως, για τις σπάνιες ανεπιθύμητες αντιδράσεις που ίσως εμφανιστούν. Πρόκειται για μια τακτική που ισχύει για όλα τα τρέχοντα εμβόλια και όχι μόνο για το συγκεκριμένο.

Το γεγονός των δύο περιστατικών απλά ανάγκασε την Βρετανία να προχωρήσει στην έκδοση απαγόρευσης εμβολιασμού των ατόμων που πάσχουν από σοβαρή αλλεργία. Ασφαλώς το γεγονός αυτό δεν μειώνει καθόλου την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, ούτε και την αξία του εμβολιασμού για την μείωση ή και την εξαφάνιση της πανδημίας. Μας κάνει όμως πιο επιφυλακτικούς όταν πρόκειται να εμβολιάσουμε κάποιο άτομο. Αν θέλετε μας επαναφέρει στη θέση, που έτσι κι αλλιώς πρέπει να κρατήσουμε, δηλαδή, πριν από τον εμβολιασμό να πάρουμε ένα λεπτομερές ιστορικό από το άτομο που πρόκειται να εμβολιάσουμε, να το εξετάσουμε κλινικά και μετά να αποφασίσουμε αν είναι ασφαλής ο εμβολιασμός του.

Από την άλλη, μας υπαγορεύει ότι η δομή εμβολιασμού πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις ασφάλειας όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός παρόμοιου συμβάντος και με εκπαιδευμένο προσωπικό αλλά και με υλικοτεχνική υποστήριξη».

–Υπήρχε λόγος, πιστεύετε, να κλείσουν τα σχολεία;

«Στο σημείο που αποφασίστηκε το κλείσιμο των σχολείων, με τη γενικευμένη και μεγάλη διασπορά του ιού στην κοινότητα, τον αριθμό των κρουσμάτων σχεδόν να διπλασιάζεται κάθε ημέρα, τις πάρα πολλές εισαγωγές στα νοσοκομεία, τις ΜΕΘ και τους θανάτους να ανεβαίνουν με γρήγορο ρυθμό, η απόφαση ήταν μονόδρομος».

–Οι γονείς στην Ελλάδα είναι γενικώς θετικοί στον εμβολιασμό. Σε ένα εμβόλιο νέας τεχνολογίας (όπως η mRNA τεχνολογία) θα ήταν το ίδιο θετικοί ή βλέπετε να εκφράζουν περισσότερες επιφυλάξεις και πού οφείλεται αυτό;

«Κάθε νέο φάρμακο, εμβόλιο ή θεραπεία για νοσήματα μείζονος σημασίας για την ανθρωπότητα, που εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα στον πληθυσμό, είναι φυσικό να προκαλεί ερωτηματικά φόβο και ανασφάλεια. Ο μέσος άνθρωπος, που δεν είναι γνώστης ή ειδικός του αντικειμένου, όταν πρόκειται να του δοθεί κάποιο νέο φάρμακο ή να βάλουμε στο σώμα του με ένεση κάποια ξένη προς αυτόν ουσία, χωρίς προηγουμένως να του έχουμε με λεπτομέρεια ενημερώσει και εξηγήσει τι ακριβώς είναι αυτό και πως λειτουργεί, ποιες είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες και ποιες είναι οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις, είναι φυσικό να έχει εκ προοιμίου μια αντίσταση να το δεχτεί. Είναι γεγονός και το έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια ότι τα εμβόλια έχουν δεχτεί από μια μικρή μερίδα του πληθυσμού σε παγκόσμια κλίμακα, επίθεση και έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν διάφορες βλάβες στον οργανισμό του ανθρώπου. Κατά την άποψή μου, υπάρχει ελλιπής ενημέρωση και πληροφόρηση του πληθυσμού για τον τρόπο λειτουργίας των εμβολίων και των ανεπιθύμητων αντιδράσεων που αυτά προκαλούν.

Αν ο κόσμος ενημερωθεί με απλό και κατανοητό τρόπο για το τι ακριβώς είναι το κάθε εμβόλιο, πως λειτουργεί και ποιες είναι οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις, είμαι βέβαιος ότι, στο μεγαλύτερο ποσοστό, η όποια ανασφάλεια ή φόβος θα σταματήσει.

Οι γονείς δεν είναι παράλογοι και το μόνο βέβαιο είναι ότι θέλουν το καλύτερο για την υγεία των παιδιών τους. Αν τους δοθούν επαρκείς εξηγήσεις και πληροφόρηση, τότε θα εμβολιάσουν τα παιδιά τους ακόμα και αν τους ενημερώσεις ότι υπάρχει η πιθανότητα για κάποια σοβαρή αλλά σπάνια ανεπιθύμητη αντίδραση, με κάποιο από τα εμβόλια. Οι γονείς στο σύνολό τους θα εμπιστευτούν να εμβολιαστεί το παιδί τους από τον γιατρό που εμπιστεύονται, αλλά τους έχει εξηγήσει και ενημερώσει επαρκώς για το όφελος αλλά και τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις του εμβολίου»._