Το “τέλος της χειραψίας” είναι το τέλος της κοινωνικότητας (όπως την μάθαμε);
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Εξ’ υπάρχής του τρόπου ζωής της “μεσογειακής κοινωνικότητας” (και όχι μόνο, για να μην αδικήσουμε άλλα ήθη και έθιμα) ο θυμόσοφος λαός αξιολογεί τους ανθρώπους από την δύναμη στο σφίξιμο του χεριού. Η χειραψία θεωρείται “μέτρο” του χαρακτήρα, της ιδιοσυγκρασίας, της προσωπικότητας, σφραγίζει μια συμφωνία.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Ένα χαλαρό έως και πλαδαρό σφίξιμο του χεριού του άλλου στην πρώτη κοινωνική γνωριμία ή σε κάθε συναναστροφή, χαρακτηρίζει – όπως λέει ο λαός- έναν μαλθακό άνθρωπο, μια σχεδόν αδιάφορη προσωπικότητα και ένα έλλειμμα αυτοπεποίθησης. Συχνά, όλα αυτά λειτουργούν παραπλανητικά. Μια δυναμική χειραψία μπορεί να υποδηλώνει και υπεκφυγή, ή, μερικές φορές, προσπάθεια απόκρυψης.
Παρόλα αυτά, έτσι έχει συνηθίσει ο λαός. Το να “σου σφίξω το χέρι”, για να καταστήσω σαφή την συμπάθειά μου, ή ακόμα και την αναγνωρισή μου στον συνάνθρωπο και συνομιλητή, είναι μια συνήθεια βγαλμένη από το λυκαυγές της κοινωνικότητας των ανθρώπων. Κάποιες κοινωνίες το συνηθίζουν περισσότερο, κάποιες λιγότερο ή καθόλου.
(όταν)..συναντηθούν, συνηθίζεται νά απλώνουν τό δεξί τους χέρι και να χαιρετιούνται μέ χειραψία. Είναι μία ωραία και θερμή κίνηση πού εκφράζει συμβολικά τή φιλία και την εγκαρδιότητα. Μία ωραία χειραψία προδιαθέτει ευχάριστα. (Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, τόμος 51, 1977 σελ. 418)
Η συμφιλίωση σφραγίστηκε και με τη χειραψία των δύο πολέμαρχων Τσακαλώτου και Βαφειάδη (Ευάγγελος Γιαννόπουλος, Η εθνική αντίσταση των Ελλήνων κατά των Γερμανών – Ιταλών και Βούλγαρων καταχτητών 1941-1944 και η αναγνώριση της από το κράτος, Εκδόσεις Τσιβεριώτη, 1997, σελ. 507)
Μια άλλη κατηγορία είναι οι…λαβές. Οι επιθετικές “χειραψίες” των παλαιστών. Πως θα παλεύουμε στο μέλλον; Τι θα συμβεί με τους παλαιστές στα ταπί των αγώνων;
Υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες θεωρίες σχετικά με την προέλευση της χειραψίας. Σύμφωνα με μια εκδοχή η χειραψία προέρχεται από την εποχή των ιπποτών, όπου συμβόλιζε την ειρηνική διάθεση.
Επίσης, αρχαιολογικά ευρήματα και αρχαία κείμενα δείχνουν ότι η χειραψία γινόταν και στην αρχαία Ελλάδα από τον 5ο αιώνα π.Χ.!
Πάντως, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, η χειραψία φέρεται να καθιερώθηκε τον μεσαίωνα. Την εποχή εκείνη, οι άνθρωποι συχνά είχαν κρυμμένα όπλα στα χέρια τους.
Η χειραψία, λοιπόν, ήταν ένας τρόπος για να δείξει κανείς σε αυτόν που είχε απέναντι του ότι δεν οπλοφορεί και ταυτόχρονα να βεβαιωθεί ότι ούτε κι εκείνος είχε κρυμμένο κάποιο όπλο.
Μάλιστα γινόταν πάντοτε με το δεξί χέρι, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων ήταν δεξιόχειρες και αν κρατούσαν κάποιο όπλο θα το είχαν στο δεξί τους χέρι.
Αυτή η συνήθεια θεωρήθηκε ως δείγμα ευγένειας και έτσι άρχισε να χρησιμοποιείται σε ολοένα και περισσότερες περιστάσεις.
Όλα αυτά πρέπει, μάλλον, να τα ξεχάσουμε. Πέρασε σχεδόν απαρατήρητη αλλά η επισήμανση του Σωτήρη Τσιόδρα αποκάλυψε μια πτυχή της πανδημίας που ίσως προσδιορίσει την κοινωνικότητα της “επόμενης μέρας”.
«Ίσως η χειραψία θα πρέπει να καταργηθεί στο μέλλον για να προστατευτούμε όχι μόνο από τον κορονοϊό αλλά και από άλλους ιούς του αναπνευστικού συστήματος”, είπε ο συμπαθέστατος καθηγητής που μεταβάλλεται καθημερινά (με τις επιμύθιες αναφορές του στον κατάλογο των νεκρών και των κρουσμάτων του ιού) σε έναν “πανδημικό” φιλόσοφο.
Δεν το είπε μόνο ο κ. Τσιόδρας. Το δήλωσε, ακόμα πιο κατηγορηματικά, ο εθνικός λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ Dr.Fauci: «Όταν επιστρέφεις (σ.σ εννοεί στην κανονικότητα μετά τον κοροναϊό) , δεν το κάνεις με τη μία». «Ποια είναι τα πράγματα που θα μπορούσατε ακόμα να κάνετε και να πλησιάζουν στο κανονικό; Ένα από αυτά θα είναι το υποχρεωτικό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών. Το άλλο είναι ότι δεν θα θα κάνετε χειραψία». «Δεν νομίζω ότι θα πρέπει ποτέ ξανά να κάνουμε χειραψία, για να είμαι ειλικρινής μαζί σας. Θα ήταν καλό όχι μόνο για να αποφευχθεί η νόσος του κορωνοϊού. Θα μειώσει δραματικά τα κρούσματα γρίπης στη χώρα»
Πως θα είναι,λοιπόν, οι μετά- Covid 19 (αλλά πάντοτε με τον φόβο μιας νέας επιδημικής επέλασης) κοινωνίες; Πρέπει να πάψουμε να υποδεχόμαστε ευγενικά με χειραψία την πρώτη γνωριμία και επαφή με τον συνάνθρωπο; Πρέπει να μάθουμε να συμφωνούμε με μια υπόκλιση, ή με ένα σκίρτημα των ματιών (blink) και όχι σφίγγοντας τα χέρια; Θα πρέπει να αποφεύγουμε και το αγκάλιασμα όταν υποδεχόμαστε το παιδί μας ή τον συγγενή μας στο αεροδρόμιο;
Μόνο με τους αγκώνες, μόνο με λέξεις και χαμόγελα; Ακούγεται περιττό εν μέσω πανδημίας, όπου κυριαρχεί η μάχη για τη ζωή και ο φόβος για όσα θα ακολουθήσουν, όμως θα αλλάξουν πολλά.
Και μετά; Τι ακολουθεί; Τα φιλιά; Οι αγκαλιές;
Οι κοινωνίες καλούνται να αλλάξουν συνήθειες και στερεότυπα. Και η δική μας, η τόσο ευφράδης και ζωηρή, η τόσο υπερκινητική, ακόμα περισσότερο…
SiteDesign