Αποκάλυψη libre για Μυκήνες: Τι “έκρυψε” η Λ. Μενδώνη στην απάντησή της – Στη Βουλή το θέμα

Αίσθηση προκάλεσε το χθεσινό αποκλειστικό ρεπορτάζ του libre.gr για την απόφαση που υπεγράφη από την υπουργό Πολιτισμού για έργα πυρασφάλειας, αποψίλωση κ.α. στους αρχαιολογικούς χώρους της Αργολίδας, όπου και οι Μυκήνες δηλαδή, μία ημέρα μετά την πυρκαγιά.

Το δημοσίευμα προκάλεσε την απάντηση του αρμόδιου υπουργείου, αλλά και την αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δια του τομεάρχη Πολιτισμού Πάνου Σκουρολιάκου, ο οποίος σήμερα κιόλας αναμένεται να φέρει το θέμα στη Βουλή, ζητώντας σειρά εγγράφων για το ζήτημα.

Αποκάλυψη libre: Έγγραφο Μενδώνη κατόπιν εορτής για εργασίες πυρασφάλειας στις Μυκήνες – Είχε αγνοήσει προειδοποίηση

Η πρώτη επίσημη παραδοχή για ζημιά

Ως τότε, η βασική εξέλιξη παραμένει η αναλυτική απάντηση του υπουργείου, μια απάντηση που διαφωτίζει αρκετά σημεία, ενώ γεννά νέα ερωτηματικά για κάποια άλλα θέματα.

Αναλυτικά: μετά τις αρχικές διθυραμβικές δηλώσεις της Λίνας Μενδώνη («οι Μυκήνες παραμένουν ολόχρυσες», «δεν υπέστησαν βλάβη από τη φωτιά», «όλοι διαπίστωσαν με ικανοποίηση ότι ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανέγγιχτος» κ.α.), είναι η πρώτη φορά που το Υπουργείο Πολιτισμού παραδέχεται σε δημόσια τοποθέτησή του ότι το μνημείο υπέστη ζημιά, αφού, όπως αναφέρει στην απάντησή του στο libre.gr, απαιτούνται εργασίες «για τον καθαρισμό και τη συντήρηση όσων δομικών λίθων, αλλά κυρίως  των βράχων, οι οποίοι από τον καπνό αποχρωματίστηκαν ώστε να επανέλθουν στο φυσικό τους χρώμα».

Και, όπως ξέρει η κυρία Μενδώνη καλύτερα από τον καθένα μας, το χρώμα στα αρχαία δεν είναι μια απλή υπόθεση και εν πάση περιπτώσει δεν φαίνεται να ισχύει σε απόλυτο βαθμό προηγούμενη δήλωσή της ότι ειδικότερα για την Πύλη των Λεόντων το γκρίζο-μαύρο χρώμα της υπάρχει εδώ και δεκαετίες, και οφείλεται σε μύκητες.

Από εκεί και πέρα: ορθώς το γραφείο Τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού αναφέρει ότι οι Εφορείες Αρχαιοτήτων δεν περιμένουν το Υπουργείο να ξεκινήσουν τις αποψιλώσεις, καθαρισμούς των χώρων κ.ο.κ. Αλίμονο αν γινόταν αυτό. Άλλωστε, και το libre.gr στο αρχικό του ρεπορτάζ σημείωνε ότι είχε προηγηθεί αποψίλωση λίγες ημέρες πριν την πυρκαγιά.

Όμως, τότε τι νόημα έχουν τότε οι δεκάδες αποφάσεις του εκάστοτε υπουργού -κάποιες από τις οποίες είχε την καλοσύνη να μας στείλει το γραφείο Τύπου- για έγκριση κονδυλίων, με αντικείμενο τον καθαρισμό των αρχαιολογικών χώρων;

Προφανώς γιατί οι Εφορείες χρειάζονται ενίσχυση (οικονομική, τεχνική κ.ο.κ.) και οι εν λόγω αποφάσεις είναι απολύτως αναγκαίες και κρίσιμες για το έργο των Εφορειών. Αυτό ισχύει και για την περίπτωση της Αργολίδας φυσικά.

Κοιτώντας τις αποφάσεις που ενδεικτικώς μας έστειλε το υπουργείο, προκύπτει ότι περνά ένας μήνας ή και περισσότερο για την ικανοποίηση των σχετικών αιτημάτων, από την ημέρα που η τοπική Εφορεία θα απευθύνει το σχετικό αίτημα να την ενισχύσουν. Τόσος φαίνεται πως είναι ο χρόνος που απαιτεί η γραφειοκρατικά (διαχρονικά), αλλά δεν είναι και το καλύτερο που μπορεί να συμβεί, ιδίως όταν μιλά κανείς για την αποτελεσματική προστασία από πυρκαγιά, χώρων με αρχαιότητες.

Με καθυστέρηση

Όπως επίσης είναι γεγονός ότι από τα επισυναπτόμενα έγγραφα, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας είναι αυτή που τελευταία ζητά ενίσχυση στο έργο της (σ.σ. 4 Αυγούστου) για να εγκριθούν τα αιτήματά της επίσης με αρκετή καθυστέρηση (σ.σ. 31 Αυγούστου, και ενώ το κακό είχε συμβεί). Παρενθετικώς, χρήσιμο θα ήταν να γνωρίζουν οι πολίτες τι ακριβώς είχε αιτηθεί η Εφορεία…

Επιπροσθέτως, από τις αποφάσεις της Λ. Μενδώνη προκύπτει ότι δεν είναι όλες ταυτόσημες, με άλλα λόγια άλλα αιτήματα έχει η τάδε Εφορεία και άλλα η δείνα. Απολύτως λογικό, αφού άλλες ανάγκες έχει η μια Εφορεία για έναν κλειστό χώρο π.χ. Μουσείο Κυθήρων και άλλες για έναν ανοικτό, με βλάστηση, π.χ. Μυκήνες.

Μόνη η Αργολίδα ζητούσε ενίσχυση πυρασφάλειας

Άλλα αιτήματα έχουν να κάνουν περισσότερο με μια αισθητική παρέμβαση και άλλα όχι. Όλες οι αποφάσεις έχουν να κάνουν με αποψίλωση – εκθάμνωση κ.λ.π., μόνη όμως η Εφορεία Αργολίδας -επαναλαμβάνουμε με βάση αυτά που μας έστειλε το γραφείο Τύπου- ζητούσε και κάτι ακόμη: «εργασίες συντήρησης-επισκευής συστημάτων πυρασφάλειας».

Γιατί η έφορος Αργολίδας Άλκηστη Παπαδημητρίου ζητούσε κάτι τέτοιο;

• Μήπως από ανησυχία από τις φωτιές που ενίοτε εκδηλώνονται στην ευρύτερη και μη, περιοχή;
• Ή, μήπως γιατί η προϊσταμένη της Εφορείας γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον την ανεπάρκεια του παρόντος συστήματος αντιμετώπισης πυρκαγιάς;

Σε κάθε περίπτωση τα έγγραφα κάνουν λόγο για ΕΠΙΣΚΕΥΗ συστημάτων πυρασφάλειας, υπήρχε συνεπώς πρόβλημα.

Χωρίς τρεχούμενο νερό!

Όπως, άλλωστε η ίδια αποκάλυπτε στην «Καθημερινή» και τον Σάκη Ιωαννίδη την επομένη του περιστατικού, το δίκτυο ύδρευσης του Δήμου Άργους – Μυκηνών χρόνια τώρα δεν έχει φθάσει ποτέ ως την «πόρτα», την Πύλη εν προκειμένω, του αρχαιολογικού χώρου.

Η παροχή τρεχούμενου νερού είναι, όπως δήλωνε στην «Καθημερινή», ένα χρόνιο αίτημα της υπηρεσίας, που «σκοντάφτει» πάνω στο κόστος των εργασιών. «Το δίκτυο είναι ζωτικής σημασίας, διότι θα αναβαθμίσει το σύστημα πυρόσβεσης και θα μας δώσει άλλες δυνατότητες», σημείωνε.

Ταυτοχρόνως δεν είναι σαφές τι έγινε την περασμένη Κυριακή με το υπάρχον σύστημα, που διαθέτει επτά δεξαμενές νερού. Το ρεπορτάζ της εφημερίδας ανέφερε ότι οι δεξαμενές ήταν γεμάτες, αλλά δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιηθούν λόγω της επέμβασης της Πυροσβεστικής. Ωστόσο, κάτοικοι της περιοχής έδιναν στο libre.gr μια άλλη εκδοχή, ότι οι δεξαμενές αλλά και οι σωλήνες που τις συνδέουν, είναι από πλαστικό, και άρα κάηκαν κάποιες από αυτές. Σε κάθε περίπτωση, ούτε κρουνοί υπάρχουν ενώ και το νερό δεν βγαίνει με πίεση.

Κατά συνέπεια σε όλους αυτούς τους λόγους για τους οποίους θα μπορούσε να είναι κάποιος ανήσυχος για τις Μυκήνες, το Υπουργείο Πολιτισμού ενέκρινε τα αιτήματα στις 31 Αυγούστου. Πιο αργά δεν γινόταν…

Το έργο έσπασε στα δύο

Επιστρέφοντας όμως στα έγγραφα που συνοδεύουν την απάντηση του ΥΠΠΟ προς το libre.gr, μπορεί κανείς να επισημάνει πόσο… τυχερή μπορεί να νιώθει η Αργολίδα, καθώς η κεντρική υπηρεσία πήρε δύο χωριστές αποφάσεις.

Με την ίδια ημερομηνία (4/8) που η Εφορεία ζητά και με την ίδια ημερομηνία (31/8) που η υπουργός εγκρίνει τη χορήγηση 20.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων -σ.σ. που ανέδειξε το χθεσινό ρεπορτάζ του libre.gr– στις ίδιες ακριβώς ημερομηνίες έχουμε και δεύτερη απόφαση από το ΥΠΠΟ με συναφές αντικείμενο -και για τη συντήρηση και επισκευή των συστημάτων πυρασφάλειας μεταξύ άλλων- με την οποία εγκρίνονται άλλα 22.000 ευρώ.

Τι διαφέρει; Η «πηγή» των χρημάτων. Αυτά προέρχονται εδώ από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου και όχι από το ΠΔΕ, όπως στην προηγούμενη περίπτωση. Ίσως, σε μια επόμενη απάντησή του το γραφείο Τύπου να μπορέσει να εξηγήσει ποιος λόγος επέβαλε τη διπλή αυτή απόφαση σπάζοντας και το έργο, και δεν επελέγη η οδός της χρηματοδότησης από μία «πηγή».

Από πού ξεκίνησε η φωτιά

Όπως επίσης το υπουργείο Πολιτισμού δεν απαντά στις καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για το ένοχο (;) καλώδιο ρεύματος.

Οι πληροφορίες είναι αντιφατικές -άλλοι λένε πως το καλώδιο ευθύνεται για τη φωτιά, όταν άλλοι επισημαίνουν πως η πυρκαγιά ξεκίνησε από τη γειτονική χαράδρα- και σωστά το ΥΠΠΟ αναμένει, όπως και όλοι μας, το πόρισμα της Πυροσβεστικής. Το ερώτημα όμως που αφορά το υπουργείο είναι ποια η σκοπιμότητα ύπαρξης αυτού του ηλεκτροφόρου καλωδίου μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, σημεία του οποίου έχουν και υψηλή βλάστηση.

Επίσης, σε ποιο βαθμό βοήθησαν τα εναέρια μέσα στην κατάσβεση και τι επιπτώσεις είχε η ρίψη νερού στο χώρο;

Ένα σημείο της απάντησης εξάλλου που μας μπερδεύει λίγο είναι ότι μέρος του ποσού θα διατεθεί, όπως αναφέρεται, για την αποκατάσταση του μνημείου, καίτοι η απόφαση του ΥΠΠΟ έχει άλλο αντικείμενο. Δεν πρέπει να βγει νέα, συγκεκριμένη απόφαση που θα αφορά τις Μυκήνες και μόνο;

Π. Σκουρολιάκος: Πανικός στο ΥΠΠΟ

Τα ερωτήματα είναι πολλά ασφαλώς και ενδεχομένως κάποια να απαντηθούν από την αίτηση εγγράφων που αναμένεται να κάνει σήμερα, δια της κοινοβουλευτικής οδού, ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής και τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρολιάκος, ο οποίος μιλώντας στο libre.gr επεσήμανε πως «ο πανικός (σ.σ. του αρμόδιου υπουργείου) είναι κακός σύμβουλος».

Τα ερωτήματα πολλά συνεπώς, η πραγματικότητα παραμένει ωστόσο: το πράσινο φως για τις εργασίες συντήρησης και επισκευής πυρασφάλειας -μόνο στην Αργολίδα-, αποψίλωση κ.λ.π. δόθηκε στο τέλος του καλοκαιριού, μία ημέρα μετά την καταστροφική πυρκαγιά.

Νίκος Παπαδημητρίου