Τρία μαγευτικά μέρη, ένα συναρπαστικό φθινοπωρινό οδοιπορικό…

Ένα οδοιπορικό στη γωνία του χάρτη, πάνω αριστερά. Στο τριεθνές της βορειοδυτικής γειτονιάς μας. Ένας προορισμός από τον οποίο μοιάζει να μη λείπει τίποτα για τους φίλους της απλής εξερεύνησης, της αργής περιήγησης, της ειλικρινούς περιέργειας για τους ανθρώπους και τις ζωές τους.

Ο ορίζοντας δεξιά, καθώς κινούμαι από το Λέχοβο προς το Αμύνταιο με τελικό προορισμό τις λίμνες των Πρεσπών, αχνοφαίνεται κάτω από το λευκό πέπλο της πρωινής πάχνης. Τέλη Οκτωβρίου και ακόμη ο κανονικός φλωρινιώτικος χειμώνας, ή, έστω το φθινόπωρο, αρνείται να έρθει καθώς η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεβαίνει μέχρι και τους 25 βαθμούς Κελσίου. Οι αποχρώσεις των φύλλων στα δέντρα αρχίζουν δειλά να πορτοκαλίζουν εδώ και εκεί. Ο δρόμος είναι καλοφτιαγμένος.

Όλοι οι δρόμοι στο Δήμο Αμυνταίου αλλά και στις γειτονικές περιοχές είναι σε εξαιρετική κατάσταση. Καλή, στιβαρή άσφαλτος, ευδιάκριτες διαγραμμίσεις, σήμανση παντού και όχι μόνο για τη μείωση της ταχύτητας, καθώς άγρια ζώα διασχίζουν απροειδοποίητα τους δρόμους. Η μαύρη φιγούρα της αρκούδας, μερικές φορές με τα μικρά της, αποτυπώνεται στις ανακλαστικές πινακίδες κάθε λίγα χιλιόμετρα. Οι ντόπιοι κάτοικοι το γνωρίζουν, ανταποκρίνονται αυτόματα πια. Οι προειδοποιήσεις απευθύνονται κυρίως στους ανήξερους και ορεξάτους για ταχύτητα επισκέπτες.

Η Αναστασία Τσάμου/Photo: Νίκος Κόκκας

Η Ιωάννα Τζουβάρα φτιάχνει πρασόπιτα στο Λέχοβο/Photo: Νίκος Κόκκας

Photo: Νίκος Κόκκας

Καθώς οδηγώ μια από τις ομορφότερες διαδρομές της Βόρειας Ελλάδας, από τη Φλώρινα προς τις Πρέσπες, έχοντας στα αριστερά μου το όρος Βέρνο, ή Βίτσι, με τη σχεδόν παρθένα φύση του να γεμίζει το κάδρο, σκέφτομαι τη χθεσινή μου άφιξη στην περιοχή και συγκεκριμένα στο ιστορικό χωριό του Λεχόβου. Σε μια μικρή εσωτερική αυλή κοντά στην πλατεία της εκκλησίας με περίμεναν η Ιωάννα Τζουβάρα και η Αναστασία Τσάμου με την παραδοσιακή πρασόπιτα σε πλήρη διαδικασία παρασκευής. Στους τοίχους είναι ήδη στοιβαγμένα τα κομμένα ξύλα, προετοιμασία έγκαιρη για το χειμώνα που, κάποια στιγμή, θα έρθει.

Photo: Νίκος Κόκκας

Photo: Νίκος Κόκκας

Λέχοβο/Photo: Νίκος Κόκκας

Πιπεριές κόκκινες αποξηραμένες, όχι Φλωρίνης καθώς το Π.Ο.Π. προϊόν είναι άλλο είδος, κρέμονται από καρφιά στον κάτασπρο ασβεστωμένο τοίχο. Τα λιτά, μεταλλικά εργαλεία για το κόψιμο του ζυμαριού φανερώνουν την απλότητα και την αγάπη προς την παράδοση. Ο φούρνος ζεσταίνεται, η μυρωδιά απλώνεται. Το κεσεδάκι με το γιαούρτι συμπληρώνει το γεύμα καλωσορίσματος μέσα στην απλή και πεντακάθαρη, χαμηλοτάβανη κουζίνα. Η περιοχή όλη αναμένει τη γιορτή της πίτας που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο, τελευταίο Σάββατο του Οκτωβρίου.

Αγία Παρασκευή, Πισοδέρι/Photo: Νίκος Κόκκας

Το μονοπάτι Ε4 στις Πρέσπες και φασολιές/Photo: Νίκος Κόκκας

Η διαδρομή προς τις λίμνες των Πρεσπών περνά από το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας, πράσινο, πορτοκαλί, νωπό και άχιονο ακόμη, μαρτυρά στη φαντασία τις ολόλευκες διαδρομές του αφού έρθει το χιόνι. Το Πισοδέρι, σκαρφαλωμένο στην πλαγιά με τους ξενώνες και τα ταβερνάκια του να αναμένουν τους επισκέπτες της περιοχής, σηματοδοτεί την κάθοδο προς τις λίμνες. Σε μια στροφή, κάτω από μια ημίγυμνη βουνοκορφή, μια σειρά από ανεμογεννήτριες αγγίζουν τον ουρανό. Ο ορίζοντας ανοίγει φτάνοντας στο επίπεδο του νερού στις μοιρασμένες λίμνες των Πρεσπών. Φασολιές παντού, ένα δεκαήμερο πριν την έναρξη της συγκομιδής του πιο γνωστού οσπρίου της περιοχής, αλλού χλωρές και πράσινες, αλλού πιο ξερές και καφετί, σαν παγανιστικές κατασκευές με τα καλάμια που τις στηρίζουν, ορθώνονται όπου και να γυρίσει το βλέμμα. Το μονοπάτι Ε4 περνά από εδώ, μια υπέροχη στάση στο αμέτρητο ταξίδι του.

Photo: Νίκος Κόκκας

Photo: Νίκος Κόκκας

Κάνω κι εγώ μια στάση πριν συνεχίσω τη διαδρομή μου προς τη Μικρή Πρέσπα για λίγη ξεκούραση και μια μικρή δόση ενέργειας. Λίγα κομματάκια από την αγαπημένη μου σοκολάτα ΙΟΝ με Στέβια προσφέρουν την απαραίτητη γλύκα για να με «ξυπνήσουν» και να με κρατήσουν σε εγρήγορση. Νόστιμη και λαχταριστή, βρίσκεται σχεδόν πάντα στο σακίδιο των αποδράσεών μου, τόσο η γάλακτος όσο και η αμυγδάλου.

Μικρολίμνη Μικρής Πρέσπας/Photo: Νίκος Κόκκας

Μικρή Πρέσπα, κοντά στον Άγιο Αχίλλειο/Photo: Νίκος Κόκκας

Μικρή Πρέσπα, κοντά στον Άγιο Αχίλλειο/Photo: Νίκος Κόκκας

Στη Μικρολίμνη της Μικρής Πρέσπας, τα ήρεμα, σχεδόν ακούνητα νερά ρυτιδιάζουν από την «Πόπη», τη βάρκα του Ανδρέα Γράτσου καθώς επιστρέφει με τα καφάσια του γεμάτα γριβάδια, ήδη δοσμένα σε αυτούς που τα παρήγγειλαν. Στο μόλο τον περιμένει η Σοφία Γράτσου, βοηθώντας τον να δέσει, να μαζέψει και να βγάλει στο σανίδι τα φρέσκα, γυαλιστερά γλυκά ψάρια. Ο ορίζοντας αλλάζει στις λίμνες, ανάλογα στις καιρικές συνθήκες. Κάποιες φορές, σε μια ανακατωσούρα συννεφιάς και ομίχλης, αντιλαμβάνεται κανείς την απόλυτη οπτική έκφραση των Βαλκανίων, ακόμη και μέσα από το φακό του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.

Ανδρέας και Σοφία Γράτσου/Photo: Νίκος Κόκκας

Πεζοπορία στο Νυμφαίο/Photo: Νίκος Κόκκας

Νυμφαίο/Photo: Nίκος Κόκκας

Πρωί τον Οκτώβριο, το φως σπάει το σκοτάδι γύρω στις 6:30’. Ο ορίζοντας ροδίζει πριν αποκτήσει ένα πορτοκαλί και μετά ένα ψυχρό γαλάζιο χρώμα πριν οι ακτίνες του ήλιου τα αλλάξουν όλα αυτά με την πρώτη εμφάνισή τους. Το Νυμφαίο, ένα από τα ομορφότερα χωριά στην Ευρώπη, βλαχοχώρι με αστικές καταβολές, υπέροχη αρχιτεκτονική, καλλιτεχνικό και εμπορικό υπόβαθρο, βρίσκεται ακριβώς μετά από μια στροφή. Ο κάμπος στα αριστερά, με το ίχνος από τις καμινάδες των εργοστασίων λιγνίτη της Πτολεμαΐδας να διαγράφονται στον ορίζοντα, δίνει τη θέση του στο πέτρινο χωριό, με την ιστορία του αναβιωμένη, την τουριστική του ανάπτυξη φανερή και την ένωσή του με τη φύση να επιβεβαιώνεται από τα καταφύγια προστασίας άγριας ζωής του «Αρκτούρου».

Νυμφαίο/Photo: Nίκος Κόκκας

Νυμφαίο/Photo: Nίκος Κόκκας

Άγιος Νικόλαος, Νυμφαίο/Photo: Nίκος Κόκκας

Το Νυμφαίο ανήκει σε αυτήν την κατηγορία σημείων στο χάρτη όπου νομίζει κανείς ότι στήθηκε λίγο πριν την άφιξη του επισκέπτη απλώς για να το δει και να ενθουσιαστεί και κατόπιν, τη νύχτα, κάποιοι το μαζεύουν μέσα σε μια αποθήκη, σαν σκηνικό. Τόσο όμορφο είναι. Τα αυτοκίνητα απαγορεύονται ευγενικά στα καλοφτιαγμένα πλακόστρωτά του, εκτός από αυτά των λιγοστών μόνιμων κατοίκων, αλλά, όπως παντού στην όμορφη χώρα μας, κάποιοι αγνοούν την προτροπή μη θέλοντας να κάνουν ούτε βήμα στα πέτρινα καλντερίμια του. Το πάρκινγκ στην είσοδο του χωριού πάντως, χωράει τους πάντες και ο καθαρός αέρας εισβάλλει στα πνευμόνια ευεργετικά.

Ο Μανώλης Πέγιου/Photo: Νίκος Κόκκας

Συγκομιδή φασολιών στο Βαρικό/Photo: Nίκος Κόκκας

Κλεισούρα/Photo: Νίκος Κόκκας

Τελευταία ημέρα στην περιοχή και η κωδική ονομασία λέγεται «προϊόντα». Στο Βαρικό, κάτω από τη σκιά του ιστορικού χωριού της Κλεισούρας, η συγκομιδή φασολιών έχει ξεκινήσει ήδη, δέκα ημέρες πριν την περιοχή των Πρεσπών. Ο Μανώλης και η Καλλιόπη Πέγιου ακούγονται μέσα στις φασολιές αλλά είναι δύσκολο να τους διακρίνει κανείς από το δρόμο. Τα φυτά ενώνονται μεταξύ τους με φυλλωσιές και σχοινιά, σαν να είναι ζωντανά προσπαθώντας να αιχμαλωτίσουν τα πόδια καθώς κινούμαι ανάμεσά τους μέχρι να προσεγγίσω το ζεύγος. Τα φασόλια μαζεύονται σε τσουβάλια, μεταφέρονται στους δρόμους του χωριού, απλώνονται στον ήλιο και κατόπιν πατιούνται μέχρι να εμφανιστεί ο άσπρος ξερός πασίγνωστος καρπός. Ο ήχος κάτω από τα παπούτσια, πατώντας τα, μοιάζει με πατατάκια που συνθλίβονται στο παρκέ.

Αμπελοτόπια στο Αμύνταιο, στο βάθος η Λίμνη Πετρών/Photo: Νίκος Κόκκας

Λίμνη Βεγορίτιδα/Photo: Νίκος Κόκκας

Ψάρεμα στη Λίμνη Βεγορίτιδα/Photo: Νίκος Κόκκας

Απομένει η επίσκεψη σε μια από τις πιο εμβληματικές οινοποιητικές περιοχές της χώρας, στο Αμύνταιο, με τα ατελείωτα αμπελοτόπια να απλώνονται σε ασταμάτητες ευθείες ανάμεσα στις λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών. Σημαντικά οινοποιεία στεγάζονται στην περιοχή, το επικλινές έδαφος και οι κλιματολογικές συνθήκες επιτρέπουν ακόμη και πειραματικές καλλιέργειες ποικιλιών. Η περιοχή είναι ζωντανή, πάλλεται από διαδικασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη και προμηνύουν το μέλλον.

Photo: Nίκος Κόκκας

Photo: Νίκος Κόκκας

Πριν συνεχίσω το ταξίδι μου για να εξερευνήσω το σύμπαν της πιπεριάς Φλωρίνης, βρίσκω την ευκαιρία να τελειώσω την ΙΟΝ γάλακτος με Στέβια που έχω ήδη ξετυλίξει από πριν.

Η γεύση της πάντα αναγνωρίσιμη και κάπως «παρηγορητική», γίνεται η καλύτερη παρέα στη διαδρομή.

Πιπεριά Κόμπρα, καυτερή, στη βιοτεχνία Ναουμίδη/Photo: Νίκος Κόκκας

Πιπεριές στον φούρνο στη βιοτεχνία Ναουμίδη/Photo: Νίκος Κόκκας

Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Αμύνταιο/Photo: Νίκος Κόκκας

Στο εργοστάσιο επεξεργασίας και τυποποίησης πιπεριάς Φλωρίνης, λίγο έξω από τον Άγιο Παντελεήμονα της Βεγορίτιδας, ο Άγγελος Ναουμίδης βγάζει από το κοτέτσι στο πίσω μέρος της μονάδας, ολόφρεσκα αβγά, σπάζοντας ένα μπροστά μου για να δω τον κόκκινο κρόκο από την διατροφή των πτηνών με πιπεριές Φλωρίνης. Η πραγματικότητα, όσο παράδοξη και να φαίνεται, δεν παύει να είναι αληθινή. Η διαδρομή προς τη Θεσσαλονίκη περνά ανάμεσα από ατελείωτες καλλιέργειες βαμβακιού, μια εικόνα που μου είχε μείνει ακόμη και από την πρώτη φορά που είχα επισκεφθεί την περιοχή, τότε με το τρένο, φτάνοντας στον όμορφο, αλλά παροπλισμένο σήμερα, σταθμό του Αμυνταίου.

Πηγή: travel.gr