ΗΠΑ/Κογκρέσο: Νομοσχέδιο για την πλήρη άρση εμπάργκο όπλων

Στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ κατατέθηκε το απόγευμα της Τετάρτης νομοσχέδιο για την πλήρη άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία και για την κατάργηση της ετήσιας ανανέωσης. Το δικομματικό νομοσχέδιο για το εμπάργκο στην Κύπρο με τίτλο «Νόμος για τον Τερματισμό του Κυπριακού Εμπάργκο» κατατέθηκε από τους βουλευτές των ΗΠΑ Γκας Μπιλιράκη, Κρις Πάπας, Ντίνα Τίτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αναθέσει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να πιστοποιεί κάθε χρόνο ότι η Κύπρος συνεχίζει να εκπληρώνει όλες τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο «East Med Act» προκειμένου να δίνεται η άδεια για την ετήσια αναστολή (annual waver) του εμπάργκο. Εάν το νέο νομοσχέδιο τελικά περάσει, αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι οι περιορισμοί στην άρση του εμπάργκο καταργούνται, καθώς η άρση θα ανανεώνεται αυτόματα κάθε πέντε χρόνια.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι Αμερικανοί νομοθέτες θεωρούν ότι πρόκειται για ένα λογικό βήμα που έρχεται να προστεθεί στη πλήρη άρση του εμπάργκο αλλά και την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων από την πλευρά της Κύπρου. Με αυτό τον τρόπο, εκτιμούν ότι θα είναι εφικτός ένας πιο μακροχρόνιος σχεδιασμός με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της συνεργασίας μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Λευκωσίας στον τομέα της ασφάλειας.

Όπως σημειώνεται στο νομοσχέδιο, η αίσθηση που υπάρχει στο Κογκρέσο είναι ότι η Κύπρος έχει συμμορφωθεί επιτυχώς με τους όρους που ορίζονται στον Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) του 2019 σχετικά με τις αμυντικές συμβάσεις. Επιπλέον, σημειώνεται ότι η κατάργηση της ετήσιας ανανέωσης της άρσης του εμπάργκο προωθεί τα συμφέροντα ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη, με δεδομένο ότι συμβάλει στη μείωση των υφιστάμενων εξαρτήσεων για αμυντικό υλικό που έχει η Κύπρος από χώρες που θέτουν προκλήσεις στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ως εκ τούτου, σημειώνεται ότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ:

• να συνεχίσει να υποστηρίζει τις προσπάθειες που διευκολύνουν τα Ηνωμένα Έθνη για μια συνολική διευθέτηση στο πρόβλημα της διχοτόμησης της Κύπρου.
• να ενισχύσει τη στρατηγική εταιρική σχέση και τη σχέση ασφάλειας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως προβλέπεται στον Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019.
• να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Εθνικής Φρουράς της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ενισχύσει τα υφιστάμενα προγράμματα, όπως τη κοινή εκπαίδευση μεταξύ της Εθνοφρουράς της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Πολιτείας του Νιου Τζέρσεϊ υπό την αιγίδα του Προγράμματος Κρατικής Συνεργασίας του Υπουργείου ‘Αμυνας.
• να ενταχθεί η Κυπριακή Δημοκρατία στο πρόγραμμα Συνεργασίας για την Ειρήνη του ΝΑΤΟ.

Τι προβλέπει το Νομοσχέδιο

Όπως σημειώνεται, από την ημερομηνία που θα θεσπιστεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν θα μπορεί να αρνείται εξαγωγές, επανεξαγωγές ή μεταφορές αμυντικού εξοπλισμού και υπηρεσιών που προορίζονται ή προέρχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό καλύπτει τις περιπτώσεις όπου το αίτημα υποβάλλεται από ή για λογαριασμό της Κύπρου. Επίσης, βασική προϋπόθεση είναι ότι ο τελικός χρήστης του αμερικανικού αμυντικού εξοπλισμού ή υπηρεσιών θα είναι η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία.

Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα περιορίζεται από τον νέο νόμο στη περίπτωση που μια ενδεχόμενη άρνηση πώλησης όπλων έχει να κάνει με πολιτικούς λόγους που στηρίζονται σε αξιόπιστους προβληματισμούς για παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Επίσης, προβλέπεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα έχει τη δυνατότητα να αναστείλει τις διατάξεις του νόμου για την περίοδο ενός οικονομικού έτους, εάν κρίνει ότι κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τέλος, το νομοσχέδιο προσφέρει τη δυνατότητα στον πρόεδρος των ΗΠΑ να λήξει την αυτόματη ανανέωση της άρσης του εμπάργκο μετά το πέρας μιας περιόδου πέντε ετών. Αυτή δυνατότητα ενεργοποιείται μετά την πάροδο πέντε ετών από την θέσπιση του νομοσχεδίου και θα μπορεί να ανανεώνεται εκ νέου μετά τη λήξη των επερχόμενων περιόδων των πέντε ετών. Ωστόσο, προβλέπεται ότι λίγο πριν από τέλος της πενταετίας, ο πρόεδρος θα πρέπει να υποβάλλει στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής και της Γερουσίας (Επιτροπές Εξωτερικών Σχέσεων και Ενόπλων Δυνάμεων) βεβαίωση ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν συνεργάζεται πλέον με την κυβέρνηση των ΗΠΑ:

• στις προσπάθειες εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και στα θέματα οικονομικής ρυθμιστικής εποπτείας.
• στη μη παροχή πρόσβασης σε ρωσικά στρατιωτικά σκάφη στα λιμάνια για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση.