Διαλυτικά φαινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή τα ελληνοτουρκικά- Επίθεση Μπίστη σε Κοτζιά με αιχμές κατά Τσίπρα
Πυκνώνουν οι παρεμβάσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία που προέρχονται είτε από την ομάδα των “σημιτογενών” (οι οποίοι προσχώρησαν με αφορμή και μετά την Συμφωνία των Πρεσπών), είτε από το φάσμα των “53” σχετικά με την “γραμμή” που ακολουθεί ο Αλέξης Τσίπρας στα ελληνοτουρκικά. Η εικόνα που εκπέμπει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αναμφίβολα καλή υπό την έννοια πως παράγει εσωστρέφεια και “θολώνει” το μήνυμα που επιχειρεί να στείλει ο πρόεδρος του κόμματος και πρώην πρωθυπουργός.
Αυτή η τακτική της έμμεσης αλλά σαφούς αμφισβήτησης εστιάσθηκε αρχικώς στην συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο της απόκλισης από την επίσημη θέση του κόμματος και διευρεύνεται ενόψει του διαλόγου που φαίνεται πως θα ξεκινήσει η κυβέρνηση με την Τουρκία, υπό τις πιέσεις των ΗΠΑ και της Γερμανίας, παρά το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει υποστείλει την σημαία της επιθετικής παραβατικότητας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και την κυπριακή ΑΟΖ.
Ενώ λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να εμφανίζεται συμπαγής και κριτικός ως προς τους κυβερνητικούς χειρισμούς -αλλά και συναινετικός όπου χρειάζεται-, οι εσωτερικές ομάδες (κάποιες, όπως οι “σημιτογενείς”, χωρίς αντιστοίχηση στην κοινωνία και την εκλογική βάση του κόμματος) παρεμβαίνουν τακτικά πλέον με διάφορες αφορμές αμφισβητώντας τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.
Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο του μέλους της οργανωτικής και επικοινωνιακής ηγετικής ομάδας Νίκου Μπίστη (εκ των ισχυρότερων “σημιτογενών”) με το οποίο απαντά σε άλλο άρθρο του Νίκου Κοτζιά που άσκησε δριμύτατη κριτική στον ρόλο αυτής της ομάδας.
Εκείνο που προκαλεί αρνητική εντύπωση είναι πως ο Νίκος Μπίστης ανταποδίδοντας την κριτική στον Νίκο Κοτζιά έρχεται να αμφισβητήσει, τελικά, την “γραμμή” Τσίπρα.
Λέει χαρακτηριστικά:
“Για να ξεκινήσει δηλαδή διάλογος με την Τουρκία οι άλλες υπαρκτές διαφορές εντάχθηκαν στον ανεπίσημο και μη δεσμευτικό χαρακτήρα των διερευνητικών. Ας το έχουν υπόψη τους αυτό οι θιασώτες της « μιας και μόνης διαφοράς» όταν παράλληλα ζητούν και διάλογο με την Τουρκία. Αυτός ή θα γίνει με ευρύτερη ατζέντα ή δεν θα γίνει”.
Κάτι, δηλαδή, που έχει αποκλείσει σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Αλέξης Τσίπρας, τασσόμενος υπέρ της αποτροπής, της επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ και του διαλόγου για την “μία και μόνη διαφορά”. Βάζοντας στο στόχαστρο τον Νίκο Κοτζιά, οι “σημιτογενείς” στέλνουν ουσιαστικά μήνυμα στον ίδιο τον πρόεδρο του κόμματος και επιδιώκουν την αλλαγή της επίσημης θέσης, συντασσόμενοι με τάσεις που διατρέχουν το κυβερνών κόμμα αλλά και το ΚΙΝΑΛ, καθώς και πολιτικές προσωπικότητες που στοιχίζονται στο πλευρό του Κώστα Σημίτη. Ο τελευταίος είχε εγκαίρως προειδοποιήσει, άλλωστε, από περυσι το καλοκαίρι (“Καθημερινή”) για την ανάγκη “μη ευχάριστων λύσεων” στην επίλυση των διαφορών με την Τουρκία.
Περί “αρχηγικών αντιφάσεων”, με ευθεία αμφισβήτηση του Αλέξη Τσίπρα, έγραψε πρόσφατα (“Εφημερίδα των Συντακτών”) και το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ (“53”) Κύρκος Δοξιάδης.
Όπως αναπαράγεται από το commonality.gr, αναφέρει:
Το «στρατηγικό έλλειμμα» και η ουσιαστική «ανυπαρξία», για τα οποία ο Αλ. Τσίπρας ορθά εγκαλεί την ευρωπαϊκή Αριστερά, αναπαράγονται σε εγχώριο επίπεδο ακριβώς από τη λογική του «εκφράζουμε ολόκληρο το φάσμα από την Αριστερά έως το Κέντρο» – «είτε μας αρέσει είτε όχι» κιόλας. Δηλαδή ως Αριστερά ας μην προβάλλουμε ιδιαίτερα τις θέσεις μας, διότι μπορεί όσοι μας ψήφισαν να θυμηθούν κάποια στιγμή τον παλιό κεντρώο τους εαυτό και να φύγουν.
Η λογική που εκτίναξε εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ το 2012 και τον οδήγησε στην κυβέρνηση το 2015 ήταν εκείνη που τόλμησε και κατόρθωσε να προσδώσει αριστερή πολιτική μορφή στη λαϊκή δυσαρέσκεια. Η λογική που τώρα, αν επικρατήσει, θα τον οδηγήσει στην ήττα είναι η λογική της κεντροαριστερής ηττοπάθειας.
Για τα ελληνοτουρκικά, σε διαφορετική “γραμμή” από αυτή του Αλέξη Τσίπρα, αρθρογράφησαν πρόσφατα και ο εκ των “σημιτογενών” Σωτήρης Βαλντέν αλλά και το commonality.gr που εκφράζει τις απόψεις των “53”.
Το αποτέλεσμα είναι πως με το συνέδριο επανίδρυσης να παραπέμπεται εκνευριστικά στις καλένδες οι εσωτερικές ομάδες στον ΣΥΡΙΖΑ αναδιατάσσονται στο “βολικό” έδαφος των εθνικών θεμάτων (κάτι που διαπιστώνει κανείς και για κάποια από τα ελάχιστα ΜΜΕ που πρόσκεινται στην αξιωματική αντιπολίτευση) και παράγουν εσωστρέφεια που στη συνέχεια παραδίδεται βορά στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ τα οποία εμφανίζουν ένα κόμμα αλληλοσπαρασσόμενο και χωρίς κουλτούρα διακυβέρνησης και κεντρική “γραμμή”.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το επόμενο διάστημα η αμφισβήτηση του Αλέξη Τσίπρα θα ενταθεί, ιδιαίτερα όταν ο ίδιος αρνείται να αναλάβει αποφασιστικές πρωτοβουλίες, ακόμα και αυστηρά μέτρα για να λήξει αυτή η υπονομευτική ατμόσφαιρα εσωστρέφειας.
Το άρθρο του Νίκου Μπίστη στο facebook: Οφειλόμενη απάντηση στον Νίκο Κοτζιά . Και μερικές γενικότερες σκέψεις για τα ελληνοτουρκικά .
Με ανάρτηση του στο διαδίκτυο ο Νίκος Κοτζιάς επιτίθεται στους « νεοσημιτικούς του ΣΥΡΙΖΑ και τους λεγόμενους 53» που διαφωνούν μαζί του στα ελληνοτουρκικά . Δικές του είναι οι διατυπώσεις , αυτός πρέπει να εξηγήσει πόθεν το πρόθεμα «νέο» για εμάς και γιατί οι 53 είναι λεγόμενοι. Πάντως όλοι καταλάβαμε σε ποιους απευθύνεται και αν έμεινε κανείς με την απορία το διευκρίνησε ο Παύλος Πολάκης που έσπευσε να συμφωνήσει μαζί του συνοδεύοντας την συμφωνία του με δυο φωτογραφίες, μία του Τσακαλώτου και μια δική μου. Και με τους 53 εμείς, οι κατά Κοτζιά « νεοσημιτικοί και νεοσυριζαίοι» , έχουμε καθαρές σχέσεις. Συμφωνούμε μαζί τους στα θέματα εξωτερικής πολιτικής , διαφέρουμε στον επιφυλακτικό τρόπο που προσεγγίζουν τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ και στον περιορισμό του στον στενό χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Όμως μπορούμε να συζητούμε επί της ουσίας , συντροφικά, χωρίς δαιμονοποιήσεις, απρέπειες και χαρακτηρισμούς . Χωρίς τα « σηκωθείτε , αδειάστε μας την γωνιά» που όλο και πιο συχνά διαβάζω. Θέτει τέλος ο Κοτζιάς και μια σειρά ερωτημάτων επί της ουσίας στα οποία θα απαντήσω αφού όμως πρώτα βάλουμε μερικά άλλα πράγματα στην θέση τους.
Μας αποκαλεί ο Κοτζιάς «παρεάκι». Εντάξει , δεν αντιμετωπίζουμε τον κόσμο από το ύψος ενός κραταιού κόμματος όπως το «Πράττω», του οποίου προϊσταται . Είμαστε όμως εκείνη η παρέα που όταν το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο κατήγγειλε την συμφωνία των Πρεσπών βγήκαμε μπροστά και υποστηρίξαμε με σθένος την Συμφωνία και τους πρωταγωνιστές της. Μαζί και τον Νίκο Κοτζιά του οποίου αναγνωρίσαμε την συμβολή επί του συγκεκριμένου , παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις που είχαμε για τον γενικότερο τρόπο που αντιμετώπιζε τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής με πρόσφατες τις άστοχες παρεμβάσεις του στο Κυπριακό. Αντιθέτως συγκρουστήκαμε με φίλους και παλιούς συντρόφους οι οποίοι από το αντιΣΥΡΙΖΑ πάθος τους αντέστρεψαν ή στραμπούληξαν τις απόψεις τους. Τότε ο Νίκος Κοτζιάς δεν είχε πρόβλημα με το «παρεάκι» που έσπαγε την απομόνωση του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα θυμήθηκε ότι είμαστε σημιτικοί και νεοσυριζαίοι.
Αλλά και εδώ θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός γιατί δεν έχουμε όλοι μνήμη χρυσόψαρου και η κατηγορία αυτή τον συμπεριλαμβάνει. Ήταν σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου , Υπουργού Εξωτερικών στην κυβέρνηση Σημίτη. Και εμείς προφανώς συμφωνούμε – και ποτέ δεν το κρύψαμε- με την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη που εφάρμοσε και ο Γιώργος Παπανδρέου. Υπό αυτό το πνεύμα εξάλλου προσεγγίσαμε την Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Κοτζιάς πρέπει να μας αποδείξει αν και που διαφωνούσε. Τότε. Όχι τώρα εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς.
Πάμε τώρα στα ερωτήματα που θέτει: Μας ρωτάει «Γιατί είναι μαξιμαλισμός να θέλεις την εφαρμογή των Αρχών και των Προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου;» Δεν είναι αλλά δεν υπάρχει και χώρα που να μην ισχυρίζεται ότι δρα εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου , της Τουρκίας μη εξαιρουμένης . Μαξιμαλισμός είναι να ισχυρίζεσαι ότι το Διεθνές Δίκαιο σε δικαιώνει παντού, ενώ ξέρεις – Υπουργός Εξωτερικών ήσουν- ότι αυτό δεν ισχύει. Όταν το κάνεις συμβάλλεις στην διαμόρφωση μια κοινής γνώμης εχθρικής προς κάθε έννοια διαλόγου, διαμεσολάβησης και διαπραγμάτευσης . Τροφοδοτείς έτσι , ηθελημένα ή αθέλητα, τον εθνικισμό και την σχολή της ακινησίας που έχει πλοκάμια σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις.
Μας ρωτάει επίσης για την επήρεια των νησιών . Ανακατεύει νησίδες και μικρά νησιά, όπως η Γαύδος και το Κουφονήσι , με την Ρόδο και την Κρήτη και όλα αυτά με αυτοτελείς, κυρίαρχες χώρες όπως η Κύπρος και η Μάλτα . Το ερώτημα βέβαια δεν είναι αν έχουν επήρεια ( ελάχιστα δεν έχουν) αλλά πόση είναι αυτή. Ο Κοτζιάς αφήνει να εννοηθεί ότι όλα έχουν πλήρη. Το πρώτο που θέλω να παρατηρήσω είναι ότι για όλα αυτά μπορούσε να ρωτήσει τον κατεξοχήν αρμόδιο , τον καθηγητή Χρήστο Ροζάκη ο όποιος επί Υπουργίας Κοτζιά τοποθετήθηκε στην θέση του Προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ. Πρακτικά, δηλαδή, συμβούλευε τον Κοτζιά. Και δεν μπορώ να φανταστώ ότι ο Υπουργός τοποθετεί σε αυτή την θέση κάποιον με διαμετρικά αντίθετες απόψεις από τις δικές του. Εκτός αν άλλες ήσαν τότε οι απόψεις του Κοτζιά. Γιατί οι απόψεις του κ. Ροζάκη για αυτά τα ζητήματα είναι σταθερές και γνωστές, τις επαναλαμβάνει δε με κάθε ευκαιρία .
Τελευταία προκάλεσε ρίγη στους απανταχού υπερπατριώτες επαναλαμβάνοντας ότι το Καστελλόριζο ευρίσκεσαι απομονωμένο μακράν της ηπειρωτικής χώρας και της Ρόδου, απέναντι στην τουρκική ακτογραμμή, άρα θα έχει μειωμένη επήρεια. Κάτι που στο παρασκήνιο αναγνωρίζουν όλοι οι σοβαροί αναλυτές αλλά οι περισσότεροι το αποσιωπούν αφήνοντας την κοινή γνώμη να πιστεύει το αντίθετο .Παρεμπιπτόντως ούτε η Αίγυπτος δέχεται πλήρη επήρεια στο Καστελλόριζο , για αυτό και δεν περιλαμβάνεται στην Συμφωνία.
Τέλος ο Χρήστος Ροζάκης σε άρθρο του στην Καθημερινή της 10ης Αυγούστου ξεκαθάρισε τον λόγο ύπαρξης διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία. Αποτέλεσαν τον εύσχημο τρόπο υπέρβασης της πολιτικής της μιας μόνο διαφοράς, αυτής της υφαλοκρηπίδας που είχε επιβάλλει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Για να ξεκινήσει δηλαδή διάλογος με την Τουρκία οι άλλες υπαρκτές διαφορές εντάχθηκαν στον ανεπίσημο και μη δεσμευτικό χαρακτήρα των διερευνητικών. Ας το έχουν υπόψη τους αυτό οι θιασώτες της « μιας και μόνης διαφοράς» όταν παράλληλα ζητούν και διάλογο με την Τουρκία. Αυτός ή θα γίνει με ευρύτερη ατζέντα ή δεν θα γίνει.
Εμείς λέμε αυτά που πάντα λέγαμε. Το πόση επήρεια έχουν τα νησιά – και τα μεγάλα όπως η Κρήτη – εξαρτάται από πολλούς παράγοντες : γεωγραφική θέση, μήκος ακτών, εγγύτητα με απέναντι ακτογραμμή, μήκος της απέναντι ακτογραμμής και άλλα
Η Κρήτη πχ με μια τεράστια αφρικανική ακτογραμμή απέναντι έχει -όπως προκύπτει από τους χάρτες που συνοδεύουν την ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία – επήρεια 90 %. Για να υπογραφεί η Συμφωνία με την Ιταλία και την Αίγυπτο έπρεπε να υποχωρήσει η χώρα μας από την απόλυτη θέση ότι όλα τα ελληνικά νησιά έχουν πλήρη επήρεια σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. . Αυτό αντικειμενικά ανοίγει δρόμο για μια πιθανή συνολική Συμφωνία που θα περιλαμβάνει και την Τουρκία γιατί υπάρχουν διεκδικήσεις από πολλές χώρες σε περιοχές που επικαλύπτονται. Μόνο με συμφωνία μεταξύ των χωρών η με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο μπορεί να επιλυθεί το ζήτημα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι με ποια στρατηγική πορεύεται η ελληνική κυβέρνηση, σε ποιο σχέδιο εντάσσει τις επί μέρους κινήσεις της όπως η Συμφωνία με την Αίγυπτο. Αν θα οδηγήσει στην Χάγη ή θα παροξύνει την ένταση με απρόβλεπτες συνέπειες. Ήδη η ειδυλλιακή εικόνα που παρουσίαζε η κυβέρνηση για την ομόθυμη στήριξη των χωρών της ΕΕ στην Συμφωνία με την Αίγυπτο χάλασε με την άρνηση της Γερμανίας να συμφωνήσει σε κοινό ανακοινωθέν και κυρώσεις στην Τουρκία. Θυμίζω ότι η Γερμανία είχε αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο για αποκλιμάκωση της έντασης και έναρξη διερευνητικών συνομιλιών με την σύμφωνη γνώμη Ελλάδας και Τουρκίας. Την Γερμανία που έχει αναλάβει την Προεδρία της ΕΕ δεν βρήκε χρόνο να ενημερώσει ο κ. Δένδιας για την συμφωνία με την Αίγυπτο.
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η κ. Μέρκελ θεώρησε ότι αυτή η αιφνιδιαστική κίνηση υπονόμευσε την πρωτοβουλία της. Αυτά είναι τα μείζονα που θα έπρεπε να απασχολούν τον Νίκο Κοτζιά και άλλους στην αντιπολίτευση και όχι πόση επήρεια θα έχει η Γαύδος ή το Κουφονήσι . Σε αυτό το σημείο καλό είναι να υπενθυμίζουμε σε όλους αυτό που εύστοχα επισήμανε ο Θοδωρής Τσίκας στο άρθρο του στα ΝΕΑ στις 12 Αυγούστου . Ότι « Υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη βρίσκονται στα διεθνή ύδατα. Δεν ανήκουν σε κάποιο κράτος. Η διαμάχη δεν αφορά εθνική κυριαρχία, αλλά οριοθέτηση σε διεθνή ύδατα, με σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση και μόνο. Δεν έχουμε να κάνουμε με ελληνικά εδάφη, σε στεριά ή νησιά ούτε με ελληνικά χωρικά ύδατα».
Από το άρθρο του Αλέξη Τσίπρα στην εφημερίδα των Συντακτών ( Σαββατοκύριακο 14 -15 Αυγούστου) κρατάμε την διατύπωση ότι η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία στηρίζει σαφώς τις διερευνητικές και την Χάγη. Αποτελεί στέρεη βάση για την διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής αρκεί να μην αποδυναμώνεται από άλλα αντιφατικά μηνύματα .
Ούτε όμως στο ζήτημα της επήρειας σε νησίδες και μικρά νησιά που έχουν οικονομική ζωή , ο κανόνας που επικαλείται ο Κοτζιάς είναι καθολικής Ισχύος . . Υπάρχουν αποφάσεις και διακρατικές συμφωνίες που δεν αναγνωρίζουν επήρεια σε μικρά νησιά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ιταλική Λαμπεντούσα όπου καταφεύγουν οι πρόσφυγες από την Αφρική , η οποία ενώ έχει και κατοίκους και οικονομική ζωή δεν έχει καθόλου επήρεια.
Τελικά, ο κανόνας είναι ότι όλα συνεκτιμώνται και σταθμίζονται είτε με συμφωνίες μεταξύ των χωρών είτε με αποφάσεις διεθνών δικαστικών ή δικαιοδοτικών οργάνων. Υπάρχει τέλος ένα διαδεδομένο επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο μπορούμε να μαξιμαλίζουμε εφόσον διαπραγματευόμαστε και στο τέλος κάνουμε τις υποχωρήσεις. Θα είχε μια βάση το επιχείρημα αν η διαπραγμάτευση είχε μόνο μια εξωτερική – διπλωματική πλευρά. Έχει όμως και μία εσωτερική πλευρά που λέγεται κοινή γνώμη . Αν πάρει τοις μετρητοίς όλα αυτά με τα οποία βομβαρδίζεται, όταν θα έρθει η ώρα της στροφής και του συμβιβασμού , πολύ φυσιολογικά θα εναντιωθεί. Το ζήσαμε με το Μακεδονικό , ας μην το ξαναζήσουμε με τα ελληνοτουρκικά
Αυτή είναι η δική μας προσέγγιση. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με επιχειρήματα και άλλες διαφορετικές από την δική μας. Αυτό που δεν θα κάνουμε είναι να ανεχθούμε αιτιάσεις περί ενδοτισμού ή αμφισβήτηση του πατριωτισμού μας , πράγματα στα οποία επιδίδεται ο Κοτζιάς και όχι μόνο αυτός. . Επειδή δε ήταν Υπουργός Εξωτερικών αριστερής κυβέρνησης, κάποιοι από κεκτημένη ταχύτητα θεωρούν ότι αυτά που λέει συνιστούν αριστερή πολιτική. Ακριβώς επειδή έχει ακροατήριο επιβάλλεται η αντίκρουση των απόψεων του.
Το άρθρο Κοτζιά στο Documento και η αναφορά στην πατριωτική Αριστερά:
“…Τέλος, η ελληνική αριστερά, οφείλει να είναι πατριωτική. Πρώτον, δεν υπάρχουν δεξιά ή αριστερά θέματα, αλλά απαντήσεις. Όταν η αριστερά δεν είναι πατριωτική, τότε κυριαρχούν οι ακραίες σοβινιστικές απόψεις. Ο φασισμός και ο δεξιός-υπερσυντηρητικός δεν καταπολεμείται «με ψαλμούς αυταρέσκειας», αλλά με δημοκρατικές-πατριωτικές προτάσεις και πρακτικές και στα εθνικά ζητήματα. Δεύτερο, η ελληνική πατριωτική αριστερά, δεν υποτάσσει την εξωτερική της πολιτική στη δεξιά πολιτική, ούτε αναλαμβάνει να την εξυπηρετεί, όπως έκαναν εκείνοι που στα πλαίσια της «αντεθνικιστικής εκστρατείας τους», ψήφισαν τον Στουρνάρα ως διοικητή στην Τράπεζα της Ελλάδας”.