Μέση Ανατολή-Νέες προοπτικές: Διαπραγματεύσεις των αντιμαχόμενων στο Κατάρ για κατάπαυση πυρός

Το Ισραήλ ανακοίνωσε χθες Πέμπτη την προσεχή αποστολή αντιπροσωπείας στο Κατάρ για να ξαναρχίσουν έμμεσες διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύναψη συμφωνίας για τη Λωρίδα της Γάζας που θα συμπεριλαμβάνει απελευθέρωση των ομήρων, ενώ η Χαμάς δήλωσε ανοικτή σε συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός στον παλαιστινιακό θύλακο, που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή έπειτα από έναν και πλέον χρόνο πολέμου. Οι πιο πρόσφατες έμμεσες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα μεσολαβητών —Κατάρ, Αίγυπτος, ΗΠΑ— με σκοπό να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, που θα συνοδευτεί από απελευθέρωση ομήρων, διεξήχθησαν τον Αύγουστο κι απέτυχαν, όπως αρκετές ανάλογες προηγούμενες προσπάθειες.

Οι ανακοινώσεις αυτές έγιναν μερικές ημέρες μετά τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, που σκοτώθηκε σε μάχη με τον στρατό του Ισραήλ τη 16η Οκτωβρίου στο νότιο τμήμα του παλαιστινιακού θυλάκου και καθώς το Ισραήλ δέχεται πιέσεις για να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα εναντίον της Χαμάς και στον Λίβανο εναντίον της Χεζμπολά, δυο κινημάτων υποστηριζόμενων από το Ιράν, ορκισμένο εχθρό του.

• Ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει τις επιχειρήσεις του στην πολιορκημένη κι ερειπωμένη Λωρίδα της Γάζας, πάνω απ’ όλα στον βορρά, όπου έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 770 Παλαιστίνιοι μέσα σε 19 ημέρες, σύμφωνα με την πολιτική προστασία. Στον Λίβανο, έγιναν νέοι φονικοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε διάφορες περιοχές της χώρας, ιδίως προπύργια της Χεζμπολά.

Η Χαμάς «φάνηκε διατεθειμένη να συμφωνήσει στη διακοπή των εχθροπραξιών» αλλά αξιώνει το Ισραήλ να «δεσμευτεί σε κατάπαυση του πυρός», στην «αποχώρηση» των στρατευμάτων του από τον θύλακο και σε «σοβαρή συμφωνία για την ανταλλαγή» των ομήρων που απήχθησαν την 7η Οκτωβρίου 2023 και παραμένουν έκτοτε στη Λωρίδα της Γάζας με παλαιστίνιους κρατούμενους σε ισραηλινές φυλακές, δήλωσε αξιωματούχος του κινήματος.

• Οι όροι αυτοί, που είχαν παρουσιαστεί σε προηγούμενες έμμεσες διαπραγματεύσεις, είχαν απορριφθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση.

Έπειτα από συνομιλίες στο Κάιρο μεταξύ αιγυπτίων αξιωματούχων και αντιπροσωπείας της Χαμάς, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα στείλει στο Κατάρ τον επικεφαλής της υπηρεσίας κατασκοπείας της χώρας του, της Μοσάντ, σύμφωνα με το γραφείο του.

Ο κ. Μπαρνέα αναμένεται να συναντηθεί την Κυριακή με τον επικεφαλής της CIA Μπιλ Μπερνς και με τον πρωθυπουργό του Κατάρ για συνομιλίες σχετικά με τις «διάφορες επιλογές για να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων», σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Ο επικεφαλής της Μοσάντ ήδη συζήτησε με αιγύπτιους ανώτερους αξιωματούχους στο πλαίσιο των προσπαθειών για την «επιστροφή στις διαπραγματεύσεις και την κατάπαυση του πυρός», ανέφερε το δίκτυο Αλ Καχέρα, που θεωρείται πως έχει στενή σχέση με τις αιγυπτιακές υπηρεσίες πληροφοριών.

• Στη Ντόχα —όπου βρίσκεται το πολιτικό γραφείο της Χαμάς—, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν επέμεινε χθες στην ανάγκη να τερματιστεί ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας.

Αφού ολοκλήρωσε την περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, αναμένεται αργότερα σήμερα να συναντηθεί στο Λονδίνο με τον πρωθυπουργό του Λιβάνου, τον Νατζίμπ Μικάτι, για να συζητήσουν σχετικά με την ισραηλινή επίθεση εναντίον της Χεζμπολά στη λιβανική επικράτεια.

O αρχηγός του ισραηλινού στρατού Χερζί Χαλεβί έκανε σχόλια κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη βόρεια Γάζα, στην οποία υποστήριξε: «Στο βορρά, υπάρχει η πιθανότητα να φτάσουμε σε ένα απότομο τέλος». «Τελειώσαμε την ανώτερη ιεραρχία της Χεζμπολάχ με πολύ λεπτομερή τρόπο», είπε ο Χαλεβί.

Ο Μοχάμεντ Αφίφ, εκπρόσωπος τύπου της Χεζμπολάχ, δήλωσε την Τρίτη ότι «δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις όσο συνεχίζονται οι μάχες με το Ισραήλ» και ανέλαβε την αποκλειστική ευθύνη για την επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στο εξοχικό σπίτι του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Επίσης δεν είναι βέβαιο πως η Χεζμπολάχ θα σταματήσει τις επιθέσεις στο Ισραήλ, αν δεν υπάρξει εκεχειρία στη Γάζα. Μια πάγια θέση του Σαγιέντ Νασράλα που δεν είναι γνωστό αν θα τηρηθεί από τους διαδόχους του.

Η έφοδος της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 στοίχισε τη ζωή σε 1.206 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα δεδομένα, που συμπεριλαμβάνει ομήρους που σκοτώθηκαν υπό αιχμαλωσία ή ήταν ήδη νεκροί όταν μεταφέρθηκαν στη Γάζα.

Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν, 97 θεωρείται πως παραμένουν όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, πλην όμως 34 από αυτούς τους τελευταίους έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό.

Σε αντίποινα, το Ισραήλ ορκίστηκε να αφανίσει τη Χαμάς, στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, και στις ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγει έκτοτε έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 42.847 Παλαιστίνιοι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με τα δεδομένα του υπουργείου Υγείας του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος, που χαρακτηρίζονται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.

Ο πόλεμος ανάγκασε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σχεδόν όλους τους κατοίκους του μικρού θυλάκου (2,4 εκατ.), που ετοιμάζονται να ζήσουν δεύτερο χειμώνα με ολοένα πιο ακραίες ελλείψεις —απειλούνται από λιμό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ —, υπό πολιορκία και βομβαρδισμούς.

• Κατά τη διάρκεια της συνόδου της BRICS στη Ρωσία, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, ο Μαχμούντ Αμπάς, κατηγόρησε το Ισραήλ πως επιδιώκει να «αδειάσει την περιοχή (της Λωρίδας της Γάζας) από τον πληθυσμό της, ειδικά τώρα στον βορρά», όπου σύμφωνα με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανασυντάσσονται δυνάμεις της Χαμάς.

Στην κεντρική Γάζα, τουλάχιστον 17 άνθρωποι σκοτώθηκαν χθες σε ισραηλινό βομβαρδισμό εναντίον σχολείου που είχε μετατραπεί σε κέντρο υποδοχής εκτοπισμένων στη Νουσέιρατ, σύμφωνα με την πολιτική προστασία.

Στον Λίβανο, όπου οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις βομβαρδίζουν για πάνω από έναν μήνα οχυρά της Χεζμπολά, έγινε νέα σειρά βομβαρδισμών σε νότια προάστια της Βηρυτού, έπειτα από προειδοποιήσεις στους αμάχους να απομακρυνθούν εσπευσμένα από τέσσερις ζώνες.

• Το λιβανικό υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε πως 12 άνθρωποι, ανάμεσά τους τρία παιδιά, σκοτώθηκαν στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Στον νότο, έγιναν βομβαρδισμοί στην Τύρο και στην Μπιντ Τζμπάιλ, σύμφωνα με το ANI.

Παράλληλα, συνεχίστηκαν οι μάχες ανάμεσα στη Χεζμπολά και ισραηλινά στρατεύματα σε παραμεθόρια χωριά, σύμφωνα με το λιβανικό σιιτικό κίνημα, που ανέλαβε ακόμη την ευθύνη για εκτοξεύσεις ρουκετών εναντίον του βόρειου Ισραήλ.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε τον θάνατο πέντε μελών του στον νότιο Λίβανο, αυξάνοντας —κατά όσα είναι επισήμως γνωστά— σε 27 τον αριθμό των απωλειών που έχει υποστεί αφότου άρχισε την 30ή Σεπτεμβρίου χερσαίες επιχειρήσεις στα σύνορα των δυο κρατών.

Χθες Πέμπτη ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, ο Νατζίμπ Μικάτι, τόνισε πως «τα όπλα πρέπει να βρίσκονται αποκλειστικά στα χέρια του λιβανικού στρατού και του λιβανικού κράτους». Η Χεζμπολά διαθέτει στρατιωτικό βραχίονα και βαρύ οπλισμό που της έχει προμηθεύσει το Ιράν.

Την 8η Οκτωβρίου 2023, η Χεζμπολά άνοιξε μέτωπο με το Ισραήλ για να υποστηρίξει τη Χαμάς κι έκτοτε εξαπολύει επιθέσεις με ρουκέτες και drones εναντίον βορείων τμημάτων του.

Έπειτα από έναν χρόνο πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, κι αφού θεώρησε πως αποδυνάμωσε τη Χαμάς, ο ισραηλινός στρατός μετέφερε το επίκεντρο των επιχειρήσεών του στον Λίβανο, όπου διεξάγει εντατικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς και χερσαίες επιχειρήσεις στον νότο για να εξουδετερώσει τη Χεζμπολά, προκειμένου να επιτραπεί η επιστροφή στο βόρειο Ισραήλ κάπου 60.000 πολιτών του που εκτοπίστηκαν εξαιτίας των ασταμάτητων εκτοξεύσεων ρουκετών από τους μαχητές της.

Τουλάχιστον 1.580 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στον Λίβανο από την 23η Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα δεδομένα. Ο ΟΗΕ καταμετρά κάπου 800.000 εσωτερικά εκτοπισμένους στη χώρα.