Μίλτος Ζαμπάρας: Η ενέργεια από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε είδος πολυτελείας

Είναι κοινός τόπος πλέον και έχει γίνει σχεδόν κλισέ για όλα τα κόμματα, να μιλάνε για κλιματική κρίση και την ανάγκη πράσινης μετάβασης ως διέξοδο σε αυτή. Ειδικά τον τελευταίο καιρό, με αφορμή τις Ευρωεκλογές, όλες σχεδόν οι παρατάξεις, είχαν στο πρόγραμμα τους αναφορές στην πράσινη ανάπτυξη και σε ένα πράσινο μέλλον. Το ζήτημα όμως είναι τι σημαίνει για την κάθε κόμμα η πράσινη ανάπτυξη. Είναι πρακτικά για όλους το ίδιο;  Πράσινη ανάπτυξη για νεοφιλελεύθερα κόμματα (όπως η ΝΔ) είναι ο διαμοιρασμός των ΑΠΕ σε λίγους και εκλεκτούς, η κατανομή της αγοράς ενέργειας σε ολιγοπωλιακά σχήματα και τελικά ο έλεγχος της αγοράς όχι για τις ανάγκες των καταναλωτών αλλά για την κερδοφορία των εταιρειών.

Του Μίλτου Ζαμπάρα, Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Η ενέργεια από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε είδος πολυτελείας. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ, που τόσο επαίρεται η κυβέρνηση, δεν αφορά τους πολίτες, της μικρές επιχειρήσεις ή τους αγρότες αλλά μεγάλα, φαραωνικά έργα, καταστρέφοντας το περιβάλλον, χωρίς συζήτηση/διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και χωρίς ανταποδοτικά οφέλη προς την κοινότητα.

Η πράσινη ανάπτυξη, κατά την άποψη μας πρωτίστως πρέπει να είναι δίκαιη. Χρειάζεται μια συγκεκριμένη και σοβαρά σχεδιασμένη στρατηγική με ξεκάθαρους κανόνες, για τη διαμόρφωση ενός δίκαιου πλαισίου για την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν και είναι στραμμένη κυρίως στις ενεργειακές κοινότητες και στα έργα αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης. Μία στρατηγική που θα ενισχύει την ΡΑΕ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, θα αναθεωρεί τον κλιματικό νόμο με στόχο την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2045, θα χαράσσει έναν νέο εθνικό σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα – με στόχο την ομαλή απεξάρτηση της χώρας από όλα τα ορυκτά καύσιμα – θα καθιερώνει ένα Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, θα ενισχύει τα κριτήρια για την προστασία της βιοποικιλότητας, θα ολοκληρώνει το πλαίσιο προστασίας της φύσης για να υπάρχουν καθαροί κανόνες και θα θεσπίζει αυστηρούς ελέγχους. Η απολιγνιτοποιηση (βλέπε Δυτική Μακεδονία) δεν έγινε με μέριμνα και φροντίδα προς τις περιοχές και τους κατοίκους που σήκωναν το βάρος της παραγωγής λιγνίτη όλα τα προηγούμενα έτη.

• Αυτή την στιγμή παρατηρούμε μια άναρχη ανάπτυξη των ΑΠΕ χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, χωρίς θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί τα Προεδρικά Διατάγματα για την προστασία των Περιοχών Natura 2000.

Προτεραιότητα για εμάς είναι η αποκέντρωση των ΑΠΕ, οι ενεργειακές κοινότητες, η έμφαση στα έξυπνα δίκτυα και στις νέες τεχνολογίες, η αποθήκευση ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές μεταφορές και τους εμπορικούς στόλους. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης οι ενεργειακές κοινότητες και τα έργα αυτοπαραγωγής/ αυτοκατανάλωσης. Αυτή την στιγμή τα οικιακά συστήματα ενέργειας κατέχουν μόνο το 1.1 % της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στην Ελλάδα ενώ τα αντίστοιχα στο Βέλγιο είναι στο 66%, στην Πολωνία στο 64%, στην Αυστρία στο 48%, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι στο 24%.

Στον τομέα της αποθήκευσης, που αποτελεί το μεγάλο στοίχημα στο κοντινό μέλλον, υπάρχουν τρόποι για να μπορέσει η κυβέρνηση να τροποποιήσει την πολιτική της. Η λύση είναι οι μπαταρίες αλλά και οι αντλιοταμιεύσεις, με την επιλογή όμως να έχουν τη δυνατότητα ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ να συμμετέχουν σε έργα αποθήκευσης. Αυτήν τη στιγμή το μεγάλο ζήτημα είναι η αποθήκευση. Χρειάζονται πολιτικές αποκέντρωσης των μονάδων έτσι ώστε να καλύπτουν όλη τη χώρα, η διασύνδεση τους με τις γειτονικές χώρες και βέβαια οι μπαταρίες σε κάθε σπίτι για να υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης και σε ατομικό επίπεδο.  

Τα τελευταία χρόνια είμαστε πρωταθλητές στο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη και ταυτόχρονα οι εταιρείες ενέργειας έχουν ρεκόρ υπερκερδών! Πως θα σπάσει αυτό προς όφελος των καταναλωτών; Με ανάπτυξη των ΑΠΕ, των ενεργειακών κοινοτήτων και έργων παραγωγής και κατανάλωσης, με επιστροφή του δημόσιου χαρακτήρα στην ΔΕΗ και με πλαφόν στα κέρδη των εταιρειών ενέργειας.

Εάν δεν υπάρξει μέριμνα για να αποτρέψουμε την ενεργειακή φτώχεια και να προστατέψουμε ταυτόχρονα το περιβάλλον τότε η ανάπτυξη δεν θα μπορέσει να είναι ούτε δίκαιη ούτε πράσινη.