Γαλλία Vs Ισραήλ… μια κόντρα που έρχεται από παλιά

Το πρωί της Τετάρτης, το Μέγαρο Ελιζέ εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, την τρίτη του είδους της σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς οι σχέσεις των δύο πλευρών συνεχίζουν να κλιμακώνονται. Σε αντίθεση με την ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του Νετανιάχου, η οποία χαρακτηριζόταν από ακραία αυστηρότητα, η ανακοίνωση του Ελιζέ παρέμεινε στο πλαίσιο της συνήθους διπλωματικής γλώσσας, αλλά στιβαρά και με έμφαση στα βασικά σημεία στα οποία η Γαλλία και ο Μακρόν ειδικότερα εμμένουν.

Σπύρος Σιδέρης

Το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκε δημόσια ένταση μεταξύ Νετανιάχου και Μακρόν, σε βαθμό που ο τελευταίος απαίτησε την περασμένη εβδομάδα να σταματήσει η προμήθεια όπλων στο Ισραήλ. Διπλωματική πηγή στο Παρίσι δήλωσε ότι «η ένταση είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της σχέσης μεταξύ των δύο ανδρών, με τον Μακρόν να αναδεικνύεται ως ο πιο επιθετικός Ευρωπαίος αξιωματούχος στις σχέσεις του με τον Νετανιάχου».

• Ο Μακρόν πιστεύει ότι το Τελ Αβίβ δεν τηρεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ και σε απάντηση κατέφυγε στην επίκληση της ίδιας της ιστορίας της δημιουργίας του Ισραήλ, προκαλώντας την αντίδραση του Νετανιάχου.

Σύμφωνα με όσα αποδίδονται στον Γάλλο πρόεδρο κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του γαλλικού υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη, είπε ότι «ο Νετανιάχου δεν πρέπει να ξεχνά ότι η χώρα του δημιουργήθηκε με απόφαση του ΟΗΕ», αναφερόμενος στην απόφαση 181 που εξέδωσε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1947, και η οποία αποφάσισε τη διαίρεση της Παλαιστίνης σε δύο μέρη. Ένα κράτος για τους Εβραίους (Ισραήλ) και ένα κράτος για τους Παλαιστίνιους.

Τα σχόλια του Μακρόν μπορούν να γίνουν κατανοητά από δύο οπτικές γωνίες. Η πρώτη αφορά τις σχέσεις του Ισραήλ με την UNIFIL, καθώς αυτή ιδρύθηκε με διεθνή απόφαση και ως εκ τούτου το Ισραήλ θα πρέπει να σέβεται την παρουσία της και να απέχει από το να την πιέζει ή να απαιτεί την αποχώρησή της.

• Η δεύτερη είναι η συνεχής υπεράσπιση από τη Γαλλία της λύσης των δύο κρατών, την οποία θεωρεί ως τον μόνο τρόπο επίλυσης της παλαιστινιακής-ισραηλινής σύγκρουσης, και η ανάγκη συμμόρφωσης του Ισραήλ με τις διεθνείς αποφάσεις.

Παρά τις θέσεις αρχών της, η Γαλλία εξακολουθεί να διστάζει να κάνει το βήμα της αναγνώρισης ενός παλαιστινιακού κράτους, όπως έκαναν πρόσφατα τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες Ισπανία, Ιρλανδία, Σλοβενία και Φινλανδία, υποστηρίζοντας ότι η αναγνώριση «πρέπει να είναι χρήσιμη» και «έγκαιρη».

Για άλλη μια φορά, ο Νετανιάχου έσπευσε να απαντήσει στον Μακρόν με μια δήλωση από το γραφείο του που έγραφε: «Μια υπενθύμιση προς τον Πρόεδρο της Γαλλίας: Το κράτος του Ισραήλ δεν δημιουργήθηκε με απόφαση του ΟΗΕ, αλλά με τη νίκη στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, που επιτεύχθηκε με το αίμα ηρωικών μαχητών, μεταξύ των οποίων πολλοί επιζώντες του Ολοκαυτώματος, ιδίως από το καθεστώς του Βισύ στη Γαλλία», κάνοντας αναφορά στην φιλογερμανική κατοχική γαλλική κυβέρνηση του Φιλίπ Πεταίν.

• Η αρνητική αντίδραση δεν σταμάτησε μόνο στο Ισραήλ, καθώς εκπρόσωποι της εβραϊκής κοινότητας στη Γαλλία εξέφρασαν την αγανάκτησή τους. Ο πρόεδρος του Αντιπροσωπευτικού Συμβουλίου των Εβραϊκών Ιδρυμάτων στη Γαλλία, έγραψε στην πλατφόρμα «Χ» ότι «οι δηλώσεις που αποδίδονται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αν επιβεβαιωθούν, αποτελούν ιστορικό και πολιτικό λάθος».

Οι γαλλο-ισραηλινές σχέσεις όμως πέρασαν από σειρά διακυμάνσεων, με τις εντάσεις να προκαλούν ισχυρούς τριγμούς στις διμερείς σχέσεις, με τελευταίο επεισόδιο τον βομβαρδισμό πριν λίγες μέρες διυλιστηρίου γαλλικών συμφερόντων στο Λίβανο.

Οι πολιτικές του Παρισιού κατά τη διάρκεια της Τέταρτης Δημοκρατίας επέτρεψαν στο Ισραήλ να κατασκευάσει τον αντιδραστήρα της Ντιμόνα, να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και να συμμετάσχει στην τριμερή επίθεση μαζί με τη Βρετανία κατά της Αιγύπτου το 1956.

• Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια υπό τον στρατηγό Σαρλ ντε Γκωλ επέβαλε γαλλικό εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ το 1967 για να καταγγείλει την επιθετικότητά του και αρνήθηκε, αμέσως μετά τον πόλεμο, να αναγνωρίσει τις αλλαγές που είχαν συντελεστεί, την κατοχή της Δυτικής Όχθης, της Γάζας, των υψωμάτων του Γκολάν και του Σινά.

Εβραϊκές ενώσεις και ιδρύματα εργάστηκαν για την ανατροπή του Ντε Γκωλ τον επόμενο χρόνο με αφορμή ένα δημοψήφισμα που ζήτησε για τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, ενώ πολέμησαν επίσης τον διάδοχό του Ζορζ Πομπιντού για την «αραβική πολιτική» του, σηματοδοτώντας μια ριζική αλλαγή με τις προηγούμενες εποχές.

Υπήρξε επίσης ένταση με τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ στους δρόμους της Ιερουσαλήμ το 1996, με την ευκαιρία μιας περιήγησης στις παλιές αγορές της, όταν η ισραηλινή ασφάλεια απείλησε να διακόψει την επίσκεψή του και να επιστρέψει στη Γαλλία.

• Μεταξύ των αξιομνημόνευτων θεμάτων είναι η διαρροή των σχεδίων κατασκευής των γαλλικών αεροσκαφών Mirage στο Ισραήλ τη δεκαετία του 1960, τους οποίους χρησιμοποίησε για την κατασκευή των αεροσκαφών Kfir, και η σύμπραξη ορισμένων γαλλικών υπηρεσιών με το Ισραήλ για τη λαθραία διακίνηση ναυτικών εξαρτημάτων από το λιμάνι του Χερβούργου στη βορειοδυτική Γαλλία.

Ωστόσο, αυτό που είναι βέβαιο σήμερα είναι ότι η ικανότητα του Παρισιού να επηρεάσει το Ισραήλ είναι πολύ αδύναμη, παρά τα «αποικιοκρατικά» συμφέροντα και το ενδιαφέρον της Γαλλίας στη Μέση Ανατολή. Από την άλλη ο Νετανιάχου δεν λαμβάνει ποτέ υπόψη του τι απαιτεί η Γαλλία, οπλισμένος με την αμερικανική υποστήριξη και την προστασία της Ουάσιγκτον.