Αποκαλυπτική έρευνα του libre: Τι ισχύει για τους πλειστηριασμούς σε ΕΕ και Ελλάδα

Μια τεράστια αντίφαση θα κληθεί να ζήσει από 1^ης Ιανουαρίου η ελληνική κοινωνία. Την ώρα που η οικονομία βυθίζεται όλο και περισσότερο στην ύφεση, δουλειές χάνονται και οι αμοιβές μειώνονται, με το «καλημέρα» του νέου έτους χιλιάδες δανειολήπτες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πιθανότητα να χάσουν την ιδιοκτησία του μοναδικού τους περιουσιακού στοιχείου, του σπιτιού που μένουν.

Του Νίκου Παπαδημητρίου

Και είναι αντίφαση, την ώρα που ο Covid-19 έχει φέρει τα πάνω κάτω και στην οικονομία, ενώ είναι άγνωστο σε τι βάθος χρόνου θα απαλλαγούμε από αυτόν, την ίδια αυτή ώρα η κυβέρνηση να ψηφίζει το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο, με το επιχείρημα της διευθέτησης του τραπεζικού τοπίου και του δυσθεώρητου, πράγματι, ιδιωτικού χρέους.

Η ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος των κόκκινων δανείων κατανοητή μεν, εν τούτοις η εποχή που ζούμε είναι πρωτόγνωρη και οι συνθήκες ανώμαλες, απρόβλεπτες.

Τι, όμως, κάνουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες με τους πλειστηριασμούς, τις κατασχέσεις, τις εξώσεις, τι έκαναν κατά το πρώτο κύμα του Covid-19;

Το libre έκανε έρευνα επί του ακανθώδους πανευρωπαϊκού προβλήματος και οι συγκρίσεις είναι καταλυτικές. Όπως μας πληροφόρησαν πηγές μας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατά το εαρινό κύμα του Covid-19 τον Μάρτιο, τα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε. ανέστειλαν τις διαδικασίες κατάσχεσης ή/και τις εξώσεις.  

• Ειδικότερα και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, οι εξώσεις τέθηκαν σε αναστολή στην Ιρλανδία, στο Βέλγιο (για 6 μήνες), στην Ουγγαρία, στην Ισπανία (επίσης για 6 μήνες) και στην Κύπρο (για 2 μήνες), ενώ «πάγωσαν» οι κατασχέσεις στην Κύπρο (για 3 μήνες), στην Ολλανδία (από τις 7 Απριλίου έως την 1η Ιουλίου 2020), καθώς και στο Παρίσι (από 12 Μαρτίου έως 23 Ιουνίου). Σε αρκετές, εξάλλου, χώρες της Ε.Ε., τέθηκε μορατόριουμ για το ενυπόθηκο χρέος, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Σουηδίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες (π.χ. Γερμανία, Ισπανία, Πορτογαλία) υπήρξε προστατευτικό δίχτυ και για τους ενοικιαστές κατοικιών ή εμπορικών καταστημάτων.

Στην Ισπανία, που έγινε το παράδειγμα προς αποφυγή στη στεγαστική πολιτική και τα βίαια μέτρα που ακολούθησαν, θεσπίστηκε τριμηνιαία αναβολή πίστωσης στις πληρωμές ενυπόθηκων δανείων για τους πιο ευάλωτους και στις πληρωμές ενυπόθηκων δανείων επιχειρηματικών χώρων για αυτοαπασχολούμενους. Τις σχετικές ανακοινώσεις είχε κάνει, εκ μέρους της ισπανικής κυβέρνησης, ο ηγέτης των Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας.

Αλλά και στην Ουγγαρία, στην κυβέρνηση της οποίας συχνά πυκνά ασκείται κριτική -και δικαίως- για αντιδημοκρατικά μέτρα, οι εξώσεις και οι δημεύσεις έχουν ανασταλεί.

Στην Ιταλία συμφωνήθηκε δημόσιο μορατόριουμ που καλύπτει το κεφάλαιο, τους τόκους και άλλες επιβαρύνσεις, και εφαρμόζεται σε δάνεια που χορηγούνται σε φυσικά πρόσωπα, για παράδειγμα στα στεγαστικά δάνεια για μόνιμη κατοικία, επίσης τα δάνεια εκείνων που πλήττονται περισσότερο (άνεργοι, απολυμένοι ή όσοι είναι είτε σε απομόνωση είτε ασθενούν από τον Covid-19). Το μορατόριουμ επεκτάθηκε και σε δάνεια που χορηγούνται σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες, σε ιδιωτικά ιδρύματα κοινωνικής αλληλεγγύης, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, καθώς και σε άλλους φορείς κοινωνικής οικονομίας. Στην ίδια χώρα δημιουργήθηκε και Ταμείο Αλληλεγγύης για πρώτες κύριες κατοικίες.

Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας από την πλευρά της, πήρε την απόφαση, μισθωτές και  ιδιοκτήτες με μειωμένο εισόδημα να χρησιμοποιήσουν δάνεια από το Ινστιτούτο Στέγασης και Αστικής Αποκατάστασης.

Επίσης: στη Σουηδία, στις 2 Απριλίου υιοθετήθηκε η πρόταση για αναβολή όλων των πληρωμών απόσβεσης ενυπόθηκων νοικοκυριών σε νέα και υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια. Η απαλλαγή ίσχυσε έως τα τέλη Ιουνίου 2021.

Στην Ολλανδία, επίσης, για την προστασία των ιδιοκτητών, κυβέρνηση και συναρμόδιοι φορείς συμφώνησαν ότι δεν θα υπάρξουν αποκλεισμοί ενυπόθηκων δανείων έως την 1η Ιουλίου. Από εκεί και μετά, οι ιδιοκτήτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες ενθαρρύνονται να επικοινωνήσουν με το δανειστή τους για να διαπραγματευτούν εκ νέου πιο ευέλικτους όρους για την περίοδο που καλύπτει την τρέχουσα οικονομική κρίση.

Αντίστοιχο πλαίσιο υιοθετήθηκε και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Στη Γαλλία κατ’ αρχήν κρίθηκε αναγκαίο να αναγνωριστεί η ανωτέρα βία, που δικαιολογεί τον οφειλέτη από την καταβολή των υποχρεώσεών του, μια δικαστική απόφαση όμως, από δικαστήριο στο Παρίσι, στις 28 Μαΐου 2020, ήταν αυτή που έλυσε το πρόβλημα προς όφελος των δανειοληπτών, τουλάχιστον στη συγκεκριμένη περιφέρεια.

Ο δικαστής, λοιπόν, που είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση κατασχέσεων ακινήτων αποφάνθηκε ότι «η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία, που συνδέεται με την εξάπλωση της επιδημίας του κοροναϊού –η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απαγόρευση διεξαγωγής ακροάσεων για δημοπρασίες στο Δικαστήριο των Παρισίων από τις 12 Μαρτίου 2020 έως τις 23 Ιουνίου 2020– αποτελεί περίπτωση ανωτέρας βίας που αιτιολογεί την αναβολή της πώλησης».

Στην Ελλάδα;