ΗΠΑ: Ανιχνεύθηκε σε ψάρια βαθέων υδάτων χημικό που απαγορεύτηκε το 1972 -Η ιστορία που κρύβεται από πίσω

Στις δεκαετίες του ’40 και του ’50, η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρεία του φυτοφαρμάκου DDT στις ΗΠΑ απέρριπτε τα τοξικά απόβλητα στον ωκεανό στα ανοικτά των ακτών του Λος Άντζελες. Τώρα, μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι τα θαλάσσια οικοσυστήματα εξακολουθούν να πληρώνουν το τίμημα, πάνω από 50 χρόνια μετά την απαγόρευση του DDT. Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Ινστιτούτο Ωκανογραφίας Scripps στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια που διεξήγαγαν τη μελέτη, ένας από τους μεγαλύτερους ενόχους ήταν η εταιρεία Montrose Chemical Corporation, η οποία απέρριπτε τεράστιες ποσότητες του απαγορευμένου πλέον φυτοφαρμάκου DDT απευθείας στον Ειρηνικό και συγκεκριμένα κοντά στο νησί Καταλίνα.

Η συσσώρευση ρύπων για μεγάλο χρονικό διάστημα έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στη ρύπανση μιας περιοχής. Παρόλο που η εταιρεία σταμάτησε να απορρίπτει τα τοξικά απόβλητα στον ωκεανό το 1961, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε πως το DDT και τα δηλητηριώδη υποπροϊόντα του είναι απίστευτα ανθεκτικά στη διάσπαση και παραμένουν τοξικά. Το DDT απαγορεύτηκε επίσημα το 1972, αλλά η ανίχνευση του σε ψάρια βαθιάς θάλασσας προκαλεί νέους φόβους για τη δημόσια υγεία.

«Πρόκειται για οργανισμούς της βαθιάς θάλασσας που δεν περνούν πολύ χρόνο στην επιφάνεια και παρόλα αυτά είναι μολυσμένοι με αυτές τις χημικές ουσίες που σχετίζονται με το DDT», αναφέρει η Λιχίνι Αλουγουιχέαρ, χημικός ωκεανογράφος στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο.

«Ο καθορισμός της τρέχουσας κατανομής της μόλυνσης από το DDT στα τροφικά πλέγματα των βαθιών θαλασσών μας βοηθά να δούμε εάν οι εν λόγω μολυσματικές ουσίες μετακινούνται επίσης μέσω των τροφικών πλεγμάτων των βαθιών ωκεανών σε είδη που μπορεί να καταναλώνουν οι άνθρωποι» επισήμανε η ερευνήτρια.

Από το 1948 έως τουλάχιστον το 1961, η Montrose έστελνε φορτηγίδες από το λιμάνι του Λος Άντζελες προς το νησί Καταλίνα, προκειμένου να ρίξουν τα όξινα απόβλητα- τα οποία περιείχαν έως και 2% καθαρό DDT– απευθείας στη θάλασσα. Το 2011, ένα ρομποτικό υποβρύχιο ανακάλυψε εκ νέου την θαλάσσια χωματερή (Dumpsite 2), η οποία αποδείχθηκε ότι μόλυνε μια εκτεταμένη περιοχή του βυθού μεγαλύτερη από το Σαν Φρανσίσκο. Η χαρτογράφηση αποκάλυψε την κλίμακα της ρύπανσης, ωστόσο παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την εξάπλωσή της στο θάλασσιο περιβάλλον.

Κατά τη διάρκεια της νέας μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Environmental Science and Technology Letters», οι ερευνητές εξέτασαν ένα ευρύ φάσμα δειγμάτων για περισσότερες από 45 διαφορετικές χημικές ενώσεις που σχετίζονται με το DDT σε – μια πιο ολοκληρωμένη ανάλυση από τις τυπικές δοκιμές, οι οποίες εξετάζουν μόνο 4 έως 8 από αυτές τις χημικές ουσίες. Οι ερευνητές εντόπισαν τουλάχιστον 15 διαφορετικά τοξικά υποπροϊόντα του DDT στα ιζήματα του βυθού, ενώ ανίχνευσαν 10 διαφορετικές ενώσεις σε τρία είδη ψαριών βαθέων υδάτων που συνέλεξαν κοντά στη θαλάσσια χωματερή.

«Κανένα από αυτά τα είδη ψαριών δεν είναι γνωστό ότι τρέφεται στο ίζημα του βυθού», δήλωσε η Ανέλα Τσόι, βιολογική ωκεανογράφος στο Ινστιτούτο Scripps.

«Πρέπει να υπάρχει κάποιος άλλος μηχανισμός που τα εκθέτει σε αυτούς τους ρύπους. Μια πιθανότητα είναι ότι υπάρχουν φυσικές ή βιολογικές διεργασίες που αναμοχλεύουν τα ιζήματα γύρω από τη χωματερή  και επιτρέπουν σε αυτούς τους ρύπους να εισέλθουν στα τροφικά δίκτυα των βαθύτερων υδάτων» εξήγησε.

Αυτό που ανησυχεί τους επιστήμονες είναι ότι αν η ρύπανση κυκλοφορεί από τον πυθμένα της θάλασσας σε μικρότερα πλάσματα και ψάρια, θα μπορούσε τελικά να συσσωρευτεί σε μεγαλύτερα θαλάσσια ζώα που καταναλώνουν οι άνθρωποι.

«Ανεξάρτητα από την πηγή, πρόκειται για ενδείξεις ότι οι ενώσεις του DDT εισέρχονται στο τροφικό πλέγμα των βαθιών ωκεανών», δήλωσε η Μάργκαρετ Στακ, περιβαλλοντική χημικός και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Αυτό είναι λόγος ανησυχίας, διότι δεν είναι μεγάλο άλμα για να καταλήξει στα θαλάσσια θηλαστικά ή ακόμη και στον άνθρωπο» επισήμανε η Στακ.

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι πολλές πρόσθετες μελέτες βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη προκειμένου να απαντηθούν τα εναπομείναντα ερωτήματα και να προσδιοριστεί αν υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία από τη μόλυνση των θαλασσινών που συνδέεται με τα τοξικά απόβλητα. Ωστόσο, τα ευρήματα υπογραμμίζουν πώς οι πολιτικές αποφάσεις σχετικά με τη ρύπανση που ελήφθησαν πριν από δεκαετίες συνεχίζουν να μας στοιχειώνουν – και ενδεχομένως να δηλητηριάζουν τα τρόφιμα μας.