Φαραντούρης στο libre: Η χώρα χρειάζεται έναν προοδευτικό πόλο- Είμαστε υπέρ αυτού του διαλόγου

Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου & Δικαίου Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Προέδρου ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και υποψήφιος Ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Μιλώντας στο libre για τις ευρωεκλογές περιγράφει το διακύβευμα των ευρωεκλογών, τη δική του υποψηφιότητα και τη συζήτηση που γίνεται εντός της Ελλάδας ενόψει της 9^ης Ιουνίου. Τέλος, μιλά για την επόμενη ημέρα των ευρωεκλογών και την ανάγκη συμπόρευσης των προοδευτικών δυνάμεων.

Συνέντευξη

Χρόνης Διαμαντόπουλος

–Κύριε Φαραντούρη, έχετε μία διεθνή καριέρα σε θέματα ευρωπαϊκού δικαίου, έχετε εργαστεί ως δικηγόρος στη διεθνή δικηγορική εταιρεία Norton Rose στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες, ενώ  είστε καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου και Δικαίου της Ενέργειας και κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet. Το όραμα που είχαν όσοι εμπνεύστηκαν και ξεκίνησαν την ένωση της Ευρώπης πόσο επίκαιρο παραμένει;

Η ευρωπαϊκή ενοποίηση ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 με έναν και μόνο σκοπό, να αποφευχθεί ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος στην γηραιά ήπειρο. Τόσο ο πρώτος όσο και ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος χαρακτηρίζονταν έντονα από τον ανταγωνισμό των εθνικών βιομηχανιών για την πρόσβαση στην ενέργεια (άνθρακας) και τον χάλυβα (κρίσιμη βιομηχανική πρώτη ύλη). 

• Η ιδέα ήταν απλή και σωστή: αν οι ευρωπαϊκοί λαοί είχαν από κοινού πρόσβαση στις κρίσιμες πρώτες ύλες αυτό θα μείωνε τους ενδο-ευρωπαϊκούς διαγκωνισμούς, τις προστριβές μεταξύ των εθνικών στρατιωτικών-βιομηχανικών συμπλεγμάτων και τις πιθανές πολεμικές συρράξεις. 

Η επιτυχία του πειράματος της ΕΚΑΧ έδειξε το δρόμο για την περαιτέρω εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης σε μια ενιαία αγορά (ΕΟΚ) ως κινητήρια δύναμη για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Εάν ερμηνεύσουμε το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης για ειρήνη με στενό τρόπο, δηλαδή την αποτροπή των πολέμων μεταξύ των χωρών μελών της ένωσης τότε μιλάμε για την απόλυτη επιτυχία. Ας μην ξεχνάμε το ιστορικό προηγούμενο πριν την ίδρυση της ΕΚΑΧ, στις δύο κρίσεις που προηγήθηκαν η κατάληξη ήταν η στρατιωτική εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στη Γαλλία και εκατόμβες νεκρών, δεν είναι τυχαίο που η ιστοριογραφία περιγράφει την Ευρώπη εκείνης της εποχής ως την «σκοτεινή ήπειρο».

Εάν από την άλλη επιχειρήσουμε να ερμηνεύσουμε το όραμα της ειρήνης σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο και τη γειτονιά της, η εικόνα είναι διαφορετική. Οι εμφύλιες συρράξεις στην τ. Γιουγκοσλαβία στις αρχές του 1990, οι Νατοϊκοί Βομβαρδισμοί στην Σερβία το 1999 και ο πόλεμος που μαίνεται στην Ουκρανία αλλά και οι εκατόμβες αίματος στην Παλαιστίνη δείχνουν ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι να φτάσουμε στον στόχο των μεγάλων οραματιστών για μόνιμη ειρήνη στην Ευρώπη και γύρω απ’ αυτήν.

Το σημαντικό όμως είναι να προλαμβάνουμε μελλοντικές αιματοχυσίες, για αυτό και υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, για αυτό ζητάμε και την στρατηγική ανεξαρτησία της ΕΕ από τρίτε δυνάμεις. Για να μπορέσουμε να επαναφέρουμε το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης στο αρχικό του πνεύμα, την διαρκή ειρήνη, την συλλογική ευημερεία των λαών και τη μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων.

–Τον αποφασιστικό ρόλο στην Ευρώπη έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μοιάζει περισσότερο με φόρουμ συζητήσεων μεταξύ των πολιτικών ομάδων. Τι  πρέπει να αλλάξει;

Δεν είναι ακριβώς έτσι. Σε κάθε τροποποίηση των ευρωπαϊκών συνθηκών του Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδυναμώνεται με περισσότερες αρμοδιότητες και εξουσίες, και αυτό είναι και το σωστό. Μην ξεχνάμε ότι σήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο όργανό το οποίο εκπροσωπεί τους Ευρωπαίους πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς τα μέλη του εκλέγονται απευθείας από αυτούς. Τα υπόλοιπα όργανα, τόσο το Συμβούλιο όσο και η Κομισιόν αποτελούνται από διορισμένους εκπροσώπους τον Κυβερνήσεων. Ακόμη όμως και οι διορισμοί των Επιτρόπων τελούν υπό την έγκριση του Κοινοβουλίου και αυτό δεν είναι απλά μια τυπική διαδικασία. Ενδεικτικά να θυμίσουμε μόνο ότι το 2019 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε απορρίψει τον διορισμό της Γαλλίδας, του Ούγγρου και της Ρουμάνας Επιτρόπου μετά από ενστάσεις των βουλευτών για υποψίες διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων! Σήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το βασικό νομοθετικό όργανο και συναποφασίζει μαζί με το Συμβούλιο (Υπουργών των Κρατών Μελών) για σχεδόν όλα τα θέματα και τους νόμους (οδηγίες, κανονισμούς) της ΕΕ.

–Εσείς γιατί επιθυμείτε να εκλεγείτε στην Ευρωβουλή;

Για να γίνω η δυνατή και διεκδικητική φωνή του κάθε Έλληνα και Ελληνίδας στον κέντρο λήψης των αποφάσεων. Είναι πάγια πεποίθηση μου ότι η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει και να πετύχει περισσότερα. Πολύ περισσότερα. Από τα φοιτητικά μου χρόνια στη Νομική της Αθήνας και μετά στην Οξφόρδη και κατόπιν στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία εκπροσώπησα με επιτυχία την Ελλάδα από διάφορες θέσεις ευθύνης σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το έχω κάνει σε διεθνή fora και οργανισμούς, σε δικαιοδοτικά όργανα, στις δικαστικές αίθουσες και σε διεθνείς διαιτησίες. Η πιο ικανοποιητική στιγμή στην επαγγελματική μου καριέρα ήταν εκπροσωπώντας τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου, και συγκεκριμένα της ΔΕΠΑ εναντίον της αντίστοιχης τουρκικής εταιρείας πετύχαμε το 2019 να μας επιδικαστεί αποζημίωση πάνω 200 εκατομμυρίων ευρώ ενώ ταυτόχρονα πετύχαμε σημαντική μείωση της τιμής του αερίου στην ελληνική αγορά προέλευσης Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλω, μπορώ και γνωρίζω πώς να εκπροσωπήσω τη χώρα μου και το λαό για περισσότερα κονδύλια, περισσότερες δουλειές, μεγαλύτερη ανάπτυξη, μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και ευημερία. Και ζητώ απ’ τους συμπολίτες μου τη ψήφο τους για τους το αποδείξω ότι μπορώ, όπως κάνω 25 χρόνια τώρα από διαφορετικά μετερίζια.

–Βλέπουμε ότι ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η συζήτηση στην Ελλάδα περιστρέφεται σε εσωτερικά ζητήματα. Ο κ. Κασσελάκης π.χ. κάνει προτάσεις για την φορολογία και τον τρόπο διακυβέρνησης  στην Ελλάδα. Αυτό δεν είναι κάπως …παραπλανητικό;

Απεναντίας. Σε όλες τις προτάσεις μας υπάρχει μία ευρωπαϊκή διάσταση. Η ΕΕ δεν είπε πρόσφατα ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να μειώσουν τον ΦΠΑ περαιτέρω και αγαθά και υπηρεσίες κι εδώ στην Ελλάδα η Κυβέρνηση σφυρίζει αδιάφορα; 

Οι ευρωπαϊκές εκλογές έχουν έναν βαθμό πολιτικής αυτοτέλειας αλλά ποτέ δεν επισυμβαίνουν σε πολιτικό κενό.  Οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν τους εκπροσώπους τους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά ταυτόχρονα στέλνουν και μηνύματα στα πολιτικά κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ καλά κάνει και αναδεικνύει την προγραμματική του ατζέντα για τα κρίσιμα θέματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες που ασφαλώς έχουν και μία βασική ευρωπαϊκή διάσταση. Για εμάς αυτές οι εκλογές εκτός από εκλογή εθνικών αντιπροσώπων στις Βρυξέλλες είναι και μια ευκαιρία να επικοινωνήσουμε στους πολίτες το μοντέλο εναλλακτικής διακυβέρνησης που πιστεύουμε ότι έχει ανάγκη η χώρα μας στην Ενωμένη Ευρώπη. Κι επίσης να αναδείξουμε τα μέτρα πoυ έχουν ληφθεί σε άλλες χώρες της Ευρώπης π.χ. για την ακρίβεια, τις εργασιακές σχέσεις, το ενεργειακό κόστος, τη φορολογία και τα οποία αρνείται να συζητήσει η Κυβέρνηση.

–Προοπτική συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων της κεντροαριστεράς και της Αριστεράς στην Ελλάδα υπάρχει και αν «ναι» σε ποια βάση;

Ναι υπάρχει και είμαι υπέρ αυτού του διαλόγου διαχρονικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη από το 2023 -τότε με την ευκαιρία της απλής αναλογικής- σε κάθε τόνο είχε διακηρύξει ότι επιθυμεί και αποζητά την συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις επέλεξαν για δικούς τους λόγους να απαξιώσουν την πρόσκληση αυτή. Τώρα που δεν υπάρχει στον ορίζοντα η προοπτική της απλής αναλογικής, για να καταστεί η προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας εφικτή χρειάζεται ένας προοδευτικός πόλος που θα είναι ικανός να εκφράσει την αγωνία της δημοκρατικής παράταξης και αυτός παραμένει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τα μηνύματα που θα στείλει ο ελληνικός λαός στις κάλπες θα αποκωδικοποιηθούν από τα κομματικά επιτελεία και θα αξιολογηθούν από τους πολίτες. Αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να γίνει ανεκτό από την δημοκρατική πλειοψηφία των πολιτών είναι το ίδιο το πολιτικό προσωπικό της κεντροαριστεράς να αποτελεί τροχοπέδη στην υπόθεση της προοδευτικής διακυβέρνησης. Στην κατεύθυνση αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει πολύ σοβαρά βήματα ανασυγκρότησης. Μετά τις εκλογές, ενδεχομένως δούμε διεργασίες και σε άλλα κόμματα. Με τα σημερινά δεδομένα ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί και θα συνεχίσει να είναι το κόμμα που μπορεί πληρέστερα και εναργέστερα να εκφράσει το πρόταγμα για κοινωνική δικαιοσύνη και να το μετουσιώσει σε κυβερνητικό έργο. Και ανοίγει μία μεγάλη αγκαλιά για κάθε δημοκρατικό πολίτη που ασφυκτιά με τη σημερινή δυστοπική κατάσταση διακυβέρνησης.