Μπορούν (μετεκλογικά) να δώσουν τα χέρια Κασσελάκης- Ανδρουλάκης; Απλώς δύσκολο ή απίθανο;

Είναι πιθανό (μπορούν;) Στέφανος Κασσελάκης και Νίκος Ανδρουλάκης να δώσουν τα χέρια την επομένη των ευρωεκλογών και να εισάγουν τα κόμματά τους σε μία ειλικρινή συζήτηση που ίσως οδηγήσει σε ένα μέτωπο απέναντι στη Ν.Δ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Αβίαστα, η απάντηση που προκύπτει, με τα σημερινά δεδομένα, είναι “πολύ δύσκολα”. Όμως, τα δεδομένα μπορεί να είναι αισθητά διαφορετικά στις 10 Ιουνίου κι αυτό που σήμερα μοιάζει απίθανο να αποτελεί τότε αναγκαία προοπτική.

Στη συνέντευξή του στον Ant1 (Φαίη Μαυραγάνη) ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είπε κάτι που αποκαλύπτει τις προθέσεις του: “Εμείς θέλουμε να αλλάξουμε τη χώρα. Για εμάς δεν είναι σκακιέρα «έλα εδώ, να σου πάρω έναν…» και τα λοιπά. Εάν όντως ο σκοπός της πολιτικής είναι να προσφέρεις και να κάνεις τη ζωή του πολίτη καλύτερη, τότε αυτό το παιχνίδι αν είναι να πάρεις ψηφοφόρους, εντάξει, επηρεάζει προσωπικές φιλοδοξίες. Στο λέω ειλικρινά: εάν υπάρχει ένα άτομο το οποίο μπορεί να εμπνεύσει περισσότερο από εμένα, να ενώσει όλο τον προοδευτικό κόσμο, να διοικήσει τη χώρα καλύτερα, να εκπροσωπήσει καλύτερα τη χώρα στο εξωτερικό, βρες το μου να το στηρίξω. Δεν είμαι εδώ για να γίνω σώνει και καλά ο επόμενος μεγάλος…. Θέλω να προσφέρω.”

Κάποιοι το εξέλαβαν ως “κρίση μεγαλείου”, ότι, δηλαδή, θεωρεί εαυτόν ως τον μοναδικό πολιτικό που μπορεί να ενώσει τον προοδευτικό κόσμο. Άλλοι πάλι, εμβαθύνουν στην δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επισημαίνοντας την πρόσκληση-πρόκληση να στηρίξει άλλο πρόσωπο που μπορεί να εκπροσωπήσει καλύτερα ένα τέτοιο εγχείρημα. Είναι πιθανότερο να εννοεί το πρώτο αλλά ας το κρατήσουμε.

Ανοίγματα με ή χωρίς ουσία;

Κρίσιμο θέμα, βεβαίως, είναι τι σημαίνει “ένωση του προοδευτικού κόσμου”. Πρόσφατα, με αφορμή το άνοιγμα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ προς στελέχη και ψηφοφόρους της Πλεύσης Ελευθερίας και του Μερα25, κυρίως, όμως, προς αυτά -ακόμα και “πρώην υπουργούς”, είπε- του ΠΑΣΟΚ, διευκρινίστηκε πως αυτό που έχει κατά νου είναι να τους προσκαλέσει στον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να είναι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης το όχημα για τη δημιουργία του μετώπου που προοπτικά θα αμφισβητήσει την πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Ανάλογη πρωτοβουλία για τη σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων έχει προαναγγείλει και ο Νίκος Ανδρουλάκης, θέτοντας ως προϋπόθεση την κατάκτηση της δεύτερης θέσης από το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές. Το σενάριο αυτό απομακρύνεται καθώς δημοσκοπικά ο ΣΥΡΙΖΑ εδραιώνεται σταθερά στη δεύτερη θέση με τάση ανόδου και πιθανότητα ακόμα και να πιάσει το ποσοστό που -σε συνθήκες συντριβής- συγκέντρωσε στις τελευταίες εθνικές εκλογές.

“Από τα κάτω” ή και με συνεννοήσεις …κορυφής;

Αμφότεροι, πάντως, επισημαίνουν πως οι συνεργασίες “έρχονται από τα κάτω” ως αίτημα, δηλαγή, της κοινωνίας και όχι με συνεννοήσεις κορυφής. Το παρελθόν, όμως, τους διαψεύδει.

Παραμονές της δεύτερης αναμέτρησης του 2012, Αντώνης Σαμαράς και Ευάγγελος Βενιζέλος αντάλασσαν βαρύτατες κατηγορίες περί ευθυνών για την χρεοκοπία της χώρας και δήλωναν κατηγορηματικά πως ουδεμία πιθανότητα συνεννόησής τους υπήρχε. Στα τέλη Ιουνίου εκείνης της χρονιάς σχημάτιζαν μαζί κυβέρνηση (με την συνδρομή και της ΔΗΜΑΡ) και ο τότε πρωθυπουργός δήλωνε λίγο αργότερα ...”ουδείς αναμάρτητος”. Ήταν η ανάγκη λήψης επώδυνων μνημονιακών μέτρων και η διάσωση της χώρας, θα υποστηρίξουν πολλοί. Παρότι η χώρα έχει διασωθεί και οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές, οι αναλογίες παραμένουν. Η κυριαρχία Μητσοτάκη δεν θα αμφισβητηθεί εφόσον, όπως όλα δείχνουν, το ποσοστό της Ν.Δ κυμανθεί κοντά στο 33%, ο δε πρωθυπουργός διατηρεί πολιτικό διάδρομο τριετίας μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές.

Εάν, σε ένα δημοσκοπικά πιθανό σενάριο, ο ΣΥΡΙΖΑ “γράψει” ποσοστό κοντά στο 17% ή και 18%, και το ΠΑΣΟΚ λίγο πάνω από το περυσινό ποσοστό του (μεταξύ 12-13%), και τα δύο κόμματα θα δηλώνουν ικανοποιημένα, κανένα, όμως, εκ των δύο δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει ή θα αποκτήσει δυναμική ανατροπής της Ν.Δ μέχρι τις εθνικές εκλογές.

Κάτι τέτοιο, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συμβεί εάν, για παράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραφε ποσοστό γύρω στο 20% ( ο ίδιος ο κ. Κασσελάκης δηλώνει πως είναι πιθανό, στη δε Κουμουνδούρου επικαλούνται μετρήσεις που δείχνουν μία τέτοια τάση) και η Ν.Δ συγκέντρωνε ποσοστό κάτω από εκείνο των προηγούμενων ευρωεκλογών (33,4%). Σε μία τέτοια περίπτωση η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων θα θεωρείται πολιτικά “μαχητή” καθώς ο χρόνος μέχρι τις εθνικές εκλογές είναι πολύς και όλα μπορεί να συμβούν.

Άθροισμα και πολλαπλασιασμός- Ποιοί είναι υπέρ και ποιοί κατά

Στελέχη, ωστόσο, και από τα δύο κόμματα θεωρούν πως “η λύση βρίσκεται στο άθροισμα και ως εκ τούτου στον πολιτικό πολλαπλασιασμό“, εννοώντας πως ακόμα και στο δημοσκοπικά “βατό” σενάριο ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ μπορούν να καταγράψουν μαζί ποσοστό κοντά στο 30% και να υπολλείπονται έτσι ελάχιστες μονάδες από τη Ν.Δ ή και να την “ισοφαρίσουν” εάν συμπράξουν σε αυτή την προοπτική σύγκλισης και η Νέα Αριστερά ή και μικρότερα κόμματα. Ωστόσο κάτι τέτοιο ουδείς αποσαφηνίζει προς το παρόν πως θα μπορούσε πρακτικά να συμβεί και πως θα αρθούν πολιτικοί εγωϊσμοί σε αναζήτηση της ηγετικής προσωπικότητας. Ή πως θα κατευναστούν οι αντιδράσεις των “θερμόαιμων” στις δύο πλευρές- για παράδειγμα κεντρικά, σήμερα, στελέχη της Κουμουνδούρου έχουν διατυπώσει βαριές εκφράσεις για το ΠΑΣΟΚ, ενώ οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς έχουν χαρακτηριστεί “υπονομευτές” και “αποστάτες”. Από την πλευρά του, ο Στέφανος Κασσελάκης θα επιδιώξει να είναι εκείνος επικεφαλής, κάτι που απορρίπτουν τα ηγετικά στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη αλλά ακόμα και βουλευτές που δεν θεωρούνται του “κλίματος Ανδρουλάκη”, όπως ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, η Ευαγγελία Λιακούλη, η Νάντια Γιαννακοπούλου κ.ά.

Υπέρ της αναζήτησης κοινού τόπου τάσσονται, από την άλλη, κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, αν και δεν πρόκειται να ανοίξουν τα χαρτιά τους μέχρι τις ευρωεκλογές. Παύλος Γερουλάνος, Μιχάλης Κατρίνης, Παύλος Χρηστίδης, Μανώλης Χριστοδουλάκης αλλά και Γιώργος Παπανδρέου βλέπουν θετικά μία τέτοια προοπτική, χωρίς να περιγράφουν το “πρακτικό” σκέλος της. Από την άλλη, Κώστας Ζαχαριάδης (ο πρώτος που μίλησε για σύμπραξη κατά το “μοντέλο Δούκα”), Διονύσης Τεμπονέρας αλλά και η Όλγα Γεροβασίλη, ο Χρήστος Σπίρτζης κ.ά διάκεινται θετικά, αν και εκείνος που πολλοί θα περιμένουν να δώσει το σήμα θα είναι ο Νίκος Παππάς, ίσως ο πιό σημαντικός εκφραστής του ανοίγματος προς το προοδευτικό κέντρο.

Κάποιοι εξ αυτών μίλησαν στην “Καθημερινή της Κυριακής”, ανοίγοντας διακριτικά και προσεκτικά τη συζήτηση.

Κώστας Ζαχαριάδης: “Το μοντέλο της προοδευτικής συνεργασίας στον Δήμο της Αθήνας είναι μία σημαντική επιτυχία της προοδευτικής παράταξης. Το μήνυμα πρέπει να αποκωδικοποιηθεί”,

Μανώλης Χριστοδουλάκης: “Στοχεύουμε στις εκλογές στη δεύτερη θέση, ώστε την επόμενη μέρα να απευθύνουμε ένα ευρύ κάλεσμα συστράτευσης των προοδευτικών δυνάμεων με πρωταγωνιστή το ΠΑΣΟΚ”,

Διονύσης Τεμπονέρας: “Ένα μέτωπο των προοδευτικών δυνάμεων μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για ευρύτερες συνεννοήσεις στον δημοκρατικό χώρο”.

Θέμα… χημείας

Μπορεί, λοιπόν, αυτό που απέτυχε υπό την προοπτική της απλής αναλογικής μόλις πριν ένα χρόνο να αναβιώσει μετά τις ευρωεκλογές με νέους πρωταγωνιστές; Οι ψυχραιμότεροι λένε πως είναι δύσκολο αλλά πρέπει να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες προς αυτή την κατεύθυνση. Οι “σκληροί πυρήνες” της Κουμουνδούρου και της Χαριλάου Τρικούπη αναγνωρίζουν μεν τη σημασία τέτοιων συμπράξεων, κρατούν όμως κάθε πλευρά για τον εαυτό της την πρωτοκαθεδρία των όποιων κινήσεων και βλέπουν η μία ως πρωταγωνιστή τον Στέφανο Κασσελάκη και η άλλη το Νίκο Ανδρουλάκη. Καμία, προσώρας, δεν θεωρεί ότι μπορεί να υπάρξει τρίτο πρόσωπο ως μεταβλητή σε μία τέτοια πολιτική εξίσωση.

Όλα θα κριθούν από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και τις ανάγκες που θα δημιουργηθούν στους νέους πολιτικούς συσχετισμούς. “Χημεία”, πάντως, μεταξύ Κασσελάκη και Ανδρουλάκη δεν υφίσταται, όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και είναι βέβαιο πως συμφωνεί και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Ανάγκα, όμως, και πολιτικοί εγωϊσμοί πείθονται και αίρονται…