Μητσοτάκης-Ερντογάν: Διαφωνία για τουρκική μειονότητα, Μονή της Χώρας, Χαμάς-Καλό κλίμα για οικονομία, μεταναστευτικό, Πολιτική προστασία

Κατά τις κοινές δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντιογάν μετά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα το κλίμα ήταν γενικά καλό σε θέματα όπως η οικονομική συνεργασία, το μεταναστευτικό και η πολιτική προστασία, ενώ στα ζητήματα όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ο ρόλος της Χαμάς και η ταυτότητα της μειονότητας στη Θράκη αποτέλεσαν αφορμή οι δύο ηγέτες για να διαφωνήσουν και να επιδοθούν σε ένα «πινγκ πονγκ» δηλώσεων και ανταπαντήσεων. Ο έλληνας πρωθυπουργός απάντησε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην αναφορά του σε «τουρκική» μειονότητα στη Θράκη. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σημειώνοντας ωστόσο ότι οι μειονότητες σε Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκλεισε τις δηλώσεις του λέγοντας: «Σήμερα δείξαμε ότι παρά τις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη ιστορία με τις συμφωνία μας. Με το βλέμμα στα πολλά που μας ενώνουν επιδιώκουμε να ενισχύσουμε τις διμερείς μας επαφές μέσω των επαφών που θα έχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών».

Οι δύο ηγέτες διαφώνησαν επίσης στον χαρακτήρα της Χαμάς με τον κ. Μητσοτάκη να τονίζει πως πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση.

Η δήλωση αυτή οδήγησε τον Τούρκο πρόεδρο να πάρει το λόγο και πάλι για να τονίσει: «Αλλά υπάρχει ένα σημαντικό θέμα που δεν είμαστε σύμφωνοι. Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Ιδρύθηκε το 1947, είναι μια αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να δούμε αυτό. βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση ότι είναι τρομοκρατική οργάνωση. Είναι μια οργάνωση που θέλει να προσταυτεύσει τα εδάφη και το λαό τους. θα μας λυπούσε αν τη λέγατε τρομοκρατική οργάνωση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτή την προσέγγισή σας. Σκοτώνονται τόσα μέλη της Χαμάς».

Η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν άμεση με τον Έλληνα πρωθυπουργό να σημειώνει: «Να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό. Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να υπάρξει ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός».

Αρχικά μίλησε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που ευχαρίστησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με την Τουρκία.

Νιώθω ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του στην Άγκυρα. Όπως γνωρίζετε επισκέφθηκε την Αθήνα τον Δεκέμβριο, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους. Καταγράψαμε αυτή τη συναντίληψη με τη διακήρυξη των Αθηνών. Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων. Είχαμε άκρως παραγωγική ειλικρινή και εποικοδομητική συνομιλία, εξετάσαμε αναλυτικά τα θέματα της διμερούς μας ατζέντας. Εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές εμπόριο. Η συμφωνία για τη δημιουργία κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειές μας. Το μνημόνιο κατανόησης διαχείρισης καταστροφών που υπεγράφη σήμερα στερέωσε τη βάση των συμφωνιών μας.

Συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις σχέσις μας. Είμαστε προσηλωμένοι να κλείσουμε τα προβλήματα στο πλαισίου ειλικρινούς διαλόγου και του διεθνούς δικαίου. Η καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα μας, είμαστε σύμφωνοι ότι δεν υπάρχει θέση για αυτές στην περιοχή μας. Σημαντικό να βρεθεί λύση για το Κυπριακό.

Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος έκανε σαφή αναφορά σε τουρκική μειονότητα της Θράκης λέγοντας πως «πιστεύει ότι μπορεί να ενισχύσει τη φιλία μεταξύ των δύο λαών».

Για την Μονή της Χώρας και την μετατροπή της σε τζαμί υποστήριξε πως «την ανοίξαμε στο κοινό μετά από απόφαση που είχε ληφθεί εδώ και χρόνια και στόχος είναι να υπάρξει ένταξη στην Unesco, ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς».

Ακόμη αναφέρθηκες και στη Γάζα και κατηγόρησε το Ισραήλ πως διαπράττει γενοκτονία στην περιοχή.

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της τουρκικής δημοκρατίας κ Ταγίπ, δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία, στην τέταρτη συνάντηση μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες- κάτι που αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση αλλά ως παραγωγική κανονικότητα, που διαμορφώνει και μια καλύτερη καθημερινή πραγματικότητα. Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπουμε και σήμερα, το οποίο θεμελιώσαμε προ λίγων μηνών.

Είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη και είναι πολύ σημαντικό ότι η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος.

Στόχος μας να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές σε βάθος πενταετίας, κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και οι λαοί μας απολαμβάνουν τους καρπούς, οι τουρκικές οικογένειες μπορούν να ταξιδεύουν σε δέκα ελληνικά νησιά. Είναι σημαντικό οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν. Αποδίδει και η συνεργασία μας στο μεταναστευτικό. Η Ελλάδα συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ ώστε να ανακουφιστεί μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων.

Και οι δύο λαοί όπως είχα δεσμευθεί το Σεπτέμβριο απολαμβάνουν τους καρπούς της συνεργασίας μας έτσι ώστε οι τούρκοι πολίτες να μπορούν να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και χάρη των συνεννοήσεων που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση με την ευρωπαϊκή επιτροπή, η έκδοση βίζας να διαρκεί πια για να βγει μόνο λίγα λεπτά, είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ τις τρεις τελευταίες μέρες στη Λέσβο και τη Χίο και να διαπιστώσω ο ίδιος πόσο γρήγορα και πόσο απλή και σύντομη είναι αυτή διαδικασία και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό, οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν με άμεσο τρόπο

Και στο μεταναστευτικό η συνεργασία μας αποδίδει απέναντι στους άθλιους διακινητές Και πρέπει η συνεργασία να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο λαοί μας έχουν πιεστεί πολύ από αυτό το θέμα και γι’ αυτό η χώρα μας συμφωνησε στην χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το μεταναστευτικό

Οι μειονότητες των δύο χωρών μας αποτελούν γέφυρα φιλίας. Στη Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά και σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος και το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας είναι έμπρακτο. Επιτυχία μας η ενεργή παρουσία της μειονότητας στην ελληνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο ελληνισμός στην Τουρκία. Στο πνεύμα της συνύπαρξης ο σεβασμός των κανόνων προστασίας της κληρονομιάς.

Από τη μία πλευρά η ελληνική μειονότητα έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά εμπλουτίζει την πολιτιστική ζωή της Τουρκίας αλλά χρειάζεται και την στήριξη της ελληνικής πολιτείας για να συνεχίσει να το κάνει ενώ στην Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών και θα πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος, το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στην Θράκη εκδηλώνεται με την τήρηση των αρχών της ισονομίας και της Ισοπολιτείας αλλά και με την λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνωρίσει και ο διαρκώς συρρικνωμένος ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία.

Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον πρόεδρο Ερντογάν την στενοχώρια μας, την δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η μόνη της Χώρας Άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος, άκουσα αυτά τα οποία είπε ο κύριος πρόεδρος και πιστεύω ότι κατά ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο. Και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτό το πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς την ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης.

«Οι δύο γείτονες μπορούμε να καθιερώσουμε την κατανόηση ως κανονικότητα όχι ως εξαίρεση», τόνισε μεταξύ άλλων ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

• Μητσοτάκης και Ερντογάν αναμένεται να συναντηθούν στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ενώ θα συμπέσουν και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Πέραν αυτών, όμως, εκκρεμούν και οι συναντήσεις σε χαμηλότερο επίπεδο, οι οποίες πρέπει να μπουν σε έναν νέο κύκλο, με την αντικατάσταση του υφυπουργού Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο οποίος μετακομίζει στον ΟΗΕ τους επόμενους μήνες, και αφήνει προς ώρας χωρίς συνομιλητή για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα τους Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη.

Κοινή δήλωση Μητσοτάκη-Ερντογάν: Οι συμφωνίες που σύναψαν στην Άγκυρα

Μετά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέδωσαν κοινή δήλωση. Σε αυτήν υπογραμμίζουν την ανάγκη συνέχισης της θετικής ατζέντας Ελλάδας και Τουρκίας και αναφέρονται ειδικότερα:

• Στην ίδρυση ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, και επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να διπλασιάσουν τον όγκο του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών.
• Στη σύναψη μνημονίου συμφωνίας για τη συνεργασία σε θέματα διαχείρισης καταστροφών και εκτάκτων αναγκών.
• Στην υπογραφή συμφωνίας για τη συνεργασία στους τομείς της Υγείας και Ιατρικών Επιστημών.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκαν στις 13 Μαΐου στην Άγκυρα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας, αναφέρεται σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν η Αθήνα και η Άγκυρα.

Και προστίθεται: Οι δύο ηγέτες εξέτασαν τα αποτελέσματα του 5ου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, και έκαναν απολογισμό της προόδου στις συναντήσεις που είχαν πραγματοποιηθεί έκτοτε, με βάση τους πυλώνες του Πολιτικού Διαλόγου, τη Θετική Ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, υπό την καθοδήγηση των Υπουργών Εξωτερικών.

Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης για τη θετική ατζέντα που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος σε διάφορους τομείς. Τόνισαν τη σημασία του Κοινού Σχεδίου Δράσης για την οικοδόμηση της οικονομικής συνεργασίας ως βασικού άξονα της διμερούς σχέσης.

Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές χαιρέτησαν επίσης τη σύσταση του Τουρκοελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, κι επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για διπλασιασμό του εμπορικού όγκου μεταξύ των δύο χωρών.

Αναγνωρίζοντας τις κοινές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της σεισμικής ευπάθειας της περιοχής και υπενθυμίζοντας τους τραγικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, οι δύο πλευρές επεσήμαναν την ικανοποίησή τους για τη σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας για τη Διαχείριση Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης.

Οι δύο πλευρές εξέφρασαν επίσης την ικανοποίησή τους για την υπογραφή συμφωνίας για Συνεργασία στους Τομείς της Υγείας και των Ιατρικών Επιστημών.

Οι ηγέτες εξέτασαν επιπλέον περιφερειακά και διεθνή ζητήματα κι επιβεβαίωσαν την κοινή τους άποψη ότι το τρέχον κλίμα στις διμερείς σχέσεις συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή.

Οι δύο ηγέτες ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών τους να συντονίσουν τις εργασίες για τις επόμενες συναντήσεις στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος οδικού χάρτη.

Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να εδραιώσουν το τρέχον θετικό κλίμα σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Αθήνας του 2023 για τις Φιλικές σχέσεις και την καλή γειτονία, να διερευνήσουν περαιτέρω τομείς συνεργασίας, να συνεχίσουν με τακτικές διαβουλεύσεις και να διατηρήσουν αποτελεσματικούς διαύλους επικοινωνίας σε πολλαπλά επίπεδα, προς όφελος και των δύο εθνών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Τι αναφέρουν κυβερνητικές πηγές για την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν

Κυβερνητικές πηγές ενημέρωναν μετά το πέρας της συνάντησης του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που διήρκεσε συνολικά περισσότερο από μιάμιση ώρα μαζί με τις διευρυμένες επαφές ότι συζητήθηκαν θέματα διμερούς και διεθνούς ατζέντας, όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, αλλά και οι τελευταίες εξελίξεις στη Γάζα και στην Ουκρανία.

Τα ίδια πρόσωπα σημείωναν, μάλιστα, ότι η συζήτηση πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα περί το τέλος του έτους. Επίσης, συμφωνήθηκε να επαναληφθούν οι ελληνοτουρκικές συναντήσεις επί τη βάση των τριών αξόνων, που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους, ήτοι πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.