Γνωρίστε τον Kέιρ Στάρμερ: Είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας;

Μεθοδικός, δίνει μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια, αλλά στερείται ταλέντου! Θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας; Το Politico σκιαγραφεί το πορτρέτο του.

Αν οι δημοσκοπήσεις είναι σωστές – το προβάδισμα του Εργατικού Κόμματος έναντι των κυβερνώντων Συντηρητικών είναι επί του παρόντος πάνω από 20 μονάδες – θα γίνει πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου στις γενικές εκλογές στις 4 Ιουλίου.

Σιγά σιγά, το βρετανικό κοινό έμαθε περισσότερα για τον χαρακτήρα αυτού του κουμπωμένου, κεντροαριστερού δικηγόρου που ηγείται του κόμματος της αντιπολίτευσης. Έμαθαν, επίσης, το περίγραμμα των σχεδίων του για την κυβέρνηση — αν και οι λεπτομέρειες και των δύο μοιάζουν κάπως αόριστες.

«Αν θέλετε να κατανοήσετε την πολιτική του Στάρμερ, δείτε τη ζωή του πριν γίνει πολιτικός», είπε κάποιος που γνωρίζει καλά τον 61χρονο.

Γεννημένος στο Λονδίνο, σπούδασε σε ένα επιλεκτικό, κρατικά χρηματοδοτούμενο σχολείο, στο Tory-heavy Surrey, στη νοτιοανατολική Αγγλία.

Ο ψυχρός, απόμακρος πατέρας του, Ρόντνεϊ, φρόντιζε τη μητέρα του, η οποία διαγνώστηκε με τη σπάνια αυτοάνοση πάθηση Still’s Disease όταν ο Κέιρ ήταν μόλις 11 ετών και μετά βίας μποορούσε να κινηθεί.

Υπερστροφή και αλλαγή

Τέτοιες εμπειρίες εξηγούν κατά κάποιο τρόπο τον αριστερό ζήλο της πρώιμης νομικής καριέρας του Στάρμερ.

Ως γνωστόν, εκπροσωπούσε δύο οικολογικούς ακτιβιστές στην περιβόητη υπόθεση των McDonalds στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στη συνέχεια ειδικεύτηκε σε αμφισβητούμενες υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, “πολεμώντας” πάντα για το αουτσάιντερ (οι αντίπαλοι των Τόρις “άρπαξαν” έκτοτε αυτές τις υποθέσεις, κατηγορώντας τον ότι μάχεται υπέρ των τρομοκρατών.) Όπως το έθεσε ο πρώην Διευθυντής Δημόσιας Εισαγγελίας (DPP) της Βρετανίας, Κεν ΜακΝτόναλντ, σε ένα προφίλ του Στάρμερ για το podcast Westminster Insider του POLITICO πέρυσι: «Εκπροσωπεί τους ενοικιαστές και όχι τους ιδιοκτήτες».

Το 2008, όμως, διαδέχθηκε τον ΜακΝτόναλντ, μεταμορφώνοντας τον εαυτό του από σταυροφόρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε “όπλο” του κατεστημένου – μια κληρονομιά που τώρα “εμπορεύεται” για να προβάλει σταθερότητα στους ψηφοφόρους του κέντρου.

Πολλοί εντοπίζουν μια παρόμοια αλλαγή στην προσωπική του πολιτική τα χρόνια που έγινε ηγέτης των Εργατικών, τον Απρίλιο του 2020.

Έχοντας ενταχθεί στο κοινοβούλιο το 2015, ο Στάρμερ έγινε σκιώδης γραμματέας του Brexit υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν τον επόμενο χρόνο. Ήταν πάντα προσεκτικός να μην επιτεθεί στον αριστερό ηγέτη του, ενώ ο Κόρμπιν παρέμενε δημοφιλής στα μέλη των Εργατικών. Αλλά ο Στάρμερ ήταν επίσης προσεκτικός και πίεζε για ένα δεύτερο δημοψήφισμα που θα μπορούσε να ανατρέψει την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ.

Ακόμη και τον Δεκέμβριο του 2019, μετά την παραίτηση του Κόρμπιν, ο Στάρμερ είπε ότι το κόμμα του δεν πρέπει να «υπερστρέφει» προς το κέντρο.

Οι επικριτές του στα αριστερά λένε ότι έκανε ακριβώς αυτό από τότε που κέρδισε την ηγεσία: εγκατέλειψε γρήγορα τις «10 υποσχέσεις» που έδωσε στα μέλη κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του.

Η αριστερά του κόμματος από τότε περιθωριοποιήθηκε περαιτέρω μέσω των επιλογών υποψηφίων που κατευθύνεται αδίστακτα από μια κεντρική κομματική μηχανή που βρίσκεται τώρα υπό τον έλεγχο του Στάρμερ. Και ο ίδιος ο Κόρμπιν έχει τεθεί σε αναστολή λόγω σχολίων που έκανε σχετικά με την κλίμακα του αντισημιτισμού εντός των Εργατικών υπό την ηγεσία του. Ο Στάρμερ, πάντως, ορκίζεται ότι το πρώην αφεντικό του – και “φίλος” του – δεν θα επιστρέψει ποτέ.

Αυτό το ταξίδι προς την κορυφή δεν ήταν τυχαίο. Για δύο χρόνια πριν υποβάλει υποψηφιότητα για την ηγεσία, ο Στάρμερ άρχισε να πραγματοποιεί μυστικές προπαρασκευαστικές συναντήσεις κάθε Δευτέρα με έμπιστους φίλους και βοηθούς.

Δεν απολογείται για το μονοπάτι που έχει ακολουθήσει, καυχιέται ότι άλλαξε το κόμμα του από την εποχή του Κόρμπιν και κατέστρεψε τον αντισημιτισμό μέσα του. Στους συμμάχους του, αυτές οι αλλαγές δείχνουν μια “μοναξιά” που, όμως, θαυμάζουν. Λένε ότι θα επικεντρωθεί, βήμα προς βήμα, στο να κερδίσει το κόμμα του, μετά τη χώρα και μετά να το κυβερνήσει — και ότι κάθε βήμα θα μοιάζει διαφορετικό από αυτό που προηγήθηκε.

«Είναι ενστικτωδώς ψηφοφόρος και άνθρωπος των Εργατικών», είπε το άτομο που τον γνωρίζει που αναφέρθηκε παραπάνω. Ο Στάρμερ δεν έχει τη δική του κλίκα βουλευτών και έχει προσλάβει δημόσιους υπαλλήλους σε βασικές πολιτικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένης της πανίσχυρης αρχηγού του επιτελείου του, Σου Γκρέι. Προτιμά να εργάζεται στα ανοιχτά κεντρικά γραφεία των Εργατικών από το να βρίσκεται στις αίθουσες τσαγιού, και του αρέσει να συναναστρέφεται στο διάσημο μπαρ του κοινοβουλίου.

«Οι φίλοι του είναι πραγματικοί φίλοι, οι άνθρωποι με τους οποίους παίζει ποδόσφαιρο, δεν βλέπει το κοινοβούλιο ως κοινωνικό κλαμπ», είπε ο άνθρωπος που τον γνωρίζει.

Στυλ

Ο Στάρμερ προσπαθεί να εξελιχθεί μικροαναλύοντας τις επιδόσεις του – η ομάδα του συνήθιζε να παρακολουθεί βίντεο κλιπ του στις ερωτήσεις του πρωθυπουργού, την κύρια εβδομαδιαία σύγκρουσή του με τον Σουνάκ, σταματώντας την κασέτα για να επισημάνει τι είχε κάνει καλά και πού μπορούσαν να γίνουν βελτιώσεις .

Ο επιφυλακτικός ρεαλισμός του επεκτείνεται και στην εξωτερική πολιτική, όπου —σε αντίθεση με τον αριστερό προκάτοχό του— ο Στάρμερ συχνά αντικατοπτρίζει την κυβερνητική γραμμή. Θα ήθελε μια στενότερη σχέση με την ΕΕ. Ωστόσο, έχει υποστηρίξει τα χτυπήματα στην Υεμένη και τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύτηκαν προς το Ισραήλ και – αφού χαρακτήρισε «αποκρουστικές» τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 – λέει τώρα ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών θα συνεργαστεί με όποιον κερδίσει τον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο.

Η στάση του Στάρμερ στην εξωτερική πολιτική του έχει προκαλέσει προβλήματα με τη δική του βάση. Μια κακώς διατυπωμένη απάντηση μετά τις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, στην οποία υποστήριξε ότι το Ισραήλ είχε το δικαίωμα να συγκρατήσει την ισχύ και το νερό στη Γάζα, κατέστρεψε τις σχέσεις του με μουσουλμάνους και φιλοπαλαιστίνιους ψηφοφόρους. Αργότερα διευκρίνισε τις παρατηρήσεις του και έκτοτε ζήτησε βιώσιμη κατάπαυση του πυρός.

Οι βοηθοί τώρα προσπαθούν να μεταδώσουν στο κοινό τον πιο χαλαρό, ανθρώπινο Starmer που βλέπουν ιδιωτικά. Την περασμένη εβδομάδα ξεκίνησε τα «πρώτα του βήματα» για την κυβέρνηση – μια κάρτα δέσμευσης που θυμίζει τις εκλογές του 1997, τις οποίες κέρδισαν οι Εργατικοί – με τα μανίκια του πουκάμισου σηκωμένα, ένα πιο σίγουρο στυλ ομιλίας που εμφανίζεται.

Αλλά όσον αφορά την πολιτική, οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη φανεί. Τα έξι «πρώτα βήματά» του ήταν απλώς μια στενή επιλογή από ασαφείς υποσχέσεις που ελήφθησαν από ευρύτερες «αποστολές» για την οικονομία, την ενέργεια, την Εθνική Υπηρεσία Υγείας, το έγκλημα και τις ευκαιρίες. Οι πάλαι ποτέ ριζοσπαστικές πολιτικές για τις πράσινες επενδύσεις και τη συνταγματική μεταρρύθμιση έχουν αποδυναμωθεί, ακόμη και πριν από την είσοδο των Εργατικών στην κυβέρνηση. Τα συνδικάτα φοβούνται ότι μια τολμηρή σειρά προτάσεων για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων θα αποδυναμωθεί προτού εγγραφούν ποτέ στη νομοθεσία.

Χτίζοντας στην “πράσινη ζώνη”

Αυτή είναι εν μέρει φυσική επιφύλαξη από ένα κόμμα που έχει υποστεί τέσσερις διαδοχικές εκλογικές ήττες. Οι πληγές από τις εκλογές του 2010 – όταν η κυβέρνηση των Εργατικών κατηγορήθηκε από τους Τόρις (και τους ψηφοφόρους) για την πρόσφατη οικονομική κρίση – εξακολουθούν να είναι βαθιά. Ο Στάρμερ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο μελλοντικών αυξήσεων φόρων υπό το Εργατικό Κόμμα, γεγονός που άρπαξαν οι Συντηρητικοί. Χωρίς αυτούς, το δωμάτιό του να βελτιώσει τις δημόσιες υπηρεσίες θα είναι σοβαρά περιορισμένο.

Αλλά σε άλλους τομείς, οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι δείχνει έναν ήσυχο ριζοσπαστισμό. Έχει υποσχεθεί 1,5 εκατομμύριο νέα σπίτια σε πέντε χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης ζώνης – ένα επίμαχο τοπικό ζήτημα που θα αποσπάσει μέρος του κεφαλαίου του με εύπορους ψηφοφόρους. Η δέσμευση για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές ολόκληρου του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Βρετανίας έως το 2030 είναι τόσο τολμηρή που φαίνεται σχεδόν αδύνατο να εκπληρωθεί.

Με την Ντάουνινγκ Στριτ να είναι πλέον σχεδόν εφικτή, ο Στάρμερ ένωσε με επιτυχία την πλειονότητα του άλλοτε διχασμένου κόμματός του. Μιλάει ιδιωτικά και στους δύο εν ζωή πρώην πρωθυπουργούς των Εργατικών, τον Τόνι Μπλερ και τον Γκόρντον Μπράουν. Κανένας από τους δύο δεν παίρνει ό,τι θέλει, με τον Μπλερ να πιέζει για νέες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και ο Μπράουν να του ζητά να είναι πιο γενναιόδωρος στα επιδόματα πρόνοιας.

Οι επόμενες εβδομάδες μπορεί να ακονίσουν τα άκρα της πολιτικής του Στάρμερ, όπως -αν κερδίσει- η χιονοστιβάδα των δομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο.

Προς το παρόν, το μήνυμα της προεκλογικής του εκστρατείας είναι απλό – ότι είναι ώρα για αλλαγή, μετά από 14 χρόνια «χάους» των Τόρις. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μόνο ένα απλό μήνυμα μπορεί να είναι αρκετό για να τον δούμε στην Ντάουνινγκ Στριτ τον Ιούλιο.