Σε επιφυλακή για “εισαγόμενα κρούσματα” λόγω τουρισμού- Τι λένε οι ειδικοί για την μετάλλαξη του ιού

Για μία εναλλακτική λύση απολύμανσης του αέρα με συσκευές υπεριώδους ακτινοβολίας σε χώρους όπου δεν υπάρχει εξαερισμός και έντονο ιικό φορτίο από τον SARSCOV2, μιλά σε συνέντευξή του στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας -Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Δημήτρης Παρασκευής.

Ο κ. Παρασκευής αναφέρεται σε αυτή την εναλλακτική λύση, με αφορμή πρόσφατη δημοσίευση του περιοδικού Jama, στο οποίο ανακοινώθηκε η πιθανή σημασία της απολύμανσης του αέρα για την αποφυγή του κινδύνου αερογενούς μετάδοσης, για την οποία ο καθηγητής εμφανίζεται καθησυχαστικός. «Κατά κανόνα ο κορονοϊός δεν μεταδίδεται με αυτό τον τρόπο. Αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί και η πιθανότητα ένα ποσοστό μεταδόσεων να συμβαίνει και μέσω αυτού του τρόπου». Δηλαδή, όπως εξηγεί, μέσω εισπνοής μικρών σταγονιδίων που υπάρχουν στον αέρα, σε ένα χώρο όπου έχει προηγουμένως βρεθεί κάποιος που νοσεί.

«Είμαστε επιφυλακτικοί για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση τις επόμενες ημέρες. Και γενικότερα δεν εφησυχάζουμε, προκειμένου να δούμε αν υπάρχουν, είτε τοπικές εστίες διασποράς σε συγκεκριμένες περιοχές είτε γενικότερα», λέει ο διακεκριμένος επιδημιολόγος για την αύξηση των κρουσμάτων την τελευταία εβδομάδα, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία του για την ύπαρξη διάσπαρτων κρουσμάτων, αλλά κυρίως για τα «ορφανά».

Παράλληλα, ο κ. Παρασκευής δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ενός νέου κύματος το καλοκαίρι, ενώ για το θέμα της ανοσίας, τονίζει ότι είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα (ενδεχομένως κυμαίνεται σε επίπεδα τάξης μεγέθους 1 με 3 ή 4 επί τοις χιλίοις), τα οποία και χαρακτηρίζει θετική συνέπεια του πολύ ήπιου επιδημικού κύματος που είχαμε. Επισημαίνει ακόμη ότι σε αυτή τη φάση δεν είναι ακόμη γνωστό πόσο καιρό κάποιος προφυλάσσεται από την έκθεση των ιών, όταν έχει αναπτύξει ανοσία.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο αν. καθ. Δημήτρης Παρασκευής στο Πρακτορείο Fm και στη δημοσιογράφο Τάνια Η. Μαντουβάλου.

Ερ:Υπάρχουν νεότερα δεδομένα για την αερογενή μετάδοση του κορονοϊού;

Απ: Ο κορονοϊός μεταδίδεται ως επί το πλείστον με τα μεγάλα σταγονίδια του αναπνευστικού, τα οποία λόγω βάρους πέφτουν στο έδαφος σε μία απόσταση περίπου 1 με 2 μέτρων. Πλην όμως αυτών των σταγονιδίων υπάρχουν και πολύ μικρότερα (δηλ. μικρότερα από πέντε εκατομμυριοστά του μέτρου) τα οποία μπορούν να επιπλέουν στον αέρα λόγω μικρού μεγέθους και βάρους, και να μεταφέρονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Κατά κανόνα ο κορονοϊός δεν μεταδίδεται με αυτό τον τρόπο. Αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί και η πιθανότητα, ένα ποσοστό μεταδόσεων να συμβαίνει και μέσω αυτού του τρόπου. Δηλαδή μέσω εισπνοής μικρών σταγονιδίων που υπάρχουν στον αέρα, σε ένα χώρο που έχει προηγουμένως βρεθεί κάποιος που νοσεί.

Ερ: Αυτό όμως δεν είναι πολύ ανησυχητικό για μεγάλη και εύκολη διασπορά;

Απ: Για να το ξεκαθαρίσουμε χωρίς να ανησυχήσουμε ιδιαίτερα τους συνανθρώπους μας, δεν έχει τεκμηριωθεί απόλυτα, αλλά ενδεχομένως να παίζει ρόλο σε χώρους που υπάρχει μεγάλο ιικό φορτίο, π.χ. σε νοσοκομεία, σε χώρους αναμονής που νοσηλεύονται ασθενείς κ.λπ. Σε πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό JAMA αναφέρεται ότι θα ήταν χρήσιμο σε αυτούς τους χώρους να χρησιμοποιηθούν στην οροφή κάποιες συσκευές υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) -που γνωρίζουμε ότι απενεργοποιούν τους ιούς- έτσι ώστε να απολυμαίνεται ο αέρας και με αυτό τον τρόπο να επιτυγχάνεται η ασφάλεια για τους παρευρισκομένους στο χώρο. Και μάλιστα συστήνεται για χώρους που δεν υπάρχει εξαερισμός, φυσικός ή μηχανικός, και συνεπώς είναι μία εναλλακτική λύση για την απολύμανση του αέρα.

Eρ: Ποια είναι η αίσθηση σας από την αύξηση των κρουσμάτων την τελευταία εβδομάδα. Πώς χαρακτηρίζετε την πορεία τους και πόσο σας ανησυχεί η εμφάνιση διάσπαρτων, αλλά και «ορφανών»;

Απ: Ο μεγάλος αριθμός κρουσμάτων σχετίζεται με την τοπική διασπορά στο Νομό Ξάνθης και επίσης με πτήση τουριστών επισκεπτών. Έχετε δίκιο στο σχόλιο σας για τα «ορφανά». Είναι κάτι το οποίο μας ανησυχεί. Είμαστε επιφυλακτικοί για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση τις επόμενες ημέρες. Και γενικότερα δεν εφησυχάζουμε, προκειμένου να δούμε αν υπάρχουν, είτε τοπικές εστίες διασποράς σε συγκεκριμένες περιοχές, είτε γενικότερα.

Ερ: Υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε δεύτερο κύμα μέσα στο καλοκαίρι, όπως αρχίζει και ακούγεται πλέον από όλο και περισσότερες επιστημονικές φωνές; Και αν ναι, αυτό το κύμα θα ναι βαρύτερο ή ελαφρύτερο από το πρώτο;

Απ: Για να έχουμε ένα δεύτερο κύμα θα πρέπει να συμβούν δύο γεγονότα ως επί το πλείστον. Να έχουμε έναν σημαντικό αριθμό εισαγόμενων κρουσμάτων, και από κει και πέρα να μην τηρούνται τα μέτρα και να έχουμε περαιτέρω τοπική διασπορά. Δεδομένου ότι υπάρχουν οι συστάσεις, δεδομένου ότι δεν εφησυχάζουμε, και θα γίνονται έλεγχοι ακόμη και στους ταξιδιώτες, ο κίνδυνος είναι μικρός. Δεν είναι όμως αμελητέος. Αλλά είμαστε σχετικά αισιόδοξοι ότι θα μπορούμε να περιχαρακώνουμε τυχόν τοπικές επιδημίες, τοπική διασπορά κρουσμάτων έγκαιρα, έτσι ώστε το πρόβλημα να μην φτάσει στα επίπεδα του Μαρτίου. Στην Ελλάδα αν δεν είχαμε το δεδομένο του τουρισμού, η πιθανότητα του να είχαμε δεύτερο κύμα αυξάνει σημαντικά, όταν μειώνεται η θερμοκρασία, λόγω του ότι και η μολυσματικότητα είναι μεγαλύτερη. Όμως έχουμε μπροστά μας έναν μεγάλο αριθμό επισκεπτών, οπότε σίγουρα θα υπάρχει ένας μικρός αριθμός εισαγόμενων κρουσμάτων. Αυτό αλλάζει ελαφρώς τα δεδομένα, και υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί το δεύτερο κύμα μέσα στο καλοκαίρι. Παρ όλα αυτά είμαστε έτοιμοι, καθώς υπάρχει πλάνο αντιμετώπισης και αισιοδοξούμε ότι η κατάσταση θα εξελιχθεί φυσιολογικά.

Ερ: Ο ιός τελικά μεταλλάσσεται επί τα χείρω ή επί τα βελτίω;

Απ: Ο ιός μεταλλάσσεται γενικά. Αλλά προς το παρόν η εμπειρία μας έχει δείξει ότι τα σοβαρά συμπτώματα σχετίζονται κυρίως με τον ξενιστή. Κυρίως με τα χαρακτηριστικά που έχει ο καθένας από εμάς και πως αλληλεπιδρά ο ιός με τον άνθρωπο. Το γεγονός δηλαδή ότι άτομα τα οποία είναι μεγαλύτερης ηλικίας, έχουν σοβαρότερα συμπτώματα, ή αντίστοιχα άτομα τα οποία έχουν συννοσηρότητες, άλλα χρόνια νοσήματα, αυτό σημαίνει ότι είναι ο ξενιστής είναι ο άνθρωπος αυτός ο οποίος κάνει τη διαφορά στην κλινική πρόγνωση της νόσου. Το αν τώρα συμβαίνουν μεταλλαγές, οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν την πρόγνωση, αυτό είναι κάτι το οποίο είναι υπό μελέτη. Έχουν αναφερθεί κάποια δεδομένα, αλλά δεν μας ανησυχούν τόσο τουλάχιστον προς το παρόν.

Ολόκληρη η συνέντευξη

Όπως, άλλωστε, ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση έχει εκπονηθεί συγκεκριμένο σχέδιο για τα νησιά.

Οι καλοκαιρινοί επισκέπτες που θα φτάνουν στη χώρα μας δεν θα μπαίνουν σε καραντίνα, ούτε θα υποβάλλονται σε τεστ για τον ιό.

Προκειμένου λοιπόν να αποφευχθούν οι αεροδιακομιδές, καθώς τα πτητικά μέσα είναι ελάχιστα, κρίθηκε σκόπιμο να αντιμετωπίζονται πιθανά περιστατικά επιτόπου. Η κατάσταση μάλιστα αναμένεται να γίνει ακόμα πιο δύσκολη, εάν χρειαστεί να νοσηλευθούν οι κάτοικοι ή το προσωπικό των μονάδων υγείας και των καταλυμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση επιχειρεί να απλώσει υγειονομική «ομπρέλα» κατά του κορονοϊού στη νησιωτική Ελλάδα σε τρεις άξονες, με 5 νοσοκομεία-πυλώνες και 29 κλίνες ΜΕΘ. Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο περιλαμβάνει ένα πλέγμα νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας που θα αλληλοσυνδέονται, αλλά θα είναι και σε άμεση επικοινωνία με την ηπειρωτική Ελλάδα. Η επιχείρηση «κορονοϊός το καλοκαίρι» θα δώσει έμφαση στην αξιοποίηση των τοπικών υγειονομικών μονάδων, ώστε τα περιστατικά να αντιμετωπίζονται επιτόπου ή, αν υπάρξει ανάγκη, να μεταφέρονται με ασθενοφόρα σε μεγάλα νοσοκομεία της ηπειρωτικής χώρας.

Οι τρεις άξονες πάνω στους οποίους θα βασιστεί το σχέδιο της κυβέρνησης είναι:

Τα νοσοκομεία που έχουν ευκολότερη πρόσβαση στην ηπειρωτική Ελλάδα για να μεταφέρονται τα περιστατικά ή διαθέτουν κλίνες ΜΕΘ.
Τα νοσοκομεία χωρίς ΜΕΘ σε νησιά.
Τα περιφερειακά ιατρεία και τα Κέντρα Υγείας.

Τα πέντε νοσοκομεία-πυλώνες που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα βαριά περιστατικά και ανήκουν στον 1ο άξονα βρίσκονται σε:

Λέσβο (5 κλίνες ΜΕΘ)
Σάμο (6 κλίνες ΜΕΘ)
Ζάκυνθο (3 κλίνες ΜΕΘ)
Κέρκυρα (5 κλίνες ΜΕΘ)
Ρόδο (10 κλίνες ΜΕΘ)
Είναι τα μοναδικά νοσοκομεία σε Αιγαίο και Ιόνιο που διαθέτουν κλίνες ΜΕΘ, συνολικά 29. Αυτές θα αξιοποιηθούν για τη νοσηλεία ενδεχόμενων σοβαρών περιστατικών. Στην Κρήτη οι συνολικές διαθέσιμες κλίνες εντατικής είναι 50: 25 στο Ηράκλειο, 7 στο Ρέθυμνο, 8 στο Λασίθι και 10 στα Χανιά. Τα εν λόγω νοσοκομεία της Κρήτης ανήκουν στον 1ο άξονα του σχεδίου για την αντιμετώπιση του Covid-19 στην τουριστική περίοδο, καθώς έχουν τη δυνατότητα να νοσηλεύσουν ασθενείς με κορονοϊό. Στον ίδιο άξονα ανήκουν και τα νοσοκομεία των νησιών που έχουν ευκολότερη πρόσβαση στην ηπειρωτική Ελλάδα, προκειμένου να μεταφέρονται εκεί τα πιθανά κρούσματα. Μεταξύ αυτών είναι και το Νοσοκομείο Λευκάδας, από όπου εάν παραστεί ανάγκη ασθενείς θα κατευθύνονται στο Πανεπιστημιακό Ιωαννίνων, εκ των νοσοκομείων αναφοράς για τον κορονοϊό.