Politico: Σχεδόν ταυτόσημη η μεταναστευτική πολιτική του Τραμπ με της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Παρά το γεγονός ότι κανένας Ευρωπαίος ηγέτης ή αξιωματούχος δεν έχει απειλήσει με την απέλαση εκατομμυρίων ανθρώπων ή την αποβολή των μουσουλμάνων – εκτός ίσως από τον Ούγγρο πρωθυπουργό και στενό σύμμαχο του πρώην προέδρου Τραμπ, Βίκτορ Όρμπαν – η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έχουν παρόμοιες θέσεις στο ζήτημα της μετανάστευσης, παρά τις φαινομενικά διαφορετικές ρητορικές. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μεμονωμένα, έχουν εντείνει τις προσπάθειες για αυστηρότερο έλεγχο της μετανάστευσης, μετά την άνοδο της στήριξης αντιμεταναστευτικών κομμάτων σε αρκετές ευρωπαϊκές εκλογές μέσα στο τρέχον έτος.

Ενώ ως επί το πλείστον αποφεύγουν τη ρατσιστική, ξενοφοβική ρητορική που χρησιμοποιεί ο Τραμπ για να περιγράψει τους μετανάστες, ωστόσο υπό το ψυχρό και σκληρό φως της πολιτικής οι θέσεις τους δεν είναι τόσο διαφορετικές. Σε μια συνάντηση στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της ΕΕ πέρασαν ώρες συζητώντας για κέντρα κράτησης μεταναστών, τις ταχύτερες απελάσεις και τον «υβριδικό πόλεμο» από εχθρικές δυνάμεις που χρησιμοποιούν μετανάστες για να αποσταθεροποιήσουν τις χώρες της ΕΕ.

«Ένας νέος άνεμος φυσά στην Ευρώπη», δήλωσε ο αρχηγός του Ολλανδικού αντι-ισλαμικού, αντιμεταναστευτικού λαϊκιστικού Κόμματος Ελευθερίας, Γκέερτ Βίλντερς, στις Βρυξέλλες την Πέμπτη μετά από μια συνάντηση ηγετών της ακροδεξιάς.

Η μετανάστευση βρίσκεται στο προσκήνιο για τους πολιτικούς της Ευρώπης από το 2015, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο μετανάστες, πολλοί από τους οποίους Σύροι διέφυγαν από τον πόλεμο, έφτασαν στο μπλοκ.

Την επόμενη δεκαετία, η συλλογικότητα της ΕΕ έχει μετατοπιστεί από τη στάση «μπορούμε να τα καταφέρουμε» της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ στην προσπάθεια να διώξει τις νέες αφίξεις από τα σύνορα της ΕΕ εντελώς. Το 2023 λιγότεροι από 300.000 άνθρωποι έφτασαν στην ήπειρο. Φέτος η υπηρεσία συνόρων της ΕΕ, Frontex, εκτιμά ότι περίπου 160.000 μετανάστες έχουν φτάσει στην Ευρώπη.

Τους τελευταίους μήνες, σχεδόν δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες έχουν θεσπίσει κάποιας μορφής περιορισμούς στα σύνορα σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο.

Η Πολωνία ανακοίνωσε αυτό το μήνα την προσωρινή διακοπή της επεξεργασίας αιτημάτων ασύλου από μετανάστες που φτάνουν από τη γειτονική Λευκορωσία, επικαλούμενη απειλή για την ασφάλεια. Ο Γερμανός Όλαφ Σολτς θέσπισε συνοριακούς ελέγχους αυτό το καλοκαίρι για να εμποδίσει τους μετανάστες χωρίς έγγραφα να περάσουν στη Γερμανία, αφού ένας Σύρος μαχαίρωσε έντεκα άτομα, σκοτώνοντας τρεις. Έξι άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Αυστρίας, έχουν θεσπίσει συνοριακούς ελέγχους.

Σίγουρα, πολλά κράτη μέλη που έχουν πιέσει για μια περιοριστική προσέγγιση στη μετανάστευση θα παρακολουθούν πολύ στενά τις αμερικανικές εκλογές. Αυτό θα δώσει [οι χώρες της ΕΕ που πιέζουν για περισσότερους περιορισμούς] περαιτέρω διαπραγματευτικά χαρτιά για να πιέσουν τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ», δήλωσε ο Alberto-Horst Neidhardt, επικεφαλής της ευρωπαϊκής μετανάστευσης και ποικιλομορφίας στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής.

Επιστροφές και απελάσεις

Η ασαφής ορολογία γύρω από τους «κόμβους επιστροφής» και τα «κέντρα επεξεργασίας» αντικατοπτρίζει το «Πρόγραμμα Προστασίας Μεταναστών» του Τραμπ. Η πρωτοβουλία, κοινώς γνωστή ως «Παραμονή στο Μεξικό», τέθηκε σε ισχύ το 2019 και ανάγκασε δεκάδες χιλιάδες μη Μεξικανούς μετανάστες να επιστρέψουν στα σύνορα των ΗΠΑ στο Μεξικό για να περιμένουν εκεί τις αποφάσεις για τη μετανάστευση.

Σε μια επιστολή προς τους ηγέτες της ΕΕ αυτή την εβδομάδα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ, ενέκρινε την ιδέα των «κόμβων επιστροφής», κτίρια για την κράτηση μεταναστών σε χώρες εκτός ΕΕ. (Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, μια σχετικά μοναχική φωνή για το θέμα, απέρριψε την Πέμπτη την ιδέα μετά τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ.)

Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι εγκαινίασε «κέντρα διεκπεραίωσης» στην Αλβανία όπου θα μεταφέρονται άτομα που κατευθύνονται προς την Ιταλία — απηχώντας την πολιτική της Αυστραλίας να στέλνει αιτούντες άσυλο στην Παπούα Νέα Γουινέα για να διεκπεραιωθούν τα αιτήματά τους.

Εν τω μεταξύ, η Γαλλία πιέζει να αλλάξει τη νομοθεσία της ΕΕ για να διευκολύνει τις απελάσεις σε τρίτες χώρες. Και η ΕΕ έχει ήδη χιλιάδες χιλιόμετρα φυσικής περίφραξης στα εξωτερικά της σύνορα – μια διάταξη που ξεπερνά κατά πολύ το τείχος στα σύνορα του Τραμπ με το Μεξικό.

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ενσωμάτωση της σκληρής ρητορικής οδηγεί σε αλλαγές πολιτικής που ευνοούν τη δεξιά της Ευρώπης.

«Αν ακούτε τον Ορμπάν και τη Μελόνι κατά καιρούς και άλλους όπως η Λεπέν όλα αυτά τα χρόνια, η ρητορική ήταν τόσο σκληρή και εξίσου βίαια όσο αυτό που ακούμε από πολιτικούς όπως ο Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε η Τζούντιθ Σάντερλαντ, συνεργάτης διευθύντρια Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Υπάρχει μια πρόθεση να ακούγεται σαν να είναι νόμιμο, σαν να είναι σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο».

Οι αλλαγές πολιτικής έχουν παρόμοιους στόχους με εκείνους του Τραμπ και του αντιπροέδρου του, JD Vance: Μείωση του αριθμού των νέων αφίξεων και αποστολή ατόμων πίσω στις χώρες καταγωγής τους, ακόμα κι αν αυτά τα μέρη είναι δυνητικά ασταθή ή μη ασφαλή.

«Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι τρέχουσες λύσεις δεν λειτουργούν», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ στον οποίο δόθηκε η ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά.

Αυτό είναι κάτι στο οποίο θα συμφωνούσαν ο Τραμπ και πολλοί ηγέτες της ΕΕ.

Η κύρια διαφορά, ωστόσο, είναι στο στυλ και τον τόνο. Οι Ευρωπαίοι τείνουν να πιάνουν με το γάντι τα επίμαχα ζητήματα.

Όπως για παράδειγμα η λέξη «απελάσεις».

Για τον Τραμπ, ο οποίος έχει ορκιστεί ότι θα απελάσει μεταξύ 15 και 20 εκατομμυρίων ανθρώπων από τις ΗΠΑ εάν επανεκλεγεί τον Νοέμβριο, η χρήση της λέξης «απέλαση» είναι σήμα τιμής.

Για τους Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους, ωστόσο, η λέξη (η οποία συνδέεται, για πολλούς στην Ευρώπη, με τις εκτοπίσεις των Ναζί σε στρατόπεδα θανάτου κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) είναι σχεδόν ταμπού. Οι αξιωματούχοι του μπλοκ μιλούν διστακτικά για «επιστροφές» ή «κόμβους επιστροφών» για να περιγράψουν τους κλειστούς καταυλισμούς ή τα κέντρα κράτησης που έχουν δημιουργήσει εκτός της ΕΕ.

Ενώ ο Τραμπ δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να χαρακτηρίσει ορισμένους μετανάστες ως «παράνομους» και να αποκηρύξει την «παράνομη μετανάστευση», στην ΕΕ η μετανάστευση που δεν έρχεται μέσω αεροδρομίων ή άλλων επίσημων διαδρομών περιγράφεται επίσημα ως «παράτυπη».

Ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν είναι ο μόνος ηγέτης της ΕΕ που ανατρέπει την τάση, καταργώντας τις ευρωπαϊκές ωραιοποιήσεις και ασπαζόμενος πλήρως τη ρητορική τύπου Τραμπ. Ο ισχυρός ηγέτης υποσχέθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα να μεταφέρει μετανάστες στις Βρυξέλλες, αντιγράφοντας έναν παρόμοιο όρκο του κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις, ο οποίος έστειλε μετανάστες στην πολιτεία του στο Martha’s Vineyard, ένα πολυτελές σημείο διακοπών στη Μασαχουσέτη.