Σύνοδος Κορυφής: Συμφωνία για Φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλας – Ηχηρή διαφωνία Μελόνι

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άναψε το πράσινο φως για την ανανέωση της θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για άλλα πέντε χρόνια. Ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, από τους Σοσιαλδημοκράτες, θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης και η Εσθονή πρωθυπουργός, Κάγια Κάλας από τους Φιλελεύθερους, θα είναι η επόμενη Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας για θητεία πέντε ετών.

Τα προτεινόμενα πρόσωπα, από τις τρεις βασικές πολιτικές οικογένειες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι), εγκρίθηκαν με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. τουλάχιστον 21 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού). 

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ψήφισε κατά των υποψηφιοτήτων της Κάγια Κάλας και του Αντόνιο Κόστα, ενώ επέλεξε την αποχή στην ψηφοφορία για την υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Κατά μιας δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Προεδρία της Κομισιόν, ψήφισε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ενώ η αποχή ήταν η επιλογή του στην ψηφοφορία για την υποψηφιότητα της Κάγια Κάλας.

Μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία θα διεξαχθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 18 Ιουλίου, στην πρώτη Ολομέλεια της νέας Ευρωβουλής, στο Στρασβούργο. Για την έγκρισή της χρειάζεται απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει από τις Βρυξέλλες ότι είναι πολύ σημαντικό όλες αυτές οι διαδικασίες να ολοκληρωθούν εντός του μήνα Ιουλίου, ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις στον επόμενο ευρωπαϊκό κύκλο.

Υπενθυμίζεται ότι το πρωί της περασμένης Τρίτης και σε τηλεδιάσκεψη των έξι διαπραγματευτών, των Μητσοτάκη και Τουσκ για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σολτς και Σάντσεθ για λογαριασμό των Σοσιαλιστών και των Μακρόν και Ρούτε για λογαριασμό των Φιλελευθέρων, υπήρξε συναίνεση των τριών πολιτικών «οικογενειών» όσον αφορά στα πρόσωπα, κάτι όμως που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί τις επόμενες ώρες.

Απρόσμενη κίνηση από Γαλλία και Γερμανία

Νωρίτερα, πάντως, η Γαλλία και η Γερμανία αιφνιδίασαν τους ηγέτες των άλλων κρατών στις Βρυξέλλες, καθώς με έγγραφό τους, την ώρα που ξεκινούσε η συζήτηση για τη στρατηγική ατζέντα, ζήτησαν από κοινού ένα ευρύ φάσμα τροπολογιών πάνω σε αυτήν για την επόμενη πενταετία.

Πρόκειται, σύμφωνα με το Politico, για ένα έγγραφο που προετοιμαζόταν εδώ και μήνες από τον Σαρλ Μισέλ και συζητήθηκε μεταξύ αξιωματούχων των κρατών της ΕΕ. Ωστόσο, αυτή η κίνηση φέρεται να εξόργισε τους υπόλοιπους ηγέτες της ΕΕ, καθώς πρόκειται για μια πρωτοβουλία που πήραν τα δύο κράτη την τελευταία στιγμή, χωρίς προφανώς να ενημερωθούν οι υπόλοιποι.

Το κλίμα δεν ήταν ιδιαίτερα καλό μετά από αυτό, ανέφεραν δύο διπλωματικές πηγές στην ιστοσελίδα, λίγο πριν η κουβέντα πάει στο ζήτημα των τριών προσώπων που θ’ αναλάβουν τα υψηλότερα αξιώματα στην Ευρώπη.

Παρίσι και Βερολίνο πρότειναν μία σειρά από αλλαγές στην ατζέντα των θεμάτων που θα απασχολήσουν την ΕΕ  για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Τα κύρια σημεία που ήθελαν να προσθέσουν οι δύο χώρες στα συμπεράσματα της Συνόδου, ήταν τα εξής:

– Για την πολιτική για το κλίμα: «Να συνεχίσουμε την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη της Πράσινης Συμφωνίας».

– Για την άμυνα: «Μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του».

– Για την πολιτική ανταγωνισμού: «Πρέπει να αναθεωρήσουμε τους ευρωπαϊκούς κανόνες και πρακτικές ανταγωνισμού και να επιτρέψουμε τη σύσταση κοινοπραξιών και ενοποίησης σε βασικούς τομείς, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα».

– Σχετικά με τη διεύρυνση: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει την ανάγκη να τεθούν οι απαραίτητες εσωτερικές βάσεις και μεταρρυθμίσεις για την εκπλήρωση των μακροπρόθεσμων φιλοδοξιών της Ένωσης και την αντιμετώπιση βασικών ερωτημάτων που σχετίζονται με τις προτεραιότητες και τις πολιτικές της, καθώς και την ικανότητά της να ενεργεί έναντι μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα και όλο και πιο περίπλοκες προκλήσεις».

Την ίδια στιγμή, οι δύο χώρες ήθελαν να διαγραφεί μία παράγραφος σχετική με την άμυνα: «Εμβληματικά έργα και αμυντικές πρωτοβουλίες κοινού ενδιαφέροντος σε ολόκληρη την ΕΕ».

Αντίδραση Μητσοτάκη στην γαλλογερμανική πρόταση

Η γαλλογερμανική πρόταση σημαντικών τροποποιήσεων την τελευταία στιγμή στο κείμενο της Στρατηγικής Ατζέντας που είχε συζητηθεί εκτενώς σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων προκάλεσε την αντίδραση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη

Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, αντέδρασε έντονα εγείροντας θέμα αρχής και θεσμικής διαδικασίας, υπενθυμίζοντας ότι το κείμενο είχε συζητηθεί εκτενώς στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων και ζήτησε να μείνει ως έχει.

Η κ. Μελόνι στήριξε αμέσως την πρόταση αυτή και ζήτησε να παραμείνει το κείμενο ως έχει.

Η παρέμβαση υπέρ της διατήρησης του κειμένου χωρίς σημαντικές τροποποιήσεις υποστηρίχθηκε από την πλειονότητα των εταίρων, μεταξύ των οποίων της Κύπρου, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σουηδίας, του Λουξεμβούργου, της Φινλανδίας, της Εσθονίας, της Τσεχίας, της Λιθουανίας και του Βελγίου.

Τελικά οι ευρωπαίοι ηγέτες κατάφεραν να συμφωνήσουν σε όλα τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, συμπεριλαμβανομένων των προσώπων που θα αναλάβουν την ηγεσία της ΕΕ και της «Στρατηγικής Ατζέντας» για την πενταετία 2024-2029.